Gaz Eritme Kaynağında Kullanılan Alet Ve Avadanlıklar
Kaynak Hamlaçları ( Üfleçleri, Şalomaları ) Yanıcı ve yakıcı iki gazı belirli oranda karıştırıp yakmak için kaynakça aparatıdır.
Çalışma Sistemi: Bu hamlaçlarda yüksek basınçlı oksijen gazi enjektör orta kanalından geçerken basınç hıza dönüşür. Bu esnada meydana gelen düşük basınçlı ortama enjektör çevre kanallarından asetilen hücum eder, Böylece iki gaz enjektör ön odasında karışıp, bek borusu yardımı ile bek ucundan dışarı çakarken. Bir ateş veya kıvılcım ile ateş oluşturulur. Bu hamlaçlarda enjektör düşük basıncı asetilenin emilmesini sağlar
Enjektörde Basınç Hız Diyagramı Enjektör orta kanalından P basıncındaki oksijen enjektörü terk ettiği uç kısımda geniş bîr hacimle karşı karşıya kaldığı için aniden PI basıncına düşmekte, gazın hızı artmakta. Düşük basınçlı ortama çevreden gelen asetilen hücum edip emilmekte oksijenin yüksek hızı ile sürüklenip bek ucundan dışarı çıkmaktadır.
Bek ucunu terk eden asetilen ve oksijen karışık gazların hızları 312m/sn.dir. Bu hız gazların (Karışık gazın} anma hızından büyük olmalı ki hamlaçta alev geri tepmesin. Ayni zamanda alev çekirdeği meydana gelsin.
Hamlaç Çeşitleri: Normal kaynak hamlaçları (Enjektörlü) Özel lehim tavlama hamlaçları {Tavlama lehimlemede)
Kullanıldığı yere göre çeşitleri:
Kaynak hamlaçları
Kesme hamlaçları
Tavlama hamlaçları Çok alevli Çift alevli
Rendeleme hamlaçları Makine (Kesme makinesi ) hamlaçları Yüzey sertleştirme hamlaçlar!
Kullanılan gazın cinsine göre Oksi asetilen kaynak hamlaçları Propan + Oksijen hamlaçları Havagazı +hava hamlaçları Tavlama, kesme işlemi Hidrojen + oksijen hamlaçları (Kurşun kaynağı
Kullanılma anındaki gazın basıncına göre Alçak basınçlı hamlaçlar Orta basınçlı hamlaçlar Yüksek basınçlı hamlaçlar Enjektörlü kaynak üfleçleri
Eşit basınçlı hamlaçlar
Tavlama ve sert lehim işleminde genellikle bütan gazı ve havagazı yakılan dıştan karışımlı hamlaçlar kullanılır. Bu hamlaçlarda enjektör yoktur sadece yanıcı gazı ayar kelebeği vardır.
Şemada görüldüğü gibi yakıt musluğu açıldığında belli basınçta hamlaç borusundan akan gaz hava giriş deliklerinden hava ile karışarak hamlaç beki ucundan dışarı çıkar. Bunlarda enjektör yoktur Tavlama ve sert lehim işleminde kullanılır.
Kaynak hamlaçlarında kullanılan bekler Bek No Parça kalınlığı 1 0,5-1 mm 2 1-2mm 3 2-4 mm 4 4-6 mm 5 6-9 mm 6 9-14 mm 7 14-20 mm 8 20-30 mm
Bekin gaz gücü: Bir saatte bekin ucundan çıkan lt. Cinsinden gaz miktarı o bekin gücünü verir. Bekin üzerinde kaynak yapacağı saç kalınlığı belirtilmiştir.
Kaynak Hamlaçlarının kullanılmasında Dikkat Edilecek Hususlar Hamlaçları ve bekleri darbeden korunmalıdır. İş biten takım yerine asılmalı bekler kutusuna konulmalı. Kaynakçı bunu alışkanlık edinmeli. Hortumlar özel kelepçeler ile bağlantısı yapılmalı, sızdırmazlıkları kontrol edilmelidir. Bek ve bakır uç sıkıca bağlanmalı gaz kaçağı veya bek hamlaca tam oturmama durumu varsa patlamalar meydana gelir. Bek hamlaçtaki O2 borusuna tam oturmalı.
Bek ucu ısındığı zaman yanıcı gaz kapatılıp yakıcı gaz açıkken bek suya sokulup soğutulmalıdır. Bek ucu tıkandığında sadece oksijen açıkken özel iğnesi ile açılmalıdır. Hamlacın yakılmasında evvela oksijen sonra asetilen açılarak yakılır. Söndürürken evvela asetilen kapatılır, sonra oksijen kapatılır.
Alevin geri tepmesi veya hamlaç içinde yanma olduğu sezildiğinde gaz muslukları kapatılmalıdır. Asetilen tüpü veya kazan gaz yollan hortumlar kontrol edilmeli. Manometre ayarlanırken ayar kelebeği gevşetilir. Hortum yolu ve hamlaçtaki oksijen musluğu açılır. Sonra tüp ventili açılarak çalışma basıncı ayarlanır. Karpit kazanına yeni karpit koyup hazırladıktan sonra çalışmaya başlamadan evvela asetilen musluğu açılır. Hatlardaki hava -asetilen karışımı atılır, sonra hamlaç yakılır. Hamlacın asetilen emip emmediği kontrol edilmeli. Bunun için hortum bağlantısından asetilen borusu çıkarılır. Bu kısım suya daldırılır oksijen açılır, bek ucundan su geliyor ise hamlacın emmesi normaldir, denilir.
Hamlacın düşmemesi için yanar vaziyette emniyetli olarak askısına aşılmalıdır. En fazla hortum uzunluğu 6 m en az. 3 m, olmalıdır. Asetilen hortumu 9 mm çapta oksijen hortumu ise 6 mm. iç çapta olmalıdır. . Asetilen hatlarında bakır bağlantılar kullanılmamalı. Yangına karşı her an tedbirli olup yanıcı, patlayıcı, infilak edici maddeleri atölyeden uzak bulundurmak gerekir.
Kaynak Hortumları Hortumlar gazlan nakleden kaynakçı aparatıdır. Şemalarda görüldüğü gibi oksijen hortumu keten bez tabaka ile imal edilmiştir. Çünkü bunlar yüksek basıncı kaldıran olmalı, düşük sıcaklıklarda yanmamalı. Esnek olup kırılmamalı. Asetilen hortumları kendir ipliklidir, et kalınlığı oksijen hortumundan incedir. Çünkü düşük basınç hortumudur. Hortumları satın alırken kesitlerini dikkatle incelemek gerekir. Aynı zamanda üzerlerinde deneme basınçları yazılı olmalı.
Hortumların Bakımı ve Korunması Hortumlar yerlerine sıkı bağlanıp kelepçeleri ile emniyete alınmalıdır. Yırtılmış, delinmiş ve yanma ile karşılaşıp özelliği bozulmuş hortumlar asla kullanılmaz Hortumlar zamanla kullanıla kullanıla özelliğim kaybedip sertleşip çatlarlar. Böyle hortumlarda kullanılmaz. Hortumlar yağ, benzin, mazot, tiner gibi kimyevi maddelerden, boyalardan uzak olup, temas etmemeli, aksi halde çürüyüp delinir. Hortumlar kesici, delici ve yakıcı sıcak cisimlerden ve ezilmelerden korunmalıdır,
Hortumlar üzerinde bulunması gerekli olan işaretler; Standart numarası-EN 559 Müsaade edilen en yüksek basınç- 2 MPa (20 bar) Üretim yılı- 2007 veya 07 Hortumun iç çapı- 10mm Üretici Firma
Hortumlarda iç çapı 4 mm olanlar hariç diğerleri oksijen hortumları 40 kg/cm2 ve asetilen hortumları 20 kg/cm2 basınçta muayene edilirler.
Yanıcı gaz hortumlarının rakorları ters vida (sol vida) ve çentiklidir, yakıcı gaz hortumlarının rakorları düz vida ve çentiksizdir.