EDATLAR

İLGEÇ(EDAT) Kendi başlarına belirli bir anlamı olmayan;tümcede sözcükler,kavramlar arasında türlü yönlerden anlam ilgisi kuran sözcüklere ilgeç denir. Başlıca ilgeçler şunlardır; ile , -için , -dek , -göre , -gibi , -beri , -kadar , -karşı , -doğru ,-ötürü , -yalnız Örnek:Gizem, Didem kadar güzel giyinir.(eşitlik) Bu cümlede kadar sözcüğü Gizem ile Didem’in güzel giyinme yönünden eşit olduğunu anlatmak için kullanılmıştır. Örnek:Okuması için kitap aldım.(amaç) Bu cümlede için sözcüğü kitabın hangi amaçla alındığını anlamamıza yardımcı olmuştur. Örnek:İzmir’e uçak ile gideceğiz.(araç) Bu cümlede ile sözcüğü gitme işinin hangi araçla yapılacağını göstermiştir. Örnek:Gözler deniz gibi masmavi.(benzerlik) Bu cümlede gibi sözcüğü ile,göz ve denizin renkleri arasında benzerlik ilgisi kurulmuştur.

EDATLARIN ANLAMI,KULLANILDIKLARI CÜMLELERLE ELE ALINDĞINDA ORTAYA ÇIKAR.BUNLARA TÜRKÇENİN YARDIMCI KELİMELERİ DE DENİR. “Sabaha doğru uyanmıştım.” “Sen kimin ile gideceksin oraya?” “Bu kitabı kardeşim için aldım.” Edatlar,kendilerinden önceki isim soylu sözcüklerle grup oluşturarak kullanılır. “Bütün bunları azıcık mutluluk için yapmıştı.” “Gerçeği olduğu gibi söylemeliydi."

ÖNEMLİ NOT İlgeçler, ek eylem alarak cümlenin yüklemide olabilirler: -Sende tıpkı baban gibisin. -Her şey vatan içindir. İlgeçler, ad ve adıllarla çoğu kez tamlama biçiminde kullanılır. -sana göre , -onun kadar , -benim için , -İstanbul’a doğru...

“Sabaha kadar ders çalışmış.” Bazı edatlar,cümlede zarf veya sıfat göreviyle kullanılabilir. “Sabaha kadar ders çalışmış.” Bu cümlede “kadar”, sabah sözcüğü ile grup oluşturmuş ve bu grup da çalışma eyleminin zamanını bildirerek zaman zarfı görevine üstlenmiştir. “Parmak kadar çocuk bize akıl öğretecekmiş!” Bu cümlede ise “parmak kadar” kelime grubu “çocuk” ismini niteleyerek sıfat olmuştur. Bilindiği gibi edatlar,cümlede anlam kazanan sözcüklerdir.

İLE Çok kullanılan edatlardandır.Çoğunlukla birlikte olma,beraberlik anlamı taşır. “Oraya kardeşinle gitmelisin.”(beraberlik) “İstanbul’a uçakla mı gitsek?(araç) “Uyuyan çocuğa sevgiyle bakıyordu.”(durum) “Dalgınlıkla unutmuştum, ödevimi getirmeyi.”(sebep)

İÇİN “Saha çamur olduğu için maç ertelendi.”(sebep-sonuç) Sözcükler arasında ilgi kurarken çoğunlukla amaç gösteren,anlamı birlikte kullanıldığı sözcükle tamamlanan edattır. “Saha çamur olduğu için maç ertelendi.”(sebep-sonuç) “Onun için çok iyi şeyler söylüyorlar.”(hakkında) “Kış için hazırlıklar başladı.”(kışa özgü) “Bu kitaplar için 20milyon ödedik.”(bedel-karşılık)

KADAR “Burası cennet kadar güzel bir yerdi.”(benzetme) Anlatıma karşılaştırma,ölçü,nitelikte benzerlik, aşağı yukarı anlamları katan bir edattır. “Burası cennet kadar güzel bir yerdi.”(benzetme) “O,Berk kadar kuvvetiydi.”(karşılaştırma) “Sabaha kadar uyuyamadım.”(zaman,değin) “Bahçede yüz kadar öğrenci vardı.”(yaklaşık)

“Kadar” sözcüğü hangi cümlede benzetme görevi yapmaktadır? Otobüs gelinceye kadar konuşalım. Bu kadar kitabı okudun mu? Bu yemek de annemin yemekleri kadar güzel. Bu yaşa kadar böyle bir olay görmedim.

Edat-Bağlaç Bağlaç-Bağlaç Bağlaç-Edat Edat-Edat “Para ile alınan sadakat daha fazla para ile mağlup edilir.”cümlesindeki “ile” kelimelerin çeşidi hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Edat-Bağlaç Bağlaç-Bağlaç Bağlaç-Edat Edat-Edat

Zamanında gelmediği için çok sinirlendi. Aşağıdakilerden hangisinde “için” edatı,cümleye “amaç” ilgisi katmıştır? Zamanında gelmediği için çok sinirlendi. Şiirin öğrencilere daha çok sevdirilmesi için yeni yöntemler geliştirecekler. Oyun yazarının görüşlerinin, yönetmen için zararlı olmayacağından pek emin değilim. Bu sanatçının şiiri için ne söyleyebilirsiniz?

Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde edat yoktur? Kalın incelene kadar ince üzülür. Kaş ile göz,gerisi söz. Körle yatan,şaşı kalkar. Ana gibi yâr olmaz,Bağdat gibi diyar olmaz.