ÜNİTE: Yaşadığımız Yer ÖĞRENME ALANI: İnsanlar, Yerler ve Çevreler DERS: Sosyal Bilgiler SINIF:4 SÜRE:40’+40’ ÜNİTE: Yaşadığımız Yer ÖĞRENME ALANI: İnsanlar, Yerler ve Çevreler KULLANILACAK KAVRAMLAR: Çevre, beşeri ortam, doğal ortam KAZANIM: 1- Çevresinde gördüğü doğal ve beşerî unsurları ayırt eder. 2- Efsane, destan, öykü, türkü ve şiirlerden yararlanarak yaşadığı yerin coğrafi özellikleri ile ilgili çıkarımlarda bulunur. DOĞRUDAN VERİLECEK BECERİ Öğrencilerin yakın çevrelerini tüm unsurlarıyla birlikte tanımaları sağlanacaktır. TEMEL BECERİLER: gözlem, mekanı algılama. www.egitimcininadresi.com
www.egitimcininadresi.com
www.egitimcininadresi.com
Şirineyi çok seviyorum. Onun gönlünü kazanmak için ona bir hediye vermeliyim. www.egitimcininadresi.com
Şirine fotoğrafları çok sever Şirine fotoğrafları çok sever. Ona bir fotoğraf albümü hediye edebilirim. www.egitimcininadresi.com
Şirin Baba bana yardım et! Beşeri Unsurlar Doğal Unsurlar www.egitimcininadresi.com
www.egitimcininadresi.com
Şirin Baba fotoğrafları doğal unsurlar ve beşeri unsurlar olarak grupladı. Peki bunlar ne anlama geliyor, niçin böyle bir ayrım yaptı? www.egitimcininadresi.com
Beşeri Unsur; insanlar tarafından ihtiyaçlar doğrultusunda Doğal Unsur; doğada kendiliğinden var olan insan müdahalesi olmayan unsurlardır. Beşeri Unsur; insanlar tarafından ihtiyaçlar doğrultusunda oluşturulan unsurlardır. www.egitimcininadresi.com
Peki çocuklar etrafımızda hangi doğal unsurlar vardır? www.egitimcininadresi.com
akarsu dağ orman ada www.egitimcininadresi.com
yarımada ova göl www.egitimcininadresi.com
Peki çocuklar bu doğal unsurların ne demek olduklarını biliyor musunuz? www.egitimcininadresi.com
Dağ; çevresine göre daha yüksek olan kaya kütleleridir. Akarsu; yeraltında veya yeryüzünde akış halindeki sular. Ada; etrafı sularla çevrili kara parçası. Orman; ağaç toplulukları. www.egitimcininadresi.com
Yarımada; sadece üç tarafı sularla çevrili kara parçası. Göl; karaların içinde oluşmuş büyük su birikintileri. Ova; çevresine göre alçakta kalmış düz araziler. www.egitimcininadresi.com
Peki çocuklar etrafımızda hangi beşeri faktörler vardır? www.egitimcininadresi.com
şehirler barajlar köprüler evler www.egitimcininadresi.com
yollar gökdelenler tüneller www.egitimcininadresi.com
Acaba bunların dışında etrafımızda hangi doğal ve beşeri unsurlar var? www.egitimcininadresi.com
Doğal Unsurlar Beşeri Unsurlar www.egitimcininadresi.com
Doğal unsur olarak kabul ettiğimiz ormanlar insanlar tarafından da oluşturulmakta bu durumda ormanlar nasıl doğal unsur oluyor? ? www.egitimcininadresi.com
Unsurlar insan hayatını nasıl etkiliyor? Peki bu doğal ve beşeri Unsurlar insan hayatını nasıl etkiliyor? www.egitimcininadresi.com
Doğal unsurlar, başta insanlar olmak üzere bütün canlılar için hayati önem taşır. İnsanlar, hayvanlar ve bitkiler hayatlarını bu unsurlar sayesinde devam ettirirler. Doğal unsurlar arasından canlılar için vaz geçilmez olanları toprak, su ve havadır. Beşeri unsurlar da insanların daha rahat yaşamaları için hayatlarını kolaylaştırır. www.egitimcininadresi.com
www.egitimcininadresi.com
www.egitimcininadresi.com
www.egitimcininadresi.com
Etkinlik zamanı www.egitimcininadresi.com
Sınıf dört gruba ayrılır Sınıf dört gruba ayrılır. Her grup kendisine verilen kavramla ilgili akrostiş şiir yazar. grup: orman 2. grup: akarsu 3. grup: şehir 4. grup: köprü www.egitimcininadresi.com
Daha önceleri de insanlar böyle çevrelerinde olup biten şeylerle ilgili şiirler, türküler, masallar ve efsaneler yazmışlar. www.egitimcininadresi.com
Arkadaşlar peki niçin insanlar bu olaylarla ilgili şiir, türkü, masal ve efsane yazmış olabilirler? www.egitimcininadresi.com
Geçmişte insanlar doğada meydana gelen değişimlerden etkilenmişler Geçmişte insanlar doğada meydana gelen değişimlerden etkilenmişler. Çevrelerinde gördüklerini yazıya aktarmışlardır; dağlar, ovalar, denizler, mevsimler… www.egitimcininadresi.com
Bakalım yazılan diğer şiirler de bizim şiirlerimiz kadar güzel mi? www.egitimcininadresi.com
Yurdumuz Türkiye Türkiye güzel yurdum Karadeniz ılıktır Canım sana fedadır. Her mevsim yağmur yağar Kıyıları dağları Doğu’da kışlar soğuk Tarihte hep masaldır. Üstelik kar da var. Marmara Karadeniz Akdeniz ve Ege’de Ege ile Akdeniz Yazlar sıcak ve kurak. Sınırları korumak Kışlar ılık ve yağışlı İçin emrindeyiz. Paltoyu artık bırak. Türkiye'de her zaman Dört mevsim, dört iklim var. İsteyen suda yüzer, İsteyen kayak yapar. www.egitimcininadresi.com
Çocuklar siz beni yormayın Çocuklar siz beni yormayın. Bana bu şiire göre Türkiye’nin özelliklerinin neler olduğunu söyleyin. www.egitimcininadresi.com
Marmara Marmara bölgesinde Her türlü sanayi var İnsanla ürünlerle Doluyor fabrikalar Çanakkale destandır Hiçbir zaman geçilmez Boğazların değeri Dünyalarla ölçülmez Trakya bölgesinde Istıranca Dağları Uludağ’da yapılır Çoğu kış sporları. İstanbul, İzmit, Bursa Balıkesir, Edirne Tarihle bir yaştadır Muhteşem Selimiye Tarım ve hayvancılık Çağdaş yolla yapılır Her türlü mal ve hizmet Üretilip satılır. Balıkesir ve Bursa Ergene ovaları Sebze, meyve doludur Bahçeleri bağları. Türkiye’nin en zengin bölgesidir burası Doludur fabrikalarla İstanbul’u Bursa’sı Marmara, Büyükada Turistin uğrak yeri Gelibolu’da yatar Türk’ün Mehmetçikleri. www.egitimcininadresi.com
ŞAVŞAT Etrafı çevrilmiş çimenli dağlar, Cenneti andırır ilk baharı yazı, Dağların eteği yemyeşil bağlar, Göllerde ötüşür ördeği kazı Sol taraftan gelir, Şen ırmak çağlar, Şairleri çoktur çalınır sazı, Katmer katmer açar gülü Şavşat’ın Öztürkçe konuşur dili Şavşat’ın. Caddeler muntazam, sokaklar geniş, Buğdayı ilkbahar, güzden ekilir, Üzüm, incir, elma var her bir yer yemiş. Sümbül verir dalga dalga bükülür, İnanmazsan eğer gözle gör tanış, Güvercinler etrafına dökülür, Yalnız işlemiyor yolu Şavşat’ın. İşte hep nasırlı eli Şavşat’ın. Haziran 20’de dağa göçerler, Yaylalarda soğuk sular içerler, Kız gelini elvan nakış biçerler, Ferah ferah eser yeli Şavşat’ın. www.egitimcininadresi.com
Yüksek yüksek tepelere Ev kurmasınlar Aşrı aşrı memlekete Dağlar dağlar viran dağlar Yüzüm güler kalbim ağlar Yüreğimden kanlar damlar Yüksek yüksek tepelere Ev kurmasınlar Aşrı aşrı memlekete Kız vermesinler Evreşe yolları dar dar Bana bakma benim yarim var www.egitimcininadresi.com
Bu türküde Ilgaz dağının hangi özellikleri anlatılıyor? Ilgaz Anadolu’nun Sen yüce bir dağısın. Baharla yeryüzünde O cennetin bağısın. Yalçın kayalıkları Göklere yükseliyor. Senin dumanlı başın Bulutları deliyor. Yükseklerden akıyor Ne güzel berrak sular, Eteklerinde otlar Sürülerle kuzular. Bu türküde Ilgaz dağının hangi özellikleri anlatılıyor? www.egitimcininadresi.com
SARI KIZ Delikanlının biri güzeller güzeli bir kıza aşık olmuş SARI KIZ Delikanlının biri güzeller güzeli bir kıza aşık olmuş. Kız, evlenme şartı olarak, delikanlıdan gücünü ispatlamasını istemiş. Bu şarta göre delikanlı sırtına yüklenen tuz çuvallarını taşımak zorundadır. Delikanlının sırtına tuz çuvalları yüklenmiş. Yamaçtan tırmanırken çuvallar dengesini kaybetmiş ve delikanlı yuvarlanarak göle düşmüş. Tuzlar ıslandıkça çuvallar ağırlaşmış ve delikanlıyı suyun derinliklerine çekmiş. Köy halkı bu acıya sebebiyet verdiği için kıza öfkelenmişler. Ona yumurtalar atmışlar. Sarı Kız adı da buradan kalmış. www.egitimcininadresi.com
Öfkeleri yatışmayan köylüler babasına giderek kızını şikayet etmişler ve onu yok etmesini istemişler. Babası yumurtalara bulanmış kızını alıp tepeye çıkmış. Kızını öldürmeden önce abdest alıp namaz kılmak isteyen baba kızından su bulmasını istemiş. Kız delikanlının boğulduğu gölün suyundan getirmiş. Su tuzlu olduğu için babası yeniden tatlı su bulup getirmesini istemiş. Bunun üzerine kız ayağını yere vurmuş, o anda yerden bir kaynak suyu fışkırmaya başlamış. Durumu gören babası kızının ermiş olduğunu anlamış ve onu öldürmekten vazgeçmiş. Kimsenin zararı dokunmasın diye de suyun etrafını taş duvarla çevirmiş. www.egitimcininadresi.com
Kaz dağlarının zirvesindeki bu kaynak, bugün hala yörede şifalı olarak bilinmektedir. Ayrıca hem Sarıkız’ın, hem de babasının öldükleri yerler kutsal sayılmaktadır. Babasının öldüğü ve bugün kabrinin bulunduğu kabul edilen yere Kartaltepe veya Babatepe; Sarıkız’ın kabrinin olduğu tepeye ise Sarıkız Tepesi adı verilmektedir. Bu tepelerin ermiş bir kız ile babasına izafe edilmesi ise elbette ki eski Türk inanışlarındaki dağ kültünün bir yansımasıdır. www.egitimcininadresi.com
Kazdağı’nın zirvesinde bulunan Sarıkız’ın kabri bugün de yöre halkı tarafından ziyaret edilmektedir. Her yıl 14-16 Temmuz tarihleri arasında Akçay’da yapılan Zeytin Festivali’nde Sarıkız da temsil edilmektedir. Ayrıca Sarıkız’ın kabri başında herkesin dileğini yazabildiği büyük bir dilek defteri bulunmaktadır. www.egitimcininadresi.com
Peki çocuklar sizin de büyüklerinizden duyduğunuz böyle efsane veya türküler var mı? www.egitimcininadresi.com
S…………………….. I……………………… N………………….... F……………………... M……………………. Haydi bizde sınıfımızı anlatan bir şiir yazalım. S…………………….. I……………………… N………………….... F……………………... M……………………. www.egitimcininadresi.com
Neler öğrendik www.egitimcininadresi.com
Otoyol – apartman – dağ – orman – akarsu – çocuk parkı – baraj gölü – su kanalı – demiryolu – otobüs – uçak – ova – mağara – istasyon – deniz – hastane – tepe – dolmuş durağı BEŞERİ UNSURLAR ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………. DOĞAL UNSURLAR …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… ………………………………………. www.egitimcininadresi.com
Aşağıdaki kutucuklara yukarıda yazdığınız doğal ve beşeri unsurlardan birinin resmini çiziniz www.egitimcininadresi.com
Doğal ve beşeri faktörler arasında ne gibi farklar vardır www.egitimcininadresi.com
İnsanlar ve diğer canlılar doğal unsurlar mı, beşeri unsurlar mı olmadan yaşayamaz? www.egitimcininadresi.com
1-Aşağıdakilerden hangisi doğal çevreye örnek değildir? . şehir ve köyler . Ormanlar . millî parklar . akarsu yatakları 2- "insanların etkileri ile değişerek oluşan yeni çevreye..............................denir." ifadesini aşağıdakilerden hangisi anlamlı tamamlar? . doğal çevre . yeni çevre . beşeri çevre .Lunapark 3-"Keskin ve dik yamaçlarla çevresinden ayrılan toprak parçasına...........denir. Yurdumuzun en yüksek dağı........................dır." ifadesinde boş bırakılan yerleri aşağıdakilerden hangi seçenek doğru tamamlar? . dağ - Erciyes Dağı . dağ - Ağrı Dağı . göl - Nemrut Dağı . plato - Hasan Dağı A B C D A B C D A B C D www.egitimcininadresi.com
4-Yaşamımızı sürdürebilmek için gerekli ihtiyaçlarımızı aşağıdakilerden hangisi ile karşılarız? )Yakın çevreden )Arkadaşlardan )Marketten )Komşulardan 5- Sosyal Bilgiler dersinde öğretmen öğrencilerine yurdumuzdaki doğal unsurlara örnek vermelerini istemiştir. Öğrencilerden bazıları şu örnekleri vermiştir: Mert: Dağlar Sinan: Göller, denizler Suna: Ormanlar Deniz: Boğaziçi Köprüsü Öğretmenin sorduğu soruya öğrencilerden hangisi yanlış örnek vermiştir? )Mert )Deniz )Sinan ) Suna A B C D A B C D www.egitimcininadresi.com
6-İnsanlar çeşitli ihtiyaçlarını çevrelerinde yer alan kaynaklardan sağlarlar. Aşağıdakilerden hangisi buna örnek gösterilemez? Ağaçlardan mobilya elde etmek Akarsu önlerine barajlar yapmak Toprağı işleyerek ürün elde etmek Toprak üzerine bina inşa etmek A B C D www.egitimcininadresi.com
MÜNAZARA Beşeri unsurlar yaşamımızda daha önemlidir. Doğal unsurlar yaşamımızda daha önemlidir. www.egitimcininadresi.com
EGE Yurdumuzun batısında İzmir liman kentidir, Bak ege bölgesi var. Dünyalara açılan. Denize dik olarak Aydın ile Denizli Uzanır tüm dağlar. Fabrikalarla dolan. Kışlar ılık ve yağışlı Menteşe, Aydın, Murat Ilımandır iklimi. Yunt ve Bey dağları var. Gördes’in meşhurdur Dağların arasında Halısıyla kilimi. Bulunur tüm ovalar. Yemyeşildir her taraf Büyük, Küçük Menderes Çoktur koylar, körfezler. Gediz ova ve nehir. Turistin uğrak yeridir Her türlü meyve, sebze Tarihi harabeler. Bölgede üretilir. Bergama, Milet, Selçuk Tarihin akan sesi. Aliağa’da vardır Petrol rafinerisi. www.egitimcininadresi.com
Yukarıda yazan şiire göre; 1- Ege Bölgesi Türkiye’nin neresindedir Yukarıda yazan şiire göre; 1- Ege Bölgesi Türkiye’nin neresindedir? 2- Ege Bölgesi’nin iklimi nasıldır? 3- Ege Bölgesinde hangi dağlar ve nehirler vardır? www.egitimcininadresi.com
Haydi bizde Çanakkale’yi anlatan bir akrostiş yazalım. Ç…………………………… A…………………………. N…………………………. K…………………………. L………………………….. E…………………………… www.egitimcininadresi.com
yıldız, göl, insan, gemi, çöp kovası, okul, köprü toprak güneş ev fabrika ay …….. hava baraj Gök cisimleri ………… yapılar ……… Doğal unsurlar Trafik lambası ………… Çevremizdeki varlıklar Beşeri unsurlar canlılar su deniz Diğer nesneler akarsu …….. taşıtlar ….............. bitki Elektrik direği hayvan otomobil tren uçak ……… yıldız, göl, insan, gemi, çöp kovası, okul, köprü www.egitimcininadresi.com
Yandaki resimleri doğal unsur ve beşeri unsur olarak sınıflandırın. Altlarına yazınız. ................................... ................................... ………………………………… ………………………………. ................................... ………………………………… www.egitimcininadresi.com
G T K Ö P R Ü B Y O L N A D A B Ş E H İ R R İ L A I O R M A N J M V A 1 G 12 5- Türkiye üç tarafı denizlerle çevrili bir ……………… dır. 6- Geniş düzlük. 7- Yeraltı veya Yeryüzündeki hareketli sular. 8- Etrafı sularla çevrili kara. 9- Akarsuların önüne kurulan büyük set. 10- İnsanların barınmak için yaptıkları yapıların tamamına verilen ad. 11- Toplu halde yaşayan insanların bulunduğu yerleşme. 12- Yer altından açılan yol. 13- Herhangi bir sebeple birbirinden ayrılmış iki yakayı birbirine bağlayan yapı. 14- Karaların etrafını çevreleyen büyük su kütleleri. 15- Sunumu hazırlayan ve sunan. T 9 5 Ö K Ö P R Ü B Y O L 10 13 4 N A D A B 8 Ş E H İ R R 6 İ 11 L A I O R M A N 2 J M V A A K A R S U 7 14 D D A Ğ 3 E N İ T A Y F U N K I Z I L K U R T 15 1- Karaların içindeki büyük su birikintileridir. 2- Ağaç toplulukları. 3- Türkiye'deki en yüksek ………… Ağrı’dır. 4- İnsanların, taşıtları bir yerden bir yere gitmek için kullandıkları doğrultu.. www.egitimcininadresi.com
1 2 3 Bunları Yapabilirim evet kısmen hayır Doğal unsur ve beşeri unsur kavramlarının anlamlarını açıklayabilirim. 2 Çevremdeki doğal ve beşeri unsurlara örnekler verebilirim. 3 Yaşadığım yerin coğrafi özelliklerini anlatan efsane, destan, öykü, türkü ve şiire örnek verebilirim. www.egitimcininadresi.com
Türkiye’nin en uzun akarsuyu Kızılırmak'tır. www.egitimcininadresi.com
Türkiye’nin en yüksek dağı Ağrı Dağı’dır. www.egitimcininadresi.com
Türkiye’nin en büyük gölü Van Gölü’dür. www.egitimcininadresi.com
Türkiye’ye bağlı en büyük ada Gökçeada’dır. www.egitimcininadresi.com
www.egitimcininadresi.com
TEKRAR DÜŞÜNÜN www.egitimcininadresi.com