TİCARET HUKUKU BİLGİSİ Anonim Şirket Organlar
Anonim Şirketin Organları Anonim şirketler bakımından TTK’nda iki ayrı zorunlu organ öngörülmüştür. Bunlar genel kurul ve yönetim kuruludur (Eski TTK’da üçüncü organ denetçilerdi). Organların yokluğu şirket ilişkisinin sona ermesi bakımından bir sebep olarak öngörülmüştür. Kanunda belirtilen bu zorunlu organlar arasında bir görev ve işbölümü ayrımı bulunmaktadır. Genel Kurul
Niteliği Genel kurulun şirketin tüm pay sahiplerinin katılımıyla oluşan kurul niteliğine sahip bir organdır. Ortakların oy haklarını genel kurul dışında kullanmaları mümkün değildir. Ortakların veya bunlar adına temsilcilerinin genel kurulda bizzat bulunmaları (veya online katılmaları) ve oy haklarını kullanmaları zorunludur. Genel kurul pay sahiplerinin veya bunları temsil eden kişilerin katılımıyla yılda en az bir defa (olağan toplantı) ve gerektiğinde (olağanüstü toplantı) şeklinde, kanun ve ana sözleşmede belirli usullere bağlı kalınarak çağrılır ve toplanır. Genel kurulda alınan kararlar, toplantıya katılıp olumsuz oy veren ve katılmayan ortakları da bağlar (TTK md. 423, f. 1). Bu sebeple kararların hukuka aykırı olması halinde ayrı bir iptal davası düzenlenmiştir. Genel kurul toplantıları hakkında bir de yönetmelik yayınlanmıştır (R 28. 1 2012, S. 28481).
Görev ve Yetkileri Genel kurul anonim şirketin karar ve irade organı olup icra yetkisine sahip değildir. Genel kurul, kanunda ve esas sözleşmede açıkça öngörülmüş bulunan hâllerde karar alır (md. 408, f. 1). Genel kurulun devredemeyeceği yetki ve görevler şunlardır (md. 408, f. 2): Esas sözleşmenin değiştirilmesi, Yönetim kurulu üyelerinin seçimi, süreleri, ücretleri ile huzur hakkı, ikramiye ve prim gibi haklarının belirlenmesi, ibraları hakkında karar verilmesi ve görevden alınmaları,
Görev ve Yetkileri Kanunda öngörülen istisnalar dışında denetçinin seçimi ile görevden alınması, Finansal tablolara, yönetim kurulunun yıllık raporuna, yıllık kâr üzerinde tasarrufa, kâr payları ile kazanç paylarının belirlenmesine, yedek akçenin sermayeye veya dağıtılacak kâra katılması dâhil, kullanılmasına dair kararların alınması, Kanunda öngörülen istisnalar dışında şirketin feshi Önemli miktarda şirket varlığının toptan satışı. Ayrıca kanunda belirtilen diğer haller saklıdır.
3. Toplantı Türleri Olağan- Olağanüstü Çağrılı - Çağrısız
Olağan ve Olağanüstü Anonim şirket genel kurulu her yıl faaliyet dönemi sonundan itibaren üç içinde (1 Ocak-31 Mart) ve yılda en az bir defa toplanır (md. 409, f. 1). Olağan genel kurul, şirketin normal faaliyet devresi sonunda toplanıp şirketin tüm işlem ve hesaplarına ait işleri görüşür ve onaylar. Olağan genel kurul toplantısında kanunen toplantı gündeminde bulunması gereken hususlar (md. 411, f. 2) görüşülerek karar alınır. Olağanüstü genel kurul toplantısı, genel kurulun belirli zamanların dışında toplanması halinde söz konusu olur (md. 409, f. 2). Olağanüstü toplantı, her zaman gereği varsa yapılır.
Çağrılı Genel Kurul Genel kurul, kanunda öngörülen usul ve şekillere uyularak yapılır. Genel kurul toplantıya, esas sözleşmede gösterilen şekilde, şirketin internet sitesinde ve TTSG’de yayımlanan ilanla çağrılır. Bu çağrı, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere, toplantı tarihinden en az iki hafta önce yapılır. Pay defterinde yazılı pay sahipleriyle önceden şirkete pay senedi veya pay sahipliğini ispatlayıcı belge vererek adreslerini bildiren pay sahiplerine, toplantı günü ile gündem ve ilanın çıktığı veya çıkacağı gazeteler, iadeli taahhütlü mektupla bildirilir. Çağrıya ilişkin işlemler ve ilanlar yönetim kurulu tarafından yapılır ve çağrının usulüne uygun yapılmaması genel kurul kararının iptaline neden olur. Buna çağrılı genel kurul denir.
Çağrısız genel kurul Çağrısız genel kurul, yönetim kurulunun toplantı, günü, saati, yeri ve gündemini ihtiva eden daveti üzerine bütün pay sahipleri veya temsilcilerinin toplantıda hazır bulunmaları ve hiç birinin itirazda bulunmaması kaydıyla olağan veya olağanüstü olarak toplanabilir. İlen ve mektup yoluyla yapılan çağrı bu şekilde ihmal edilebilir. Çağrının usulü dışında çağrısız genel kurul toplantısının diğer genel kurul toplantılarından hiçbir farkı yoktur. Çağrısız genel kurul toplantısının geçerli yapılabilmesi için bütün pay sahiplerinin veya temsilcilerinin hazır bulunması ve aralarından hiç birisinin itirazda bulunmaması gerekir (md. 416, f. 1). Ayrıca, bu tür genel kurul toplantısında geçerli kararlar alabilmek için, toplantı süresince bu toplantı nisabının mevcut olması gerekir. Çağrısız genel kurul toplantısında gündeme oybirliği ile istenilen konu veya konular eklenebilir. Aksine esas sözleşme hükümleri geçersizdir (md. 416, f. 2). Buna göre çağrısız genel kurul toplantısında gündeme bağlılık ilkesi geçerli değildir.
Tek Ortaklı Anonim Şirkette Genel Kurul Tek pay sahipli anonim şirketlerde bu pay sahibi genel kurulun tüm yetkilerine sahiptir. Tek pay sahibinin genel kurul sıfatıyla alacağı kararların geçerlilik kazanabilmeleri için yazılı olmaları şarttır (md. 408, f. 3).
Online Genel Kurul Toplantısı TTK md. 1527, f. 5’te anonim şirketlerde genel kurullara elektronik ortamda katılma, öneride bulunma, görüş açıklama ve oy verme, fizikî katılmanın ve oy vermenin bütün hukuki sonuçlarını doğuracağı belirtilmektedir. Dolayısıyla anonim şirket pay sahiplerinin elektronik ortam üzerinden genel kurula katılmaları ve oy kullanmaları mümkündür. Online toplantı sistemi vasıtasıyla genel kurula katılım, öneride bulunma ve oy verme, hukuksal sonuçları açısından, fiziki katılım, öneride bulunma ve oy vermenin bütün sonuçlarını doğurur. Elektronik ortam üzerinden genel kurula katılma ve oy kullanma hususu kapalı anonim şirketler ile hisse senetleri borsaya kote edilmemiş halka açık anonim şirket açısından zorunlu olmayıp, şirketlerin isteğine bırakılmıştır. Bununla birlikte, md. 1527’de öngörülen tüzüğün yürürlüğe girmesi ile birlikte, genel kurullara elektronik ortamda katılma ve oy kullanma sisteminin uygulanması pay senetleri borsaya kote edilmiş şirketlerde zorunlu hale gelecektir (md. 1527, f. 5). Bu yönetmelik yayınlanmış (RG, 28. 08. 2012, S. 28395) ve 01.01.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Genel Kurulu Çağrıya Yetkili Olanlar TTK, genel kurulu toplantıya çağırmaya yetkili olanları, Yönetim kurulu, Yönetim kurulu süresi dolmuş olsa yani faaliyet dönemini takip eden üç ay geçirilmiş olsa dahi genel kurulu olağan toplantıya çağırabilir (md. 410, f. 1). Tasfiye memurları (kendi görevleri ile ilgili konular için), Azınlık (=azlık) (mahkeme izniyle), Pay sahibi (yönetim kurulunun devamlı olarak toplanamaması, toplantı nisabının oluşmasına imkan bulunmaması yahut mevcut olmaması hallerinde mahkeme izniyle) şeklinde belirlemiştir.
Azınlığın Çağırma Hakkı Azınlığın sebepleri ve gündemi yazılı olarak belirtmek şartıyla yönetim kurulundan, Genel kurulu toplantıya çağırmasını, Veya genel kurul zaten toplanacak ise, karara bağlamasını istedikleri konuları gündeme koymasını, isteyebilirler (md. 411, f. 1). Çağrı ve gündeme madde konulması talebi noter marifetiyle yapılır (md. 411, f. 3). Talep çağrı ilanının TTSG’de yayımlanmasına ilişkin ilan ücretinin yatırılması tarihinden önce yönetim kuruluna ulaşmalıdır (md. 411, f. 2).
Azınlığın Çağırma Hakkı Azınlık tarafından yapılan çağrı talebi, şirket yönetim kurulu tarafından kabul edildiği takdirde, genel kurul en geç kırkbeş gün içinde yapılacak şekilde toplantıya çağrılır; aksi halde çağrı istem sahiplerince yapılır (TTK md. 411, f. 4). Azınlığın çağrı veya gündeme madde konulmasına ilişkin talepleri yönetim kurulu tarafından reddedildiği veya taleplerine yedi iş günü içinde olumlu cevap verilmediği takdirde, aynı pay sahipleri şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurarak, genel kurulun toplantıya çağrılmasını talep edebilirler (TTK md. 412). Bu durumda mahkemece çağrıyı yapmak üzere bir kayyım atanacaktır.
Çağrı Usulü Kanun toplantıya çağrının, Şirketin internet sitesinde ve TTSG’de yayımlanmasını şart koşmakta, ancak bunun dışındaki çağrı usullerine şirket esas sözleşmesinde yer verilmesine de izin vermektedir. Bunun yanında, toplantı günü ile gündeminin ve ilanın çıktığı veya çıkacağı gazetelerin, Pay defterinde yazılı pay sahipleriyle (nama yazılı pay senedi sahipleri) Önceden şirkete pay senedi veya pay sahipliğini ispatlayıcı belge vererek adreslerini bildiren pay sahiplerine iadeli taahhütlü mektupla bildirilmesi de gerekmektedir.
Çağrı Zamanı Genel kurulu toplantıya çağrı, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere, toplantı tarihinden en az iki hafta önce yapılır.
Toplantının Gündemi Genel kurulun gündemi genel kurulu toplantıya çağıran tarafından belirlenecektir. Genel kurul toplantılarında gündemde bulunmayan konular görüşülemez ve karara bağlanamaz. Gündeme bağlılık ilkesine istisna teşkil edebilecek durumlar ise şunlardır: Haklı sebeplerin varlığı halinde yönetim kurulu üyelerinin görevden alınması (TTK md. 364) Azınlığın istemiyle finansal tabloların görüşülmesinin ve buna bağlı konuların bir ay sonraya bırakılması (md. 420, f. 1) Özel denetçi istenmesi (md. 438) Kuruluş ve sermaye artırımında yönetim kurulu ve denetçilerin ibrasına engel olunması (TTK md. 559) Yönetim kurulu üyelerinin görevden alınmaları ve yenilerinin seçimi yılsonu finansal tablolarının müzakeresi maddesiyle ilgili sayılmalıdır (md. 413, f. 3).
Toplantıya Katılmaya Yetkili Olanlar Paysahipleri. Pay sahibinin genel kurula katılabilmesi payını edinmesinden belirli bir süre geçmesine bağlı değildir. Oydan yoksun pay sahibi olmak genel kurul toplantılarına katılmaya engel değildir. Temsilciler. Temsilcinin pay sahibi olmasını öngören esas sözleşme hükmü geçersizdir (md. 425). İntifa hakkı sahipleri. Pay senedi üzerinde intifa hakkına sahip olunması halinde esas sözleşmede aksine hüküm yoksa, genel kurula katılmaya intifa hakkı sahibi yetkilidir (TTK md. 432, f. 2). Bu hükme göre pay sahibi ve intifa hakkı sahibinin anlaşması sonucu, oy hakkının pay sahibi tarafından da kullanılması mümkün olacaktır.
Toplantıya Katılmaya Yetkili Olanlar Yönetim kurulu üyeleri. Murahhas (icra yetkisini haiz) üyelerle en az bir yönetim kurulu üyesinin genel kurul toplantısında hazır bulunmaları şarttır. Diğer yönetim kurulu üyeleri genel kurul toplantısına katılabilirler (md. 407, f. 2). Denetçiler. Denetçi genel kurulda hazır bulunur. Denetçiler kendilerini ilgilendiren konularda görüş bildirebilirler (md. 407, f. 2).
Bakanlık temsilcisi. Bakanlık komiserine ilişkin hükümlerde değişiklik yapılarak tüm anonim ortaklıklar bakımından genel kurula bakanlık temsilcisi (eski adıyla komiser) katılması zorunluluğu ortadan kaldırılmıştır. Kuruluşta Bakanlıktan izin alması gereken şirketlerin genel kurul toplantılarında Bakanlık Temsilcisinin bulunması gerekmektedir. Bunun yanında genel kurul toplantısında sermayenin arttırılması veya azaltılması, kayıtlı sermaye sistemine geçilmesi ve kayıtlı sermaye sisteminden çıkılması, kayıtlı sermaye tavanının arttırılması, faaliyet konusunun değiştirilmesine ilişkin esas sözleşme değişikliği birleşme, bölünme veya tür değişikliği, konuları bulunan genel kurul toplantılarında Bakanlık temsilcisi bulunması zorunludur.
Toplantı başkanlığı Esas sözleşmede başka yönde herhangi bir düzenleme yoksa, toplantıyı, genel kurul tarafından seçilen, pay sahibi sıfatını taşıması zorunlu olmayan bir başkan yönetir.
İç yönerge Anonim şirket yönetim kurulu, genel kurulun çalışma esas ve usullerine ilişkin kuralları içeren, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından, asgari unsurları belirlenecek olan bir iç yönerge hazırlar ve genel kurulun onayından sonra yürürlüğe koyar.
Toplantının ertelenmesi. Halka açık anonim şirketlerde sermayenin % 5’ine, kapalı anonim şirketlerde ise % 10’una sahip pay sahipleri tarafından talep edilmesi halinde, finansal tabloların görüşülmesi ve bununla irtibatlı konular örneğin yönetim kurulu üyelerinin, yöneticilerin ve denetçilerin ibrası, toplantı başkanının kararıyla bir ay sonraya bırakılır.
Genel kurul toplantı tutanağı Genel kurulda görüşülen ve karara bağlanan konuların bir tutanakla tespit edilmesi gerekir (md. 422). Buna göre toplantı tutanağında, Pay sahiplerinin veya temsilcilerinin, bunların sahip oldukları payların sayısının, gruplarının ve itibarî değerlerinin, Genel kurulda sorulan soruların, verilen cevapların, Alınan kararların, her karar için kullanılan olumlu ve olumsuz oyların sayılarının belirtilmesi gerekir. Tutanak, toplantı başkanlığı ve Bakanlık temsilcisi tarafından imzalanır; aksi hâlde geçersizdir.
Pay Sahiplerinin Oy Hakkı Pay sahiplerinin oy haklarını genel kurulda, paylarının toplam itibari değerleriyle orantılı olarak kullanır. Oy hakkı payın kanunen veya esas sözleşmeyle belirlenmiş bulunan en az miktarının ödenmesiyle doğar. Pay sahibi kendisi, eşi, alt ve üstsoyu veya bunların ortağı oldukları şahıs şirketleri ya da hakimiyetleri altındaki sermaye şirketleri ile şirket arasındaki kişisel nitelikte bir işe veya işleme veya herhangi bir yargı kurumu ya da hakemdeki davaya ilişkin olan görüşmelerde oy kullanma hakkına sahip değildir (TTK md. 436, f. 1).
Toplantı ve Karar Yetersayıları Genel Yetersayı Özel Yetersayı
Genel Yetersayı Kanunda veya esas sözleşmede daha ağır bir yetersayı öngörülmemiş ise, genel kurul şirket sermayesinin en az dörtte birini (% 25) karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin katılımı ile toplanacaktır. Bu yetersayının sadece genel kurul toplantısının açılışı sırasında değil, toplantı süresince de bulunması gerekir (md. 418, f. 1). Toplantıda bahsedilen toplantı yetersayısı sağlanamazsa pay sahipleri yeniden genel kurul toplantısına çağrılırlar. Yapılacak olan bu ikinci toplantı için nisap aranmaz (md. 418, f. 1). Her iki durumda da, toplanan genel kurullarda, kararlar toplantıda hazır bulunan oyların çoğunluğu ile alınır (md. 418, f. 2).
Özel Yetersayılar Genel nitelik gösteren esas sözleşme hükümlerinin değiştirilmesi için şirket sermayesinin en az yarısını (% 50’sini) temsil eden pay sahiplerinin veya temsilcilerinin genel kurul toplantısına katılması gerekecektir (md. 421, f. 1). İlk toplantıda öngörülen bu toplantı yetersayısı elde edilemediği takdirde, en geç bir ay içinde ikinci bir toplantı yapılabilir. Kanun ikinci toplantı için gerekli olan toplantı yetersayısını ise, şirket sermayesinin en az üçte birinin (1/3) toplantıda temsili olarak belirlemiştir.
Oybirliği Şirket esas sözleşmesinde, Bilanço zararlarının kapatılması için yükümlülük ve ikincil yükümlülük konulması Şirket merkezinin yurt dışına taşınması yönünde değişiklik yapılabilmesi için sermayenin tümünü oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin genel kurul toplantısına katılması ve bu yöndeki kararları oy birliği ile almaları gerekmektedir. Toplantı ve karar yetersayısına ilk toplantıda ulaşılamadığı takdirde izleyen toplantılarda da aynı yetersayı aranacaktır (TTK md. 421, f. 4).
Dörtte Üç Çoğunluk Anonim şirket esas sözleşmesinde, Şirketin işletme konusunun tamamen değiştirilmesi, İmtiyazlı pay oluşturulması, Nama yazılı payların devrinin sınırlandırılması yönünde değişiklik yapılabilmesi için, şirket sermayesinin en az yüzde yetmişbeşini oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oyu gerekmektedir (md. 421, f. 3). Toplantı ve karar yetersayısına ilk toplantıda ulaşılamadığı takdirde, izleyen toplantılarda da aynı yetersayı aranacaktır (md. 421, f. 4).
Bağlamın Etkisizleşmesi İşletme konusunun tamamen değiştirilmesi veya imtiyazlı pay oluşturulmasına ilişkin genel kurul kararına olumsuz oy vermiş nama yazılı pay sahipleri, bu kararın TTSG’de yayımlanmasından itibaren altı ay boyunca payların devredilebilirliği hakkındaki kısıtlamalarla bağlı değildirler (md. 421, f. 6). Bu hükümle pay sahiplerinin ortaklıktan ayrılmaları kolaylaştırılmış olmaktadır. Buna karşın ortağın payını devretmesini sınırlayan esas sözleşme değişiklikleri, ortağa ayrılma hakkı tanımamaktadır. Oysa aynı koruma bu durumda da söz konusu olmalıdır.
Borsada İşlem Gören Şirketler Pay senetleri menkul kıymet borsalarında işlem gören anonim şirketlerde, Sermayenin artırılması ve kayıtlı sermaye tavanının yükseltilmesine ilişkin esas sözleşme değişiklikleri ile Birleşme, bölünme ve tür değiştirme yönündeki kararlar için, esas sözleşmelerinde ağırlaştırılmış bir yetersayı öngörülmediği takdirde, genel kurul sermayenin en az dörtte birini (1/4 = % 25) karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin varlığıyla toplanır ve toplantıda hazır bulunan oyların çoğunluğu ile karar alır (TTK md. 421, f. 5; md. 418). Sermaye piyasası Kanunu’nda da halka açık şirketler bakımından, alınacak karara bağlı yetersayılar düzenlenmiştir (SPK md. 29).
Kararların Tescil ve İlanı Genel kurulda alınan kararların geçerli olabilmesi için yönetim kurulu, toplantıda tutulan tutanağın noterce onaylanmış bir suretini derhâl ticaret siciline vermek ve bu tutanakta yer alan tescil ve ilana tabi hususları tescil ve TTSG’de ilan ettirmekle yükümlüdür; tutanak ayrıca hemen şirketin internet sitesine konulur (md. 422, f. 2).
Genel Kurul Kararlarının Geçersizliği Yokluk ve Butlan İptal edilebilirlik
Kararların Hükümsüzlüğü (Yokluk ve Butlan) Geçersizlik hallerinden hükümsüzlük iki ayrı durumu ihtiva eder. Bunlar yokluk ve butlandır. Genel kurul kararlarının oluşabilmesi için iki kurucu unsur gereklidir: Birincisi genel kurul toplantısı yapılması, ikincisi toplantıda karar alınmasıdır. Bunların birisindeki eksiklik durumunda, işlem (karar) hiç doğmamış sayılır; yani baştan itibaren yoktur. Dolayısıyla bir toplantı yapılmadan elden karar dolaştırılması şeklinde yapılan işlem yoklukla sakattır. Benzer olarak karar alınmadığı halde alınmış gibi gösterilirse, karar yokluk yaptırımına tabi olur. Bakanlık temsilcisinin toplantıda bulunmaması da kararın yoklukla sakat olması sonucunu doğuracaktır.
Kararların Hükümsüzlüğü (Yokluk ve Butlan) Bir hukuki işlem konusuna ilişkin emredici hükümlere (TBK md. 26 ve 27) aykırı ise, yani konusu kanuna, ahlaka, adaba, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı ya da imkânsız ise bu işlem batıldır. Yokluktaki gibi, butlanda da kesin geçersizlik söz konusudur; hâkim bunu re’sen göz önünde bulundurur ve herkes bu geçersizliği, iptal davasında öngörülen üç aylık süreyle bağlı olmaksızın ileri sürebilir ve tespit ettirebilir. Hükümsüz (yok veya batıl) genel kurul kararları baştan itibaren hüküm doğurmazlar ve daha sonra sağlığa kavuşturulamazlar; mahkemece resen dikkate alınırlar; defi olarak ileri sürülebilecekleri gibi süreye bağlı olmaksızın bir tespit davasının konusunu da oluşturabilirler.
Kararların Hükümsüzlüğü (Yokluk ve Butlan) TTK md. 447’de genel kurulun özellikle hükümsüz (batıl) olan kararları kategoriler halinde gösterilmiştir. Pay sahibinin, genel kurula katılma, asgari oy, dava ve kanundan kaynaklanan vazgeçilemez nitelikteki haklarını sınırlandıran veya ortadan kaldıran, Pay sahibinin bilgi alma, inceleme ve denetleme haklarını, kanunen izin verilen ölçü dışında sınırlandıran, Anonim şirketin temel yapısını bozan veya sermayenin korunması hükümlerine aykırı olan, kararları batıldır (md. 447).
b. İptal edilebilir Kararlar Eğer genel kurul kararının geçersizlik hali baştan itibaren sakatlık doğurmayacak nitelikte ve ancak belli süre içinde ileri sürülebilecek ise iptal yaptırımından söz edilir. Kanun veya esas sözleşme hükümlerine ve özellikle dürüstlük kuralına aykırı olan genel kurul kararları aleyhine, karar tarihinden itibaren üç ay içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinde iptal davası açılabilir. Söz konusu hükümde iptal nedenleri üç gruba ayrılmaktadır: Kanuna aykırılık Esas sözleşmeye aykırılık Dürüstlük kuralına aykırılık
iptal davası açmaya yetkili kişiler; Pay sahipleri. Toplantıda hazır bulunup da karara olumsuz oy veren ve bu muhalefetini tutanağa geçirtenler ile toplantıda oy kullanmasına engel olunan, Toplantıda hazır bulunsun veya bulunmasın, olumsuz oy kullanmış olsun ya da olmasın; çağrının usulüne göre yapılmadığını, gündemin gereği gibi ilan edilmediğini, genel kurula katılma yetkisi bulunmayan kişilerin veya temsilcilerinin toplantıya katılıp oy kullandıklarını, genel kurula katılmasına ve oy kullanmasına haksız olarak izin verilmediğini ve yukarıda sayılan aykırılıkların genel kurul kararının alınmasında etkili olduğunu ileri süren pay sahipleri.
iptal davası açmaya yetkili kişiler; Yönetim kurulu. Yönetim kurulu üyeleri. Kararların yerine getirilmesi, kişisel sorumluluğuna sebep olacaksa yönetim kurulu üyelerinden her biri iptal davası açabilir. İntifa hakkı sahibi. Genel kurulda oy hakkını intifa hakkı sahibi kullandığı için onun da iptal davası açma hakkı olduğu kabul edilir. 5. Sermaye Piyasası Kurulu. Halka açık şirketlerde Sermaye Piyasası Kurulunun da iptal davası açmaya yetkisi vardır (SPK md. 23).
Süre İptal davası süreye bağlıdır. Dava, karar tarihinden itibaren üç içinde açılmalıdır. Bu süre hak düşürücüdür. Yetkili ve görevli mahkeme şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesidir.
İptal ve Butlanla İlgili Ortak Esaslar İlan, teminat ve kanun yolu. Yönetim kurulu iptal veya butlan davasının açıldığını ve duruşma gününü usulüne uygun olarak ilan eder ve şirketin internet sitesine koyar. Mahkeme, davacıların teminat göstermesine karar verebilir. Kararların yürütülmesinin geri bırakılması. Genel kurul kararı aleyhine iptal veya butlan davası açıldığı takdirde mahkeme, yönetim kurulu üyelerinin görüşünü aldıktan sonra, dava konusu kararın yürütülmesinin geri bırakılmasına karar verebilir (md. 449). Mahkemenin Kararının Etkisi. Genel kurul kararının iptaline veya butlanına ilişkin mahkeme kararı, kesinleştikten sonra bütün pay sahipleri hakkında hüküm ifade eder.
Yönetim Kurulu Yönetim Kurulu Şirketin ikinci zorunlu organıdır
Niteliği Yönetim kurulu esas sözleşmeyle atanmış veya genel kurul tarafından seçilmiş, bir veya daha fazla kişiden oluşur (TTK md. 359, f. 1). Bu organın uzun süreden beri yokluğu şirketin fesih nedenidir. Yönetim kurulu, kanunen kendisine tanınan yetkiler çerçevesinde, şirketin işletme konusu içerisinde kalmak koşuluyla kural olarak her konuda yönetime yetkilidir. Genel kurulun yetkisine girmeyen her husus yönetim kurulunun yetkisindedir.
Yetki ve Görevleri Ortaklığı yönetmek ve temsil etmek yönetim kuruluna verilen temel görevdir (TTK md. 365). Yönetim iç ilişkide, temsil ise dış ilişki gündeme gelir. Kanun, yönetim kuruluna devredilemez ve vazgeçilemez bir takım görev ve yetkiler vermiştir (TTK md. 375). Bunlar şunlardır: Şirketin üst düzeyde yönetimi ve bunlarla ilgili talimatların verilmesi Şirket yönetim teşkilatının belirlenmesi
Yetki ve Görevleri Muhasebe, finans denetimi ve şirketin yönetiminin gerektirdiği ölçüde, finansal planlama için gerekli düzenin kurulması Müdürlerin ve aynı işleve sahip kişiler ile imza yetkisini haiz bulunanların atanmaları ve görevden alınmaları
Yetki ve Görevleri Yönetimle görevli kişilerin, özellikle kanunlara, esas sözleşmeye, iç yönergelere ve yönetim kurulunun yazılı talimatlarına uygun hareket edip etmediklerinin üst gözetimi Pay, yönetim kurulu karar ve genel kurul toplantı ve müzakere defterlerinin tutulması, yıllık faaliyet raporunun (TTK md. 516) ve kurumsal yönetim açıklamasının düzenlenmesi ve genel kurula sunulması, genel kurul toplantılarının hazırlanması ve genel kurul kararlarının yürütülmesi Borca batıklık durumunun varlığında mahkemeye bildirimde bulunulması (TTK md. 376).
Yönetim Kurulu Üyelik Şartları Yönetim kurulu bir veya daha fazla kişiden oluşabilir. Üye sayısının kaç olacağı esas sözleşmede gösterilmelidir. Yönetim kurulu üyeliği için aranacak şartlar Kanunda ya da esas sözleşmede belirlenir. Kanunun ilk yayınlandığı halinde yönetim kurulu üyelerinden en az birinin Türk vatandaşı olması ve dörtten fazla üyeli yönetim kurullarında bir üyenin yüksek öğrenim görmüş olması şartı aranıyordu. Bu iki şart kaldırılmıştır. Kanunda yer alan şartlar şöylece sıralanabilir:
Yönetim Kurulu Üyelik Şartları Gerçek veya tüzel kişi olmak. Yönetim kuruluna gerçek veya tüzel kişiler üye olabilir. Bir tüzel kişi yönetim kuruluna üye seçildiği takdirde, tüzel kişiyle birlikte, tüzel kişi adına, tüzel kişi tarafından belirlenen, sadece bir gerçek kişi de tescil ve ilan olunur. Ehliyet. Yönetim kurulu üyelerinin ve tüzel kişi adına tescil edilecek gerçek kişinin tam ehliyetli olmaları şarttır (md. 359, f. 3).
Yönetim Kurulu Üyelik Şartları Seçilme engelleri bulunmaması. Üyeliği sona erdiren nedenler seçilmeye de engeldir (md. 359, f. 4). Buna göre, Şirket esas sözleşmesinde yönetim kurulu üyelerinin en çok üç yıl görev yapacağı ve bu süre dolduktan sonra yeniden seçilemeyeceği açıkça hükme bağlanmışsa üç yıl görev yapan üyenin yeniden üyeliğe seçilmesi (md. 362, f. 1),
Yönetim Kurulu Üyelik Şartları Kişinin iflasına karar verilmiş olması yahut ehliyetinin kısıtlanması ya da gerekli kanuni şartları taşımaması hallerinde yönetim kurulu üyeliğine seçilmesi mümkün değildir. Bundan başka, devlet memurları, ticaretten men edilenler, şirkette denetçilik görevi yürütenler ile avukatların yönetim kurulunda görev almaları kanunen yasaktır. Esas sözleşmede öngörülen niteliklere sahip olmak. Şirket esas sözleşmesiyle yönetim kurulu üyeliği için ek bazı özel sıfatlar aranabilecektir.
Üyeliğin Kazanılması Yönetim kurulu üyeleri genel kurulca seçilir (TTK md. 359, f. 1). Anonim şirketin kuruluşunda ilk yönetim kurulu üyeleri kurucular tarafından esas sözleşmede gösterilmek suretiyle seçilirler (md. 339, f. 3). Ayrıca, devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişilerinden birine, esas sözleşmede öngörülecek bir hükümle, pay sahibi olmasalar da, işletme konusu kamu hizmeti olan (elektrik üretimi veya su dağıtımı gibi) anonim şirketlerin yönetim kurullarında temsilci bulundurma hakkı verilebilir (md. 334, f. 1). İstifa (çekilme) veya ölüm gibi bir sebeple yönetim kurulu üyeliğinin boşalması halinde ilk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere yönetim kurulunca pay sahipleri arasından geçici üye ataması yapılır (md. 363, f. 1).
Görev Süresi Yönetim kurulu üyeleri en çok üç yıl süreyle görev yapmak üzere seçilir. Esas sözleşmede aksine hüküm yoksa, aynı kişi yeniden seçilebilir (md. 362).
Yönetime katılma Yönetim kurulu, kararlarını toplanarak alır. Her üye, yapılacak toplantılara katılmak, toplantıda görüş beyan etmek, oy kullanmak hak ve yetkisine sahiptir; toplantılara katılmak aynı zamanda bir görevdir. Yönetim kurulu üyesi, kendisinin şirket dışı kişisel menfaatiyle veya alt ve üst soyundan birinin ya da eşinin yahut üçüncü derece dâhil üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından birinin, kişisel ve şirket dışı menfaatiyle şirketin menfaatinin çatıştığı konulara ilişkin görüşmelere katılamaz.
Şirketi Temsil Esas sözleşmede aksi öngörülmemiş veya yönetim kurulu tek kişiden oluşmuyorsa temsil yetkisi çift imza ile kullanılmak üzere yönetim kuruluna aittir.
Bilgi Alma ve İnceleme Her yönetim kurulu üyesi şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında bilgi isteyebilir, soru sorabilir, inceleme yapabilir. Bir üyenin istediği, herhangi bir defter, defter kaydı, sözleşme, yazışma veya belgenin yönetim kuruluna getirtilmesi, kurulca veya üyeler tarafından incelenmesi ve tartışılması ya da herhangi bir konu ile ilgili yöneticiden veya çalışandan bilgi alınması reddedilemez Başkan bir üyenin, bilgi alma, soru sorma ve inceleme yapma istemini reddederse, konu iki gün içinde yönetim kuruluna getirilir. Kurulun toplanmaması veya bu istemi reddetmesi hâlinde üye, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Mahkeme istemi dosya üzerinden inceleyip karara bağlayabilir, mahkemenin kararı kesindir.
Dava Hakları. Yönetim kurulu üyeleri veya bireysel olarak herhangi bir üye sorumluluklarına yol açacaksa genel kurul kararlarına karşı iptal davası açabilecektir (TTK md. 446).
Mali Haklar Yönetim kurulu bu yönetim ve temsile dair yetki ve görevlerini yerine getirirken mesai ve çaba harcamakta ve zamanını şirket işlerine tahsis etmektedir. Bundan dolayı da onların bu emeklerine karşı çeşitli düzeylerde karşılıklar ödenmektedir. Buna göre, yönetim kurulu üyelerine, tutarı esas sözleşmeyle veya genel kurul kararıyla belirlenmiş olmak şartıyla huzur hakkı, ücret, ikramiye, prim ve yıllık kârdan pay ödenebilir (md. 394). Huzur hakkı. Huzur hakkı, yönetim kurulu üyelerinin her toplantı başına aldığı ücrettir. Miktarı esas sözleşmede gösterilmemiş ise genel kurul tarafından belirlenir.
Mali Haklar Ücret. Esas sözleşmeye hüküm konularak veya genel kurul kararıyla, huzur hakkı yanında üyelere aylık ücret de verilebilir. Kazanç payı. Çalışmalarını teşvik etmek amacıyla, yönetim kurulu üyelerine kazançtan belli bir oranda pay verilmesi mümkündür. Bunun için esas sözleşmede hüküm bulunması ve kazanç payı oranının açıkça gösterilmesi icap eder (TTK md. 339, f. 1 bent f). Prim ve İkramiye. Ana sözleşmede hüküm bulunmasına ve şirketin kâr etmesine gerek olmaksızın, genel kurul kararıyla başarılarından dolayı yönetim kurulu üyelerine ikramiye verilmesi de mümkündür.
Yönetim ve Gözetim Borcu Yönetim şirketin iç işlerini, şirket ile pay sahipleri arasındaki ilişkileri ilgilendirdiğinden, icra yetkisine sahip olsun olmasın, tüm yönetim kurulu üyeleri, yönetim hakkının kullanılmasıyla ilgili tüm faaliyetlere katılmakla yükümlüdür. Yönetim kurulu üyeleri aynı zamanda şirketin idaresini ve her türlü iş ve işlemlerin gidişini, kanuna, esas sözleşme hükümlerine ve şirketin menfaatine uygunluğunu gözetmekle de yükümlüdür.
Özen ve Bağlılık Yükümlülüğü Yönetim kurulu üyeleri, görevlerini tedbirli bir yöneticinin özeniyle yerine getirmek ve şirketin menfaatlerini dürüstlük kurallarına uyarak gözetmek yükümlülüğü altındadırlar (TTK md. 369, f. 1).
Şirketle İşlem Yapma Yasağı Yönetim kurulu üyeleri, şirketle işlem yapma yasağına tabidirler (TTK md. 395, f. 1). Buna göre yönetim kurulu üyesi, kendisi veya başkası adına, bizzat veya dolayısıyla, işletme konusuna giren bir işlemi şirket ile yapamaz. Bu yasak genel kurul kararı ile ortadan kaldırılabilir.
Şirkete Borçlanma Yasağı Yönetim kurulu üyelerinin borçlanma yasağı TTK md. 395, f. 2’de düzenlenmiştir. Bu yasak bakımından yönetim kurulu üyesinin pay sahibi olup olmaması belirleyicidir. Pay sahibi yönetim kurulu üyeleri TTK md. 358 hükmü kapsamında şirkete borçlanabilirler. Pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyeleri ile pay sahibi olmayan yakınlarının şirkete nakit borçlanmaları ise yasaklanmıştır. Ayrıca bu kişiler için şirket kefalet, garanti ve teminat veremez, sorumluluk yüklenemez, bunların borçlarını devralamaz. Borçlanma yasağına aykırı davranılması durumunda, şirket alacaklıları, bu kişileri, şirket borçları için şirketin yükümlendirildiği tutarda doğrudan takip edebileceklerdir (md. 395, f. 2). Bu husus ayrıca cezai yaptırıma bağlanmıştır. TTK md. 563, f. 5, d bendi gereğince 395 inci madde hükmünü ihlal edenler, üçyüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar.
Rekabet Yasağı Yönetim kurulu üyesi, şirket konusuna giren bir işlemi kendisi veya başkası hesabına yapamayacağı gibi, aynı tür işlerle uğraşan bir şirkete sınırsız sorumlu ortaklık sıfatıyla da giremez. Rekabet etmeme yükümlülüğü (rekabet yasağı), genel kurul tarafından kaldırılabilir. Rekabet yasağına aykırı işlem yapan üyeye karşı şirket üç talepten birini ileri sürebilir. Bunlar: işlemden doğan zararın tazmini, yapılan işlemin şirket adına yapılmış sayılması ve üçüncü kişiler hesabına yaptığı işlemlerden doğan menfaatlerin şirkete devridir. Bu haklardan birisini seçme yetkisi, diğer üyelere aittir. Hakların kullanımı, aykırılığın öğrenildiği tarihten itibaren üç aylık ve herhalde gerçekleşmelerinden itibaren bir yıllık zamanaşımına tabidir.
Şirket Sermayesinin Kaybı ve Borca Batık Olma Halindeki Görevleri Anonim şirket yönetim kurulunun, şirket sermayesinin kaybedilmesi veya şirketin borca batık olması hallerine ilişkin görev ve yetkileri, TTK md. 376 ve 377’de düzenlenmiştir. Şirketin mali durumunun bozulması hali üç aşamalı olarak ele alınmış ve bu hallerde şirket yönetim kurulu ve genel kurul tarafından alınması gereken tedbirler yine aşamalı bir şekilde belirtilmiştir. Şirketin mali durumunun bozulmasına ilişkin haller şunlardır: Şirket sermayesi ile kanuni yedek akçeler toplamının yarısının zarar sebebiyle karşılıksız kalması halinde yönetim kurulu, genel kurulu hemen toplantıya çağırmak ve bu genel kurula uygun gördüğü iyileştirici önlemleri sunmak zorundadır (md. 376, f. 1).
Şirket Sermayesinin Kaybı ve Borca Batık Olma Halindeki Görevleri Şirket sermayesi ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kalması halinde yönetim kurulu genel kurulu toplantıya çağırır ve genel kurul tarafından sermayenin üçte biri ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar vermediği takdirde şirket kendiliğinden sona erer (md. 376, f. 2) Şirket aktiflerinin alacaklıların alacaklarının karşılanmasında yetersiz kalması (borca batıklık) halinde bir ara bilanço çıkartılır. Biilançodan, aktiflerin, şirket alacaklılarının alacaklarını karşılamaya yetmediğinin anlaşılması hâlinde, yönetim kurulu, bu durumu şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesine bildirir ve şirketin iflasını ister. Kanunda ayrıca iflasın ertelenmesi imkânına da yer verilmiştir (md. 377).
Riskin Erken Saptanması ve Yönetimine İlişkin Görevleri Pay senetleri borsada işlem gören şirketlerde, yönetim kurulu, şirketin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlemler ile çarelerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla, uzman bir komite kurmak, sistemi çalıştırmak ve geliştirmekle yükümlüdür (md. 378, f. 1). Ancak riskin erken teşhisi komitesi sadece hisse senetleri borsada işlem gören şirketler için öngörülmemiştir. Diğer şirketlerde bu komite denetçinin gerekli görüp bunu yönetim kuruluna yazılı olarak bildirmesi hâlinde derhâl kurulur ve ilk raporunu kurulmasını izleyen bir ayın sonunda verir. Riskin erken teşhisi ve yönetimi komitesi, yönetim kuruluna her iki ayda bir vereceği raporda durumu değerlendirir, varsa tehlikelere işaret eder, çareleri gösterir. Rapor denetçiye de yollanır (md. 378, f. 2).
Yönetim Kurulunun Karar Alması Yönetimi kurulu şirketin yönetimine dair kararlarını kural olarak kurul halinde alır. Bu nedenle, her üye, yapılacak toplantılara katılmak, toplantıda görüş beyan etmek, oy kullanmak hak ve yetkisine sahiptir; toplantılara katılmak aynı zamanda bir görevdir. Olağan ya da rutin yönetim işleri dışında ise kurul halinde toplanarak karar almak gerekir. Örneğin, iç yönerge hazırlanması, yönetimin üye ya da üye dışındaki kimselere devri, şirket genel kurul toplantısının yapılmasına karar verme gibi.
Yönetim Kurulunun Karar Alması Yönetim kurulu her yıl üyeleri arasından bir başkan ve bulunmadığı zamanlarda ona vekâlet etmek üzere, en az bir başkan vekili seçer. Esas sözleşmede, başkanın ve başkan vekilinin veya bunlardan birinin, genel kurul tarafından seçilmesi öngörülebilir.
Yönetim Kurulunun Karar Alması Yönetim kurulu, başkan ya da başkan vekilinin yapacağı davet ile toplanır. Üyelerden herhangi birisi de yazılı olarak, başkan ya da vekilinden toplantı çağrısı yapmasını isteyebilir (TTK md. 392, f. 7). Daveti yapan veya yaptıran, toplantının gündemini de belirler. Gündemde olmayan konularda karar alınabileceği gibi, gündeme sonradan madde de eklenebilir. Toplantıya davet usulü kanunda düzenlenmemiştir. Üyelerden hiçbiri toplantı yapılması isteminde bulunmadığı takdirde, yönetim kurulu kararları, kurul üyelerinden birinin belirli bir konuda yaptığı, karar şeklinde yazılmış önerisine, en az üye tam sayısının çoğunluğunun yazılı onayı alınmak suretiyle de verilebilir. Aynı önerinin tüm yönetim kurulu üyelerine yapılmış olması bu yolla alınacak kararın geçerlilik şartıdır. Onayların aynı kâğıtta bulunması şart değildir; ancak onay imzalarının bulunduğu kâğıtların tümünün yönetim kurulu karar defterine yapıştırılması veya kabul edenlerin imzalarını içeren bir karara dönüştürülüp karar defterine geçirilmesi kararın geçerliliği için gereklidir (md. 390, f. 4).
Yönetim Kurulunun Karar Alması Yönetim kurulu toplantılarında her bir üye, bir oy kullanma hakkına sahiptir. Oyun bizzat kullanılması gerekir; temsile izin verilmemiştir (TTK md. 390, f. 2). Çekimser oy kullanılması mümkündür ve çekimser oy ret oyu sayılır. Kararların geçerliliği yazılıp imza edilmiş olmalarına bağlıdır (md. 390, f. 5). Şirketin yönetimine dair iş ve işlemlerin daha süratli halledilebilmesi veya işin niteliğine göre daha bilgili veya uzman kişilerin doğrudan onlarla ilgilenebilmesi için yönetim yetkilerinin üyeler veya dışarıdan kişiler arasında paylaşılmasına veya devrine izin verilmiştir (TTK md. 367).
Yönetim Kurulunun Karar Alması TTK md. 368, ticari mümessil ve ticari vekil atama yetkisini yönetim kuruluna bırakmaktadır. Eğer şirket sözleşmesinde aksine ağırlaştırıcı bir hüküm yok ise, yönetim kurulu üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır ve kararlarını toplantıda hazır bulunan üyelerin çoğunluğu ile alır (TTK md. 390, f. 1). Oylar eşit olduğu takdirde o konu gelecek toplantıya bırakılır. İkinci toplantıda da eşitlik olursa söz konusu öneri reddedilmiş sayılır (md. 390, f. 3). Kararların yazılıp imza edilmiş olmadıkça geçerli olmaz.
Kararların Geçersizliği TTK’da genel kurul kararlarının butlanı ve iptali düzenlenmiş olmakla birlikte (md. 445-451), yönetim kurulu kararlarının iptaline yer verilmemiş ancak butlanı ise düzenlenmiştir. TTK md. 391’e göre bir tespit davasıyla yönetim kurulu kararlarının butlanı (batıl olduğu) özellikle aşağıdaki hallerde istenebilecektir: Eşit işlem ilkesine aykırı olan, Anonim şirketin temel yapısına uymayan veya sermayenin korunması ilkesini gözetmeyen, Pay sahiplerinin, özellikle vazgeçilmez nitelikteki haklarını ihlal eden veya bunların kullanılmalarını kısıtlayan ya da güçleştiren, Diğer organların devredilemez yetkilerine giren ve bu yetkilerin devrine ilişkin kararlar.
Yönetim Kurulu Üyelerinin Şirketi Temsili TTK md. 365’e göre anonim şirket, yönetim kurulu tarafından temsil olunur. Temsile yetkili olanlar şirketin amacına ve işletme konusuna giren her tür işleri ve hukuki işlemleri, şirket adına yapabilir (md. 371, f. 1). Temsile yetkili olanların, üçüncü kişilerle, işletme konusu dışında yaptığı işlemler de şirketi bağlar. Ancak üçüncü kişinin, işlemin işletme konusu dışında bulunduğunu bildiği veya durumun gereğinden, bilebilecek durumda bulunduğu ispat edilirse şirket işlemle bağlı olmaz. Şirket esas sözleşmesinin ilan edilmiş olması ise, bu hususun ispatı açısından, tek başına yeterli delil teşkil etmez (md. 371, f. 2).
Yönetim Kurulu Üyelerinin Şirketi Temsili Temsile veya yönetime yetkili olanların, görevlerini yaptıkları sırada işledikleri haksız fiillerden de şirket sorumludur. Ancak şirketin zararı ödedikten sonra ilgili üye ya da üyelere ödediği zararı geri almak için başvuru hakkı (rücû hakkı) vardır (md. 371, f. 5). Yönetim kurulu üyelerinin temsil yetkisi iki şekilde sınırlandırılabilir (md. 371, f. 3). Bunlar: Şube işleri Birlikte temsil
Yönetim Kurulu Üyelerinin Şirketi Temsili Bu şekildeki sınırlandırmanın üçüncü kişiler bakımından geçerli olabilmesi için ticaret siciline tescil ve TTSG’de ilanı gerekir. Birlikte temsil ya da şubeye özgüleme dışındaki konu, miktar vb. türünden sınırlandırmalar üçüncü kişilere karşı ileri sürülemez. Yani üçüncü kişilerin iyiniyeti bertaraf edilemez.
Yönetim Kurulu Üyelerinin Şirketi Temsili TTK md. 370, f. 1’de esas sözleşmede aksi öngörülmemiş veya yönetim kurulu tek kişiden oluşmuyorsa temsil yetkisinin çift imza ile kullanılmak üzere yönetim kuruluna ait olduğu belirtilmektedir. Kanunun zorunlu tuttuğu bütün işlemler, elektronik ortamda güvenli elektronik imza ile de yapılabilir. Yönetim kurulu, temsile yetkili kişileri ve bunların temsil şekillerini gösterir kararının noterce onaylanmış suretini, tescil ve ilan edilmek üzere ticaret siciline verir (md. 373, f. 1) Temsil yetkisinin ticaret sicilinde tescilinden sonra, ilgili kişilerin seçimine veya atanmalarına ilişkin herhangi bir hukuki sakatlık, şirket tarafından üçüncü kişilere, ancak sakatlığın bunlar tarafından bilindiğinin ispat edilmesi şartıyla ileri sürülebilir (md. 373, f. 2).
Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu ve Sigorta Yönetim kurulunun şirketi temsilen yaptığı işlemlerden dolayı şirket tüzel kişiliği sorumlu olur (md. 366; md. 371). İşlerin görüldüğü esnada yönetim kurulunun işlediği haksız fiillerden de şirket tüzel kişiliği sorumludur (md. 371, f. 5). Yönetim kurulu üyeleri eğer kusurlarıyla şirkete, pay sahiplerine veya şirket alacaklılarına zarar verirlerse bu kişilere karşı kendine özgü bir müteselsilen sorumlulukları cihetine gidilebilecektir. Bu husus aşağıda sorumluluk bahsinde incelenmiştir. TTK md. 361 ile yönetim kurulu üyelerine şirkete karşı verebilecekleri zararların güvencesi olarak sorumluluk sigortası yaptırma imkânı getirilmiştir. Ancak bu sigorta isteğe bağlıdır.
Yönetim Kurulu Üyeliğinin Sona Ermesi Yönetim kurulu üyeliğini sona erdiren çeşitli nedenler ortaya çıkabilir. İstifa (çekilme) ve azille (görevden alınma): İstifa eden (çekilen) üyenin görevi sona erer. Yönetim kurulu üyeleri, esas sözleşmeyle atanmış olsalar dahi, gündemde ilgili bir maddenin bulunması veya gündemde madde bulunmasa bile haklı bir sebebin varlığı halinde, genel kurul kararıyla her zaman görevden alınabilirler. Yönetim kurulu üyesi olan tüzel kişi, kendi adına tescil edilmiş bulunan kişiyi her an değiştirebilir (md. 364, f. 1). Diğer yandan, kamu tüzel kişilerinin şirkete ortak oldukları durumda yönetim kurulundaki temsilcisini ancak kendisi görevden alabilir ve yerine yenisini atayabilir (md. 334, f. 2). Azledilen yönetim kurulu üyesinin tazminat hakkı bulunmaktadır (TTK md. 364, f. 2).
Yönetim Kurulu Üyeliğinin Sona Ermesi Görev süresinin dolması: Görevi sona eren üyenin tekrar aynı göreve atanması mümkündür. Süre dolması nedeniyle görevin sona erdiği durumda genel kurulca yeni yönetim kurulu üyesi seçilinceye kadar süresi dolan üye göreve devam eder. Yönetim kurulu üyelerinden birinin iflasına karar verilmesi, Kısıtlanması, Üyelik için gerekli kanuni şartların yahut esas sözleşmede öngörülen niteliklerin yitirilmesi