Akarsu Düzenlemesi Planlama ve Tasarım Esasları Prof. Dr. Necati Ağıralioğlu İTÜ İnşaat Fakültesi İMO İstanbul Şubesi 17-19 Haziran 2008

İÇİNDEKİLER GENEL İLKELER DÜNYADAN ÖRNEKLER Water resources (Su kaynakları) Arkansas RiverCoridor(Arkansas Nehri) River restortaion (Asya’da akarsu ıslahları) LA(Los angeles) (köprü hidroliği)

Terimler Akarsu Düzenlemesi Dere Islahı River Engineering River Training River Improvement River Restoration Genel Ad: Akarsu Büyüklüğe Göre Sınıflandırma (Nehir (Irmak), Çay (Su), Dere) Eğime Göre Sınıflandırma: Dağ Deresi, Yayla Deresi, Ova Deresi, Haliç

maksatlar Şehir ve sanayi kullanma suyu Sulama suyu Drenaj ve bataklıkların kurutulması Hidroelektrik enerji Taşkın kontrolü Soğutma suyu Dinlenme yeri Balık ve doğal hayatı koruma Ulaştırma (gemicilik) Çevre düzenlemesi (kirlilik kontrolü) Katı madde kontrolü Diğer yapıların güvenliği Buz yığılmalarının önlenmesi

Akarsudan akanlar Su Katı Madde (kum, çakıl) Katı atıklar (çöpler) Sıvı atıklar Buz Ağaç ve kütükler (yaprak ve hayvan ölüleri)

Planlama Esasları Ön Çalışmalar Harita çalışmaları(Plan, boy kesit v en kesitler) Hidroloji Çalışmaları Jeoloji ve Sismik (sarsıntı) Çalışmalar Hava Fotoğrafları Uzaktan algılama çalışmaları Coğrafi Bilgi Sistemleri Katı madde çalışmaları Debiler Yüzey suyu kalitesi Yer altı suyu durumu Doğal ve kültür kaynakları

Sağlanan Gelirler Hidroelektrik enerji geliri Taşkın zararlarında azalma Sulama suyu temini Su kalitesi iyileşmesi Su yolu ticareti Balık ve canlı hayatı kaynakları Dinlenme fırsatları Arazi kullanımında değişme Sanayi gelişmesi

Düzenleme Projesi Etkileri 1. İnşaatın etkileyeceği kaynaklar Arazi kullanımı Su ve ile ilgili kaynaklar İnşaat malzemeleri ve enerji Hava kalitesi Gürültü seviyesi

2. Sistemler Baraj Sel kapanı, Taşkın geciktirme havuzu Taban eşiği Mahmuz, Paralel yapı Taban düşüsü Bağlama Gemi geçidi Balık geçidi Sedde Taşkın duvarı Şev koruması Yatak değiştirme Yol inşaatı İçme suyu,atık su ve yağmur suyu inşaatı Diğer alt yapı tesisleri (elektrik,telefon,tv kablosu, internet vs)

3. İşletme ve Bakım Gerekli malzeme İşletme ve bakım çalışmaları İşletme kriterleri

4. Doğrudan ve dolaylı sonuçlar

Çalışma kadrosu İnşaat mühendisleri Hidroloji uzmanları Çevre mühendisleri Peyzaj mimarları Bölge kurumu mimarları Jeologlar Coğrafi Bilgi sistemi uzmanları Su canlıları Uzmanları Biyologlar Doğal kaynaklar plancıları

Kaynaklar: Erkek, C., ve Ağıralioğlu, N. Su Kaynakları Mühendisliği, Beta yayinevi, 5. baskı, 2006. Jansen,P. and others, Principles of River Engineering, Pitman, London, 1979. İstanbul Su Ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kanal Proje İhale Dokümanları Design of Riprap Revetment, HEC 11 Metric Version US Army Corps Of Engineers, Channel Stability Assessment For Flood Control Projects, ASCE PRESS. Necati AĞIRALİOĞLU, Pendik-Kemiklidere ve Kolları Islah Eksikliklerinin Tamamlanması İnşaatı İle İlgili Proje Tahkiklerinin Yapılması Hakkında Rapor. U.S. Army Corps Of Engineers, Engineering and Design, Hydraulic Design Of Flood Control Channels.