K A R I Ş I M L A R

Çözelti çözücü çözünen homojen heterojen derişik seyreltik Birden çok maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunmasıyla meydana gelen maddelere karışım denir. Solduğumuz hava; içtiğimiz gazoz, süt, çorba, şerbet, karışık meyve suları, çay.. günlük hayatta karşılaştığımız birkaç karışımdır.

Maddenin Yapısı ve Özellikleri Karışımlarda birden çok element olabilir örneğin; hava(oksijen, karbondioksit, azot… gazları) Karışımlarda birden çok bileşik bulunabilir örneğin; Deniz suyu,su ve tuz. Karışımlarda birden çok element ve bileşik olabilir örneğin;sel(su ve toprak)  

Karışımların Özellikleri 1)   Karışımı oluşturan maddeler kendi özelliklerini kaybetmezler.(Tuz-şeker) 2)   Karışımı oluşturan maddelerin miktarları arasında belirli bir oran yoktur.İstenildiği oranda karıştırılabilirler.(1 bardak su 1 kaşık şeker istersek 2 kaşık şeker )

3) Karışımların erime ve kaynama noktaları sabit değildir 3)   Karışımların erime ve kaynama noktaları sabit değildir.( Az tuzlu su çok tuzlu sudan daha çabuk kaynar)

4) Karışımların belirli bir kimyasal formülleri yoktur 4)   Karışımların belirli bir kimyasal formülleri yoktur.( Kum-demir tozu ) 5)   Karışımlar fiziksel yollarla oluşur ve bileşenlerine fiziksel yollarla ayrılırlar.(1 bardak su ile 1 bardak yağı aynı kaba dökersek karışım olur)

2.Homojen karışımlar(çözeltiler) 1.Heterojen (Adi) karışım 2.Homojen karışımlar(çözeltiler) Karışımlar Görünümlerine Göre İki Çeşittir

1.Heterojen (Adi) karışım : Karışımı oluşturan maddeler karışımın her yerine eşit olarak dağılmadıysa Heterojen (Adi) karışım denir.Her yerinde aynı özellikleri göstermeyen karışımlardır;

2.Homojen karışımlar (çözeltiler) : Her tarafında aynı özelliği gösteren,tek bir madde gibi olan karışımlara denir.Homojen karışımlara genel olarak çözeltiler de denir. Tuzlu su,hava,kolonya,24 ayar altın örnektir. Metallerin eritilip karıştırılmasıyla oluşan homojen karışımlara ise alaşım denir. Pirinç, lehim, tunç, bilezik, çelik.

Katı katı karışımı; toprak Katı-sıvı karışımı; su-kum,su-tebeşir tozu Sıvı-sıvı karışımı: su-zeytin yağı,su-benzin karışımı,süt içindeki yağ damlacıkları örnek verilir

Heterojen ile Homojen karışımın farkları Heterojen karışımda, - Karışan maddeler gözle görülür ve kolayca ayırt edilebilir, - Karışımın üst tarafı ile alt tarafı arasında yoğunluk farkı görülür , Örneğin ayranını dibi daha yoğun olur, sel suyunun dibi daha çamurludur

Çözeltiler (homojen karışım) ; - Tek madde gibi görülür karışan maddeleri dışarıdan fark edemeyiz.Örneğin çayın içindeki çözünmüş şekeri fark edemeyiz. - Bekletilse dahi çökelti oluşmaz, - Süzgeç kağıdından geçerler, - Genellikle saydam ve akışkan olur, - Çözeltiler katı,sıvı ve gaz halde olabilir

HOMOJEN KARIŞIMLARA ÖRNEKLER Tuzlu Su, şekerli Su (Şerbet), maden Suyu, metal Para, deniz Suyu, sirke, gazoz, hava, kolonya, petrol, çelik, lehim

Zeytinyağı-su, Kum-su, Şeker-tuz, Ayran, Sis, Tebeşir tozu-su HETEROJEN KARIŞIMLARA ÖRNEKLER Zeytinyağı-su, Kum-su, Şeker-tuz, Ayran, Sis, Tebeşir tozu-su Talaş-su, Çay yaprağı-çay demi, Kahve, Çamur, Çorba,Demir tozu-su

Bu çözeltileri oluşturan maddelerden miktar çok olan çözücü , az olan çözünen olarak adlandırılır.

Çözünme , çözücü ve çözünen maddelerin birbiri içinde iyonlarına veya moleküllerine ayrılmasıdır.

(Sirke) Çözünen (Su) Çözücü (Sirke ve Su) Çözelti

Moleküllü çözeltiler Alkol ve şeker gibi maddeler suda çözündüklerinde tamamen parçalanma gerçekleşmez, iyonize olmazlar. Şeker molekülleri birbirinden ayrılır,her şeker molekülünün etrafına su molekülleri kuşatmış olarak fiziksel değişimi görülür .Alkollü su ve şekerli su çözeltileri moleküler çözünme yapar.

Asit,baz ve tuzlar suda çözündüklerinde (+) ve ( – ) iyonlarına yani katyon ve anyonlarına ayrılarak suyun her tarafına eşit dağılırlar. Örneğin yemek tuzu su içine dökülürse tuzu oluşturan sodyum (Na) ve klor(Cl) iyonlaşır.Na+ ve Cl– halini alarak su içinde homojen dağılırlar. Tuzlusu, asitli su ve bazlı su iyonlu çözeltilerdir İyonlu Çözeltiler

ÇÖZÜNÜRLÜK   Belli sıcaklıkta ve basınçta 100gr çözücü içinde çözünebilen maksimum madde miktarına çözünürlük denir. Çözünürlük, katı, sıvı, gaz maddeler için ayırt edici bir özelliktir.

Çözünürlüğe Etki Eden Faktörler 1-Basınç: Gazların çözünürlüğü basınç arttıkça artar. Basınç, katı ve sıvılarda çözünürlüğe etki etmez. 2-Sıcaklık: Katı ve sıvılarda çözünürlük, sıcaklıkla doğru orantılıdır. Gazlarda ters orantılıdır.Örneğin Karadeniz de oksijen miktarı akidenizden daha çoktur.çünkü deniz suyu soğuktur. 3- Çözücü türü: Örneğin tuz suda çözünürken, yağda çözünmez. Şeker suda çözünürken, alkolde çözünmez :

KARIŞIMLARI AYIRMA YÖNTEMLERİ Mıknatıslanma ile ayırma Süzme Eleme Yüzdürme Kristallendirme Damıtma Yoğunluk farkı ile ayırma (Ayırma hunisi ile ayırma) Buharlaştırma

MIKNATISLANMA İLE AYIRMA : Mıknatıs; demir, nikel ve kobalt gibi maddeleri çeker. Bu özellikten yararlanarak; demir tozu-kum, demir tozu-kükürt tozu, demir tozu-şeker vb. karışımları ayırabiliriz.

2.YÜZDÜRME: Yoğunlukları farklı olan katı karışımlarını ayırmak için kullanılan bir yöntemdir. Örneğin; talaş ve kum karışımını birbirinden ayırmak için, bu karışıma önce su eklenir. Yoğunluğu küçük olan talaş su üzerinde yüzerken, kum dibe çöker.

3.YOĞUNLUK FARKI İLE AYIRMA : Sıvıların oluşturduğu heterojen karışımları (emülsiyon) ayırmak için kullanılan bir yöntemdir.

Yoğunluk farkı ile ayırmaya örnek :

4.SÜZME : Katı ve sıvıdan oluşan heterojen karışımları (süspansiyon) ayırmak için kullanılan bir yöntemdir. Haşlanmış makarna-su, kum-su, demir tozu-su vb. karışımları süzme yoluyla ayırabiliriz.

Süzme ile ayırmaya ;

5. ELEME : Büyüklükleri farklı olan katı karışımları ayırmak için kullanılan bir yöntemdir. Nohut-mercimek, kum-çakıl vb. karışımlar, eleme yöntemiyle ayrılabilir

6. DAMITMA : Sıvıların oluşturduğu homojen karışımları ayırmak için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde sıvıların kaynama sıcaklıkları farkından yararlanılır. Örneğin alkol-su karışımı ısıtıldığında 78oC’de kaynayan alkol önce buharlaşırken, 100oC’de kaynayan su sonra buharlaşır. Oluşan buharlar soğutulduğunda alkol ve su, sıvı olarak tekrar elde edilir.

Damıtma Sistemi

7.BUHARLAŞTIRMA : Katı-sıvı homojen karışımları ayırmak için, karışım ısıtılır. Karışımdaki sıvı buharlaşırken geriye katı madde kalır. Tuzlu su, şekerli su vb. karışımlar bu yöntemle ayrılabilir

8.KRİSTALLENDİRME : Sıcak soda-su karışımı soğutulduğunda karışımdaki soda, katı kristaller halinde karışımdan ayrılır.

-SON 

Hazırlayan Merve MUM Hazırlayan Merve Mum