ÜRE Saf üre % 46.6 N, % 291.7 HP Yem olarak kullanılan üre % 42 N, % 262.5 HP Üre Mikrobiyel üreaz NH3+CO2 NH2 O=C Ürenin yapısı Biüret: - Ürenin 160C ısıtılmasıyla elde edilir. % 34.7 N, % 217 HP içerir. - Hayvanların adaptasyon süresi daha uzundur. - Toksik değildir. - Üre kadar etkin değildir.
Üreden mikrobiyel proteinlerin sentezlenebilmesi için ketoasitlere ihtiyaç duyulmaktadır. Başlıca ketoasit kaynakları: Tane yemler Diğer kolay eriyebilir karbonhidrat kaynakları Enerji kaynağı olarak rasyonda sadece kaba yem var ise; - Mikrobiyel protein oluşumu - Amonyak oluşumu Üreden amonyak oluşumunu azaltmak için Üre+Mısır/saf nişasta (Jelatin)
Üre CO2+NH3 NH3+Ketoasitler Amino asitler Amino asitler Mikrobiyel proteinler Amino asitler Vücut proteinleri Amino asitler Doku yenilenmesi Et üretimi Üreaz Mikrobiyel enzimler Abomasum ve ince bağırsak enzimleri Mikrobiyel enzimler Absorbsiyon Metabolizma
Rasyonda yüksek düzeyde üre kullanılması halinde; Bakteriyel üreazın etkisiyle açığa çıkan NH3 (Enerji kaynağı yokluğunda) Rumenden emilip kana geçer Kan NH3 Amonyak zehirlenmesi Rumende gaz birikimi Solunum güçlüğü Tetani Salivasyon Ataksi Kas titremeleri Zehirlenme durumunda; - Bol miktarda soğuk su (NH3 konsantrasyonu dilue edilir ve absorbsiyon yavaşlar.) - Su ile birlikte sirke (asetik asit) verilmesi emilimi azaltır. - Belirtiler aşırı ise İV asetik asit uygulanır.
Üre kullanımının ekonomik olup olmadığı; - Arpa fiyatı - Ayçiçeği veya pamuk tohumu küspesi fiyatları ile karşılaştırılır. Küspe fiyatları tane yem fiyatlarından ne kadar pahalı ise üre kullanımı o derece ekonomiktir. Üre; Konsantre yeme karıştırılarak, Melas+üre karışımı halinde sıvı olarak kaba yemlere karıştırılarak, meraya püskürtülerek, Silaj yapımı esnasında karıştırılarak, Merada tuz bloklarına katılarak kullanılabilir.
Üre kullanımda dikkat edilmesi gereken noktalar I. Yemin hazırlanmasında - Ürenin yeme homojen karışması çok önemlidir. II. Rasyonun hazırlanmasında - Hayvanın toplam N ihtiyacının en fazla 1/3’ü üreden karşılanabilir. - Üre en çok konsantre yeme % 3, toplam rasyona % 1-1.5 oranında katılır. - Rasyon nişasta, şeker gibi kolay eriyebilir karbonhidratlar (melas gibi) bakımından zengin olmalıdır. - Rasyona S ve P ile Co takviyesi yapılır. (N/S oranı sığırlarda 12-15 / 1, koyunlarda 10 / 1 olmalıdır.) - Üreli rasyona soya fasulyesi gibi üreaz aktivitesi yüksek olan yemler katılmamalıdır. III. Hayvana verilmesinde - Üreli yemler alıştırılarak verilir. İlk iki gün toplam rasyonun 1/4’i, sonraki iki gün 2/4’ü, son iki günde 3/4’ü kadar üreli rasyon verilip, 7. günde tamamen üreli rasyona geçilmelidir. - Üreli yemler en az iki öğün halinde ve eşit miktarda verilmelidir. - Üreli yem verilmeden önce bir miktar kaba yem verilmelidir.
Üre Hangi Hayvanların Rasyonlarında Kullanılabilir Üre Hangi Hayvanların Rasyonlarında Kullanılabilir? Üre Hangi Ruminantların Rasyonlarında Kullanılabilir?