EV KAZALARI VE İLKYARDIM
Ev kazaları evde veya evin bulunduğu çevrede meydana gelen kazalar tüm kazaların yarısından fazlasının ev içi ve bahçede Ev içi olarak oturma, yatak ve yemek odası, mutfak, banyo, tuvalet,merdivenler balkon ve evin girişi gibi alanlar Evin çevresi kapsamına ise bahçe, park ve garaj Ev kazaları vaktinin büyük kısmını evde geçiren kişileri, yaşlıları, kadınları ve çocukları
Bir evin içinde veya ona ait yakın çevrede(bahçe, havuz, garaj) meydana gelen kazalara ev kazası denir. Çocuklarda görülen kazaların büyük kısmı evde meydana gelmektedir. 0-6 yaş döneminde çeşitli yaralanmalara, sakatlanmalara ve ölümlere neden olması açısından önemle üzerinde durulması gereken bir konudur.
ABD'de her dört çocukta bir tanesi yılda bir ev kazasına uğrayarak tedavi görmektedir. Yine her yıl 14 yaşın altındaki 12.000 çocuk kazalardan dolayı ölmekte, 50.000 çocuk ise sakat kalmaktadır. Düzenli istatistiklerin tutulduğu İngiltere'de kaza sonucu ölümlerin %40'ını ev kazaları oluşturmaktadır.
DIE'nin 2001 yılı kayıtlarına göre 1-4 yaş grubu çocuk ölüm nedenleri arasında kazalar yine 4. sırada yer almaktadır. Ülkemizde Sağlık Bakanlı'ğınca incelenerek yapılan araştırmaya göre son 5 yılda 120.000 çocuk ev kazası sonucu hastaneye müracaat etmiş ve 2000'i hayatını kaybetmiştir.
Türkiye'de ev kazalarına ilişkin yapılan çeşitli araştırmalara göre tüm kazaların %18-25'ini ev kazaları (ev ve bahçesinde olan) oluşturmaktadır 1990 yılında Ankara il merkezindeki hastaların %22.7'sini ev kazalarının oluşturduğu görülmüştür. İstanbul' da 2001 yılında 11 hastanede yapılan bir araştırmada acil vakaların 1/3 ünü ev kazalarının ortaya çıkmıştır
Ankara'da 1995 yılında ev kazası sıklığını saptamaya dönük bir araştırmada ev kazalarının %45.4' ünün 0-6 yaş arası çocuklarda görüldüğü saptanmıştır. Unicef tarafından 2003 yılında 12 bölgeye ayrılarak 0-6 yaş arası çocuğu olan 4254 anne ile yapılan araştırmada kaza geçiren çocukların %71.3'ünün bu kazalara evde uğradığı saptanmıştır
Balkan (1983), Ankara-Çubuk 670 kaza olgusunun % 32.5’i ev içinde % 34.9’unun ateşle ve sıcak sıvılarla olan yanık kazaları, % 27.1’inin ise düşme kazaları Ankara, iki ayrı bölgede küme örnekleme yöntemi, 2001, son iki hafta içinde kaza geçirme sıklığının % 5.1-8.9, ev kazalarının tüm kazaların % 65.6-86.6’sından sorumlu Van, 2002, 935 ev ziyareti, kesitsel bir çalışmada katılımcıların % 6.0’ında son iki hafta içinde kaza görüldüğü, insidans hızının 0-4 yaş grubunda % 8.3, 5-9 yaş grubunda %5.7, 0-4 yaş grubunda kazaların tamamına yakınının evde,5-7 yaş grubunda da ev ve sokakta.
Okul öncesi yaş grubunda zehirlenme (% 43.9), Gençlik çağında kesik sonucu yaralanma (% 50) vakaları görülürken, Tüm yaş gruplarında düşme kazaları en sıktır. Zehirlenme vakalarının % 75’inde deterjan ve ilaç gibi maddelerin çocukların ulaşabileceği yerlerde depolandığı, Merdivenlerde görülen kazaların % 55’inde basamakların standartlara uygun olmadığı bulunmuştur.
EV KAZASI TİPLERİ Zehirlenmeler Yanıklar Düşmeler ve kaymalar Elektrik çarpması ve Yanıkları Boğulmalar
ZEHİRLENMELER
ABD'de yılda bir milyondan fazla çocuk zehirlenmekte ve bunların %90'ı ev ortamında oluşan sebeplerden meydana gelmektedir. Zehirlenmeler emekleme çağı ile 5 yaş arası çocuklarda sık görülen ev kazasıdır.
Açıkta bırakılan ilaç veya benzeri zehirli madde alımı Ayrıca ülkemizde soba tütmesi, gazlı ocaklar, Şofben kullanımına bağlı dumandan boğulma Karbonmonoksit zehirlenmeleri de sık görülmektedir
ZEHİRLENMELERDE ALINACAK ÖNLEMLER İlaç ve kimyasal maddeleri bebek ve çocukların erişim alanlarından uzak tutun Tercihen kilitli dolaplarda saklayın ve anahtarını üzerinizde taşıyın Kimyasal maddeleri her zaman kendi kutularında muhafaza edin, normal yiyecek içecek kutularında saklamayın
Zararlı madde içeren kapları yiyeceklerin saklandığı dolaplardan uzak tutun İlaçları asla çocuklara şeker, tatlı vb. örneklerle anlatmayın. Benzer içerikli bile olsa başka bir ilaç ve başkalarına ait ilaçları kullanmayın Boş ilaç şişe ve kutularını başka bir ilacı muhafaza etmek için kullanmayın
Yanıklar
Yanıklara bağlı ölümler, kaza sonucu ölümler arasında 3 Yanıklara bağlı ölümler, kaza sonucu ölümler arasında 3. sıklıkta görülmektedir. Yanıklara bağlı ölümler, 5 yaş altı çocuklarda tüm kaza sonucu ölümlerin %20'sini oluşturmaktadır. ABD'de yapılan bir çalışmada yanıklara bağlı olarak meydana gelen olguların %68'inin 6 yaş altındaki çocuklar olduğu belirlenmiştir.
Türkiye'de Gülhane Askeri Tıp Akademisine son 10 yıllık sürede başvuran 5264 yanma olgusunda görülen haşlanma vakalarının %95'inin evde meydana geldiği görülmüştür. Genellikle banyo ve oturma odasında özellikle kahvaltı sırasında sıcak sıvıların dökülmesi sonucu oluşmuştur.
YANIKLARDA ALINACAK ÖNLEMLER Çocukları mutfakta oynamamaları konusunda uyarın. Özellikle yemek yaparken ayak altında dolaşmamaları konusunda uyarın Tüm sıcak maddelerin masa/tezgah kenarında olmamasına dikkat edin.
Kibrit vb. malzemeleri ulaşılmayacak yerlere koyun Soba etrafına koruyucu korkuluk yerleştirin
Düşmeler ve kaymalar
Çocukların bilinçsizce taşınması, Salıncaklarda kontrolsüz sallanması, Yüksek kapı eşikleri, Uygun aydınlatılmayan mekanlarda düşme sebepleri olabilmektedir.
Pencere İle İlgili Tehlikeler
ABD'de her yıl 8.000-10.000 çocuk mobilyaların üzerinden düşerek yaralanmaktadır.
DÜŞMELERDE ALINACAK ÖNLEMLER Evin içini yeterli derecede aydınlatın Odada dağınıklık yapan fazla eşyaları mümkün olduğu kadar azaltın, Eşyaları geçişe engel olmayacak şekilde yeniden düzenleyin Halı ve kilimleri mümkünse yere sabitleyin ve kaymasını engelleyin
Ev içindeki zemin kaygan olmasın Merdivenin başlangıç ve bitiş noktasında birer elektrik düğmesi olsun Banyo ve WC de kaymayan terlikler ve yer malzemesi kullanın WC, duş ve banyo küvetinin bulunduğu yerlerde sabit tutunma yerleri bulunsun
Elektrik çarpması ve Yanıkları
Evde topraklı priz kullanın Elektrikli aletleri prize takmadan önce kapalı olduklarından emin olun Elektrikli aletleri ıslak ortamda çalıştırmayın Prizlere özel emniyet kapakları taktırın Elektrikle uğraşacaksanız sigortayı kapatın, lastik ayakkabı ve kuru lastik eldiven giyin
BOĞULMALAR
Suda boğulma başta olmak üzere ABD'de yılda ortalama 8000 boğulma olayı meydana gelmekte ve bunun %40'ı 4 yaş ve altı çocuklarda görülmektedir. Suda boğulma başta olmak üzere Taneli gıda ve besin maddeleri ile yabancı cisim yutmalarından dolayı meydana gelen boğulmalar, Yanlış yatış, duruş sebebi ile boğulma olarak sıralanabilir.
Besinleri çocukların yiyebileceği kadar ufak parçalara bölün Oyuncakların çocukların yaşına uygun olup olmadığını kontrol edin. Kolay ayrılabilen parçaları olan oyuncakları almayın Çocuklara yürürken veya oyun oynarken yemek yedirmeyin
TEŞEKKÜR EDERİM