Bronşiyal astma Tanım Etiyoloji Patogenez Morfoloji
Tanım Küçük çaplı hava yollarının, çeşitli uyaranlara karşı, geçici ve aşırı daralma biçiminde yanıt verdiği; kronik tekrarlayıcı inflamatuar obstrüktif bir akciğer hastalığıdır.
Etiyoloji Ekstrinsik (immün) Atopi Mesleksel Allerjik bronkopulmoner Aspergillosis İntrinsik (immün olmayan –idiyosinkrazik-) Enfeksiyonlar (özellikle viral) İlaçlar Stress, egzersiz, soğuk hava ve irritanlar
Patogenez -I- Temel mekanizmalar: Havayollarında kronik inflamasyon Trakeo-bronşiyal ağacın, uyaranlara karşı abartılı yanıtı
Patogenez -II- Atopik astma: En sık görülen tip Başlangıç: Çocukluk dönemi Çevresel antijenler (toz, polenler, yiyecekler ...) Ailesel atopi Diğer allerjik hastalıklar (allerjik rinit, ürtiker ve ekzama...)
Patogenez -III- Akut dönem (faz): Allerjenin solunmasından sonra Bronkokonstriksiyon Ödem Mukus salgısında artış Hipotansiyon (bazen) Tip-I IgE bağımlı aşırı duyarlılık reaksiyonu
Patogenez -IV- Geç dönem: Allerjenin alınmasından sonraki 4-8 ila 12-24 saat arası. Lenfositler, mast hücreleri, eozinofiller ve epitel hücrelerinden salıverilen çok sayıdaki biyolojik etken maddeye bağlı
Mediyatörler 1. Grup: 2. Grup: 3. Grup: Bronkospazmda etkin rol oynadığı farmakolojik yöntemlerle gösterilmiş olanlar: Lökotrien C4, D4, E4 ve asetilkolin 2. Grup: Farmakolojik olarak astım benzeri belirti oluşturan, fakat klinik açıdan daha az önemi olanlar: Histamin, Prostaglandin D2 ve PAF 3. Grup: Şüpheli görünenler: IL-1, TNF ve IL-6 gibi çok sayıda sitokin, eotaxin, nöropeptidler, NO, bradikinin ve endotelinler
Atopik olmayan astma En önemli tetikleyici etken viral solunum yolu enfeksiyonları (Rinovirüs, Parainfluenza virüsü vb...) Atopi (-) Serum IgE düzeyi normal Trakeo-bronşiyal ağaçta bulunan subepitelyal vagal reseptörlerin eşiklerinin düşmesi
Diğerleri İlaca bağlı astma Mesleksel (occupational) astma Aspirine duyarlı astma (siklooksijenaz < lipooksijenaz) Mesleksel (occupational) astma Epoksi resinler ve plastik buharları Organik ve inorganik kimyasallar Formaldehit, penisilin tozları...
Morfoloji -I- Makroskopi Akciğerlerde distansiyon (aşırı havalılığa bağlı) Bazen atelektazik alanlar Bronş ve bronşiyollerde mukus tıkaçları
Morfoloji -II- Histopatoloji Curschmann spiralleri Charcot-Leyden kristalleri Eozinofil lökosit toplulukları Bazal membranda kalınlaşma Ödem ve eozinofillerden zengin inflamatuar hücre infiltrasyonu Submukozal müköz bezlerde ve bronşiyal düz kaslarda hipertrofi