Depresyon, madde kullanımı ve Nikotin Bağımlılığı Birlikteliğinde Tedavi DR. Zehra Arıkan

Nikotin bağımlılığı prevalansı 29.3% tüm psikiyatrik hastalıklarda 70.6% bipolar bozuklukta 44.1% psikotik bozuklukta 25.8% anksiyete bozukluklarında 25.3% depresyonda Breslau N: Psychiatric comorbidity of smoking and nicotine dependence. BehavGenet 1995; 25 (2): 95-101.

Nikotin ile depresyon Nikotin bağımlılığı olanlarda major depresyon geçirme olasılığı %7.5 iken normal popülasyonda %3.2 bulunmuştur. Depresyon tanısı konanlarda nikotin bağımlılığı normal popülasyona göre 4-6 kat daha fazladır. Yaşamlarının herhangi bir döneminde depresyon geçirenlerde sigara kullanım oranı normalden yüksektir Depresyon skorları arttıkça sigara kullanım oranları artmaktadır. Black DW, Zimmerman M, Coryell WH. Cigarette smoking and psychiatric disorder in a community sample. Ann Clin Psychiatry 1999; 11:129-136.

Depresyonun varlığı bağımlı olmayan içicilerin nikotin bağımlısı olmalarına ve bağımlı olanların ise bağımlılıklarının derinleşmesine neden olabilmektedir.

Depresyon nikotin bağımlılığı tedavisinde kötü prognoz kriteridir, Depresyonu yada depresyon öyküsü olanlar sigara bırakmada daha başarısızdırlar, Depresyon nikotin bağımlılığı tedavisinde kötü prognoz kriteridir, Nikotin kesilme sendromunu daha şiddetli yaşayabilirler, Bırakma durumunda depresyon alevlenebilir Glassman AH, Covey LS, Stetner F,RivelliS. Smok,ng cessation and the course of major depression.a follow-up study lancet 2001

Sigara kullananlarda MAO A aktivitesi %28 azalmıştır MAOB aktivitesi de normale göre azdır Dopamin, nikotinik reseptör ve asetilkolin Depresyonda Nikotin self medikasyon aracı mı

Nikotin yoksunluk belirtileri Artmış yeme davranışı Uyku bozukluğu Depresif duygu durumu Konsantrasyon güçlüğü Öfke –irritabilite Anksiyete Huzursuzluk

Tedavi Tedavi her iki bozukluğu kapsayacak şekilde planlanmalıdır Zamanlama uygun olmalıdır. Kullanılacak ilaçların etki ve yan etkileri iyi değerlendirilmelidir Kesilme semptomları ve hastalık arası ilişki iyi değerlendirilmelidir

a Alkol ve Diğer Madde kullanım bozuklukları ve Nikotin Bağımlılığı

Alkol en sık kullanılan maddedir Alkol ve diğer maddeleri kullanan gençler arasında sigara içimi sık görülür Alkol en sık kullanılan maddedir Esrar ise en sık kullanılan halusinojendir Ergenler arasında yaşam boyu madde kullanımına bakıldığında Alkol>sigara>esrar>inhalan>halusünojen>kokain Monnitoring the futur survey2003

Madde bağımlısı insanların çoğunluğu sadece bir maddeye bağımlı durumdadırlar. Daha küçük bir grup ise birden fazla maddeye bağımlıdırlar.%15-25 arasında değişir Önce bir madde ile başlanır sonra diğerleri de denenir ve bir kısmı bu çoklu kullanımda karar kılar

Çoklu madde tüketim nedenleri Bir ilacın etkisi diger ilaçlarla olan etkileşim nedeni ile artabilir ya da azalabilir

nörolojik mekanizmalar Çapraz tolerans Çapraz güçlendirme Ödüllendirici etkide artma

Antisosyal kişilik özelliği Yaşanan çevre (Kültürel kabul ) özellikle yaşla Psikiyatrik eş tanı

Bağımlılık tedavisi Yoksunluk belirtilerini ortadan kaldırmak Eş tanıları tedavi etmek Maddesiz yaşam için bilgi ve beceri geliştirmek Relapsları önlemek

Diğer bağımlılık ve nikotini birlikte bırakmada Hastanın sağlığı, Anahtar rol oynayan bir liderin bulunması Sigara dumanı kirliliğine karşı değişen tutumlar

Bağımlılık ile uğraşanlar nikotine ilgisiz kalmışlardır. Diğer madde bağımlılığı tedavisi sırasında sigara bıraktırmanın stresi artır Hastalar sigara bırakmakla diğer madde ayıklıklarını tehlikeye atabilir Opiyat ve kokain kullanan sigara içicilerinde yoksunluk daha ağır olur Nikotin arzu ve isteği, diğer maddelerin isteğini artırır Sharp J R, Schwartz S, Nightingale T, Novac S. Targeting Nicotine Addiction in a Substance Program. Science practise perspectives2003;2(1) 35-39

Hastalar bu programları tercih etmezler Sigara ile ilgili kurallar tedaviyi zorlayabilir Nikotin bırakma ile ilgili tedaviler için gerekli ekipmanın yokluğu Sigara içicisi ekibin çalışması

sonuç Sigaranın bağımlılık servislerinde bıraktırılması ya da en azından içiminin kısıtlanması hem hastanın hem de diğer hastaların sağlığı açısından gerekli bir uygulamadır Bağımlılık tedavi birimlerinde gerekli önlemler alındığı ve tedavi programları düzenlendiği takdirde, sigaranın tamamen yasaklanmasının diğer bağımlılık tedavilerindeki başarıyı arttırması mümkündür.