Dr. Ahmet SONGUR Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi AD. SUNUŞ TEKNİKLERİ Dr. Ahmet SONGUR Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi AD.

Program 1. Öğrenme-öğretme iletişim süreci 2. İnteraktif eğitim yaklaşımı 3. Etkili ders sunumu için dikkat edilmesi gerekenler

Etkili Sunumu İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler 1. Hazırlık aşamasında 2. Anlatıcıyla ilgili 3. Anlatım aşamasında

Hedefler Bir dersi sunma becerisi kazanma Etkili iletişim becerileri kazanma İnteraktif eğitim yaklaşımını bilme ve önemine inanma Eğitim teknolojilerini kullanmanın önemini kavrayabilme

öğrenme-Öğretme İletişim Süreci İletişim; davranış değişikliği amacıyla bilgi, düşünce, tutum ve becerilerin paylaşılması, Öğrenme; iletişim süreci sonucunda, bireyde kalıcı davranış değişikliğinin oluşması, Özetle; öğrenme, etkili iletişimin bir ürünüdür. Eğiticilerin iletişim konusunda bilgi ve beceri sahibi olmaları gerekmektedir.

Öğrenme-Öğretme İletişim Süreci ÖĞRETİM ARAÇ VE YÖNTEMLER (Kaynak) EĞİTİLEN (Alıcı) EĞİTİCİ (Kaynak) İÇERİK (Mesaj) EĞİTİLEN TEPKİLERİ (Feed–Back)

“Bir insanı eğitebilmenin en etkili yolu, kişinin kendi beynini ve aklını iradesiyle ve kendi isteğiyle kullanmasıdır. Herhangi bir konuyu öğrenebilmesi için bir kimseye yardım edebilirsiniz, telkin ve tavsiyede bulunabilirsiniz ve hatta hepsinin ötesinde o kişiye ilham da verebilirsiniz. Fakat o kişi için anlam taşıyan tek şey, ancak kendi çabasıyla elde edebildiğidir.” Lawrence Lowell

İnteraktif Eğitim Yaklaşımı Yöntem ve tekniklerin, katılımcı ve karşılıklı etkileşimi sağlayıcı (interaktif) bir şekilde kullanılmasıdır. İlginin sürekli ayakta tutulması etkili öğrenme açısından son derece önemlidir.

İnteraktif Eğitim Yaklaşımı Öğrenci merkezlidir. Öğrencinin aktif katılımını sağlar. Eğiticinin rolü kolaylaştırma ve destekleme Katılımcı ve eğitici arasında karşılıklı etkileşim vardır. Kalıcı öğrenme oluşur.

İnteraktif Eğitim Yaklaşımı Aktif katılım; Öğrenciler öğrenme sürecinde aktif bir katılımcı olarak yer almışlarsa öğrenmeye güdülenirler. Öğrenmenin Gerçekleşmesindeki Aşamalar İhtiyaç  İlgi  Davranış  Öğrenme

Andragojik Yaklaşım Eğitimde andragojik yaklaşım sadece yetişkin eğitiminde kullanılan bir model değildir 1960 sonrasında geleneksel eğitime alternatif olarak ortaya çıkan bir yaklaşımdır Andragoji, bireylerin doğrudan kendi deneyimlerinden yararlanarak öğrenmesidir. Andragoji, “kendi kendine yönetilen öğrenmenin” bir yoludur.

Pedagojik Andragojik Yaklaşım Yaklaşım Dominant öğretmen, bağımlı öğrenci yönetilen bir ilişki  Eğiticinin deneyimleri önemli Tek yönlü iletişim  Programa öğretmen karar verir.  Öğrenme konu merkezli  Öğretme ve öğrenmede karşılıklı ve yardım edici ilişki  Herkesin deneyimleri değerlidir. Çok yönlü iletişim  Eğitici öğrenmeyi kolaylaştırır-rehberlik eder.  Öğrenme sorun merkezli

İnteraktif Eğitim İlkeleri Aktif öğrenme Ortak amaç İlgi Sık tekrarlı öğrenme Çok duyu organına dayalı öğrenme

İnteraktif Eğitim İlkeleri Kendini değerlendirme Sorun merkezli öğrenme Yaşantı merkezli öğrenme Serbest iletişim Serbest davranma

İnteraktif Eğitim İlkeleri Tekrar ve pekiştirme Karmaşık olmama Sıkılmama Korku duymama Geri bildirim

Geri Bildirim Geri bildirim hem eğitici hem eğitilen için iki yönlü yarar sağlar Eğiticiler İlettiği bilginin doğru olarak ulaşıp ulaşmadığını, Şüphe ya da soruları olup olmadığını, Dersin sıkıcı geçip geçmediğini anlarlar. Öğrenciler de; Nasıl bir ilerleme gösterdiklerini anlamak için geri dönüş alma gereksinimini duyarlar.

Geri Bildirim Gösterdim Gördü anlamına gelmez. Söyledim Duydu anlamına gelmez. Duydu Doğru anladı anlamına gelmez. Anladı Hak verdi anlamına gelmez. Hak verdi İnandı anlamına gelmez. İnandı Uyguladı anlamına gelmez. Uyguladı Sürdürecek anlamına gelmez.

Etkili bir öğretim ve iletişim Görsel işitsel araçlar kullanma - Çok sayıda duyu organına yönelme

Öğrenme (yaşantı) Konisi Çeşitli yollarla edinilen yaşantıların öğrenme prensiplerine dayalı olarak sıralanması

Sunum Türlerine Göre Anımsama Oranı ANIMSAMA ORANI (%) 3 saat sonra 3 gün sonra Sözel,tek yönlü ders (konferans) 25 10-20 Yazılı (okuma) 72 10 Görsel ve sözel (sınıf dersi) 80 65 Katılımcı yöntemler (rol play, tartışma, vaka çalışması vs.) 90 70

“Duyarsam unuturum, görürsem hatırlarım, yaparsam öğrenirim” Confucius Yaparak–katılarak öğrenmenin önemini göstermektedir.

ETKİLİ BİR SUNUM DR. AHMET SONGUR

Eğitimde kullanılan başlıca eğitim araçları Slayt göstericisi Data show Yazı tahtası Kağıt tahtası (flip-chart) Tepegöz

Teknoloji Kullanımının Yararları Öğrenmenin niteliğini  Harcanan zamanı  (hem eğitimci hem eğitilen için) Eğitimin etkililiğini  Niteliği düşürmeden eğitimin maliyetini  Eğitilenlerin eğitim ortamında etkin olmasını sağlar.

Etkili bir sunumun aşamaları Hazırlık Uygulama Özet ve değerlendirme

Hazırlık aşamasında yapılması gerekenler Planlama Ne Kime Nasıl Ne zaman Ne sürede verilecek?

Ne verilecek? İçerik; Dersinizin içeriğini dinleyici kitlesi ve hedeflerinize yönelik tespit etmelisiniz. 1. Dinleyici için önemli olan ne? 2. Sizden ne öğrenmek istiyorlar? 3. Sizden öğrendikleri bilgiyi ne yapacaklar? Konu yeterince bilinmeli, güncelleştirilmeli

Kime verilecek? Kime hitap ettiğinizi bilin, Eğitilen grubun sayısı, özellikleri vb

Nasıl verilecek? İçeriğe uygun bir yapı oluşturun İyi hazırlık yapın Hedefler; Bilgilendirmek Eğitmek Motive etmek İkna etmektir

Ne zaman ve ne sürede verilecek? Prova Yapın Soyut prova Bireysel prova Hareket ve zaman etüdü provası Kayıtlı prova Dinleyicili prova

Sunumuzun konusu ne olursa olsun; konuyu anlatan kişi olarak sizin animasyon yeteneğiniz, anlatış tarzınız, konuyu zevkli ve ilginç kılacaktır.

Uygulama aşamasında yapılması gerekenler Sunuşa zamanında başlanmalı, Molalar önceden belirtilmeli, Zamanlamaya uyulmalı, Sunumun başlangıcında masa, sandalye düzeltmek, notları düzenlemekten kaçınılmalıdır.

Uygulama aşamasında yapılması gerekenler Soru ve cevaplar hangi bölümde planlandıysa önceden bildirilmeli, Eğitilenlerde güven oluşturulmalı, Eğitici kontrolün kendinde olduğunu hissettirmeli, Muhtemel sorular ve itirazlar izleyiciden önce dile getirilmeli, Sık sık konunun hangi aşamasında bulunulduğu belirtilmeli, Ayrıca önemli konular tekrar edilmelidir. Eğitilenlere değer verildiği hissettirilmelidir.

İyi bir sunuş için Giriş Gelişme Sonuç

Giriş Kendinizi tanıtın İlk 3 dk. iletişim kurun (ısınma) Ortak noktaları yakalayın (biz) Ne anlatacağınızı anlatın Konu çerçevesini çizin, vurgulayın Coşkulandırın, Herkesin dikkatini çekin

Gelişme Konuyu anlatın Ara özetler yapın Kişisel deneyimleri paylaşın Konuyu gerçek yaşam deneyimlerine bağlayın Dozunda tekrarlar yapın Katılımcılarla konuşun İnsan dikkatini 8-18 dakika toplayabildiği unutulmamalı, Tekrar konsantrasyonu sağlamak gerekmektedir.

Etkili bir sunum için dikkat edilecek hususlar Duruş- oturuş ve hareket; Baş ve beden dik olmalı, - bedenin arkaya doğru eğilmesi kibirlilik, - öne eğik olması ise pasiflik, ilgisizlik Konuşmacı dik durmalı, fakat hareketsiz kalmamalı, Kollar yana sarkıtılmalı, eller yumruk yapılmamalıdır.

Etkili bir sunum için dikkat edilecek hususlar Sakin şekilde durmalı, Sizin duygularınızı katılımcı olduğu gibi hisseder, gerginseniz onlar da gerginleşir, rahatsanız onlar da rahatlar

Etkili bir sunum için dikkat edilecek hususlar Duruş- oturuş ve harekette yapılan yanlışlar; Sunuş boyunca hazır duruşta kalmak, Aynı rota üzerinde gidip gelmek, Gözlerini tavan, döşeme gibi bir noktadan ayırmamak, Eğitilenlerin arasına çok girmek.

Etkili bir sunum için dikkat edilecek hususlar Jestler (el ve kol hareketleri); Jestler doğal bir şekilde ortaya çıkmalı, Verilen mesajı desteklemek için amaçlı şekilde yararlanılmalı, Kol manşetini çekiştirmek, sakalı kaşımak, saç düzeltmek gibi kendine yönelik, jestlerden kaçınılmalıdır.

Etkili bir sunum için dikkat edilecek hususlar Yüz ifadesi/ gülümsemek; Güven sağlamanın etkili bir yolu İletişimin evrensel dilidir. Uyumlu beden dili; Jestler ve yüz ifadeleri uyuşmalıdır.

Etkili bir sunum için dikkat edilecek hususlar Eğitilenlerin anlayacağı, bir dil kullanılmalı, Yeni tıbbi terimler mutlaka açıklanmalı, Her dilde yaygın olan “eeee”, “ıııııı”, “Şeyyyy” gibi anlamsız seslerden kaçınılmalı, anlamsız sözcükler yerine duraklamak daha iyidir. “Tamam”, “evet”, “falan”, gibi tekrarlanan ifadeler kullanılmamalı,

Etkili bir sunum için dikkat edilecek hususlar Göz teması; İzleyicilerin tepkisi anlamanızı sağlar, İlgiyi gösterir, Güveni gösterir, Dikkati sağlar, Sınıfın her bölümüyle eşit oranda göz teması kurulmalı ve yüzeysel olmamalıdır (en az 3-5 saniye)

Etkili bir sunum için dikkat edilecek hususlar Mizah; Kolay hatırlamayı sağlar, Dikkati çeker ve sürdürür, Hikaye ve espriler anlatılan konuya uygun olmalı, Küçük düşürücü espri yapılmamalı, Ayırım gözeten örneklerden ve argodan kaçınılmalıdır.

Etkili bir sunum için dikkat edilecek hususlar Giyim ve dış görünüş; Giyim ve dış görünüşte aşırıya kaçılmamalı, Bulunulan ortama ve eğitilen gruba uygun kıyafetler giyilmeli, Araya mesafe getirecek şekilde giyinilmemelidir. Doğallık; Sohbet eder gibi konuşmaya çalışılmalıdır.

Etkili bir sunum için dikkat edilecek hususlar Coşku; Net ve güçlü ses olmalı, Uygun hızda ve etkili vurgulama yapılmalıdır. Sunuşun heyecanı taşınmıyorsa, coşkulu görünmek zordur, Gerçekten inanılan mesajlar verilmelidir.

Etkili bir sunum için dikkat edilecek hususlar Sesin şiddeti ve konuşma hızının denetlenmesi; En uçtaki kişinin duyacağı ses tonu olmalı, Konuşma hızı eğitilenlerin özelliğine uygun olmalı, Dikkat çekmek için sesin şiddeti  ya da , Daha az önemli bilgileri aktarırken hızlı, bilgiyi vurgularken daha yavaş konuşmalıdır.

Etkili bir sunum için dikkat edilecek hususlar Çok hızlı konuşursanız dinleyiciler sizi takip etmekte güçlük çekebilir, Çok yavaş konuşursanız insanların dikkati dağılabilir.

Sonuç Ne anlattığınızı anlatın, Özet ve değerlendirme yapın

Özet ve değerlendirme aşaması Sunuş belirtilen sürede tamamlanmalı, 3-5 dakikayı geçmeyen sürede özet ve toparlamalar yapılmalı, İleriye yönelik coşkulandırmalı, Soru/katkılar alınmalı, yorumlar dinlenmeli, Soru soran kişilere teşekkür edilmelidir.

Soru-Katkılar Katılımcılar sadece bilgi edinmek için değil; Ne kadar bilgili olduğunu göstermek, Taktir görmek, Kaygı dile getirmek, Konuyu saptırmak, Söylediklerinizi çürütmek, gibi nedenlerden dolayı da soru sorabilirler.

Cevap verirken Süreyi sınırlı tutmalı, Katılımcılara yakınlaşmalı, Soruyu iyi dinlemeli ve özetlemelidir, Cevabınızda sunuşunuz sırasında belirttiğiniz önemli bir noktayı vurgulamaya tekrarlamaya çalışılmalıdır.

Cevap verirken Cevabı bilmiyorsanız dürüst bir şekilde itiraf edin (emin olmadığınız konuda bilgi vermeyin) Teyit edin “Bu söylediklerim sorunuzu cevaplıyor mu?” Tartışmayın “Onu küçümseyen bir tavır almayın”

Önemli Gaflar Zaman hırsızlığı yapmak, Görsel malzemenin arkasına sığınmak, Kalemle oynamak, Monoton olmak, Kötü ses kullanmak, Hazırlanmamak, Beden dilini unutmak.

Sıradan öğretmen anlatır, İyi öğretmen açıklar, Yetenekli öğretmen, yapar ve gösterir, Büyük öğretmen, esin kaynağı olur.

Özet: Sunumlarda Yapılması Gerekenler Konuşmanızı düzenli ve tutarlı bir şekilde düzenleyin Dinleyicileriniz ile göz teması içinde bulunun ve beden dilinize dikkat edin. Sunumunuzun ana hatlarını öğretim üyesi/ uzman kişiye sunum öncesi verin Adınızı, soyadınızı ve konumunuzu vererek kendinizi tanıtın Konuşmanızı en az üç kez prova edin Görsel malzemelerinizle sözlü anlatımınız arasında denge olmasına dikkat edin Her bölümün başlığının yeterince açıklayıcı olmalıdır Sesinizin vurgularında ve tonlamada önem ve tekrarlama için içeriğe uygun değişiklikler yapın Zamanınızı iyi kullanın

Özet: Sunumlarda Yapılmaması Gerekenler Gösterilen PP slayt'ta yazılı olan metindeki cümlelerin tıpa tıp aynısını konuşmanızda kullanmayın Sunum boyunca kartlar üzerindeki notlarınızdan okumayın Çok hızlı, çok yavaş, ya da okuma biçiminde monoton bir şekilde konuşmayın. Dinleyicilere sırtınızı dönmeyin Görsel malzemeyle ilgili olmayan bir konudan bahsetmeyin Görsel malzemeyi çok fazla yazılı metinle, resimlerle veya çok farklı renklerle doldurmayın Kolay okunmayan görsel malzeme kullanmayın

TEŞEKKÜRLER