AİLE İÇİ ŞİDDET PROF.DR.AYŞE AVCI ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ABD

TARİHÇE zKadınların fiziksel istismarı 3000 yıl öncesine değin uzanmaktadır, zKadın mumyalarda bildirilen kırık oranı %30-%50 iken erkek mumyalarda %9- %20 dir zBildirilmeyen hiçbir ırk ya da din,devlet yoktur yani evrenseldir

z İlk bilimsel makale 1971 yılında Journal of Marriage and The Family adlı bilimsel dergide yayınlanmıştır.

ŞİDDET zSÖZEL ŞİDDET zDUYGUSAL ŞİDDET zFİZİKSEL ŞİDDET

ŞİDDET ALANLARI zEv işleri zYaşlılara,hastalara,çocuklara bakım ve hizmet zParasal sorunlar zCinsel yaşam zEvde hükümranlık zSosyal ilişkilere ve davranışlara müdahele zKadının eğitimi ve çalışmasına müdahale zKocanın ailesi ile ilişkiler zKıskançlık

FİZİKSEL İSTİSMAR zKişinin güç uygulayarak karşısındakini denetim altına alma girişimidir. zGüç kimdeyse - bu fiziksel, parasal ya da akıl gücü olabilir - istismarcı odur.

zKadın şiddet uygulayan erkeğin bağımlı,kıskanç,sahiplenen yapısına,ilgisine duyarlılaşmaktadır. Sonuçta kendisini toplumsal ve ekonomik bakımdan güç durumda bırakan erken birlikte yaşama ya da evliliklere girmektedir. Bu nedenle çocukluk ihmali ve erken evlilik kadının fiziksel istismarında risk etmenleridir.

ŞİDDET zKocadan zKayınpeder ve kayınbiraderden zOğuldan zAğabeyden zToplumdan

ABD zHer yıl 1500 kadın eşi yada birlikte yaşadığı kişi tarafından öldürülmektedir. z2 milyon kadın dövülerek ağır bir biçimde yaralanmaktadır. z21 bin kadın bu nedenle gün hastanede yatmakta bu USD sağlık giderine yol açmaktadır. 1990

ABD’DE zHer 7.4 saniyede bir, bir kadın eşi tarfından dövülmektedir. zHer 8 evli çiftten birinde bir yıl boyunca en az bir şiddet davranışı bildirilmiştir. zYaşamları boyunca tüm kadınların 1/3- 1/5’i şimdiki ya da ayrılmış oldukları eşleri tarafından fiziksel istismara uğramaktadırlar.

ABD zDayak yiyen kadınların %95.1’i en azından bir kez evi terk etmektedir. z%70 kadının ilk kez dayak yemesiyle bir kurumdan yardım isteme süresi bir yıldır. z%58 kadın bir kurumdan yardım isteyene değin 5 kez daha dayak yemektedir. zEş dayağı nedeniyle yardım arayan kadınlar %62 oranında arkadaşlarına, %53 oranında polise, %50’si sosyal kurumlara başvurmaktadır.

zBir kez şiddete uğrayan kadınların %94’ü bu davranışla tekrar karşılaşmaktadır. zBunların 1/3’ünden fazlasında yumruklama, boğmaya teşebbüs, tekmeleme, bıçak yada ateşli silah kullanılması bildirilmiştir. z%80’den fazlası yaralanma ile sonuçlanmaktadır.

DAYAK, ABD zCinayet işleyen kadınların %60’ı eşlerini öldürmektedir ve bunların çoğunda dayak öyküsü vardır. zBoşanmış çalışmayan kadınların %20’sinde, çalışan kadınların ise %40’ında boşanma nedeni dayak olarak belirlenmiştir.

İNGİLTERE z1991 yılında öldürülen kadınların %41’i evde eşleri tarafından öldürülmüşlerdir. zBuna karşılık erkeklerin %8’i evde eşleri tarafından öldürülmüşlerdir.

zHer beş kadından dördünün sosyal güvencesi yok. zBeşte birinin kendine ait hiçbir geliri yok. Kendine ait gelirleri olanlarında yeterli değil. zEvlilik sırasında alınan mülklerin tapusu kocanın üzerine yapılıyor. zBaşvuranların yedide biri gecekonduda, diğerleri apartman dairesi yada müstakil evlerde oturmaktadır. Mor Çatı

zŞiddet genellikle evliliğin ilk günlerinde başlamaktadır. Daha önce başlayanlar azımsanmayacak kadar sıktır. zAçıklama ‘Beni çok sevdiği için kıskanıyor’ biçimindedir. zDayak yiyen kadınların eğitim düzeyi tüm düzeylerde hemen hemen eşittir. zMeslek ‘ev kadını’ olarak bildirilmektedir.Mor Çatı

zŞiddete uğrayanlar evli, ortalama 30 yaşlarında, iki çocuklu, bir bölümü evlenmek üzere çalıştığı işten ayrılmış kadınlardır. zÇoğu medeni nikahlıdır. zŞiddet daha çok evliliğin ilk on yılı içinde yoğunlaşmaktadır. z3 yıllık evli başvuran da vardır. Mor Çatı

T.C.Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü zTüm yurt genelinde bir araştırmada %18 kadın kocalarından dayak yediğini bildirmiştir zBaşka bir araştırmada ise; köyde yaşayan kadınların %76 sının kocasından dayak yediği bildirilmiş ve dayağın başlıca nedeninin itaatsizlik olduğu (%39) belirlenmiştir. 1995

zEşlerini döven erkekler sıklıkla çocukluklarında ana babaları arsındaki şiddete tanık olmuşlar yada kendileri fiziksel istismara uğramışlardır. Örnek aldığı ana babasından öfkesini denetlemeyi öğrenemeyip şiddeti ve şiddetin yeterince cezalandırılmadığını, hatta ödüllendirildiğini öğrenen çocuk ‘şiddet şiddeti doğurur’ deyimini doğrulamakta, erişkin yaşamında da bildiği tek ilişki biçimini, şiddeti sürdürmektedir. Şiddet sanki toplumsal kalıtımla kuşaktan kuşağa aktarılan ve süren bir durumdur.

ŞİDDET ŞİDDETİ DOĞURUR

TÜRKİYE’DE DAYAK NEDENLERİ zKıskançlık zParasızlık zİçki zRuhsal Hastalık zAyrılmak İçin zNedensiz

DAYAĞIN EVRELERİ z1. Evre: Sözel yada hafif fiziksel saldırganlıklarla gerginliğin tırmanmaya başladığı evre z2. Evre: Olayın denetimden çıktığı akut evre z3. Evre: Barışma girişimleri, dayağa tekrar hazırlık

zFiziksel istismar genellikle akşamları, hafta sonları yada tatil günleri, tüm aile bireyleri uzun süre evde olduğunda gerçekleşmektedir. zOlasılıkla bu günlerde ekonomik ve diğer sorunlar daha fazla gündeme gelmekte, bu nedenlerle daha fazla tartışma olmaktadır.

DÖVÜLMÜŞ FETUS SENDROMU zKadınların %25-%63’ü gebelik dönemlerinde dayak yemektedirler. Buna çocuğun fiziksel istismarının başlangıcı olarak bakılmaktadır. Rutin perinatal izlemde hipertansiyon, diyabet, beslenme yetersizliği gibi risk etkenlerine karşı önlemler alınırken, spontan abortus, plasentanın erken ayrılması, ölü ve erken doğuma yol açabilen fiziksel istismara karşı hiçbir önlem alınmamaktadır.

KADIN DAYAĞI NEDEN GİZLER ? zSorunların aile içinde çözme ve aile birliğini sürdürme çabasındadır. zEkonomik ve toplumsal etkenler nedeniyle, birlikte yaşamak zorunda olduğu erkeğin daha da fazla şiddetine uğrayacağından korkmaktadır. zYaşadıklarını anlatsa da hekimin kendisine inanmayacağını, kendisini suçlayacağını, ya da içinde bulunduğu durumu anlamayacağını düşünür.

‘BU NASIL OLDU?’ SORUSUNA KLASİK YANITLAR zMerdivenden düştüm zAyağım halıya takıldı zKapıya / dolaba çarptım

ŞİDDETE UĞRAYAN KADIN İLK YARDIM POLİKLİNİĞİNE NASIL BAŞVURUR zKadın sırtı dönük, başı öne eğik, yere doğru bakmaktadır. Ve kendisine yöneltilen tüm soruları erkeğin yanıtlamasına ses çıkarmaz. zKocası tarafından getirilir, erkek denetimi elinde tutmak için kendisi getirir. zErkek fizik muayene sırasında bile karısının yanında bulunmak için ısrar eder. zHastanede yatması önerilince erkek bunu kabul etmez. zHatta hastane görevlilerine karşı sözel saldırganlıkta bulunabilir.

zFiziksel bulgular eskidir. Baş edilemeyecek bir komplikasyon çıktığında getirilir. zYa da nörolojik bir bozukluğu andırır bir durum nedeni ile aile bireyleri kaygılanır ve getirirler. Bunlar daha çok konversiyon bozukluğu biçimindedir. zOysa ki süregen şiddete uğrayan kadınlar somatoform belirtiler gösterirler ki bu belirtiler acilen hekime başvuru gerektirmez.

zDayak yiyen kadınlarda aynı yaştaki kontrol grubuna göre bedensel belirtiler daha sıktır. zBaş ağrısı, göğüs ağrısı, hiperventilasyon, gastrointestinal sistem belirtileri sıktır. zDayak yiyen her yüz kadından biri intihar etmektedir. zÖzkıyım girişimi + Örselenme izleriyle gelen kadınlarda, öncelikle fiziksel istismar akla gelmelidir. zFiziksel muayene bulguları pol. defterine ayrıntılı not edilmeli, şüphe varsa olası “aile içi şiddet” notu düşülmeli ve psikiyatri konsültasyonu istenmelidir.

AİLE İÇİ ŞİDDETİN SONUÇLARI zBu bulgular savaş esirlerinin bulgularıyla benzerlik göstermektedir. zDepresyon puanları kontrol gruplarına göre çok yüksektir. zİlk yıl şiddet nedeniyle boşanan kadınların depresyon puanları daha düşüktür. zSüregen şiddet ortamında yaşamaya bağlı olarak korku, anksiyete, güvensizlik, yorgunluk, tükenmişlik, yetersizlik duyguları yoğundur.