1 T.C. Yükseköğretim Kurulu BOLOGNA SÜRECİ Atılım Üniversitesi 26 Ocak 2009

2 Avrupa Yükseköğretim Alanını yeniden yapılandırmaktadır. LİSBON SÜRECİ: AMAÇ:Dünyanın en güçlü, bilgiye dayalı ekonomisini yaratmak. Bunun için Avrupa Bilgi Toplumunun ve bunu gerçekleştirecek Avrupa Yükseköğretim Sisteminin oluşturulması. İTİCİ GÜÇ: Ekonomik Rekabet ARAÇLAR:Daha fazla rekabet, yüksek kalitede araştırma, mükemmellik, gelişmiş teknoloji, yenilik BOLONYA SÜRECİ: AMAÇ:Avrupa Toplumunun ihtiyaçlarına uygun Avrupa Yükseköğretim Sisteminin oluşturulması İTİCİ GÜÇ: Ekonomik ve sosyal ortak hedefler ARAÇLAR: Daha fazla işbirliği, farklılık, esneklik, yaratıcılık, ve ortak referans noktaları LİSBON VE BOLONYA SÜREÇLERİ

3 BOLOGNA VE LİSBON SÜREÇLERİ’NİN HEDEFLERİ (Avrupa Yükseköğretim Reformu) •Avrupa topluluğunun ihtiyaçlarına uygun Avrupa Yükseköğretim Alanı’nı (AYA) oluşturmak. •Eğitim-öğretim sistemlerini birbiri ile uyumlu,kolay anlaşılır ve ulusal ve uluslararası bir çerçevede tanınır duruma getirmek, •Bilgi toplumuna uygun insan gücü yetiştirmek, •Mezunlara daha fazla istihdam yaratabilmek, •Dinamik ve rekabet gücü yüksek bilgiye dayalı dünyanın en güçlü ekonomisini oluşturmak,

4 BOLOGNA SÜRECİ Tarihçe •Bologna Deklarasyonu, 1999 (29 ülke) •Prag Bildirgesi, 2001 (32 ülke, Türkiye’nin katılımı) •Berlin Bildirgesi, 2003 •Bergen Bildirgesi, 2005 •Londra Bildirgesi, 2007 (47 ülke) •Leuven, 2009

5 1. Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi ve temel olarak 2/3 aşamalı yükseköğretim sistemi (Lisans, Master ve Doktora) 2. Ortak bir kredi sistemi (ECTS-AKTS) 3. Öğrenci/Öğretim üyesi Hareketliliği 4. Kalite güvencesi konusunda işbirliği 5. Yükseköğrenimde Avrupa boyutu 6. Yaşam boyu öğrenim 7. Öğrencilerin süreçlere katılımı 8. Avrupa Yükseköğretim Alanı (EHEA)’nın çekiciliğinin arttırılması 9. Avrupa Yükseköğretim Alanı (EHEA) ile Avrupa Araştırma Alanı (ERA) arasındaki sinerjinin oluşturulması 10. Bu çalışmaların 2010 yılına kadar tamamlanması ve EHEA ‘nın oluşturulması BOLOGNA DEKLARASYONU ÇALIŞMA KONULARI

66 BOLOGNA SÜRECİ NASIL İŞLEMEKTEDİR? • Uluslararası Düzey • Bakanlar Konferansı (iki yılda bir kez toplanır) • Bologna İzleme Grubu (BFUG) • BFUG Yürütme Kurulu • BFUG Çalışma Grupları • Bologna Durum Değerlendirmesi (Stocktaking) Çalışma Grubu • Bologna Yeterlilikler Çerçeveleri Çalışma Grubu • Sosyal Boyut Çalışma Grubu, vb. • Bologna Seminerleri • Ulusal Düzey: YÖK, Ulusal Ajans ve Bologna Uzmanları Türkiye Ulusal Takımı • Kurumsal Düzey: Yükseköğretim Kurumları

77 RenkAçıklama 5 Mükemmel Performans 4 Çok iyi Performans 3 İyi Performans 2 Gelişme var 1 Gelişme az ÜLKELERİN BOLOGNA SÜRECİ DURUM DEĞERLENDİRME RAPORU BERGEN 2005 – LONDRA 2007

88 DERECE SİSTEMİMÜKEMMEL (4.67)ÇOK İYİ (4.33) • İkili Sistemin Uygulama DüzeyiMÜKEMMEL (5) • 1 den 2’ ye GeçişÇOK İYİ (4)MÜKEMMEL (5) • İkili Sistemdeki Öğrenci OranıMÜKEMMEL (5)- • Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Uygulama Düzeyi-İYİ (3) KALİTE GÜVENCESİORTA (2.00)ÇOK İYİ (4.00) • AYA ile uyumlu Ulusal Kalite Sistemi Uygulama DüzeyiORTA (2)MÜKEMMEL (5) • Dış Kalite Güvence Sistemi Gelişme DüzeyiORTA (2)ÇOK İYİ (4) • Öğrencilerin Katılım DüzeyiORTA (2)ÇOK İYİ (4) • Uluslararası Katılım DüzeyiORTA (2)İYİ (3) DİPLOMA VE EĞİTİM SÜRELERİNİN DENKLİĞİÇOK İYİ (3.67)ÇOK İYİ (4.33) • Diploma Eki Uygulama DüzeyiÇOK İYİ (4) • Lizbon Tanınma KonvansiyonuİYİ (3)ÇOK İYİ (4) • ECTS Uygulama DüzeyiÇOK İYİ (4)MÜKEMMEL (5) YAŞAM BOYU ÖĞRENİMİYİ (3.00) • Önceki Öğrenimin Tanınması-İYİ (3) ORTAK DERECELERMÜKEMMEL (5.00) • Ortak Derecelerin Oluşturulması ve Tanınması-MÜKEMMEL (5) GENELİYİ (3,45)ÇOK İYİ (4.13) BERGEN-2005LONDRA-2007 Bologna Süreci Değerlendirme Raporlarında Türkiye’nin Performansı

Bologna Süreci Değerlendirme Raporunda Türkiye’nin Performansı 2005

Bologna Süreci Değerlendirme Raporunda Türkiye’nin Performansı 2007

11 DERECE SİSTEMİ Birinci ve ikinci kademe sisteminin uygulanma düzeyi Yeşil (5) 2006/07 eğitim öğretim yılında tüm öğrencilerin en az %90’ı Bologna ilkelerine uygun olarak iki kademeli derece sistemine kayıtlıdır Açık Yeşil(4) 2006/07 eğitim öğretim yılında tüm öğrencilerin %60-89’u Bologna ilkelerine uygun olarak iki kademeli derece sistemine kayıtlıdır Sarı (3) 2006/07 eğitim öğretim yılında tüm öğrencilerin %30-59’u Bologna ilkelerine uygun olarak iki kademeli derece sistemine kayıtlıdır Turuncu (2) 2006/07 eğitim öğretim yılında tüm öğrencilerin %30’dan azı Bologna ilkelerine uygun olarak iki kademeli derece sistemine kayıtlıdır veya Bologna ilkeleriyle uyumlu bir derece sistemi için gerekli mevzuat kabul edilmiş ancak henüz uygulamaya geçilmemiştir. Kırmızı (1) İki kademeli derece sistemine kayıtlı öğrenci bulunmamaktadır ve derece sistemini Bologna ilkelerine uygun hale getirecek yasal mevzuat mevcut değildir. Derece Sistemi Alt Göstergesi (1) : Birinci ve ikinci kademe sisteminin uygulanma düzeyi Gösterge 1 için her puan kategorisinde yer alan ülke sayıları

12 Gösterge 2 için her puan kategorisinde yer alan ülke sayısı Derece Sistemi Alt Göstergesi (2) : Bir sonraki kademeye geçiş/erişim DERECE SİSTEMİ Bir sonraki kademeye geçiş Yeşil (5) Tüm birinci kademe nitelikleri bazı ikinci kademe programlarına geçişe ve tüm ikinci kademe nitelikleri geçiş ile ilgili herhangi bir sorun olmaksızın en az bir tane 3. kademe programına geçişe olanak verir. Açık Yeşil (4) Tüm birinci kademe nitelikleri en az bir tane ikinci kademe programına geçişe ve tüm ikinci kademe nitelikleri geçiş ile ilgili herhangi bir problem olmaksızın en az bir tane 3. kademe programına geçişe olanak verir. Sarı (3) Bazı birinci derece nitelikleri (%25’ten az) ikinci kademeye geçişe ve/veya bazı ikinci kademe nitelikleri 3. kademeye geçişe olanak vermez. Turuncu(2) Birinci ve/veya ikinci kademe niteliklerinin birçoğu (%25-50) bir sonraki aşamaya geçiş sağlamaz. Kırmızı (1) Birinci ve/veya ikinci kademe niteliklerinin çoğunluğu (%50’den fazla) bir sonraki aşamaya geçiş sağlamaz veya bir sonraki kademeye geçiş için gerekli düzenlemeler mevcut değildir.

13 Gösterge 3 için her puan kategorisinde yer alan ülke sayısı Derece Sistemi Alt Göstergesi (3) : Ulusal Yeterlilikler Çerçevesinin Uygulanması DERECE SİSTEMİ Ulusal yeterlilikler çerçevesinin uygulanması Yeşil (5) Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA) Yeterlilikler Çerçevesi ile uyumlu bir Ulusal Yeterlilikler çerçevesi uygulanmaktadır. Açık Yeşil (4) AYA Yeterlilikler Çerçevesi ile uyumlu bir ulusal yeterlilikler çerçevesi kurulması yolunda hazırlanan teklif ulusal düzeyde bütün ilgili paydaşlarca tartışılmış ve uygulamaya geçilmesi için bir takvim üzerinde anlaşmaya varılmıştır. Sarı (3) AYA Yeterlilikler Çerçevesi ile uyumlu bir ulusal yeterlilikler çerçevesi kurulması yolunda teklif hazırlanmıştır. Turuncu (2) AYA Yeterlilikler Çerçevesi ile uyumlu bir ulusal yeterlilikler çerçevesinin tanımlanmasına yönelik bütün ilgili ulusal paydaşları içeren bir gelişim süreci başlatılmıştır. Kırmızı (1) Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA) Yeterlilikler Çerçevesi ile uyumlu bir ulusal yeterlilikler çerçevesinin kurulmasına yönelik çalışmalar henüz başlamamıştır.

14 Derece sistemiYeşilAçık YeşilSarıTuruncuKırmızı 1. Birinci ve ikinci kademe sisteminin uygulaması Bir sonraki kademeye geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesinin uygulaması Derece Sisteminin Değerlendirmesi Derece Sistemi Alt Göstergeleri (1-3) için her renk kategorisinde yer alan ülke sayısı

15 Kalite Güvencesi’nin Değerlendirilmesi Kalite Güvencesi Alt Göstergeleri (4-7) için her renk kategorisinde yer alan ülke sayısı KALİTE GÜVENCESİYeşil Açık yeşil SarıTuruncuKırmızı 4. Avrupa Yükseköğretim Alanı için belirlenen Kalite Güvencesi Standartları ve İlkelerinin ulusal düzeyde uygulanması Dış kalite güvencesi sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci katılımı düzeyi Uluslararası katılım düzeyi

Derece ve Eğitim Sürelerinin Tanınması’nın Değerlendirilmesi Derece ve Eğitim Sürelerinin Tanınması Alt Göstergeleri (8-10) için her renk kategorisinde yer alan ülke sayısı Derece ve Eğitim Sürelerinin Tanınması Yeşil Açık Yeşil SarıTuruncuKırmızı 8. Diploma Ekinin uygulanma düzeyi Lizbon Tanıma Anlaşması ilkelerinin ulusal düzeyde uygulanması AKTS’nin uygulanma düzeyi279660

17 Tecrübeye Dayalı Öğrenim ve Ortak Derecelerin Alt Göstergeleri (11-12) için her renk kategorisinde yer alan ülke sayısı Tecrübeye Dayalı Öğrenim ve Ortak Derecelerin Tanınması Yeşil Açık Yeşil SarıTuruncuKırmızı 11. Tecrübeye Dayalı Öğrenimin Tanınması Ortak Derecelerin Oluşturulması ve Tanınması Tecrübeye Dayalı Öğrenim ve Ortak Derecelerin Tanınması’nın Değerlendirilmesi

18 1. DÖNEM FAALİYETLERİ: –2 Ulusal “Bologna Konferansı” –10 Bölge Toplantısı –Bologna Web Sitesi ve Tanıtıcı Dokümanların Hazırlanması 2. DÖNEM FAALİYETLERİ: –35 İl Toplantısı –4 Ulusal Toplantı (MEB, Meslek Odaları, STK, Ulusal Öğrenci Konseyi Temsilcileri) –Bologna Süreci Ulusal Değerlendirme Konferansı –Nihai Rapor 3. DÖNEM FAALİYETLERİ: –12 Bölge Konferansı (120 Üniversitenin katılımı ile) –5 üniversiteyi yerinde ziyaret –4 Ulusal Konferans (MEB, DPT,Maliye Bakanlığı, 38 STK ve Ulusal Öğrenci Konseyi Temsilcilerinin katılımı ile) –Bologna Süreci Ulusal Değerlendirme Konferansı –Nihai Rapor BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI FAALİYETLERİ

19 •YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLERİ •AVRUPA KREDİ TRANSFER SİSTEMİ (AKTS) VE AKADEMİK TANINMA •YÜKSEKÖĞRETİMDE KALİTE GÜVENCESİ •ÖĞRENCİLER VE SOSYAL BOYUT 3. DÖNEM FAALİYETLERİ KAPSAMINDA YER ALAN KONULAR

BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI 4. DÖNEM PROJESİ

21 •Proje Başlangıç Tarihi : 1 Temmuz 2008 •Proje Bitiş Tarihi : 30 Haziran BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI 4. DÖNEM PROJESİ

22 Emin Yaşar DemirciYüzüncü Yıl Üniversitesi Gonca Bayraktar DurgunBeykent Üniversitesi İlker Hüseyin ÇarıkçıSüleyman Demirel Üniversitesi İsmail Naci CangülUludağ Üniversitesi Kerim EdinselOndokuz Mayıs Üniversitesi Lerzan Özkaleİstanbul Teknik Üniversitesi Mehmet Emin KöktaşDokuz Eylül Üniversitesi Miraç AkçayKaradeniz Teknik Üniversitesi Nejat ErkÇukurova Üniversitesi Önder KutluSelçuk Üniversitesi Ramazan GözenÇankaya Üniversitesi Reşat KasapGazi Üniversitesi Selda ÖnderoğluHacettepe Üniversitesi Süheyda AtalayEge Üniversitesi Zafer GülMarmara Üniversitesi Öğrenci Temsilcisi*Ulusal Öğrenci Konseyi BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI 4. DÖNEM PROJESİNDE GÖREV ALAN UZMANLAR * Ocak 2009 itibari ile çalışmalara katılacaktır.

23 HEDEF GRUPLAR -Yükseköğretim kurumları (Yöneticiler, akademik personel ve öğrenciler) -İlgili Bakanlıklar ve kamu kuruluşları (MEB, Maliye Bakanlığı, DPT, vb.) -Mesleki Yeterlilikler Kurumu, -Diğer ilgili paydaşlar (sivil toplum kuruluşları, işçi, işveren ve sanayi sendikaları, meslek kuruluşları, iş dünyasından temsilciler, vb.) BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI 4. DÖNEM PROJESİ

24 PROJE KAPSAMI -Yeterlilikler çerçevesi, -AKTS/Diploma Eki, -Öğrenme çıktılarının hazırlanması -Kalite güvencesi, -İstihdam edilebilirlik, gibi konularda tematik çalıştayların düzenlenmesine ağırlık verilecektir. BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI 4. DÖNEM PROJESİ

25 PROJENİN TEMEL YAKLAŞIMI - Yükseköğretim kurumları, - Öğrencileri, - Akademik personeli, - Sivil toplum kuruluşları, - Meslek odaları, - Milli Eğitim Bakanlığı başta olmak üzere ilgili kamu kurum ve kuruluşların ilgili süreçlere aktif katılımını sağlamaya yönelik olacaktır. BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI 4. DÖNEM PROJESİ

26 PROJENİN AMACI VE FAALİYETLERİ •Önceki dönemlerde yürütülen projeler ile kazanılmış olan bilgi ve birikim üzerine, ilgili paydaşların katılımı ve destekleri ile üniversitelerimizde Bologna Süreci uygulamalarının geliştirilmesi ve güçlendirilmesidir. •Üniversitelerimize öncelikli alanlardaki reformları uygulamaya koyma konusunda daha kapsamlı destek sağlanması ve bu kapsamda üniversitelerin uygulamada yaşadıkları sorunları en aza indirmek üzere saha ziyaretleri, çalıştaylar ve eğitim faaliyetlerine ağırlık verilmesi planlanmıştır. BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI 4. DÖNEM PROJESİ

27 BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI 4. DÖNEM PROJESİ FAALİYET TAKVİMİ

28 Yükseköğretim Kurumları’nda Bologna Eşgüdüm Çalışma Gruplarının oluşturulması - Uluslararası İlişkilerden sorumlu rektör yardımcısı, - ADEK Başkanı - Bologna uzmanı - Uluslararası İlişkiler/Erasmus koordinatörü, - Öğrenci temsilcisi, - AKTS/Diploma Eki koordinatörü, - Öğrenci İşleri Daire Başkanı, BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI 4. DÖNEM PROJESİ

29 İlginiz için teşekkür ederim..