Yeni Medyanın Gelişimi ve Dijitalleşen Kapitalizm Gülşah Başlar gulsahbaslar@marmara.edu.tr

Yeni Medyanın Gelişimi Yeni medyanın ortaya çıkmasını sağlayan 2 ayrı tarihsel gelişim bulunmaktadır: Bilgisayar teknolojilerinin gelişimi Medya teknolojilerinin gelişimi

İki gelişme de 1830’larda Babbage’in “Analitik Makine”siyle ve Daguerre’in “daguerreotype”ıyla başlıyor. 20. yy’ın ortasında modern dijital bilgisayar geliştiriliyor. Paralelinde modern medya teknolojilerinde görüntünün, hareketli görüntünün, sesin, metinin farklı formlar kullanılarak saklanmasına tanık oluyoruz. (fotoğraf tabakaları, filmler, plaklar,bantlar vb. Bu iki tarihin gelişimi ve tüm var olan medyanın sayısal veriye çevrilmesi sonucu yeni medya ortaya çıkıyor.

Louis Daguerre – “daguerreotype” – 1839

Charles Babbage – “analitik motor” – 1833. Modern dijital bilgisayarın temel özellikleri “Punch card”ların kullanımı.

Analitik motor Delikli kartlar (punch cards)

Bu iki gelişme (modern medyanın gelişimi ve bilgisayarın gelişimi) modern kitle toplumlarının işlemesi için gerekliydi. Aynı ideolojik inançları oluşturmak için insanlara aynı metinleri, görüntüleri, sesleri yayabilme yetisi (Fotoğraf, film, ofset baskı, radyo ve TV); onların doğum kayıtlarını, iş, sabıka kayıtlarını tutabilme (bilgisayar) kadar gerekliydi. Kitle iletişim araçları ve bilgi işlem birbirini tamamlayan teknolojiler – birlikte ortaya çıkıyor ve gelişiyor. Böylece modern kitle toplumunu mümkün kılıyor.

1890 ABD nüfus sayımında, elektrik tablolama makinesi kullanılmaya başıyor, kartlara bilgileri işliyorlar. – “Hollerith tabulatorü”

1911’de Hollerih’s Tabulating Machine Company 3 şirketle daha birleşiyor. 1914’de başına Thomas J. Watson geçiyor, 10 yıl sonra hacmini üç katına çıkarıyor ve Watson şirketin ismini “International Business Machines Corporation” (IBM) olarak değiştiriyor.

Şirket ilk kurulduğu dönemde hükümete ve büyük şirketlere işletme makineleri sağlarken 1952’de hesap makinesi işlevine sahip bilgisayar satışına başlamış, 1961 yılına gelindiğinde ise 7 ayrı bilgisayar montaj hattı olan bir üretim kapasitesine kavuşmuştu. 1963 yılında William Olsen tarafından eğitimciler için piyasaya sürülen küçük boy bir bilgisayar modeli sayesinde şirket karının 5 yıllık bir süreç içerisinde 20 kat artmıştır.

20.yy’ın ikinci yarısında; Tüm medyanın bilgisayara aktarılabilecek sayısal veriye dönüştürülebilmesi, Medyanın ‘yeni medya’ halini alması Bilgisayar ve medya alanındaki iki tarihi gelişme çizgisinin birleşerek hem medyanın, hem de bilgisayarın özelliklerinin değişmesi ve bilgisayarın “medya işlemcisi” haline gelmesi.

İlk işlevsel elektronik dijital bilgisayarlar ise Soğuk Savaş döneminde askeri amaçlı Daha sonra küçülüp ucuzladığında kullanım alanları da genişlemiş, her türlü hizmet alanında yaygınlaşmıştır.

1950’lerin ortasında ABD genelinde bulunan birkaç yüz bilgisayar donanımının 4’te 3’ü hükümet birimleri ve üniversitelerin kullanımındaydı 1960’larda donanım sayısı 35000 - imalatçılar, bankalar ve sigorta şirketleri gibi resmi olmayan kurumlar bilgisayar sayısının 3’te 2’sine sahip hale geldi Bilgisayarın kullanım alanları muhasebe, maaş işlemleri, envanter, satış, kredi, müşteri hizmetleri, üretim planlama gibi alanlara doğru genişledi.

İnternet teknolojisinin geliştirildiği dönemde ABD’de telekominikasyon ortamının liberalleşme eğilimi Şirketlerin hükümet denetimini kırmaya yönelik lobi faaliyetleri Gelişmekte olan ağ endüstrisinin liberal eğilime dahil olmaya başlaması Bankalar, sigorta şirketleri, petrol firmaları gibi şirketler işletme yapılarını ağlar etrafında yeniden düzenlemiştir.

Soğuk Savaş’ta üstün gelme çabaları Liberalleşmenin etkisiyle gelişen bilgi teknolojileri endüstrisi – ABD’nin küresel ekonomi politik gücünün tazelenmesi Soğuk Savaş’ta üstün gelme çabaları İnternet teknolojisi böyle genişleyen bir liberalleşme alanında ve iletişim düzeninin merkezinde ortaya çıkmış olsa da; oluşumunda serbest piyasa güçlerinin etkisi olmamıştır. İnternet fikrinin ortaya çıkışı tamamen askeri amaçlar doğrultusunda gerçekleşmiştir.

Olası bir nükleer patlamada iletişim ağının çökmesi endişesi Düşmanın karşı tarafın iletişimini çökertmesi, komuta kontrol sisteminin kesintiye uğraması diğer tarafın saldırıya cevap vermesine engel olacaktı. Paul Baran – nörolojik teorileri temel alan iletişim modeli

Baran’ın önemi önceden birbirinden ayrı olarak gelişen bilgisayar ve iletişim teknolojilerini birleştirmeyi ortaya atmış olmasıdır. İnternetin temeli merkezden merkeze iletişim yerine kullanıcıdan kullanıcıya iletişimi savunan Baran’ın kavramsallaştırmasına dayanmaktadır

1970’ler – TCP/IP protokolleri 1980’ler – NSFNET – üniversiteler 1969 – ARPANET 1970’ler – TCP/IP protokolleri 1980’ler – NSFNET – üniversiteler 1989 – CERN’de www’in geliştirilmesi Tüm bilgisayarlarda depolanmış bilgilerin hepsinin birbirine bağlanması mümkün hale gelerek internet bir kitle aracına dönüşmüştür 1990’ların başı – ticari kullanıma açılıyor

1990'ların başında ticari kullanıma açılan ağın, 1 yıl içerisinde 1 milyon civarında kullanıcısı oluştur. 1991'de ilk web görüntüleme yazılımı olan Mosaic kullanıma girmiştir. Başlangıçta deneysel ve herkesin kullanımına açık olan Mosaic 1994'de Netscape adıyla pazarlanmaya başlamış; bu dönemde sunucu ve bilgisayar sayısı 3 milyona ulaşmıştır.

İnternetin ortaya çıkışı ilk dönemlerinde onun özgürlük, anındalık ve sınırsız alışveriş üzerine kurulu bir ‘siberya’ ütopyası olarak değerlendirilmesine sebep olmuştur. Buna göre internetin insanların birbiriyle bağlantılı olabileceği, toplumsal hiyerarşilere son veren, insanları edilgen yapan televizyonun kurduğu kitle kültüründen kurtaracağı düşünülmüştür. Ancak önce askeri, daha sonra üniversite çevrelerini birbirine bağlayan internet sonraki süreçte reklam ve finans mantığını taşıyan ticaret evrenince ve ‘elektronik yurttaşlık’ kaygısındaki politika tarafından benimsenmiştir.

Yeni medya ve eski medya arasındaki genel kabul gören farklar: Yeni medya analog medyanın, dijital temsile çevrilmesidir. Tüm dijital medya aynı tür dijital kodlardan oluşur. Bu da farklı medya türlerinin tek bir makinede gösterilmesini olası kılar. Dolayısıyla bilgisayar bir multimedya oynatıcıdır. Yeni medya tesadüfi girişe izin verir. İstediğimiz her veriye eşit sürede erişebiliriz.

Sayısallaştırma (digitization) bilgi kaybına sebep olur. Dijital olarak kodlanan medya bozulmadan sayısız kere kopyalanabilir. Yeni medya etkileşimlidir. Kullanıcı istediğini oynatabilir, yaptığı işlemlerde istediği yolu izleyebilir.

Lev Manovich’e göre yeni medyanın 5 temel prensibi bulunmakta; Sayısal Temsil Modülerlik Otomasyon Değişkenlik Kültürel Kod Çevrimi (cultural transcoding)

Yeni Medyanın Kültürel Boyutu Yeni medya kültürel ürünlerin dijitalleşme sürecini başlatmıştır. Kültür üzerindeki bu önemli değişimin kökleri yeni medya teknolojilerinin öncülü olan 19. yüzyılın sonunda ortaya çıkmış olan tekniklerde bulunmaktadır. Bu teknikler kültürel ürünlerin yeniden üretimini mümkün kılarak, bunların kitleselleşmesine sebep olmuştur.

Walter Benjamin – sanat yapıtının teknik yolla yeniden üretimi Sanat yapıtının kitleselleşmesi Sergilenme olanağının artması – sanat yapıtının işlevsel ve nitel değişimi Lev Manovich – kültürel kod çevrimi Medyanın bilgisayarlaşması Kültürün dijitalleşmesi Yeni medyanın kültürel ve bilgisayar olmak üzere 2 farklı katmanı

Yeni medya bilgisayarda yaratıldığına, dağıtıldığına, saklandığına göre; bilgisayarın mantığı medyanın geleneksel kültürel mantığını da etkileyecektir. Bilgisayarın dünyayı modelleyiş tarzı, verileri temsili, bunlar üzerinde işlem yapabilmemize izin vermesi; kültürel katmanın oluşumunu ve içeriğini etkiler.

Kültürel katman da aynı şekilde bilgisayarı etkiler Kültürel katman da aynı şekilde bilgisayarı etkiler. İki katman birbiriyle karışır; bu yeni karışım da yeni bilgisayar kültürüdür. İnsan ve bilgisayar anlamlarının karışımı; insan kültürünün dünyayı modellemesiyle, bilgisayarın sayılarla temsilinin bir karışımı

Yeni iletişim teknolojileri sanat yapıtlarının da dahil olduğu kültürel ürünlerin dijitalize olarak daha geniş bir dolaşıma girmesine sebep olmuştur 19. yüzyılın sonunda gelişen yeniden üretim teknikleri sanat eserinin sergilenme olanaklarını artırırken; günümüzdeki olanaklar kültürel ürünleri bilgisayar ekranlarına taşımıştır.

Avrupa Birliği’nin dijital gündeminin içerisinde yer alan Avrupa kültürel mirasına on-line erişim projesi “Europeana” Avrupa kültürel mirasının dijital olarak saklanması

Manovich yeni iletişim teknolojileriyle kültürün aşamalı olarak bilgisayarlaştırılmasının sonunda onu değişime uğratacağını savunmaktadır.

Yeni Medya alanları; Web siteleri Görsel dünyalar Görsel gerçeklik Multimedia Bilgisayar oyunları Dijital video ve sinema CD-ROM’lar DVD’ler….

Kültürün bilgisayarlaşması, bilgisayar oyunları, görsel dünyalar gibi yeni kültürel formların ortaya çıkmasına yol açtığı gibi; fotoğraf ve sinema gibi eskileri de dönüştürmekte ve yeniden tanımlamaktadır. Bu yeni medya objeleri aynı zamanda da kültürel objelerdir ve fiziksel olarak gerçek dünyada var olan nesneleri referans alarak, onları temsil ve inşa ederek oluşturulmaktadırlar

Yeni medyayla birlikte yeni kültürel formların, ürünlerin ortaya çıkması ve kültürün dönüşüme uğraması siber kültür alanının doğmasına sebep olmuştur. David Bell, giderek genişleyen bir kavram olarak gördüğü siber kültür çalışmalarını insan ve dijital teknolojilerin nasıl etkileşime girdiğini, birlikte nasıl var olduğunu düşünme yolları olarak görmektedir.

Yeni Medyanın Sosyal Boyutu Dijital çağın getirdiği değişim endüstri devriminin yarattığı merkezileşen, kontrol ve hiyerarşiye dayalı dünya düzeninde merkezi noktaların ortadan kalkarak, ağ ve şebekeler boyunca uzanmış çok sayıda noktanın varolduğu bir yapıyı getirmiş olmasıdır. Politik ve kültürel yaşam da bu ağ yapısına göre yeniden yapılanmaktadır.

Medya teknolojilerindeki değişimler, toplumsal değişmeyle ilişkili olarak ilerliyor. nasıl eski medya mantığı endüstriyel kitle toplumuyla uyumluysa, yeni medya mantığı da, endüstri ötesi toplum mantığına uygundur.

Endüstriyel toplumda, aynı ürünleri kullanan insanlar, aynı inançları paylaşır. Medya ürünü de bir medya fabrikasında üretilir. (Hollywood stüdyoları gibi) birbirinin aynı olan kopyaları orjinalinden çoğaltılır. Post-endüstiryel toplumda – herkes kendine özel yaşam tarzını inşa eder. Büyük bir çeşitlilik içinden kendi ideolojisini seçer. Pazarlama her bireyi ayrı ayrı hedef alır. Yeni medya’nın mantığı da bunu yansıtıyor.

Manuel Castells, bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle küresel anlamda ortaya çıkan altyapının toplumsal yapıyı dönüştürerek ağ toplumunun oluştuğunu savunmaktadır. Castells’e göre enformasyonu ön plana çıkaran ağ toplumu bilişim teknolojileri tarafından harekete geçirilen, bilişim ağlarında oluşan ve tüm küreye yayılmış yeni bir toplumsal organizasyon yapısıdır.

Yeni medya bunların yanı sıra sosyal ilişkileri, kişiler arası ilişkileri de ortaya koyduğu yeni iletişim yapıları ile etkilemiştir. Bu bağlamda yeni iletişim teknolojilerinin gelişiminin ve internetin medya alanına kazandırdığı kavramlardan biri olan sosyal medya, ağ toplumunun internet alanındaki yansımasının prototipi gibidir.

Sosyal medyada topluluklar sosyal ağ ve bunların içerisindeki gruplar halini almaktadır. İnsanlar sosyal medya aracılığı ile kuruluşlar, arkadaşlıklar, belli bir içerik çerçevesinde bağlılıklar, nesneler, ürünler, hizmetler ve fikirler inşa etmektedirler.

Sosyal medya türleri: sosyal ağlar bloglar wikiler podcastler forumlar içerik toplulukları mikrobloglar

Dijital teknolojilerin gelişmesiyle, internet insanların kendi içeriklerini yaratmalarını da kolaylaştırmıştır. Dijital kameraların, fotoğraf makinelerinin ucuzlaması, hızlı internet erişiminin gelişmesi gibi bu alandaki maliyetlerin azalmasıyla ve kullanımın basitleştirilmesiyle insanlar kendi fotoğraflarından, videolarından, düşüncelerinden, sözlerinden kendi içeriklerini oluşturarak bunları yayabilme şansı elde etmiştir.

Nielsen’in 2011 Mayıs raporuna göre ABD’de 128,2 milyon YouTube kullanıcısı bulunmaktadır. Youtube’un güncel istatistiki verilerine göre siteyi her ay 800 milyondan fazla farklı kullanıcı ziyaret etmektedir. YouTube'a bir ayda yüklenen video, ABD'nin üç büyük yayın kuruluşunun 60 yılda oluşturduğundan fazladır.

2012 sosyal medya kullanım istatistiklerine göre Twitter 555 milyon kullanıcısıyla Facebook’tan sonra ikinci sırada gelmektedir. Kullanıcılar aylık ortalama 405 dakikalık süreyi facebook’ta geçirirken; Twitter 89 dakika ile üçüncü sırada gelmektedir. 2010 Aralık ayına kadar olan dönemde Twitter’da toplamda 29 700 500 268 adet tweet atılmıştır.

2009 yılında saniyde 300 tweet atılırken bu rakam 2010’da saniyede 1000’i aşmıştır. Bu sayı son ölçümlere göre 4000’e yaklaşmaktadır. Facebook’un Ekim 2012 itibariyle aktif kullanıcı sayısı dünya çapında aylık 1 milyara yaklaşmıştır.

Mayıs 2012 verilerine göre her ay Facebook’da harcanan toplam süre 700 milyar dakikadır. Kullanıcıların %50’si hergün sayfasına giriş yapmaktadır. Her 20 dakikada Facebook’da 1 milyon link paylaşılmakta, 2 milyon arkadaşlık teklifi gönderilmekte ve 3 milyon mesaj iletilmektedir Facebook’u en çok kullanan ülkeler ABD, Brazilya, hindistan, Meksika, İngiltere, Türkiye, Filipinler, Fransa ve Almanya şeklinde sıralanmaktadır. Türkiye 32 354 900 kullanıcıyla bu sıralamada 7. sırada yer almaktadır.

Yeni Medyanın Ekonomik Boyutu: Dijitalleşen Kapitalizm İnternet ve ona bağlı iletişim sistemleri globalleşmenin getirdiği finans ve ekonomik akışların uluslararasılaştırılmasını, ekonomik eylemlerin ulus-ötesileştirilmesini sağlamıştır. Hem piyasanın ulaştığı alanı genişlemiş; hem de piyasayı derinleşmiştir. Networkler kapitalizm ekonomisinin sosyal ve kültürel genişlemesini doğrudan yayıyor. Dan Schiller bu duruma “dijital kapitalizm” adını veriyor.

Dijital kapitalizmin mimarlarının peşinde olduğu şey, şirketler içi/arası iş süreçlerini genişleten ekonomi çapında; üretimin planlanmasından, reklama, bankacılığa kadar çok geniş bir alanda bir ağ geliştirebilmekti. Böyle bir sistemin geliştirilmesi dünyanın elektronik bilgi altyapısının değişmesi anlamına gelmekteydi, ki bu durum telekominikasyonun yapısında ve politikasında önemli bir değişimi gerekli kılıyordu.

Al Gore’un 1994 yılındaki Uluslararası Telekominikasyon Birliği'nin toplantısındaki konuşması önemlidir. Al Gore konuşmasında Global Information Infrastructure dahilinde, herkesin üzerinde yolculuk yapabileceği süper enformasyon otoyollarının inşa edileceğinin ve global bir cemaat olarak enformasyonu paylaşmanın, bağlanmanın ve iletişim kurmanın mümkün olacağını müjdelemiştir. Neoliberal politikaların bir yansıması olan bu proje sayesinde sürdürülebilir bir ekonomik gelişme sağlanması ve güçlü bir katılımcı demokrasi idealine ulaşılması hedeflenmekteydi

Manuel Castells’e göre bu yeni ağ yapısı 20 Manuel Castells’e göre bu yeni ağ yapısı 20. yüzyılın sonlarına doğru yeniden yapılanan kapitalist üretim biçimiyle yakından ilişkilidir. Ortaya çıkan ağ toplumu yapısı küresel ekonomi ve dünya jeopolitiğiyle etkileşim içinde yeni üretim, iletişim, yönetim ve yaşam biçimlerinin somutlaşmasıdır.

2. Dünya Savaşını izleyen ilk 30 yıllık süreçte ekonomik refah sağlayan Keynesyen kapitalist model, 1970’lerde enflasyonun artmasıyla ve petrol krizinin ortaya çıkmasıyla sarsıntıya uğramıştır. 1990’lara dek deneme yanılmaya dayalı pragmatik bir yol izlemiş olan hükümet ve şirketler; deregülasyon ve özelleştirmelerle ekonomik anlamda bir yeniden yapılanma sürecine girmişlerdir. Bu bağlamda gerçekleştirilen reformların amacı karı maksimize etmeye çalışan kapitalist mantığın derinleştirilmesi, üretkenliğin arttırılması ve pazarın küreselleştirilmesinin sağlanmasıydı. Yeni iletişim teknolojilerinin sunduğu esneklik ve olanaklar da bu amaçların gerçekleştirilmesi için ideal ortamı hazırlamıştır.

Endüstriyalizm nasıl bir üretim biçimi olarak kapitalizmin oluşmasıyla bağlantılıysa; enformasyonalizm de kapitalizmin genişlemesi ve yenilenmesiyle bağlantılıdır. Buhar makinesi ve sonra da elektrik enerjisinin kullanılmasıyla yaşanan her iki sanayi devriminin etkilerinin endüstriyel yapıyı etkileyerek toplumsal yapıya sinmiş olduğu gibi, enformasyon teknolojileri devrimi de toplumsal yapıyı dönüştürmüştür.

Enformasyon teknolojileri devrimi tüm ekonomileri küresel olarak birbirine bağımlı hale gelemsine, şirketlerin kendi içlerinde ve diğer şirketlerle ağlar oluşturmasına, liberalizmin yaygınlaşmasına sebep olarak kapitalizmin yeniden yapılanma sürecine girmesini sağlamıştır. Böylece dünya çapında ekonomiler karşılıklı bağımlılığa dayalı bir sistem içerisine girmiştir. Bu yeninde yapılanma sürecinde bilgi teknolojileri de ileri kapitalist mantıkla ve bu mantığın çıkarlarına uygun olarak gelişme göstermiştir

Ticarileşme ve metalaşma Yeni ekonomik aktörler: altyapı sağlayıcılar, kişisel ya da ticari web sayfaları için kapasite hizmeti sağlayıcılar, erişim sağlayıcılar yanında İnternetle ilgili donanım sağlayıcılar, içerik sağlayıcılar, internet üzerinden hizmet sağlayıcılar, e-ticaret girişimcileri…. Dünya borsalarında ‘dot.com’ patlaması Yeni ekonomi şirketleri E-Ticaret Reklamlar

İnternetin ticari işlemlere uyumlu hale getirilmesi Kredi kartlarının kullanılması Güvenlik standartlarının arttırılması Şifreleme teknikleri İnternet üzerinden global online alışveriş kapasitesi 2010 yılına gelindiğinde 680 milyar doları; 2011’de ise 763 milyar doları geçmiştir.

2008’deki rakamlara göre 10 milyon’dan fazla Second Life kullanıcısı bulunmaktadır ve her ay yaklaşık 1,5 milyon kişi de giriş yapmaktadır.

Oyun içerisinde oyuncular kendi mülkiyetlerini satın alabilmekte ve oyunda kullanılan parayı dolara çevirebilmektedir. Her gün bu oyun içerisinde 1 milyon dolarlık harcama yapılmaktadır.

2006 yılında oyun kendi milyonerini yaratmış, Anshe Chung isimli bir kişi 1 milyon dolar değerinde görsel mülkleri toplayarak zengin olmuştur Second Life’ın iş planının kullanıcıların oyundaki görsel alanları satın alarak mülk elde etmeleriyle sitenin kendi tasarımları üzerinden kar sağlamaktadır.

Sosyal medyanın doğuşuyla birlikte insanların aldıkları ürünler hakkındaki deneyimlerini, yorum ve şikayetlerini paylaşmaları markaların müşterileri üzerindeki güçlerini kaybetmelerine sebep olmuştur. Müşterilerin kendi istedikleri yer ve zamanda seslerini duyurabilmeleri pazarlama ve müşteri hizmetleri arasındaki sınırı da bulanıklaştırmıştır. Buna karşın markaların sosyal medya aracılığıyla müşteri hizmeti sunması anlamına gelen sosyal hizmet (social care) firmalar için acil bir zorunluluk haline gelmiştir.

Örneğin Coca-cola markasının Facebook’da 57 milyonun üzerinde üyesi bulunmaktadır. Twitter’da en etkin marka olan Samsung’u 4 milyonun üzerinde kişi takip etmektedir. Redbull markasının Youtube’a yüklediği videolar 500 milyonun üzerinde izlenme sayısına ulaşmıştır.

Sosyal medya – tüketici havuzları Sosyal medya siteleri oluşturdukları kullanıcı havuzlarının potansiyelini büyük ya da küçük işletmelerin ekonomik kazanımlar sağlaması yönünde de kullanmaktadır. Firmaların mesajlarını insanların Twitter’da konuştuğu konularla ilişkilendirerek tüketicilere ulaşmalarına fırsat sağlamaktadır. Ayrıca markaların hakkında konuşulanları da takip edebilmektedir. Markaların kendilerine uygun olan müşterilere ulaşmalarına yardımcı olmaktadır.

Twitter’ın kendi sitesinde de küçük işletmelerin, markaların Twitter’ı nasıl kullanabileceklerine dair pek çok bilgi bulunmaktadır. Ayrıca twitter sahip olduğu kullanıcı ağını kullanarak markalar için tanıtım hesapları, tweetleri, trendleri hizmeti sunmakta; markaların hedefledikleri profildeki müşterilere en kısa yoldan ulaşmasını sağlamaya çalışmaktadır.

Twitter’ın yıllık reklam geliri 2010’da 45 milyon dolardan, 2011’de 139; 2012’de ise 259 milyon dolara çıkmıştır. 2013 için beklenen gelir ise 399,5 milyon dolar olarak açıklanmıştır.

Youtube da potansiyelini açık bir şekilde ekonomik çıkarımlar için kullanmaktadır. “Youtube iş anlamına gelmektedir!” İzleyicilerin hayranlara, hayranların müşteriye dönüşümü

Sonuç Tüm bu gelişmelere bakıldığında yeni iletişim teknolojilerinin kapitalizme nasıl eklemlendiği açıkça görülmektedir. Yeni medyanın ortaya çıkışı da sosyal ve ekonomik ihtiyaçlar sonucunda gerçekleşmiştir. Yeni medya döneminde yaşanan değişimler kültürel ürünlerin sayısallaştırılarak yapısal değişime uğramasını, tüketimin kolaylaştırılarak küresel boyuta yayılmasını getirmiştir.

Yeni medya teknolojileri ve internet sadece bir iletişim aracı olarak değerlendirilemez. Sosyal medyada insanlar sadece diğer kişilerle etkileşim kurmaz, onlara ürünlerinin reklamını da yapmakta ya da bu ürünleri satmaktadır. Ziyaret ettikleri her sitede kendi ilgi alanlarına göre reklamlarla karşılaşmaktadır. Yeni medya teknolojileriyle kurulan ağlar sayesinde yeni ekonomik alanların da ortaya çıktığını görmekteyiz.

Kullanıcı sayısının fazlalığı, internette geçirilen sürenin fazla olması, alış veriş ve haberleşmenin hızlı olması, kişiye özel reklam yapılabilmesi gibi özellikler yeni medya teknolojilerini kapitalizme eklemlemiş, bir kültürel üretim yapısı olarak yeni medyada kapitalist rasyonalitenin işlemesine olanak sağlamıştır.

Teşekkürler…. Gülşah Başlar, Arş. Gör. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi gulsahbaslar@marmara.edu.tr