Sufilik ve Çok kültürlülük Mevlana ve Sema Mesnevi Hazırlayan: Celile Ökten A Deep Approach to Turkish Teaching and Learning Wisconsin Center for Education Research, University of Wisconsin-Madison

Mevlana ve Sema Mevlana, diğer adıyla Muhammed Celaleddin-i Rumi, İslam tasavvufunun önde gelen isimlerinden ve şairlerindendir. Divan edebiyatının nazım şekillerinden olan Mesnevi tarzında çeşitli öğretici hikayeler ve konular anlatan Farsça manzum bir eseri vardır. Mevlana, 6 ciltlik Mesnevisinde tasavvufla ilgili duygu ve düşüncelerine de yer verir.

Mevlevilik Mevlana, Mevlevi tarikatının kurucusudur. Mevlevi ayini olan Sema, insanın kendi varlığını, nefsini terkederek Allah’la bir olmaya, Allah’ın rızasını kazanmaya teşvik eder. Semazen dönerken ibadet eder; Allah’a niyaz eder. Mevlevilikte her bir hareketin ve eşyanın anlamı vardır. Dervişlerin karşılıklı birbirlerinin elini öpmesi herkese değer verildiğini ve herkesin eşit olduğunu gösterir.

Sema Semazenin giydiği beyaz elbise kefeni, siyah cübbe tabutu, başına giydiği keçe külah sikke ise mezar taşını simgeler. Sema sırasında ney, kudüm, bendir, kanun, tanbur, kemençe, ud gibi sazlar çalınır. Mevlevi ayini, Klasik Türk Tasavvuf Musikisinin en güzel örneklerindendir. Selam adı verilen 4 bölümden oluşur. Kur’an-ı Kerim okunarak başlanır ve bitirilir.

Sema Sema bir folklor gösterisi veya turistik bir etkinlik değil, Allah’ı anmanın ve ona yönelmenin bir yoludur. Sema gibi tasavvufla ilgili etkinlikler bugünün gençleri için ne ifade etmektedir? Klasik müzik gençler tarafından ne kadar dinlenmektedir? İç aydınlanmalar gerekli midir?

Mesnevi Mevlana’nın “Ne olursan ol, yine gel” sözü bütün insanlığı kucaklar. Önemli olan Hak’tan alıp halka dağıtmaktır. Başka bir deyişle Allah’ın insanlara gösterdiği güzellikleri, insanlarda birbirlerine gösterebilmelidir. İnsanlık için rehber bir eser olan Mesnevi’de işlenen konulardan birisi de dostluktur. Dostluk hizmet, fedakarlık ve iyi niyet ister.

İslamiyette çokkültürlülük İslamiyette İnsan Hakları: İnsanın doğuştan taşıyageldiği güzellikleri korumak ve kollamak, insan haklarının temelini oluşturur. “İnsanda asıl olan hürriyettir.” Irk, cins ve inanç farklılığı gözetmeksizin insanın can ve mal dokunulmazlığını korumak esastır. Allah hakkında toplum ve kamu düzenini, kul hakkında ise ferdi hakları korumak amaçlanır. Sosyal dayanışmayı ve ahlaki değerleri pekiştiren yardımlaşma kuruluşları, zekat, fitre, vakıflar insan haklarına katkıda bulunurlar. ,

İslamiyette çokkültürlülük İslamiyette azınlık hakları: İslamiyette inanç için zorlama yoktur. Herkes özgür iradesiyle istediği dini veya inancı seçip ona göre yaşayabilir. En güzel örneklerine Fatih’in İstanbul’u fethi sırasında rastlanır. Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan gayri müslimlerin örf ve adetleri, hukuki ve toplumsal hakları düzenlenen kanunlarla güven altına alınmıştır.

Türkiye’de çokkültürlülük Rum, Musevi, Ermeni, Süryani cemaatleri Türkiye’deki belli başlı azınlıklardır. Aleviler, Türkiye’de Sünnilerden sonra gelen ikinci büyük dini topluluktur. Türkiye topraklarına mahsus bir İslam mezhebi olarak tanımlanır. Bugüne kadar Aleviler ile Sünniler arasında gerginlikler olmuştur. İdeolojik sebeplerden dolayı Alevilerin dışlanması, hor görülmesi söz konusu olmuştur.

Kaynakça Ocak, Ahmet Yaşar Ocak. http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=366, retrieved on July 15, 2010. Okuyucu, Cihan (2007). Rumi Biography and Message. The Light, New Jersey. Okuyucu, Cihan (2009). İçimizdeki Mevlâna. Bilge, İstanbul. Okuyucu Cihan (2006). Mesnevi’den Hikmet ve Hikâyelerle Mevlâna Konuşuyor. Bilge, İstanbul. Şentürk, Recep (2000). “İnsan Hakları” [Human Rights], in TDV İslam Ansiklopedisi, vol. XXII, pp. 327-330, Türkiye Diyanet Vakfı. Yaman, Ahmet. http://www.diyanet.gov.tr/turkish/dy/Diyanet-Isleri-Baskanligi-Duyuru-6602.aspx, retrieved on July 15, 2010