Beyin Omurilik Sıvısı (BOS)
Kafatasından beyine dura-araknoid-pia
Meninges Three connective tissue membranes lie external to the CNS – dura mater, arachnoid mater, and pia mater Figure 12.23a
Serebrospinal sıvı Ventrikülleri, sisternaları ve subaraknoid boşluğu doldurur Pia beyin kıvrımlarını takip eder, araknoid atlayarak örter Beyin girintileri hizasında büyük boşluklar (sisterna)
Beynin ventrikülleri Lateral ventriküller III ventrikül IV ventrikül Koroid pleksus %85 BOS yapım yeri Monra delikleri III ventrikül Aquaductus silvii IV ventrikül Luschka ve magendi Subaraknoid boşluk MS içi sentral kanal Beynin ventrikülleri
Choroid Plexuses Figure 12.25a
Hidrosefalus/KİBAS Kafatası fontanelleri kemikleşmeden evvel BOS akışını sağlayan delikler kapanırsa Hidrosefali Kemikleşme tamamlandıktan sonra kapanma KİBAS
Geri emilim Araknoid zardan ven sinuslarına giren Aracnoid vililer ile kana geri emilir Tek taraflı valf sistemi Pasif olarak çalışma
BOS metabolizması/basınç artışı BOS metabolizması/basınç artışı Venöz basıncı artıran Oturma, aksırma, ağlama BOS emilimini azaltan Beyin tümörü Kanama, enfeksiyonlar Basınç yükselmeleri Optik diske baskı yaparak papilla ödemi Venöz basıncı artıran Oturma, aksırma, ağlama BOS emilimini azaltan Beyin tümörü Kanama, enfeksiyonlar Basınç yükselmeleri Optik diske baskı yaparak papilla ödemi Yapımı devamlı Emilimi devamlı Toplam miktar 150 ml Günlük yapım 550 ml Yatan bir hastada ortalama BOS basıncı 100-200 mm su
Lomber ponksiyon Lomber ponksiyon Atlanto-oksipital bölgeden Lomber 4-5 arasından Lumbal anestezi Bir miktar sıvı aldıktan sonra anestezik madde verilirse... Atlanto-oksipital bölgeden Lomber 4-5 arasından Lumbal anestezi Bir miktar sıvı aldıktan sonra anestezik madde verilirse...
BOS bileşimi Protein miktarı çok az Na ve Cl plazmadan fazla, K ve Ca plazmanın yarısı kadar Glikoz konsantrasyonu plazmadan düşük 60 mg/100 ml
BOS’un görevleri Metabolik Koruma Gerekli besinleri taşır Atık maddeleri uzaklaştırır Koruma Darbelerden koruyan bir yastık, amortisör Beynin gelen darbeyi bölgesel olarak değil bir bütün olarak karşılaması Beynin BOS içinde yüzmesi ve 1500 g yerine 50 g hissedilmesi LP ağrısı
BOS ile ektrasellüler sıvı ilişkisi BOS ile beynin ekstrasellüler sıvısı aynıdır Kan plazmasındaki değişikliklerden kolay kolay etkilenmez Kapillerin tight junction bağlantıları ve astrositlerin ayakları tarafından oluşturulmuş özel bir bariyer
Temel prensip... Suda eriyen maddeler bariyeri geçemez Glikoz, amino asitler Taşıyıcı moleküller ile Yağda eriyen ve küçük maddeler kolaylıkla geçebilir L-Dopa, eroin, alkol O2 ve CO2
Beynin metabolik bariyeri Dopamin geçemez L-dopa geçer Asıl etkili uyuşturucu Morfin Kan beyin bariyerini daha kolay geçen Eroin
Beyin kan akımı Beyin kan akımı Kalp debisinin %15’i 750 ml/dk Akımı regüle eden ve etkileyen üç temel faktör; Hipoksi Hiperkapni Asidoz Kalp debisinin %15’i 750 ml/dk Akımı regüle eden ve etkileyen üç temel faktör; Hipoksi Hiperkapni Asidoz
Kan akımının regülasyonu 60-180 mmHg arasında değişen kan basınçlarında Beyin kendi kan akımını ayarlayabilir 60 mmHg altı Bayılma, nöral disfonksiyon 180 mmHg üstü Beyin kanaması