İNFERTİLİTE TEDAVİSİ İÇİN BAŞVURAN ERKEK HASTALARDA TAMAMLAYICI VE ALTERNATİF TIP YÖNTEMLERİ KULLANIMI H.Volkan ACAR, Aydın KENDİRCİ, Kubilay VİCDAN, Cem AKARSU, Solmaz GÜNAL Ankara Eğitim ve Araştırma Hst. Anest. ve Rean. Kliniği, Ankara Özel Ankara Tüp Bebek Merkezi, Ankara
GİRİŞ Tıbbi tedavilerdeki gelişmelere karşın, tamamlayıcı ve alternatif tıp (TAT) yöntemleri kullanımında son yıllarda büyük bir artış olduğu bilinmektedir Pahalı, zaman alıcı ve çiftler için stresli bir süreç olan infertilite tedavileri sırasında da, başarı şansını artırmak için TAT yöntemlerine başvurulmaktadır Bu çalışmadaki amacımız, özel bir kliniğe infertilite şikayeti nedeniyle başvuran erkek hastalardaki TAT kullanımını araştırmaktır
GEREÇ VE YÖNTEM Aralık 2009 - Nisan 2010 Özel Ankara Tüp Bebek Merkezi 57 hasta IVF tedavisine başlamak üzere ilk defa merkeze başvuran hastalarda yüzyüze gerçekleştirilen ankette hastaların demografik özellikleri ile şikayetleri nedeniyle kullandıkları TAT yöntemlerine dair sorular soruldu
GEREÇ VE YÖNTEM Kullanılan TAT yöntemi Yaş Eğitim düzeyi Aylık gelir Çocuk sayısı Çalışma durumu Yaşadığı yer İnfertilite tanısı konma zamanı İnfertilite nedeni Kaçıncı deneme? İnfertilite hakkında yeterince bilgi sahibi olunup olunmadığı İnfertilite sorununa yardımcı olması için TAT yöntemi kullanılıp kullanılmadığı Kullanılan TAT yöntemi Kullanılan yöntemi (ya da yöntemleri) kullanma amacı Kullanılan bu yöntemden (ya da yöntemlerden) fayda görme durumu Kullanılan bu yöntemi (ya da yöntemleri) tavsiye eden Kullanılan bu yöntemin (ya da yöntemlerin) herhangi bir yan etkisi olup olmadığı Kullanılan bu yöntemi (ya da yöntemleri) bir başkasına da önerip önermeyeceği
SONUÇLAR 35,7±6,3 (24-54) 52 (%91,2) 5 (%8,8) 32 (2-248) 18 (%31,6) Yaş 35,7±6,3 (24-54) Çocuk Sayısı Yok 52 (%91,2) 1 çocuk 5 (%8,8) İnfertil Geçen Süre (ay) 32 (2-248) Deneme Sayısı 1 18 (%31,6) 2 21 (%36,8) 3 14 (%24,6) 4 4 (%7,0)
SONUÇLAR TAT yöntemi kullanma insidansı % 45.6 Keçi boynuzu 26 hasta toplam 43 TAT yöntemi % 46.1 hasta (12 hasta) 1’den fazla TAT yöntemi 14 hasta 1 yöntem 8 hasta 2 yöntem 3 hasta 3 yöntem 1 hasta 4 yöntem Keçi boynuzu Ginseng Zencefil Bal, polen ve arı sütü
SONUÇLAR
SONUÇLAR n=26 Yarar Görme Durumu Yarar görmedim 16 (%61,5) Yarar görmedim 16 (%61,5) Yarar gördüm 3 (%11,5) Kısmen yarar gördüm 7 (%26,9) Bu Yöntemi Kullanım Amacınız Nedir? İnfertilite rahatsızlığımı kesin olarak tedavi etmesi için Halen kullandığım tedaviye destek olması için 13 (%50,0) Kendimi pskolojik olarak daha iyi hissetmek, rahatlamak için 8 (%30,8) Bugüne kadar kullandığım tedavilerden memnun olmadığım için 2 (%7,7) Kullandığınız Bu Yöntemi Kim Tavsiye Etti? Arkadaşlarım, akrabalarım 14 (%53,9) Tanıdığım başka hastalar Medya araçları (internet, radyo, TV, gazete, dergi) 12 (%46,1) Doktorlar, hemşireler Kullandığınız Yöntemin Herhangi Bir Yan Etkisini Gördünüz mü? Evet Hayır 24 (%93.3) Kullandığınız Yöntemi Bir Başkasına da Önerir misiniz? 12 (%46,2) 14 (%53,8)
TAT Kullanmayanlar (n=32) SONUÇLAR TAT Kullanmayanlar (n=32) TAT Kullananlar (n=26) p-değeri Yaş 38,2±6,0 32,7±5,4 <0,001 Çocuk Sayısı 0,056 Yok 26 (%83,9) 26 (%100) 1 çocuk 5 (%16,1) - Herhangi bir işte çalışan 28 (%90,3) 24 (%92,3) 1,000 İnfertil Geçen Süre (ay) 32 (2-248) 30,5 (8-234) 0,724 Deneme Sayısı 0,014 1 Defa 14 (%45,2) 4 (%15,4) 2 Defa 6 (%19,4) 15 (%57,7) 3 Defa 9 (%29,0) 5 (%19,2) 4 Defa 2 (%6,5) 2 (%7,7) Eğitim durumu 0,169 İlköğretim ve altı 10 (%32,3) 6 (%23,1) Ortaöğretim 11 (%42,3) Üniversite ve üstü 15 (%48,4) 9 (%34,6) Aylık gelir 0,932 1000 TL’den az 1000-2000 TL 11 (%35,5) 8 (%30,8) 2000 TL’den fazla Yaşanılan Yer 0,556 Köy / Kasaba – İlçe 8 (%25,8) İl Merkezi 23 (%74,2) 21 (%80,8) İnfertilite nedeni (tanı) Kadın 3 (%9,7) 1 (%3,8) 0,617 Erkek 29 (%93,5) 23 (%88,5) 0,651 Mikst 4 (%12,9) 0,486 İnfertilite hakkında bilgi sahibi olma 18 (%58,1) 12 (%46,2) 0,370
TARTIŞMA Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp yöntemleri (NCCAM) Biyolojik temelli Vitamin, mineral, aminoasit, bitkisel, diyet ürünleri Zihin-beden etkileşimli Meditasyon, dua, mental şifacılar Enerji Biyolojik alan, çigong, reiki, terapötik dokunma, enerji tıbbı Alternatif tıbbi sistemler Homeopati, GÇT, ayurveda Manipülatif ve bedensel uygulamalı Şiropraktik, masaj
TARTIŞMA TAT yöntemleri için yapılan harcama ABD’de 50 milyar dolar/yıl ABD’de hastaların başvurduğu başlıca TAT uygulayıcıları Şiropraktörler Herbalistler Akupunkturistler
TARTIŞMA Erkeklerin TAT yöntemleri kullandığı endikasyonlar BPH CA tedavisi ve önlenmesi Prostatit Erektil disfonskiyon Ürolityazis İnfertilite Akut ve kronik sistit Epididimit/orşit
TARTIŞMA Erkeklerin kullandığı TAT yöntemleri Sperm DNA hasarını azaltanlar Vit C, Vit E, İsoflavon, L-karnitin, N-asetilsistein Sperm morfolojisini düzeltenler Vit C, Vit E, Anabolik steroidler, Selenyum, Çinko Sperm motilitesini düzeltenler Vit C, Vit E, L-karnitin, Selenyum, Çinko, Vit A Sperm sayısını artıranlar Vit C, Vit E, Anabolik steroidler, L-karnitin, Selenyum, Çinko
TARTIŞMA TAT yöntemleri Akupunktur, plazma estradiol, testosteron ve kortizol düzeylerini etkiler Akupunktur, psikojenik erektil disfonksiyonda plaseboya ilave fayda sağlar Gingko biloba, erektil disfonksiyonda yararlıdır Çinko, erektil disfonksiyonda yararlıdır Kore kırmızı ginsengi, erektil disfonksiyonda etkilidir
TARTIŞMA Kanada İnfertil erkeklerde %31 %64 Vitamin-mineral %19 Bitkisel %17 Hormonal ajanlar TAT kullanımında fark yok Primer - sekonder infertilite İnfertilite süresi Yaş Eğitim %45.6 Bitkisel %100 Vitamin-mineral %35 Dinsel %23 Use of Alternative and Hormonal Therapies in Male Infertility Zini A (Urology 63: 141–143, 2004)