SINIF İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM AHMET HINCER Burak DURMUŞ UĞUR ATAKER MEHMET ALİ ER

? ? ? ?

İletişimin sağlıklı olabilmesi için her iki tarafın da iletişime açık ve hazır olması gerekir.Eğer alıcı kişi iletişime açık değilse aktif olmazsa iletişim tıkanır.Doğru ve sağlıklı olmaz. İletişim hangi tarzda olursa olsun, temelinde anlaşmak,anlaşılmak vardır.Karşımızdakini anlamak için bazen empati kurmak,bazen de sempatik olmamız gerekir.

İletişim halinde bulunduğumuz kişi yada kişilere bu iletişim sürecinde söz,ses ve beden dili kullanımıyla ilgili olarak :Söz %7,ses tonu % 38, beden dili % 55 oranında etkilidir. İletişim kişiye değil kişiyle yapılır. İletişim karşılıklı yapılan bir süreçtir. Jest ve mimiklerin kullanılması çok önemlidir.

Sözlü iletişim, her zaman konuşan ve dinleyen arasında bilgi, beceri, tutum ve davranış açısından etkileşim olmasını gerektirir. Aksi halde konuşan ve dinleyen arasında doğru mesaj paylaşımı gerçekleşemez.

Sınıf İçi İletişim Bir öğretmenin sınıfını etkili yönetebilmesi için öğrencileriyle sağlıklı bir iletişim kurması gerekmektedir. Öğretmenin etkili iletişim becerilerine sahip olması ve hem kendini hem de sınıftaki diğer arkadaşlarını rahatsız eden öğrencilere yardımcı olabilmesi sınıf yönetimi açısından büyük önem taşımaktadır.

Sınıf içi İletişimde Öğretmen Sınıf içi iletişimi geliştirmek için bir öğretmenin; Konuşma yeteneğini geliştirmesi, Dersi iyi bir şekilde planlaması, Öğrenci ilgi ve yeteneklerini tanıması ve değerlendirmesi, Öğrencileri dikkatli dinleyebilme yeteneğine sahip olması, Öğrencilere söz hakkı tanıması, zorunludur. Sınıf içinde öğretmen ve öğrenci arasında kurulan çift yönlü iletişim öğretmen tarafından verilen dönütlerin değerlendirilmesi açısından önemlidir.

Bir Öğretmende Bulunması Gerekli Nitelikler Alanını bilmeli Öğretmeyi bilmeli Öğrenci psikolojisini bilmeli Rehberliği bilmeli Yönlendirici olabilmeli Planlı-programlı olmalı Sabırlı olmalı Otoriter olmalı Demokratik olmalı Dili etkili biçimde kullanmalı Etkili iletişim becerilerine sahip olmalı Dili sade ve anlaşılır olmalı Sınıf içerisinde ses tonunu ayarlayabilmeli Empati kurabilmeli Cesaretlendirici ve destekleyici olma Ölçülü davranabilmeli Giyim kuşamına dikkat etmeli Teknolojiyi yakından takip edebilmeli Güncel gelişmeleri takip etmeli Olaylara çok yönlü bakabilmeli Prensipleri olmalı Güçlü ve azimli olmalı İşini sevmeli Tiyatrocu kimliğine sahip olmalı Ulusal kültür ve değerlerine sahip olmalı Dakik olmalı Öğrencilerle birebir ilgilenebilmeli Öğrenci ile mesafeyi koruyabilmeli Öğrenciye saygılı olmalı Çevresine duyarlı olmalı Sosyal olmalı Fedakâr olmalı Mütevazi olmalı Ruh sağlığı sağlam olmalı Sempatik olmalı

ETKİLİ VE GÜZEL KONUŞMA Güzel ve etkili konuşmak kalıtsal bir özellik değildir.Yaşarken öğrenilir ve geliştirilir.

SES:İyi bir konuşmacının ses tonu tek düze olmamalıdır SES:İyi bir konuşmacının ses tonu tek düze olmamalıdır.Konuşurken sesin tonunu alçaltmalı,gerektiğinde yükseltmeli,önemli kelime ve sözcüklerin vurgulamasına dikkat etmelidir.İyi bir konuşmacının sesi işitilebilir,tatlı bir tonla olmalıdır.

DİL: Düzgün bir İstanbul lehçesi ile konuşulmalı DİL: Düzgün bir İstanbul lehçesi ile konuşulmalı.Yabancı kelime kullanmamaya özen gösterilmelidir. Konuşmaya başlarken kendimize güvenmeliyiz.Olumsuz kaygılar yerine bütün enerjimizi anlatacağımız konuya vermeliyiz.Böylece anlatacaklarımızı daha rahat aktarır,dinleyici olumlu yönde etkileyebiliriz.

DIŞ GÖRÜNÜŞ :Abartıya kaçmadan temiz ve düzgün giyinmeli DIŞ GÖRÜNÜŞ :Abartıya kaçmadan temiz ve düzgün giyinmeli.Fazla takı ve hoş olmayan ağır kokulardan kaçmalıdır. Konuşurken gereksiz mimiklerden, hareketlerden,sinir bozucu ve dikkati dağıtıcı davranışlardan kaçınmak gerekir.Etkili konuşmamıza yardımcı olacak önemli bazı beden dillerini tartışmak gerekir.

GÖZ TEMASI: Göz teması kurarken bakışlar sevecen olmalı sürekli tek kişiye bakılmamalı.Mekanın büyüklüğüne göre,topluluk iki üç ve dört bölümde eşit şekilde gruplar taranarak yavaş hareketle göz teması kurulmalı .Yere,aşağı yukarı ve boşluğa bakmak iletişim için uygun davranış değildir.

D İ N L E M E Konuşmak kadar dinlemek de bir sanattır. Fiziksel olduğu kadar psikolojik bir süreç olan dinleme de pek çok yanlışlar yapılır. Bunu tespit edemeyen öğretmenler de konuşmaya devam ederler.Öğretmenin bilmesi gereken temel dinleme yanlışları: 1. Görünüşte dinleme:Sahte dinlemedir.Bu tür dinleme yapan öğrenciler;boşa bakmaları,göz kaçırmaları,göz teması kaybetmeleri ile tespit edilir.

2. Seçerek dinleme:Dinlemede hoşa giden ilgi çeken kısımların dinlenmesidir.Oysa programda yer alan her konu önemlidir.Seçerek dinleyen öğrencileri sık sık motive etmek gerekir. 3.Saplanmış dinleme:Duygusal ve bilişsel saplantılara sahip öğrenciler kendi doğrularına uymayan mesajlara kapalıdır.

4. Savunucu dinleme: Karşısındakini hep rakip olarak gören ve sürekli savunma içinde olan dinleyicilerdir. 5.Tuzak kurucu dinleme:Sessiz ve dikkatli dinleyici gibi olmalarına rağmen,sürekli karşısındakinin açığını yakalamaya çalışan bir dinleyicidir.

6. Yüzeysel dinleme:Söylenenleri laf olsun diye dinlerler ve konuşulanlar üzerine düşünme ve değerlendirme zahmetine girmezler.

ETKİLİ ÖĞRETMENLİK VE İLETİŞİM TEKNİKLERİ İdeal öğretmen;rol yapmayı bırakıp olduğu gibi davranan,erişebilir iyi bir insandır.Öğretmen ve öğrenci arasındaki ilişki: -Açıklık ve saydamlık, -Önemsenmek, -Karşılıklı gereksinimlerini giderebilmek özelliklerini taşırsa,iyi bir öğretmen-öğrenci ilişkisi kurulur. Böylece her iki taraf birbirlerine değer verdiğini bilir,birbirlerinin bireyselliğine ve yaratıcılığına,gelişmesine fırsat tanır.

KABUL DİLİ VE ETKİN DİNLEME Öğrenciler;güvensizlik duyduklarında,psikolojik gereksinimleri karşılanmadığında, sevilmediklerinde,kendilerini değersiz gergin ve yalnız hissettiklerinde çalışma istekleri kalmaz.Böyle zamanlarda öğretmenin tüm çabaları boşa gider.Bu açıdan bakınca alanı ile ilgili bilgileri aktarmak olduğunu düşünen bir öğretmen bile öğrencilerinin sorunlarına ilgisiz kalamaz.

Bir çok öğretmen sorunu olan bir öğrenciye,bu davranışlarının kabul edilemez olduğu mesajını verir.Yani, onun değişmesini,sorunu yokmuş gibi davranmasını ve sorunu ne olursa olsun onu bir kenara bırakmasını ister.Öğretmenin bu yaklaşım diline ‘’Kabul edilmezliğin dili’’denir.

Sorunu olan kişiye değişmesi gerektiğini,sorunlu olmanın kabul edilmeyeceğini ve sorunlu olmanın ayrıca bir sorun olduğunu iletirler.Engellerden bazıları,kişinin sorununa aldırış bile edilmediği duygusunu verebilir.Başkalarını oldukları gibi kabul etmek,ilişkileri kuvvetlendirmede önemli etkendir.Böyle bir ilişkide diğer kişi gelişebilir,olumlu yönde değişebilir,sorunlarını çözmeyi öğrenebilir.

Psikolojik sağlığı iyileşebilir,daha üretici,daha yaratıcı olabilir ve yeteneklerini tümüyle kullanabilir.Oysa ‘’KABUL ETME ‘’çocukları açar,onları duygularını ve sorunlarını paylaşmak için yüreklendirir.BAŞKASINI OLDUĞU GİBİ KABUL ETMEK GERÇEKTEN SEVMEKTİR.KABUL EDİLDİĞİNİ HİSSETMEK,SEVİLDİĞİNİ DE HİSSETMEKTİR.

ÇÖZÜM MESAJLARI Öğrencilerin yalnızca davranışlarını değiştirmeye yöneliktir.Öğretmenin,öğrencilerle ilgili düşüncelerini iletmez.Çözüm mesajını alan öğrencide öğretmeniyle ilgili olumsuz ve yanlış düşünceler oluşur.

BASTIRICI MESAJLAR Öğrenciyi küçümseyen,kişiliğini sorgulayan, benlik algısını zedeleyen,alaycı,yargılama ve eleştiri taşıyan mesajlardır.Kendine güvenen öğrenci bu mesajlara aldırmaz. Diğerleri ise kendilerini işe yaramaz olarak görürler.

DOLAYLI MESAJLAR Alay etmeyi,takılmayı, utandırmayı içerir. Bu mesajların anlamı çoğu zaman öğrenciler tarafından algılanmaz.

Sorunun öğretmenlerin olduğunu anlatan ipuçları;kırgınlık,can sıkıntısı ,dikkatin dağılması,yılgınlık küskünlük,sinirliliktir. Öğretmenler,kendilerini rahatsız eden yüzlerce öğrenci davranışlarıyla karşılaşırlar.Bu davranışlar öğretmenlerin’’KABUL EDİLMEZ’’dedikleri davranışlardır.

Öğrencinin benlik saygısını zedelemeyen ve öğretmeni ile olan iletişimine zarar vermeyen ‘’BEN DİLİ’’tekniği ile mesaj iletiminin nasıl olması gerektiğine bakalım.Sen dili ile karşılaştıralım.

BEN DİLİ TEKNİĞİ ve SEN DİLİ TEKNİĞİ Öğretmen davranışlarından rahatsız olunca kendinde oluşan olumsuz duyguları saklayıp :Örneğin ‘’Terbiyesizlik yapıyorsun’’derse ‘’SEN’’dilini kullanır.Sen mesajları öğrencileri olumsuz etkiler.Bunun yerine ‘’Çok rahatsız oldum’’derse ‘’BEN’’dilini kullanmış olur. BEN dili mesajları sorunlar karşısında öğretmenlerin duygularını ifade eder. Öğrencide olumlu etki yapar.

Öğretmen sorunu ifade ederken 2 yol izleyebilir: Sorunu tanımlama Sorunun yaratacağı etkileri ortaya koyma Ör:”Kütüphanede yüksek sesle konuşman diğer öğrencileri rahatsız etmektedir”.

Empatik Yaklaşım Öğretmen kendini öğrencisinin yerine koyup onun duygularını,içinde bulunduğu durumu daha iyi kavrar ve ona göre davranır.

Problem Çözme Kişilerarası ortaya çıkan çatışmaların ortadan kaldırılmasında izlenen bir süreçtir.

Problem çözme sürecinde aşağıdaki yöntemler izlenebilir: Durun ve sakinleşin. Problemin ne olduğunu belirleyin. Hedefinizi belirleyin. Problemin çözümü için mümkün olduğunca fazla çözüm yolları düşünün. Her bir olası çözümün ne tür sonuçlar getireceğini düşünün. En iyi çözümü seçin. Seçtiğiniz çözümün işe yaramaması durumunda kullanabileceğiniz yedek bir çözüm seçin. Çözümünüzü iyi planlayın ve son bir kontrol edin. Çözümünüzü uygulayın. Değerlendirin.

İLETİŞİM SÜRECİ VE YAŞANTI ALANI

? ? ? ? ? ? TARTIŞALIM ? ? ? ? ?