GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR (GDO)

GDO NEDİR? Bir canlının gen diziliminin değiştirilmesi ya da ona kendi doğasında bulunmayan bambaşka bir karakter kazandırılması yoluyla elde edilen canlı organizmalara "Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar", kısaca GDO adı verilir.

Bir canlıdan diğerine gen aktarımı, bir çeşit kesme,yapıştırma ve çoğaltma işlemi olup, genetik mühendisleri tarafından uygulanır. Aktarılacak gen önce bulunduğu canlının DNA sından kesilerek çıkarılır.Sonra vektör adı verilen taşıyıcı virüs ile bu gen DNA molekülüne yapıştırılır.

GDO’nun yararlarI Genetik mühendislik ürünlerin besleyiciliğini artırır. Böceklere ve hastalıklara karşı daha dayanıklı ürünler elde edilir. Daha bol miktarda ürün elde edilmesi mümkündür. İstenilmeyen durumlarda müdahale daha kolaydır. Böcek ilaçlarının kullanılmasını azaltır. Oldukça çok ve sıkı test edilir. Şirketler müşteri isteği ve güvenliğine göre hareket etmek zorundadır.

GDO’nun zararlarI Pek çok bilim adamına göre insan sağlığına zararlıdır. Hedef olan ürün hariç diğerlerinde nasıl bir etki yaptığı bilinmez. Geleneksel metodlar pratik olarak halen başarılı olarak görülür. GDO’lu ürünlerin tohumları çevreye karışıp doğal ürünlerin yapısını bozabilir. Böceklerin olumsuz etkilenmesiyle tüm ekosistem çökebilir. Biyoçeşitliliği tehlikeye sokar. Biyolojik kirliliğe neden olur. Tüm insanlığa ait olan bir materyal olan DNA’nın özelleştirilmesi endişe yaratır.

HANGİ ÜRÜNLER GDO‘LU OLABİLİR? Pek çok GDO lu ürün vardır; Mısır, patates, domates, pirinç, soya, buğday, kabak, balkabağı, ayçiçeği, yer fıstığı, bazı balık türleri, kolza, kasava, papaya. Bunların dışında çalışmaların devam ettiği ürünler vardır; Muz, ahududu, çilek, kiraz,ananas, biber, kavun, karpuz, kanola. Üretimi sırasında GDO kullanılmış pek çok ürün vardır; Mısır ve soya genleri ile oynanan ürünlerde ilk sırayı aldıklarından bu bitkilerden üretilen yan ürünlerin de GDO lu olma riski vardır.

GDO’lu ürünü nasIl anlarIz? Orijinalinin mevsimine göre zamansız piyasaya çıkarlar. - Daha iridirler ve üzerlerinde yumrular halinde şekil bozukluğu vardır. - Tatları saman gibidir kokuları yoktur - İçleri beyaz süngerimsi kıvamdadır.

GDO'lu ürünleri tanImanIn ve kaçInmanIn yollarI var mIdIr? GDO'lu ürünleri tanımanın ve kaçınmanın bazı yolları bulunmaktadır. 1)Organik ürünler satın alın: Sertifikalı organik ürünler GDO içeremezler. Yani "%100 Organik içeriklidir" etiketi taşıyan bir ürün satın aldığınızda bu ürünün GDO'lar ile üretilmiş olması yasaktır.

2. Riskli içerikli ürünlerden kaçının: Genetiği değiştirilmiş herhangi bir mahsul içeren ürünlerden kaçının. Mısır, soya fasulyesi, kanola ve pamuk genetiği değiştirilmiş ürünlerin başında geliyor.

TUĞBA KAYIHAN 2-B 1011211034