Bülent A. BEŞİRBELLİOĞLU GATA Enfeksiyon Hastalıkları EL HİJYENİ Bülent A. BEŞİRBELLİOĞLU Prof.Dr. GATA Enfeksiyon Hastalıkları 06.3.2009

SUNUM PLANI Hastane enfeksiyonlarının önemi El hijyeni 3. Uyumu olumsuz etkileyen faktörler 4. Uyum nasıl arttırılabilir?

HASTANE ENFEKSİYONLARI: Hastanede edinilen enfeksiyonlar. ABD’de Yılda 2 milyon olgu, 60 000-88 000 ölüm, 2-4.5 milyar dolar fazladan sağlık harcaması (her yıl ~10 milyon insanın hastane enfeksiyonuna yakalandığı zannedilmektedir)

GATA Sağlık Hizmeti Gelişenler Gelişmeyenler İlave Maliyet Ortalama (YTL) Sarf Malzeme Maliyeti 747.81 103.89 6 kat İlaç Maliyeti 2941.86 413.00 Hemşirelik Hizmetleri 775.62 190.13 3 kat ÖZBEK G. Bir eğitim hastanesinde hastane enfeksiyonlarının maliyet analizi. Yüksek lisans tezi. Ankara, 2008.

NEDEN? Antibiyotik

Personelde el hijyenine uyum sürekli olarak %50’nin altında bulunmakta olup, uyumun 1.5-2 kat arttırılması halinde enfeksiyon sıklığında %50’ye varan azalma elde edilebilir.

En çok kullanılan tıbbi alet

GEÇİCİ FLORA; cildin yüzeyel kısmındadır ve uzaklaştırılabilir. Hastane enfeksiyonlarından sorumludur! KALICI FLORA; cildin derin tabakalarında bulunur ve uzaklaştırılamaz. Hastane enfeksiyonlarından sorumlu değil..

PERSONEL = POTANSİYEL TAŞIYICI Deriden, her gün 106 hücre dökülür (bu hücreler mikroorganizma içerir) Hasta/çevre Diğer personelin elleri PERSONEL = POTANSİYEL TAŞIYICI

ALKOL BAZLI EL ANTİSEPTİĞİ EL HİJYENİ EL YIKAMA EL ANTİSEPSİSİ CERRAHİ EL HİJYENİ Antiseptikli sabun Normal sabun İYİ DAHA İYİ ÇOK İYİ NORMAL SABUN ANTİSEPTİKLİ SABUN ALKOL BAZLI EL ANTİSEPTİĞİ

EL YIKAMA

ETKİLİ EL YIKAMA

Sıcak su kullanmaktan kaçınmalı (dermatit). Sıvı sabun kullanılmalı Azalmış sabun üzerine sabun eklenmemeli! Etrafa su sıçraması ile kontaminasyon…

Alkol bazlı el antiseptiği ile ovma Zaman önemli! El yıkama Alkol bazlı el antiseptiği ile ovma 30 - 60 sn 10 - 20 sn

EL ANTİSEPSİSİ

El antiseptiklerinin avantajları Zaman kazandırıcı Güçlü ve hızlı etkili Ucuz Lavabo ihtiyacı yok Durulama / kurulama yok (tekrar kontaminasyon riski yok)

EL ANTİSEPSİSİ elin diğer yüzeyleri parmak araları avuç içleri 1 2 3

EL ANTİSEPSİSİ avuç içinde parmaklar çapraz parmaklar baş parmak 4 5 6

Önemli noktalar Gözle görülür kir varlığında önce eller yıkanıp sonra antiseptik kullanılmalı Tam kuruma sağlanana kadar ovalamaya devam edilmeli Eldiven giymeden önce antiseptik tam olarak kurumuş olmalı Uçucu ve yanıcı olduğu unutulmamalı

“Alkol bazlı el antiseptikleri cilde daha az zarar verir” Alkol bazlı antiseptiklerin ve sabun-su kullanımının cilt üzerine etkileri Kuru Sağlıklı Bazal 2 hafta sonra antiseptik su ve sabun “Alkol bazlı el antiseptikleri cilde daha az zarar verir” Boyce J, Infect Control Hosp Epidemiol 2000

El hijyeni ne zaman ? ÖNCE SONRA Hasta ile temas Hasta ile temas Hasta çevresi ile temas Her tür invaziv girişim Eldiven giyme İlaçların hazırlanması Yemek İşten ayrılma Tuvalet SONRA Hasta ile temas Hasta çevresi ile temas Her tür invaziv girişim Eldivenlerin çıkartılması Kontamine olasılığı olan herhangi bir objeye temas Tuvalet

HİÇ BİR ZAMAN EL HİJYENİNİN YERİNİ ALMAMALIDIR!... Eldiven kullanımı. Hem sağlık personelini, hem de hastayı koruyucu bir önlemdir. Sekresyonlara, mukozalara veya bütünlüğü bozulmuş cilde dokunurken mutlaka eldiven giyilmelidir. HİÇ BİR ZAMAN EL HİJYENİNİN YERİNİ ALMAMALIDIR!...

ELDİVEN ÇIKARTILDIKTAN SONRA

CERRAHİ EL HİJYENİ Geçici floranın tamamen, kalıcı floranın kısmen ortadan kaldırılması amaçlanır GEÇİCİ FLORA; cildin yüzeyel kısmındadır ve uzaklaştırılabilir. Hastane enfeksiyonlarından sorumludur! KALICI FLORA; cildin derin tabakalarında bulunur ve uzaklaştırılamaz. Hastane enfeksiyonlarından sorumlu değil..

Cerrahi el yıkama + Alkollü antiseptiklerle ovalama El Hijyeni Klavuzu Türk Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği-2008 http://www.hider.org.tr/

Cerrahi el yıkama + Alkollü antiseptiklerle ovalama 15-25 mL alınır, eller ve ön kol ovalanır. Kurulamaya gerek olmaması bir avantajdır. Tırnak altlarının alkol içerikli dezenfektan ile fırçalanması etkinliği arttırır.

UYUMU OLUMSUZ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

UYUMU OLUMSUZ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 1. İRRİTASYON 2. ULAŞILABİLİRLİK

UYUMU OLUMSUZ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 3. ELDİVEN KULLANIMI 4. BİLGİ EKSİKLİĞİ

UYUMU OLUMSUZ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 5. İŞ YÜKÜ 6. MESLEK VE CİNSİYET

EL HİJYENİNE UYUM NASIL ARTTIRILABİLİR?

Hiçbir bir yöntem tek başına kalıcı yarar sağlamaz.

BİZ NEREDEYİZ? ?

KILAVUZLAR KULLANIMA SOKULMALIDIR http://www.hider.org.tr/ El Hijyeni Klavuzu Türk Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği-2008

ROL MODEL OLUŞTURULMALIDIR Sosyal öğrenme teorisine göre bireyler, diğerlerinin eylemlerini sonuçlarıyla birlikte gözlemek yoluyla da öğrenirler. Pittet D. J Hosp Infect 2004;58:1-13.

PERSONEL GÖZLENDİĞİNİ BİLMELİDİR

ÇALIŞMA ORTAMINDA HATIRLATICILAR MÜHENDİSLİK ÖNLEMLERİ

Bugüne kadar en etkili yöntemin, izlem ve geri bildirim olduğu bildirilmiştir. BİLGİLENDİRME ELEŞTİRİ TAKDİR

HER HASTA KENDİNE ÖZELDİR. ONLARA DOKUNMADAN ÖNCE VE SONRA EL HİJYENİ…

TEŞEKKÜR EDERİM bbesirbellioglu@yahoo.com bbesir@gata.edu.tr