POLEN ALERJİSİ BAHAR KEYFİNİZİ BOZMASIN
POLENDEN NASIL KORUNABİLİRİZ? Polenlerden kaçınmak oldukça zordur. Çünkü atmosferde hava olan her yere yayılır, evimize, iş yerimize, arabamıza havanın olduğu her yere ulaşırlar. Yine de şu tedbirleri alabiliriz: > Polenlerin yoğun olduğu saatlerde dışarı çıkılmamalı, açık havada spor yapılmamalı. > Güneş gözlüğü kullanılmalı, burun ve gözler yıkanarak yapışan polenler uzaklaştırılmalı. > Her gece saçlar yıkanmalı. > Evler öğleden sonra havalandırılmalı, sabah saatlerinde pencere açılmamalı. > Ev içi havanın temizlenmesinde hepa filtreli hava temizleyicileri kullanılmalı. > Çamaşırlar ev içinde kurutulmalı. > Araçların camları kapalı tutulmalı ve polen filtresi ilkbaharda sık sık değiştirilmeli
ALERJİ: Kişilerin, aslında zararlı olmadıkları halde bazı maddelere karşı aşırı reaksiyon göstermesidir. Bizi zararlı organizmalara karşı koruyan bağışıklık sistemimiz, görevleri istilacıları (antijenleri) zararsız hale getirmek olan vücut savunmacılarını (antikorlar) üretir. Normalde vücudumuzu koruyan bağışıklık sistemi, bazı insanlarda zararlı olmayan birtakım maddelere de aşırı cevap verir. Bu reaksiyonlara aşırı duyarlılık ya da “alerji” adı verilir. Alerjik reaksiyona yol açan antijene de “alerjen“ adı verilir.
ALERJİ SADECE GENETİK Mİ, BAŞKA SEBEPLERİ YOK MU? Alerjik reaksiyonlar, tek tip değildir; birçok yolla ortaya çıkarlar, vücudun değişik bölümlerinde meydana gelebilirler ve çeşitli şiddette olabilirler. Bağışıklık sistemimiz, iyi bir belleğe sahiptir. Yabancı maddelerle karşılaştığında, onları tanımayı ve belleğine almayı öğrenir. Ardından yabancı maddelere (antijenlere) karşı antikorlar üreterek cevabını hazırlar. Organizmada ne zaman aynı antijen görülse, hatırlama özelliği nedeniyle daha önceden hazırlanmış cevap başlar. Bu nedenle saman nezlesi olan bir kişi her yıl polenlerle karşılaşınca bağışıklık sistemindeki bu özellik sebebiyle hemen reaksiyon gösterir. Bunda hem genetik hem de çevresel faktörler rol oynar. Alerjenler çoğu insan için zararsız partiküllerdir. Ancak atopik yani “alerji gelişimine yatkın” bünyeli kişilerde alerjik hastalıklara sebep olurlar.
POLENLER NASIL ALERJİ YAPAR, HANGİ AYDA ARTAR? Polen (çiçek tozu): Bitkilerin genetik bilgilerini taşıyan erkek tohumudur (üreme tanecikleri). Gözle görülemeyen bu tanecikler genellikle rüzgârla geniş sahalara ve çok uzak mesafelere yayılır, evlerimizin içine kadar girebilirler. Alerjik kişilerin polen alerjileri farklılık gösterir. Ağaç polenleri daha çok Şubat-Mayıs, ot polenleri Mayıs-Haziran aylarında, yabani ot polenleri ise yaz ortasından sonbahara kadar şikayetlere sebep olur. Sabah saatlerinde havadaki polen miktarı fazla, yağmurlu ve sisli havada ise azdır. Bağışıklık sistemimiz, alerjen polenlerle tekrar karşılaştığında, alerjik hastalık belirtilerine sebep olan birçok madde salgılar. Ardından da burun ve gözlerde kaşıntı, hapşırma, burun akıntısı ve gözlerde sulanma gibi şikayetler ortaya çıkar. Ayrıca önümüzdeki haftalarda bahsedeceğim “astım” belirtilerini de ortaya çıkarabilir.
EVDEKİ TEHLİKELER KÜF MANTARLARI Mantarların sporları alerjeniktir. Genellikle orta ısıda ve bol rutubetli yerlerde çoğalırlar. Ev dışında, bitkiler, hayvan artıkları ve toprak üzerinde ve ev içinde ıslak zeminler, duşlar, banyo örtüleri, klima ve nemlendirici cihazlar üzerinde bulunabilirler. Bunların kesin bir mevsimsel periyodu olmamakla birlikte ilkbaharda sıcakların artmasıyla çoğalırlar ve ilk soğuklarda ise kaybolurlar.
EV TOZLARI Akarlar gözle görülemeyen, çevre şartlarına oldukça dirençli olan, sıcak ve nemli ortamlarda kolaylıkla çoğalabilen, ev tozu içinde yaşayan canlılardır. Akarların vücut proteinleri ve dışkıları alerjenik özelliktedir. Akar alerjenleri yastık, yatak, halı ve kumaş kaplı mobilya gibi toz tutan ev eşyalarında yüksek oranda bulunmaktadır. Bu alerjenlerin solunum yolu ile alınması, hastada allerjik şikayetleri başlatmaktadır.
EVCİL HAYVANLAR Önceleri sadece kırsal kesimde görülen hayvanlara karşı alerji vakaları, şimdilerde evde hayvan besleme alışkanlığıyla birlikte kentlerde de önemli ölçüde artmıştır. İşte vevde en sık karşılaşılan alerjenler: > Kedi-Köpek: Salya ve tüylerde bulunan alerjenler evin diğer yerlerine de yayılır. > Kuş: Tüyleri mantar ve akarlar için uygun üreme ortamları sağlar. > At: Kılına alerji, sadece binenlerde veya bakıcılarında gelişir. > Hamamböceği: Eski binalarda ve kalabalık apartmanlarda alerjenlere çok rastlanır. Nem ve gıda artıklarıyla beslenirler.