TEHLİKE ve ÇALIŞILABİLİRLİK ÇALIŞMASI
1 - GİRİŞ 1.1 TANIM Kimya endüstrisi tarafından, özel tehlike potansiyelleri gözönüne alınarak geliştirilmiştir (1963- İngiltere). Bir sistemde, hammaddelerin, yardımcı maddelerin, ürünlerin ve yardımcı sistemlerin akışını analiz eder.
1.2 AMAÇ Bir prosesi yöneten farklı fiziksel parametrelerin, nominal değerlerinden sapmaları sonucunda oluşturacakları etkileri ölçmektir.
Analiz, çok disiplinli bir takım tarafından yapılmalıdır. 2 - PROSES 2.1 ANALİZ PRENSİPLERİ Analiz, çok disiplinli bir takım tarafından yapılmalıdır. Analiz bir takım lideri tarafından yönetilmelidir. Anahtar kelimeler, rehber kelimeler ve tablolar kullanılmalıdır.
EMNİYET ÇALIŞMASI - HAZOP PROJE : KONTRAKT : UNİTE : P&ID Ref. : YAZAN: TARİH: FOLYO N° REHBER KONU OLASI NEDENLER SONUÇLAR DÜZELTİCİ FAALİYETLER SORUMLU YORUMLAR BUREAU VERITAS
2 .2 PROSES HAZOP takımının oluşturulması Doküman toplanması Neden araştırması Sapma hipotezi Meydana çıkarma Aksiyon Sonuç analizi
HAZOP TAKIMI Teknik Takım Fabrika yönetiminin temsilcisi Proje müdürü Emniyet mühendisi Proses mühendisi Metroloji mühendisi Sistem veya otomasyon mühendisi Operasyon mühendisi/Üretim/Devreye giriş İnşaat mühendisi (opsiyonel) Elektrik mühendisi
DOKÜMANTASYON P&ID ÖRNEĞİ Boru Hattı Ölçü Aleti Pompa Sızıntılı Flanş
SAPMA HİPOTEZİ ANAHTAR + KILAVUZ KELİME KELİME KILAVUZ KONU FİZİKSEL PARAMETRELER KİMYASAL PARAMETRELER ANAHTAR + KILAVUZ KELİME KELİME KILAVUZ KONU
ÖRNEK ANAHTAR KELİMELER ÖRNEK KILAVUZ KELİMELER HİÇ (None) FAZLA (More) AZ (Less) PARÇASI (Part of) GERİ (Back) …DAN BAŞKA (Other than) AKIŞ BASINÇ SICAKLIK VİSKOZİTE AĞIRLIK KONSANTRASYON
Kullanılan Anlamı Hata Tipi Deyim hiç mevcut değil sıvı borudan hiç akmıyor az kantitatif azalma sıvının hızı veya basıncı çok az çok kantitatif çoğalma sıvının hızı veya basıncı çok fazla geri öngörülen yönün aksine sıvının akış yönü ters …den başka tamamen farklı istenilen sonuçtanfarklı parçası sistemin bir bölümü bazı komponentler eksik olması gerekenden farklı
Isı eşanjörlerinde azalan akış NEDEN ARAŞTIRMASI Boru tıkanması Tanımlanan her sapma için neden araştıması yapılır. Isı eşanjörlerinde azalan akış Basınç kaybı Havalandırmasız borudan sıvının dışarı pompalanması Vana kapanması Parça eklemesinde gecikme
paralel olarak yapılır. SONUÇ ARAŞTIRMASI Ürün akışında tıkanıklık Neden araştrımasına paralel olarak yapılır. Fazla basınç akışı Sıcaklıkta düşüş Pompa arızası Akış kaybı Sıvı buharı çıkışı
3 - AVANTAJLAR/LİMİTLER Deneyimlerin paylaşılması Emniyet gereklerinin oluşturulmasında değişik katılımlar Etkinlik/maliyet analizinde temel
3 - AVANTAJLAR/LİMİTLER Uzun ve zor bir metod Pahalı bir metod Çok fazla katılımcı gerektiren bir metod