HAVUZ OPERATÖRÜ KURSU 2012 MARMARİS

EĞİTİMİN AMACI Havuz operatörlerini bilinçlendirmek Mesleki eğitimi sağlamak ve meslek edindirmek Mesleki bilinci oluşturmak Yasal ve hijyen kurallarını bilmek ve uygulamak Havuz sanitasyonunda doğru, yeni ve genel bilgi edinmek İşletme kurallarını benimsetmek

EĞİTİMİN İÇERİĞİ Havuz Operatörünün Bilmesi Gereken İşletme Bilgileri ve Genel Hijyen Kuralları Havuz Çeşitleri, Havuz Ekipmanları ve Kullanım Amaçları Havuz Suyunun Özellikleri ve Yöntem Kombinasyonları Dezenfeksiyon Yöntemleri, Kullanılan Dezenfektanlar ve Havuz Sularında Kullanılan Kimyasalların İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri Su Parametreleri, Kontrol Metotları ve Su ile Bulaşabilecek Hastalıklar Havuzların Günlük, Aylık ve Yıllık Bakımları İş Sağlığı ve Güvenliği, İlk Yardım Yasal Zorunluluklar

YÜZME HAVUZU İçinde 1 ya da daha fazla insanın aynı anda veya zaman aralıklı olarak bulunduğu, sürekli bir devridaim akışı olan büyük su küvetleridir. Dünyanın en büyük yüzme havuzu, Şili’de San Alfonso Del Mar tatil yöresinde, 8 Hektar alan üzerine kurulu, 914 m uzunluğunda, 250000 ton su ile dolu, Yapımı 5 yıl sürüp 1 milyar sterlin’e mal olmuş, Yıllık bakımı 2 milyon sterlin, Okyanus suyunun sirkülasyonu ile çalışıyor.

ŞARTLANDIRMA TEMELLERİ - Havuz Suyu Niçin Şartlandırılmalıdır? hastalık yapıcı (patojen) bakterilerin yok edilmesi yosun oluşumunun engellenmesi yüzücüler açısından suyun toksik etkiler taşımaması istenmeyen koku ve tat oluşumunun engellenmesi havuz çevresinde ve ekipmanlarında korozyonun engellenmesi havuz, filtre ve pompalarda scale oluşumunun engellenmesi havuzun sürekli yüzülebilir halde tutulması havuzda sağlıklı ve hijyenik bir ortam yaratılması

HAVUZ ŞARTLANDIRMASINDA BEŞ YILDIZ SİNERJİSİ Su Çevrimi & Sirkülasyon Teknik Servis Filtrasyon & Flokülasyon SİNERJİ Dezenfeksiyon + pH kontrolü + Su Dengesi Taze Su İlavesi

Temel Parametreler pH Toplam Alkalinite - TAC Toplam Çözünmüş Katılar - TDS Toplam Sertlik - TH ppm

pH Bilimsel Tanım : Bir çözeltideki Hidrojen iyonu konsantrasyonun negatif logaritması. pH = - log [H+] H2O H+ + OH- Genel Tanım: pH; bir çözeltinin asidik veya bazik ‘aktivitesi’nin ölçülmesi. Artan asitlik Nötral Artan Alkalite 0 7 14

pH etkisi Bir havuzun ideal pH değeri = 7.4 Düşük pH ( < 7.2 ) Korozyon Deri & Göz tahrişi Vinil parçalarda deformasyon Yüksek pH ( > 7.6 ) Scale Oluşumu Deri & Göz tahrişi Klor etkinliğinin azalması Not : İnsan gözünün pH değeri 7.3 – 7.4 ‘tür.

ÇÖZÜNMÜŞ KATILAR Bilinen tüm maddeler, suda belirli oranlarda çözünür. Ancak su ıslahı açısından, özellikle kalsiyum, magnezyum ve sodyum tuzlarının çözünürlükleri önem taşımaktadır. Kalsiyum ve magnezyum tuzları yaygın olarak SERTLİK TUZLARI olarak bilinmektedir. Doğal sularda, suyun kalsiyum konsantrasyonu, magnezyum konsantrasyonundan büyüktür. Deniz suyu için tersi geçerlidir. Başlıca kalsiyum ve magnezyum tuzları: Bikarbonatlar Ca(HCO3) Mg(HCO3) Karbonatlar CaCO3 MgCO3 Klorürler CaCl2 MgCl2 Sülfatlar CaSO4 MgSO4 Silikatlar CaSiO3 MgSiO3

TDS – Toplam Çözünmüş Katı Etkisi Bir havuzda ideal TDS değeri= 1000 ppm Yüksek TDS ( > 1500 ppm ) Donuk görünüm Korozyonu hızlandırır Klor etkinliğini azaltır

İLETKENLİK Suyun özgül iletkenliği elektriksel akımı iletme derecesinin ölçüsüdür. Bu özellik, kendi içerisinde su ıslahı ile hiç bir bağlantı taşımamaktadır. Bununla birlikte, iletkenlik su içinde yer alan toplam iyonize (çözünmüş) katı maddelerin doğrudan ölçüsü olduğundan, iletkenlik noktası bir kontrol noktası olarak önem taşımaktadır. Temel iletkenlik birimi : µS/cm (microsiemens/cm). İletkenlik seviyesi sıcaklıktan etkilendiği için, ölçüsü 25°C sıcaklıkta belirtilir.

TOPLAM SERTLİK Sudaki sertliğe Kalsiyum ve Magnezyum tuzları neden olmaktadır. Suyun sertliği suyun kaynağına bağlı olarak büyük miktarda değişebilmektedir. Sanayide yüksek sertlik, ısı transferi de dahil olmak üzere çok çeşitli proseslerde kışır oluşumunun temel nedenidir. Kışır kontrol programlarının planlanmasında, gerek ıslah edilmemiş, gerekse ıslah edilmiş suların sertliğinin kontrol edilmesi önem taşımaktadır. Sertlik, genellikle, mg/l CaCO3 (ppm CaCO3) olarak ifade edilmektedir. Sertlik bazen, Fransız derecesi ile de gösterilebilir: 1 Fransız derecesi 10 ppm CaCO3 ‘e eşittir.

Toplam Sertlik Tanım: Su içerisindeki çözünmüş kalsiyum ve magnezyum iyonlarının kantitatif ölçümü. Sertlik Birimleri : ppm CaCO3 Fransız Sertliği 0Fr 1 0Fr = 10 ppm CaCO3 Alman Sertliği dH 1 dH = 17,8 ppm CaCO3 İngiliz Sertliği 0E 1 0E = 14,3 ppm CaCO3

KALSİYUM VE MAGNEZYUM SERTLİĞİ KALSİYUM SERTLİĞİ Suyun kalsiyum sertliğine suda yer alan kalsiyum tuzları neden olmaktadır. Genellikle CaCO3 olarak ifade edilir. MAGNEZYUM SERTLİĞİ Suyun magnezyum sertliğine suda yer alan magnezyum tuzları neden olmaktadır. Magnezyum sertliği, toplam sertlik ile kalsiyum sertliğinin farkına eşittir. Genellikle ppm CaCO3 olarak ifade edilir.

Sertlik Etkisi Bir havuzdaki ideal sertlik değeri = 200 - 300 ppm Düşük Sertlik ( < 100 ppm ) Su agresif karakterdedir ( korozif ) Yüksek Sertlik ( > 400 ppm ) Su kireç yapıcıdır Bulanık su

Sertliğe Göre Suyun Sınıflandırılması Toplam Sertlik - ppm Sertlik Derecesi 0 – 75 Yumuşak Su 75 – 150 Orta Sert Su 150 – 300 Sert Su > 300 Çok Sert Su

ALKALİNİTE Alkalinite çeşitli maddelerden dolayı meydana gelebilmektedir. P- ALKALİNİTE(Partial/Kısmi) Kısmi alkalinite (fenolftalein, pH 8.3), aşağıdaki denkleme bağlı olarak, toplam hidroksitlerin ve yarı-karbonatların konsantrasyonunu göstermektedir: P ( ppm CaCO3) = OH- + 1/2 CO3-2 hidroksil karbonat M-ALKALİNİTE Toplam Alkalinite (metiloranj, pH 4.3) toplam hidroksitlerin, toplam karbonatların ve toplam bikarbonatların, aşağıdaki denklemde olduğu gibi sudaki konsantrasyonlarını göstermektedir M (ppm CaCO3) = OH- + CO3-2 + HCO3- hidroksil karbonat bikarbonat

TAC – Toplam Alkalinite Alkalinite Bileşenleri : Bikarbonatlar HCO3 - Karbonatlar CO3 = Hidroksitler OH - Tanım: Suyun tamponlama kapasitesinin kantitatif ölçümü. pH’ın değişime karşı gösterdiği direnç. Asit nötralleştirme kapasitesi.

TAC – Toplam Alkalinite Etkisi Bir havuzdaki ideal TAC değeri = 80 – 120 ppm Düşük TAC ( < 80 ppm ) pH değişkendir Su agresif karakterdedir( korozif ) Yüksek TAC ( > 150 ppm ) pH değişmeye karşı direnç gösterir Su scale yapıcıdır Bulanık su (yüksek pH)

Su Dengesi - Su dengesi için göz önüne alınan faktörler: pH TAC TDS Kalsiyum Sertliği Su Sıcaklığı Suyun korozif veya kireç yapıcı tarafta olduğunu belirleyebilmek için yukarıdaki analizler yapılır. Langelier Doygunluk İndeksi havuz suyunun korozif veya taş yapıcı karakterde olduğunu belirlemek için kullanılır.

HAVUZ MEKANİĞİ 2012 MARMARİS

1. KULLANIM AMACINA GÖRE; a. Özel ev, villa havuzları, b. Otel, site havuzları, c. Umuma açık, genel havuzlar, d. Olimpik ve müsabaka havuzları, e. Yarı olimpik ve kondisyon havuzları, f. Su parkları ve eğlence havuzları, g. Süs havuzları, h. Çocuk havuzları, i. Masaj havuzları, j. Terapi havuzları, k. Şok havuzları, l. Ayak yıkama havuzları,

YÜZME HAVUZLARININ SINIFLANDIRILMASI 2. DERİNLİĞİNE GÖRE; a. Atlama havuzları > 3.40 m b. Derin havuzlar > 1.35 m c. Şok havuzları 1.10 ~ 1.50 m d. Sığ havuzlar 0.60 ~ 1.35 m e. Terapi havuzları < 1.35 m f. Masaj havuzları < 1.00 m g. Çocuk havuzları < 0.50 m 3. İNŞAAT TEKNİKLERİNE GÖRE; a. Betonarme havuzlar, b. Kompozit malzemeden mamul, hazır havuzlar, c. Kompozit malzeme ile diğer malzemelerden mamul, yerinde inşa edilen havuzlar,

YÜZME HAVUZLARININ SINIFLANDIRILMASI 4. TAŞMA SİSTEMİNE GÖRE; a. Üstten taşmalı havuzlar, b. Yandan taşmalı havuzlar, c. Taşma ağızlı (skimerli) havuzlar, 5. HAVUZUN BULUNDUĞU MAHAL’ LERE GÖRE; a. Açık havuzlar, b. Kapalı havuzlar, 6. HACİMLERİNE GÖRE; a. Özel havuzlar < 200 m³, b. Otel havuzları 200 ~ 3000 m³, c. Umumi, genel havuzlar 400 ~ 3000 m³ d. Su parkları ve eğlence havuzları > 3000 m³ 7. KULLANILAN SUYUN CİNSİNE GÖRE; a. Tatlı su havuzları, b. Deniz suyu havuzları,

sirkülasyonu: kapalı döngü Yüzme Havuzu Sirkülasyonu insanlardaki A – Havuzun Temelleri Suyun Sirkülasyonu İNSAN HAVUZ su kan Pompa Böbrek Filtre Kalp Yüzme havuzu sirkülasyonu: kapalı döngü Yüzme Havuzu Sirkülasyonu insanlardaki kan dolaşımı sistemine benzer.

HAVUZ SU HACMİNİN HESAPLANMASI Tam bir su şartlandırma programı uygulayabilmek için havuzun su kapasitesinin hesaplanması gerekmektedir. !!! UYARI !!! Denge tankı su kapasitesi havuz hacmine eklenmelidir. Aşağıdaki hesaplamalar kesin olmamakla beraber hacim hesabında yaklaşık değerler verir. Ortalama Derinliğin Hesaplanması : (maks. derinlik + min. derinlik) 2

HAVUZ SU HACMİNİN HESAPLANMASI boy en Ortalama Derinlik X X = hacim m3 Oval Havuz : boy en Ortalama Derinlik X X X 0,89 =hacim m3 Dairesel Havuz : çap çap X X X 0,78 =hacim m3 Ortalama derinlik Değişik Şekilli Havuz : En büyük uzunluk En büyük genişlik Ortalama Derinlik X X X 0,85 =hacim m3

Havuz Dizaynı İçin Önemli Parametreler Sirkülasyon & devir periyotları Tavsiye Edilen Havuz Su Sirkülasyon Süreleri Maksimum Kullanıcı Kapasitesi Maksimum Sıcaklık - Denge Tankları - Su Hızları

Sirkülasyon Süresi Sirkülasyon Süresi havuz suyu hacminin tamamının filtreden bir defa geçmesi için gerekli saat cinsinden teorik zaman. Havuz su kapasitesi m3 Sirkülasyon Süresi (saat) = Filtre debisi m3 / saat Filtre Debisi birim zamanda filtreden geçen su miktarı. Not: Pratikte havuz suyunun %99 ‘unun filtrelerden geçmesi için en az 7 kez sirküle etmesi gerektiği kanıtlanmıştır.

Havuz Suyu Sirkülasyon Süreleri saat Havuz Tipleri 0.5 – 1.0 kaydıraklı & kaplıca tipi havuzlar 0.5 – 1.5 eğitim havuzları max. 0.5 50 cm derinliğe kadar 0.5 – 1.0 50 cm’den 1m derinliğe kadar halka açık 1.0 – 2.0 1 m’den 1.5 m derinliğe kadar halka açık 2.0 – 2.5 1.5 m’den derin halka açık 2.5 – 3.0 umumi havuzlar 25 m uzunluğa kadar 1 m sığ kısımla 3.0 – 4.0 yarışma havuzları (50 m uzunluk ve 2m derinlik) 4.0 – 6.0 villa havuzları veya özel havuzlar 4.0 – 6.0 dalma havuzları

Maksimum Kullanıcı (Yüzücü) Yükleri Maksimum kullanıcı yüklerinin belirlenmesi için birbirinden farklı iki kesin koşul göz önüne alınmalıdır. Maksimum EMNİYETLİ Kullanıcı Yükü Maksimum DİZAYN Kullanıcı Yükü

Maksimum Emniyetli Yüzücü Yükü Basit olarak, havuz yüzey alanından faydalanarak, belirli bir yüzeyi EMNİYETLİ bir şekilde kullanabilen maksimum yüzücü sayısı hesaplanabilir. her 2.2 m2 - 1 yüzücü sığ su (1 m derinlik ve altı) her 2.7 m2 - 1 yüzücü durağan su (1 – 1.5 m derinlik) her 4.0 m2 - 1 yüzücü derin su (1.5 – 2 m derinlik) 1 yüzücü > 4 m2 çok derin su ( > 2 m derinlik)

Maksimum DİZAYN Kullanıcı (Yüzücü) Yükü Sirkülasyon ve Filtrasyon ekipmanlarının mevcut su kalitesini bozulmaksızın koruyabilecekleri sirkülasyona bağlı maksimum yüzücü sayısı. Aşırı partikül ve kirlilik bulunması halinde havuz suyu bulanmaya başlar. Maksimum yüke yaklaşılması halinde havuzdaki pH ve serbest klor seviyeleri kontrol edilmeli ve gerekli seviyeler derhal ayarlanmalıdır. Havuz Sirkülasyon Debisi (m3/saat) M.Design.B.L m3/saat = 1.7

Yüksek Su Sıcaklığının Riskleri birçok ekipmana zarar vererek ömürlerini kısaltır, dolgu maddeleri etkinliğini kaybeder, plastik parçalar yıpranıp, kırılabilir, bağlantı parçaları deformasyonuna uğrar, su vanaları kırılabilir, fazla buharlaşma ekstra su kaybına neden olur, kimyasal tüketimi artar, mikrobiyolojik aktivite hızla artar.

Denge Tankları Denge Tankı kapasitesi havuza giriş yapan Maksimum DİZAYN Kullanıcı Yükü’ne göre havuzdan taşan su miktarına ( tercihen Max.EMNİYETLİ Kullanıcı Yükü alınır) göre belirlenmelidir. Gerekli koşullarda kimyasal ilavesi mümkündür. Denge Tankı pompaların ve filtrelerin etkin bir şekilde çalışmaları için kullanıma uygun olmalıdır.

Borulardaki Su Hızı Herhangi bir emiş borusunda maksimum hız 1.52 m / sn Herhangi bir basma borusunda maksimum hız 2.74 m / sn değerlerini GEÇMEMELİDİR...

B- Mekanik Operasyonlar

Yüzme Havuzlarının Sirkülasyonu Bir yüzme havuzunun ve sirkülasyon sisteminin temel bileşenleri aşağıdakilerdir: Havuz Denge tankı (büyük havuzlarda) Skimmer Kıl tutucu Pompa Kontrol vanaları Filtre veya filtreler Isıtıcı (gerekliyse) Kimyasal dozaj sistemi

Sirkülasyon Prosesi Su yüzey savaklarından veya skimmerlerde bulunan boşluklar vasıtasıyla havuzu terk ederek sirkülasyona başlar. 2. Bir miktar su dip emiş ile uzaklaşır. Havuz sirkülasyon pompası suyu emerek filtrelere doğru iter Çöktürücü su filtreye girmeden hemen pompa çıkışında dozajlanır. Su filtrelerden geçerek taşıdığı kirlilikleri bırakır. 6. Gerekirse su ısıtılır. 7. Havuz dibinde veya duvarlarında bulunan besi hatlarıyla su havuza geri dönmeden önce kimyasal olarak şartlandırılır. - Tipik olarak bir dakikada binlerce litre su bu prosesden geçerek şartlandırılmış bir şekilde havuza geri döner.

Yüzme Havuzlarının Sirkülasyonu Skimmerli Havuzlar

Skimmerler - Pompaya zarar verebilecek büyük maddeleri tutabilecek bir sepet içerir. - Suyu emmek için yüzen bir kilit içerir - Konum önemlidir (aktif rüzgarın önünde daha iyidir) ve aşağıdakilere bağlıdır : Havuz yüzeyi Çevre Havuz şekli Boru boyutu Filtrasyon kapasitesi

Yüzme Havuzlarının Sirkülasyonu TAŞMALI-Havuzlar hijyenik su dezenfektan dozajı V1 deşarj kirli çöktürücü dozajı su Filtre Denge Tankı V2 pH ayarı kıl tutucu pompa TOPLAM Hacim = V1 + V2

Taşmalı Havuzlar Taşma Sistemi : Havuzun bir veya bazı veya her tarafında. Su savaklanarak bir kanala taşar. İyi dizayn edilmelidir : Taşma farlılıklarını önlemek için denge tankı Her yerden eşit taşma sağlanmalıdır Yüksek kapasiteli pompa Güvenlik sensörleri ( su bulunmadığı zaman pompaları durdurmak,v.s. )

Kimyasal Dozajlama / Otomatik Kontrol

Yüzey Emişi Skimmerler veya taşmalı AMAÇ: Havuz yüzeyindeki mevcut kirlilikleri uzaklaştırmak (güneş kremleri, saç, böcekler, yağ, toz, mikroplar…)

Dip Emiş Suyun dipten boşaltımı (havuzun en derin noktası) Bazı havuzlarda filtrasyon veya suyun homojenliğini sağlamak için Çoğu havuzda sadece boşaltım için. Boşaltım aşağıdaki durumlarda gereklidir Mevsim bakımında Kimyasal ve kirlilik miktarını azaltma zorunluluğunda.

Yüzme Havuzlarının Sirkülasyonu Merdiven - Filtreleme

Filtrasyon Kum Filtreleri Bu tip filtreler iyi kalitede QUARTZ KUM sayesinde su, kum içerisinde ilerledikçe kirlikleri tutarlar. Kum filtreleri 10 - 50 mikron’a kadar olan parçaları süzebilirler. Kirlilik arttıkça, basınç yükselir ve sistemdeki su akışı azalır.Filtre basıncı normal değerin 5-10 psi üzerinde olunca, filtrenin temizlenmesi veya “Ters Yıkama” yapılması gerekir. 

Kum Filtreleri Çok yönlü vana en çok kullanılan filtre tipi ham filtrasyon 30 – 50 micron çöktürücü ile mükemmel filtrasyon < 10 micron filtre ortamı (ayarlanmış kum tabakası) multimedia filtreler (3 farklı tabaka) silica + granate + anthracit Filtre malzemesini 5 yılda bir değiştirilmesi tavsiye edilir. Su şartlandırılmasının iyi yapılmadığı ortamlarda Su Dengesinin Bozulması sonucu filtre içinde taşlaşmalar meydana gelir. Kum yapısı bozulur ve oluklar (kanallar) oluşur. Filtrasyon işlemi gerçekleşmez. Filtrelerden verim alınabilmesi için mutlaka kimyasal temizlik yapılmalıdır. Çok yönlü vana

Diatomit (Diatomaceous Earth) Filtreler D.E filtreler havuzlarda kullanılan en etkin filtre tipidir. D.E toz kullanılarak 2 – 3 microna kadar filtrasyon sağlar. D.E Filtreler daha fazla kirliliği tutma kapasitesine sahiptirler ve ters yıkama peryotları daha uzundur. (bir hafta) D.E filtreler, kum filtrelerine göre bulanık bir havuzu çok daha kısa bir sürede temizlerler. D.E yapı filtreye skimmerlerden veya pompa öncesinden ilave edilir.

D.E. Filtreler Çok ince beyazımsı toz = mikroskobik deniz bitkilerinin fosilleri En etkili filtrasyon : 1 – 3 micron ve filtrasyon yüzeyi kuma göre 10 kattan daha fazla. Temizlik sonrası diatom yapının kaybolması dolayısıyla yeniden toz ilavesi gerekir. Pahalı bir sistem. Diatom yapı yerine flokülantlar kullanılmamalıdır.

Kartuş Filtreler Genellikle küçük havuzlarda kullanılır. Büyük havuzlar içinde kullanılan tipleri vardır. Özel sentetik malzemeden (polyester, polypropilen, polyamid ...) yapılan kartuşlar kullanılır. Hava filtrelerine benzer yapıdadır. Kartuş, filtreden çıkarılarak basınçlı su ile yıkanarak temizlenir. Özel temizleme çözeltileri ile temizlenebilir veya yenisi ile değiştirilebilir. Kullanım sıklığına göre temizlenmelidir. 10 – 20 micron filtrasyon

Operasyon Döngüleri Filtre Döngüsü Filtrasyon durumunda su akışı ana giriş yapısından filtrelere doğru gerçekleşir. Su filtre yapısına yukarıdan girer ve bünyesindeki kirlilikleri filtre yapısına bırakır. Filtre edilmiş su toplama kanallarıyla (ahtapot) toplanır ve filtreyi terk ederek havuza gider. Kirleticiler filtre yüzeyinde toplanır ve suyun filtrasyonu gerçekleşir.

Operasyon Döngüleri Ters Yıkama Su, ters yıkama besi hattıyla filtrelere aşağıdan girer. Ters yıkama sırasında filtre içersinde su akışı aşağıdan yukarıya doğrudur. Ters yıkama süresi kontrol edilerek filtre malzemesi kaybı önlenir. Filtrasyon sürecinde tutulmuş kirlikler ters yıkama ile atık sistemine borular vasıtasıyla gönderilir. Ters yıkama sıklığı havuz kullanımına, filtre kapasitelerine, kirlilik durumuna göre belirlenmelidir.

Operasyon Döngüleri Durulama Durulama, ters yıkamanın hemen akabinde yapılmalıdır. Durulamada su akışı filtre malzemesine doğrudur. Ters yıkama sonrası filtre içerisinde kalan kirlilikleri filtreden uzaklaştırmak için durulama yapılır. Bu işlem borularda kalan kirliliklerinde dışarı atılmasını sağlar. Durulama işlemi her filtre için yapılmalıdır. Kirliliğe bağlı olarak 1 – 5 dakika

Filtrasyon Hızı Filtrasyon hızı, suyun filtre ortamından geçiş hızıdır. Filtrasyon hızı ne kadar yavaşsa – Filtrasyon o kadar etkindir. DÜŞÜK Filtrasyon Hızı = Büyük veya çok kullanılan havuzlar -ORTA Filtrasyon Hızı = Okullar, oteller, çok kullanılan havuzlar -YÜKSEK Filtrasyon Hızı = Özel villa tipi havuzlar Filtrasyon hızı, saat başına filtre yüzeyinden geçen suyun miktarı cinsinden ölçülür.( m3 / m2 / saat ) DÜŞÜK HIZLI FİLTRASYON < 10 m3/m2/saat ORTA HIZLI FİLTRASYON = 11 m3/m2/saat ile 30 m3/m2/saat YÜKSEK HIZLI FİLTRASYON = 31 m3/m2/saat ile 50 m3/m2/saat Not : Çoğu kum filtresinin maksimum filtrasyon hızı: 45 m3/m2/saat

Kıl Tutucular - Her ters yıkama işleminden önce kıl tutucu temizliği yapılmalıdır. - Eğer sepet aşırı doluysa sirkülasyon sistemi etkinliği azalır. - Yetersiz su akımı ile pompa zarar görebilir. Havuz temizleme yardımcı pompaları da zarar görebilir.   Skimmer sepetlerinin temizliği ve vakum sonrasında kıl tutucu temizliği yapılmalıdır. Ters yıkama öncesinde kıl tutucu temizliği yapılmaldır. Eğer sepet hasar gördüyse veya kırıldıysa hemen değiştirilmelidir.  Kırılmış sepetler büyük kirleticilerin pompaya ve filtrelere girmesine sebep olur.

Pompalar - Havuzun Kalbi. Yüzme havuzu için çok önemli. Filtreye uygun olmayan veya çok küçük pompa kullanıldığında, su düzgün olarak filtre edilemeyecek ve kolaylıkla kirlenecektir. Filtreden önce yerleştirildiği zaman, türbini korumak amacıyla bir ön-filtre(kıl tutucu) sepeti bulunur.

Taze Su İlavesi Suyun dezenfeksiyonu ve filtrasyonu işlemi ortamdaki bütün kirlilikleri uzaklaştırmaz. Taze su ilavesi ile kullanıcılardan gelen kirlilikler ve kimyasal kullanımı sonucu oluşan dezenfeksiyon yan ürünleri konsantrasyonu azaltılır. Ters yıkama ile yapılan su ilavesi havuzdaki konsantrasyon değerlerinin düşürülmesi için yeterli değildir. NSPI tarafından ve Avrupa Ülkelerindeki normlarda kullanıcı başına minimum 30 litre su ilavesi kesinlikle tavsiye edilmektedir.

Temizleme Uygulamaları Fırçalama Havuz duvarları ve tabanı sıklıkla fırçalanmalıdır. Özellikle su akışının yavaş olduğu (merdivenler, lambalar, ölü bölgeler, savak ızgaraları) yerlerde yosun oluşumunun önlenmesi için fırçalama dikkatlice yapılmalıdır. Savak Izgaralarının Temizliği Su gidiş hattının ve savak ızgaralarının, klor veya benzeri kimyasallarla temizlenmesi gerekir. Yağlı depozitler yosun oluşumu için besi kaynağıdır.

Temizleme Uygulamaları Vakum - Kendi ağırlığıyla dibe çöken katı maddeleri uzaklaştırmak için. Çöktürücü ilavesiyle askıdaki katılar havuz dibine toplanırlar, dipte katıların çökmesi sonrası vakum işlemine geçilir. Bağlantıyı yapmadan önce süpürme hortumundaki hava alınmalıdır. b) Otomatik Karmaşık. İnsan gücüne ihtiyaç yok. Özellikle büyük havuzlarda kullanımı zor. Pahalı. Manuel Robottan daha basit. İnsan gücüne ihtiyaç var. Uygulaması kolay.

SU KİMYASI 2012 MARMARİS

C – Su Kimyası

Su parametreleri bu çevrime göre konuma bağlı olarak Su Çevrimi Su parametreleri bu çevrime göre konuma bağlı olarak değişir .

Doğal Su Kaynakları Doğada bulunan su kaynakları genel olarak 4 grupta toplanır; 1) Yağmur suları 2) Yüzey suları i) Göl suları ii) Nehir suları 3) Deniz suları (Soğutma amacıyla) 4) Yeraltı suları i) Kaynak suları ii) Kuyu suları

Yerkabuğunu oluşturan elementler 3. April 2017 Yerkabuğunu oluşturan elementler Oksijen %46 Silis %28 Aluminyum %8 Demir %5 Kalsiyum %4 Sodyum %3 Potasyum %2 Magnezyum %2 Diğer elementler %2 67

Su içindeki safsızlıklar Su içerisindeki çözünmüş bileşikler için ölçü birimi: ppm (parts per million) = gr/m3 5 ppm CaCO3 = 1 ton su içerisinde 5 gr. CaCO3 Su içerisindeki H2O olmayan herşey safsızlık demektir Sistemlerdeki problemlerin kaynağı bu safsızlıklardır.

Ham suyun içerdiği safsızlıklar 1) Çözünmüş Gazlar Oksijen, azot, karbondioksit, hidrojensülfür, v.b. 3) Çözünmüş katı maddeler Tuzlar ve silis bileşikleri. 3) Katı asıltılar (süspansiyon maddeler ve kolloidal maddeler) Çamur, organik madde, yosun, kil, v.b.

Suda çözünen inorganik bileşikler Kalsiyum Bikarbonat Ca(HCO3)2 Magnezyum Bikarbonat Mg(HCO3)2 Sodyum Bikarbonat Na(HCO3) Demir Bikarbonat Fe(HCO3)2 Kalsiyum Klorür CaCl2 Sodyum Klorür NaCl Magnezyum Klorür MgCl2 Kalsiyum Sülfat CaSO4 Magnezyum Sülfat MgSO4 Sodyum Sülfat Na2(SO4) Silisyum oksit SiO2 Sodyum Silikat Na2SiO3

Su Su molekülleri 2 hidrojen ve 1 oksijen atomundan oluşur ve dipol niteliği taşır. Hidrojen atomlarının oksijen atomu ile olan polar (kovalent) bağları arasındaki açı 105 o dir. Molekül, lineer yapıda olmadığı için kuvvetli çözücü nitelik taşır.

Safsızlıkların arıtılma yöntemleri Çözünmüş Gazlardan Arıtılma Yöntemleri 1) Havalandırma (hava üfleme) CO2 ,H 2S 2) Vakum Uygulanarak (su üzerindeki basınç azaltma) 02 , N2 , NH3 (Kondenselerde) 3) Basınç altında içinden buhar geçirilerek 02 , N2 , CO2 (Degazörlerde) 4) Kimyasal tutucularla (nötralize ederek veya bileşik oluşturarak)

Safsızlıkların arıtılma yöntemleri Çözünmüş katı maddelerden arıtılma yöntemleri Kireç Soğuk Soda Sıcak Soda Sodyum Katyon Değiştirici Zayıf Katyon Değiştirici

Safsızlıkların arıtılma yöntemleri Katı asıltı maddelerden arıtılma yöntemleri 1) Dinlendirme 2) Tane büyütme ve çöktürme (koagülasyon ve sedimentasyon) 3) Filtrasyon ve Berraklaştırma

Su kalitesini belirleyen başlıca etmenler 1) Bulanıklık (TSS) 2) Sertlik 3) Alkalite 4) Asitlik 5) pH Değeri 6) Toplam Çözünmüş Katı Madde (TDS) 7) İletkenlik 8) Sıcaklık 9) Çözünmüş Oksijen 10) Silis

1) Bulanıklık (TSS) Suyun içerdiği çözünmemiş organik ve inorganik katı asıltılar suya bulanıklık verir. Çökeltme ve süzme işlemleri ile giderilir. Kum, çakıl, aktif karbon filtreleri veya membranla filtrasyon Kolloidal madde; katı asıltılar NTU (Nephelometric Turbidity Units)

2) Sertlik Suyun içerisindeki çözünmüş Ca ve Mg tuzları suyun sertliğini belirler Sertlik ikiye ayrılır; 1) Geçici Sertlik (Alkali sertliği ; bikarbonat alkalitesi) Suyun içerdiği Ca ve Mg bikarbonat tuzlarının miktarı geçici sertliği belirler. Reaksiyon ürünlerinin çözünürlükleri sıcaklıkla ters orantılıdır. Ca(HCO3)2 CaCO3 + H2O + CO2 Mg(HCO3)2 Mg(OH)2 + 2 CO2 ISI ISI

2) Sertlik 2) Kalıcı Sertlik Ca ve Mg ‘un sülfat, klorür ve nitrat tuzlarından oluşan sertliğe ise kalıcı sertlik denir. Kalıcı sertlik veren maddeler ısı ile ayrışmaz. Bu tuzlar nötr’dür alkalite oluşturmaz.

2) Sertlik Toplam sertlik; Geçici sertlik ile kalıcı sertliğin toplamına toplam sertlik denir. Pratikte Ca ve Mg sertliği olarak ayrılabilir. Suların sertliği yumuşatma işlemleri ile giderildikten sonra katma suyu olarak kullanılabilir.

3) Alkalite Suyun içerdiği OH (hidroksit), CO3 (karbonat), HCO3 (bikarbonat) iyonları suyun alkalitesini (bazlığını) oluşturur. Alkalite, p-Alk (phenolphtalein) ve m-Alk (metil oranj) değerleri ile belirlenir.

3) Alkalite p ve m değerlerinden yola çıkılarak suyun içerdiği OH , CO3 , HCO3 iyonlarının miktarları belirlenir. p-Alkalite = OH- + ½ (CO3-2) m-Alkalite = CO3-2 + HCO3- + OH- Toplam Alkalite = m-Alkalite

3) Alkalite

3) Alkalite Ph’a etki eden iyonlar; OH- , H+, CO3-2 , HCO3-, H2CO3 pH< 4,2 Alkalite yok M,P =0 Ortamda sadece H+ ve H2CO3 var. H+ + OH- H2O (pH=7) 4,2 < pH < 8,2 P=0 (ilk olarak m-Alk görürüz) Ortamda H+ biter ve H2CO3 azalmaya başlar. H2CO3 + OH- H2O + HCO3-

3) Alkalite 4,2 < pH < 10,2 M,P  0 Ortamda H2CO3 azalmaya CO3 artmaya başlar. 8,2’den sonra p-Alk. Görülmeye başlar. pH > 10,2 M,P  0 (CO3-2 , OH-) Ortamda yalnızca CO3 ve OH- iyonları kalır. Eğer P=M ise; Ortamda CO3 =0 olur sadece OH- iyonları serbest dolaşır.

4) Asitlik Suya doğal asitlik değerini çözünmüş asitler ve CO2 verir. Suda çözünmüş CO2 su ile reaksiyona girerek karbonik asit oluşturur. CO2 + H2O H2CO3 Saf sularda çözünmüş CO2 ise suyun pH’ını iyice düşürdüğünden suya korozif etki kazandırır.

4) Asitlik

5) pH Suyun içerdiği H+ iyonlarının eksi logaritmasıdır. H+ pH=7 OH- pH = 1 ise su kuvvetli asidik özelliktedir. pH = 13 ise su kuvvetli bazik özelliktedir. pH = 7 ise nötral özelliktedir.

6) Toplam Çözünmüş Katı Madde (TDS) Suda çözünmüş ve suya iletkenlik kazandıran tüm inorganik katı maddeleri belirler. Kullanılacağı sisteme göre belirli değerlerin altında tutulması gereklidir. Suyun bileşimini ve niteliğini belirleyen en önemli etmenlerden biridir. İletkenlik ile arasında bağıntı vardır.

7) İletkenlik Suyun iyonlaşmış halde içerdiği çözünmüş madde miktarını belirler. (Suyun akım taşıma kapasitesi) Su saflaştıkça iletkenlik azalır. Ancak en saf suda bile iletkenlik görülür. Katyon iletkenliği ; Suyun bir hidrojen katyon reçinesinden geçirildikten sonraki iletkenliğine katyon iletkenliği denir. Su buhar çevriminde kaçakların saptanmasında kullanılır.

7) İletkenlik Bazı bileşiklerin özgül iletkenlikleri; (Sudaki 1 ppm çözeltisinin iletkenliği)

7) İletkenlik Toplam çözünmüş katı madde (TDS) ile arasındaki bağıntı; TDS = İletkenlik x 0,5 (Saf sularda) TDS = İletkenlik x 0,68 (İletkenlik <1000 µS/cm) TDS = İletkenlik x 0,75 (1000<İletkenlik<4000) TDS = İletkenlik x 0,82 (4000<İletkenlik<10000)

7) İletkenlik Kimyasal maddelerin suda çözünmüş halleri elektrik akımını farklı şiddetlerde iletirler. HCl: iyi Amonyak: Zayıf Alkol ve şeker : Yalıtkan Sıcaklık arttıkça iyonların hızı artar dolayısıyla iletkenlik yükselir. (% 2 / °C) Vizkosite düştükçe iyonlaşma artar iletkenlik artar.

8) Sıcaklık Suların nitelikleri ile ilgili analizler yapılırken aynı sıcaklıkta olması sağlanır veya sıcaklık dönüşümü hesapları yapılarak verilir. Sistemde oluşabilecek korozyonun veya kireç oluşumunun en belirleyici faktörlerinden biridir. Sıcaklık arttıkça korozyon hızı artar: Sıcaklık arttıkça depozit oluşumu hızlanır.

9) Çözünmüş Oksijen Gazların çözünürlüğü sıcaklık, basınç ve gazın cinsine bağlıdır. Polar gazlar (HCl, NH3 gibi) çok rahat çözünürler Nonpolar gazlar ( O2,N2 gibi) çok az çözünürler. İyonize olmayan gazlar (Nonpolar gazlar) serbest halde olurlar ve mekanik yollarla giderilebilirler.

9) Çözünmüş Oksijen

10) Silis Taş yapıcı ve birikinti oluşturan bileşiklerden biridir. Temizlenmesi çok zordur. Oluşturduğu uçucu bileşiklerle buhar fazına geçer. Özellikle türbin kanatçıklarında oluşturduğu birikintilerle frekans tutturulmasını zorlaştırır.

Su Çevrimi Su: H2O Sadece H2O = saf su Kuvvetli Çözücü => “doğal” sularda ( musluk suyu, deniz suyu), suyu karakterize eden bazı kimyasal parametreler vardır. Ör: doğal çevrim sırasında, su içinde bulunduğu ortama göre tuzları,katıları,gazları alır ve taşır. Havayla teması sırasında,gazları alır => asidik Yerle teması sırasında farklı maddeleri çözer. Ayrıca yaşam türleri barındırır.

Suyun Temel Bileşenleri Askıda Katı Maddeler kum yosun,bakteriler kolloid partiküller Çözünmüş Gazlar Oksijen Karbondioksit Nitrojen, vs. Çözünmüş Organik Bileşikler Çeşitli Asitler Klorofil vs. Çözünmüş İnorganik (Katyon) Kalsiyum, magnezyum Sodyum, potasyum Demir, bakır, çinko vs. Çözünmüş İnorganik (Anyon) Klorür Karbonat, Bikarbonat Sülfit Nitrit Nitrat fosfor bazlı bileşikler vs.

Temel Parametreler pH Toplam Alkalinite - TAC Toplam Çözünmüş Katılar - TDS Toplam Sertlik - TH ppm

pH Bilimsel Tanım : Bir çözeltideki Hidrojen iyonu konsantrasyonun negatif logaritması. pH = - log [H+] H2O H+ + OH- Genel Tanım: pH; bir çözeltinin asidik veya bazik ‘aktivitesi’nin ölçülmesi. Artan asitlik Nötral Artan Alkalite 0 7 14

pH etkisi Bir havuzun ideal pH değeri = 7.4 Düşük pH ( < 7.2 ) Korozyon Deri & Göz tahrişi Vinil parçalarda deformasyon Yüksek pH ( > 7.6 ) Scale Oluşumu Deri & Göz tahrişi Klor etkinliğinin azalması Not : İnsan gözünün pH değeri 7.3 – 7.4 ‘tür.

TAC – Toplam Alkalinite Alkalinite Bileşenleri : Bikarbonatlar HCO3 - Karbonatlar CO3 = Hidroksitler OH - Tanım: Suyun tamponlama kapasitesinin kantitatif ölçümü. pH’ın değişime karşı gösterdiği direnç. Asit nötralleştirme kapasitesi.

TAC – Toplam Alkalinite Etkisi Bir havuzdaki ideal TAC değeri = 80 – 120 ppm Düşük TAC ( < 80 ppm ) pH değişkendir Su agresif karakterdedir( korozif ) Yüksek TAC ( > 150 ppm ) pH değişmeye karşı direnç gösterir Su scale yapıcıdır Bulanık su (yüksek pH)

TDS – Toplam Çözünmüş Katılar Tanım : Suda çözünmüş halde bulunan bütün katıların toplamı. Bileşenler: Hidroksitler - Kalsiyum Bikarbonatlar - Sodyum Karbonatlar - Organikler Klorürler - İnorganikler Sülfatlar - vs.

TDS – Toplam Çözünmüş Katı Etkisi Bir havuzda ideal TDS değeri= 1000 ppm Yüksek TDS ( > 1500 ppm ) Donuk görünüm Korozyonu hızlandırır Klor etkinliğini azaltır

Toplam Sertlik Tanım: Su içerisindeki çözünmüş kalsiyum ve magnezyum iyonlarının kantitatif ölçümü. Sertlik Birimleri : ppm CaCO3 Fransız Sertliği 0Fr 1 0Fr = 10 ppm CaCO3 Alman Sertliği dH 1 dH = 17,8 ppm CaCO3 İngiliz Sertliği 0E 1 0E = 14,3 ppm CaCO3

Sertlik Etkisi Bir havuzdaki ideal sertlik değeri = 200 - 300 ppm Düşük Sertlik ( < 100 ppm ) Su agresif karakterdedir ( korozif ) Yüksek Sertlik ( > 400 ppm ) Su kireç yapıcıdır Bulanık su

Sertliğe Göre Suyun Sınıflandırılması Toplam Sertlik ppm Sertlik Derecesi 0 – 75 Yumuşak Su 75 – 150 Orta Sert Su 150 – 300 Sert Su > 300 Çok Sert Su

ppm Tanım : ppm = milyonda bir birim 1 ppm = 1 mg / lt = 1 gr / m3

Su Dengesi - Su dengesi için göz önüne alınan faktörler: pH TAC TDS Kalsiyum Sertliği Su Sıcaklığı Suyun korozif veya kireç yapıcı tarafta olduğunu belirleyebilmek için yukarıdaki analizler yapılır. Langelier Doygunluk İndeksi havuz suyunun korozif veya taş yapıcı karakterde olduğunu belirlemek için kullanılır.

Langelier Doygunluk İndeksi Su, havadan CO2 ‘i absorbe eder. CO2 formu, pH değerine göre değişir: CO2 (g) H2CO3 HCO3 - CO3 = düşük pH yüksek Dengeyi sağlamak için kalsiyum ve magnezyum iyonları Ortamda mevcut olmalıdır. Doygunluk İndeksi bu denge hali için bir ölçüm tablosu sağlar.

Langelier Saturation Index S.I. = pH + TF + CF + AF – TDSF S.I. = Saturation Index (Doygunluk indeksi) pH = pH TF = Temperature (Sıcaklık) Factor ( 0F / 0C ) CF = Calcium Hardness Factor ( ppm, as CaCO3 ) AF = Alcalinity Factor ( ppm, as CaCO3 ) TDSF = Total Dissolved Solids Factor (ppm) Korozif < - 0.2 - 0.2 < nötral < + 0.2 Taş Yapıcı > + 0.2

Langelier Saturation Index Temper. C0 F0 T.F Calc.Hard ppm C.F TAC A.F TDS TDSF 32 0.0 5 0.3 0.7 12.0 3 37 0.1 25 1.0 1.4 - 8 46 0.2 50 1.3 1.7 1000 12.1 12 53 75 1.5 1.9 16 60 0.4 100 1.6 2.0 2000 12.2 19 66 0.5 150 1.8 125 2.1 24 76 0.6 200 2.2 3000 12.25 29 84 250 2.3 34 94 0.8 300 2.5 4000 12.3 41 105 0.9 400 2.6 5000 12.35 128 600 2.35 800 2.9

Yosun Yosunlar suyun berrak, şeffaf rengini 24 saat içersinde bozan mikroskobik canlılardır. Havuz suyuna, hava yoluyla taşınan sporlarla, ham su içersinden veya havuz kenarındaki çim, yeşillik alanlardan girer. Yosunlar sudaki çözünmüş CO2’yi alarak pH’ın hızla yükselmesine sebep olurlar. Yüzden fazla yosun tipi vardır. (yeşil, sarı, kara, siyah yosun ...) Klor ilavesi yosun oluşumuna tek başına yeterli olmaz. Yosun önleyici kullanılmalıdır. YOSUN OLUŞUMUNU KONTROL ETMENİN EN ETKİN YOLU YOSUN OLUŞUMUNU BAŞINDAN KONTROL ETMEKTİR.

Yosun Oluşumunun Önlenmesi Sezon öncesinde mutlaka derz bakımı yapılmalı, dolgu malzemeleri ile çatlaklar kapatılmalıdır. Bütün yüzeyler çok iyi temizlenmelidir. Yosun önleyici havuz yüzeylerine sürülmelidir. Yosun önleyicinin kurumasından sonra havuz su ile doldurulmalıdır. Sezon içersinde özellikle ölü noktalar çok iyi şekilde fırçalanmalı ve vakum yapılmalıdır. Yosun önleyici ilavesi sürekli yapılmalıdır. Serbest klor seviyesi 1 ppm ‘in altına düşürülmemelidir.

Klor Kimyası Klor suya ilave edildiği zaman HOCl (hypochlorous asit) oluşur. Cl2 + H2O HOCl + H+ + Cl – pH seviyesine bağlı olarak yüksek pH HOCl OCl - + H+ düşük pH SERBEST KLOR (Free Chlorine): HOCl ve OCl’nin toplamıdır. HOCl (hypochlorous acid) + OCl – (hypochloride ion) FC = HOCl + OCl –

Serbest Klor Klorun dezenfeksiyonu gerçekleştiren yapısıdır. pH’a bağlı olarak iki yapıda bulunur. HOCl (hypochlorous acid) & OCl – (hypochlorite ion) HOCl yaklaşık olarak OCl- ‘den 40 – 80 kat daha etkilidir. FC = HOCl + OCl – Minimum serbest klor miktarı 1.0 ppm NSPI Serbest Klor miktarının 1.0 – 3.0 ppm arasında tutulması gerektiğini kesinlikle tavsiye etmektedir.

pH HOCl OCl - 6.5 85% 15% 7.4 50% 8.0 20% 80% 8.5 10% 90% pH Etkisi pH değerinin 7.4’ün üzerinde tutulması ekonomik olmayan bir şartlandırmadır.

Bağlı Klor Kuvvetli, tahriş edici klor kokusu Göz yanması ve tahrişi Klorun dezenfektan etkisinde azalma NSPI, tarafından MAKSİMUM bağlı klor seviyesi 0.2 ppm Bağlı Klor (Combined Chlorine) ( CC ) = 0.2 ppm

Bağlı Klor Oluşumu Suya Amonyak ( NH3 ) Ham sudan Yüzücülerin terlemesinden İdrardan Bakterilerin kimyasal yapısından Yosunların kimyasal yapısından vs. giriş yapmaktadır. Serbest klor, bakterileri öldürmek ve NH3’ü oksitlemek için amonyak ile reaksiyona girer ve bağlı klor oluşur. Basit olarak Bağlı Klor ÖLÜ BAKTERİ olarak tanımlanabilir.

Bağlı Klor (Chloramines) Oluşumu Klor amonyakla reaksiyona girer ve aşağıdaki yapılar oluşur. HOCl + NH3 NH2Cl + H2O (monochloramine) HOCl + NH2Cl NHCl2 + H2O (dichloramine) HOCl + NHCl2 NCl3 + H2O (trichloramine)

Bağlı Klorun Yok Edilmesi Su kimyası literatüründe belirtildiği üzere BAĞLI KLOR yapısını yok etmek için KIRILMA NOKTASI KLORLAMASI yapılmalıdır.

Bağlı Klorun Yok Edilmesi Literatürde teorik olarak bağlı klor miktarının 7.5 katı fazla serbest klor ilavesiyle kırılma noktası klorlaması yapılır. Pratikte bu değer 7.5 kat değil en az 10 kat olarak hesaplanmalıdır. Örn : Ortamda 0.6 ppm bağlı klor varsa ilave edilmesi gereken serbest klor miktarı min. 6 ppm ‘dir. Eğer bağlı klor oluşumu çok fazla ise ilave edilmesi gereken taze su miktarı artırılmalıdır.

Klorlama Şekillleri Sürekli (Rutin) Klorlama : - Bakterilerin kontrolü ve su hijyeni için ortama sürekli olarak 1.0 – 3.0 ppm serbest klor ilavesi gerekmektedir. Şok (süper) Klorlama : - Kısa bir süre için yüksek miktardaki Serbest Klorun suya verilmesi ile gerçekleşir. Bağlı klorun yok edilmesi, yosun oluşumunun kontrolü, organik maddelerin uzaklaştırılması için yapılır.

Toplam Klor Toplam klor sudaki serbest klorun ve bağlı klorun toplamdır. Toplam Klor = Serbest Klor + Bağlı Klor Serbest Klor = HOCl + OCl – 1.0 – 3.0 ppm Bağlı Klor = Chloramines max. 0.2 ppm

NSPI : National Spa and Pool Institute recommends NSPI Standartları NSPI : National Spa and Pool Institute recommends Parameters Minimum Ideal Maximum Free Chlorine ppm 1.0 1.0 – 3.0 3.0 Combined Chlorine ppm 0.2 Bromine ppm 2.0 2.0 – 4.0 4.0 pH 7.2 7.4 – 7.6 7.8 Total Alcalinity ppm 60 80 – 120 180 Calcium Hardness ppm 150 200 – 400 500 Cyanuric Acid (Stabilizer) ppm 10 30 – 50 TDS ppm 300 1000 - 2000 3000 Iron ppm Copper ppm 0.3 Temperature 0C - 25 – 28 40

Dezenfeksiyon Bakteri & virüsleri yok etmek Yosun kontrolü Organik maddenin uzaklaştırılması İstenmeyen kokuların bertaraf edilmesi Hijyenik su sağlanması

Su Analizi Havuz suyunu kontrol edebilmek için pH ve klor değerlerinin günde minimum 3 defa ölçülmesi gerekir. Su numuneleri havuzun farklı bölgelerinden alınmalıdır. Her su numunesi en azından havuz kenarına 50 cm uzaktan ve 30 cm derinden alınmalıdır. Numunenin havuz suyunu temsil edici karakterde olması gerekmektedir. Diğer su analizleri (stabilizatör, su dengesi parametreleri, vs.) İlgili teknik servislerince yapılmaktadır. Her teknik servis sonrası su analiz raporu hazırlanmalıdır. Havuz operatörleri tarafından yapılan günlük ölçümler düzenli raporlama şeklinde tutulmalıdır.

Su Analizi Simple analysis can be done by Test-Kits and test tablets. Phenol Red Tablet pH DPD 1 Tablet Free Chlorine DPD 3 Tablet Total Chlorine T.C. = F.C. + C.C DPD 3 = DPD 1 + Combined Chlorine

Havuz Suyu Nasıl Kirlenir Kirlenme türü Parçacık büyüklüğü Kirletici maddeler Yok etme veya azaltma yolu İri yüzücü parçalar >1mm. Saç, kepek, tekstil elyafları Süzmekle İri bulandırıcı parçalar 1-0,0001mm. Deri pulları, yağ, sabun artıkları, merhemler Çöktürme ve filtrasyon Kolloid maddeler 0,0001-0,000001mm. Kozmetikler, mukus, salya, mikroorganizmalar Tam çözünen organik maddeler <0,000001mm. çözünmüş İdrar ve ter bileşenleri, amino asitler, mikroorganizmalar(virüsler) Oksidasyon, dezenfeksiyon(klor, klordioksit, ozon) Tam çözünmüş anorganik maddeler, bozulmayan organik maddeler Sodyum klorür, nitratlar,kloraminler Temiz su ilavesiyle oranları düşürülür.

Başlıca Havuz Sorunları ve Çözümleri YOSUN Yosun,tespiti ve giderilmesi güç olup büyük bir hızla çoğalarak,gözle görülebilecek bir hale gelinceye kadar havuzda milyonlarca yosun hücresi şeklinde var olabilir. Genelde havuzlarda en sık şikayet edilen problemlerden bir tanesi bulanık su,diğeri de yosundur. Yosunların en yaygın üç rengi;yesil,siyah ve kahverengidir. Genellikle havuzun güneşi az ya da hiç görmeyen kısımlarında gözlenir. Yosun sorununu ortadan kaldırmanın en iyi yolu havuz suyunda sürekli olarak en az 1.0 ppm’lik serbest klor seviyesini korumak, stabilizatörlü klor (dichlore, trichlore v.b.) kullanarak klorun havuz içerisinde uçmadan kalmasını sağlamak ve talimatlara uygun olarak yosun önleyici kimyasal kullanmaktır.

Başlıca Havuz Sorunları ve Çözümleri SU BULANIKLIĞI Havuzlarda oldukça sık rastlanan bir sorundur. Su bulanıklığının nedenleri yetersiz sirkülasyon/filtrasyon, yetersiz düzensiz kimyasal madde kullanımı ve dış etkenlerdir. Havuza şok klorlama uygulandığında da bir süre bulanıklık gözlenebilir. Bu durumda ilk yapılacak iş filtrasyon sistemini kontrol etmektir. Filtre tıkalı ise,sirkülasyon zayıflamışsa ters yıkama işlemi uygulanmalı ve gerekirse filtre, kapağı açılarak ters yıkama suyunun yardımı ile iyice temizlenmeli,yine gerekirse filtre kumu yenilenmelidir. Filtre sistemi iyice değerlendirildikten sonra pH,alkalinite,kalsiyum sertliği ve TÇK gibi parametre düzeyleri kontrol edilmelidir. Bu ölçümler yapıldıktan sonra havuza klor, asit, baz, alkalinite düşürücü, sertlik giderici, iyon tutucu, berrraklaştırıcı, topaklayıcı, çöktürücü gibi kimyasal maddelerin ilavesi gerekebilmektedir.

Başlıca Havuz Sorunları ve Çözümleri RENKLİ SU Renkli su ,çirkin bir görüntü yaratır ve havuz yüzeylerinin lekelenmesine neden olur.Renkli havuz suyunun iki ana nedeni ;oksitleyici metaller ve yosundur. Bulanık yeşil havuz suyu genellikle yosun kaynaklıdır. Yeşil,kırmızı,kahverengi ve siyah renk ise çözünmüş metallerin neden olduğu durumlardır. Yeşil renk oluşumuna genellikle bakır, demir ya da düşük alkalinite; kırmızı renk oluşumuna genellikle demir ve magnezyum; siyah renk oluşumuna ise genellikle manganez sebep olur. Bunun gibi renkli su hallerine genellikle havuz ilk doldurulduğunda yada şok ilaçlamadan sonra rastlanır. Havuza baz, iyon tutucu, berraklaştırıcı, topaklayıcı, çöktürücü gibi ürünlerin kullanılması gerekebilmektedir.

Başlıca Havuz Sorunları ve Çözümleri KIŞIR OLUŞUMU Havuz yüzeylerindeki beyaz birikintiler,su dengesi faktörlerinden bir veya birkaçının ciddi bir biçimde yüksek seviyede olduğuna işaret eder.Kışır birikintileri yüzeyleri kirletmekle kalmaz aynı zamanda filtre ve borularda taşlaşmalara sebep olur.Bu durum sirkülasyonu /filtrasyonu zayıflatır. Kışır oluşumu fark edildiği anda pH,kalsiyum sertliği ve toplam alkalinite ölçümleri yapılmalı ve derhal ayarlanmalıdır.Kalsiyum sertliğinin düşürülmesi zor olduğundan , ilk olarak pH ve alkalinite düşürülmelidir. Eğer kışırın sebebi yüksek kalsiyum sertliği ise alkalinite kırıcı, sertlik düşürücü veya iyon tutucu ilavesi ; TÇK ise havuz suyunun bir kısmının boşaltılarak yumuşak ve temiz su ile takviye edilmesi gerekir.

Başlıca Havuz Sorunları ve Çözümleri GÖZ VE CİLT TAHRİŞİ Yüz ve gözün tahriş olmasının iki ana nedeni vardır.Bunlar uygun olmayan pH ve kloramindir. İnsan gözü için en ideal Ph 7,5 civarıdır.Bu nedenle 7,2’nin altında ve 8,0’in üzerindeki pH gözleri rahatsız eder. Bağlı klor düzeyi 0,2 ppm’i aştığında da kloramin problemi gözlenebilir.Çoğu insanın hatalı olarak göz rahatsızlığının sebebi olarak yüksek klor miktarını göstermesine rağmen gözlerin tahriş olmasının ana nedeni,yetersiz serbest klor seviyesi yada kloramin varlığıdır.

Başlıca Havuz Sorunları ve Çözümleri PROBLEM NEDEN ETKİ ÇÖZÜM Donuk görünümlü bulanık su Düşük serbest klor seviyesi Yüksek stabilizatör Yosunlaşma pH ayarla şok klorlama yap Parlak olmayan su pH yüksek Filtrasyon kötü Suda kirlilik pH değerini ayarla filtreleri yıka Renkli fakat berrak su Suda metal iyonlar var Korozyon Şok klorlama yap dip temizliği yap Havuz yüzeyinde kireç (kışır) oluşumu Yüksek alkalite Filtrelerin tıkanması Sistem tıkanmaları Sertlik tutucu ilavesi yap Kaygan yüzey ve yeşil bulanık su Yosun oluşumu Göz ve cilt tahrişi Aşırı klor kokusu Yüksek bağlı klor seviyesi Kullanıcı problemleri Saçlarda, giysilerde ve vinil kaplamalarda ağarma Yüksek serbest klor seviyesi Yüksek maliyet Taze su beslemesi ile klor seviyesini düşür

KESİNLİKLE YAPILMAMASI GEREKENLER Aside su katmayın,suya asit ekleyin Granül klor ile sıvı kloru karıştırmayın Asitle kloru karıştırmayın Havuz kimyasallarını koklamayın/solumayın

YÜZME HAVUZU SUYU MİKROBİYOLOJİSİ

Suda bulunan mikroorganizmaları üç grupta toplayabiliriz: a- Suda doğal olarak bulunan mikroorganizmalar : Spirillum, Vibrio, Pseudomanas, Achromobacter, Chromobacter türleri ile Micrococcus ve Sarcina'nın bazı türleri. b- Toprakta yaşayan mikroorganizmalar : Toprağın yıkanması sonucu suya karışırlar. Bunlar; Bacillus , Streptomyces ve Enterobacteriacea'nın saprofit üyeleridir. Bunlarında optimum üreme ısıları 25°C veya daha düşüktür. c- Normal olarak insan ve hayvanların bağırsaklarında bulunanlar : Başlıcaları; Esherichia coli , Streptococcus faecalis , Clostridium perfiringens ve muhtemelen bağırsak patojenleridir( Salmonella ve Vibrio comma gibi)

Suyun insan sağlığı açısından önemi Su kirliliğinde en önemli etken mikrobiyal kirlilik özellikle de “patojenik (hastalık yapıcı) organizmalar” dır. Su kirliliğinin en tehlikeli şekli ise sucul ortama insan dışkısının girmesidir. Bir çok hastalık insan veya bazen hayvanların patojen saçan dışkılarının su veya gıdaları kontamine etmesiyle ve daha sonra bunların tüketilmesiyle dışkı-ağız (fekal-oral) rotalı bir yolla bulaşmaktadır.

Sularda bulunabilen ve insan sağlığı açısından zararlı biyolojik etkenler: patojen bakteriler, virüsler ve parazitler Suların neden olduğu enfeksiyöz etkenler, hastalar ve portörler(taşıyıcı) tarafından çevreye yayılmaktadır.

Patojenik Bakteriler Bacillus 55 Kolera E.Coli Hepatitus B Gram Positive

Patojenik Bakteriler Legionellasis ‘in değişik formları

- Normalde 20 – 25 0C su sıcaklığında Patojenik Bakteriler - Normalde 20 – 25 0C su sıcaklığında hücre 20 dak.içinde ikiye bölünür. - 30 0C sıcaklıkta sadece10 - 15 dakika sürer. Ör : ( 250C ) 1 saat içinde 1 bakteriden, 8 bakteri oluşur 2 saatte 64 bakteri 4 saatte 4096 bakteri 6 saatte 262144 bakteri 12 saatte 68719476736 bakteri teorik olarak oluşur. BU YÜZDEN NSPI ve EPA SERBEST KLOR SEVİYESİNİN 1 ppm ALTINA DÜŞMEMESİ GEREKTİĞİNİ BELİRTMEKTEDİR.

Bakteri & Virüsler BAKTERİLER VİRÜSLER

Suyla İlişkili Hastalıklar Rekreasyonel Su Hastalıkları (RSH) Yüzme havuzu, deniz, su parkları ve benzeri mekanların kullanımıyla ilişkili sağlık sorunlarıdır. RSH geniş bir spektrumdaki hastalıkları içermektedir; 􀂄 deri, 􀂄 göz, 􀂄 kulak, 􀂄 solunum ve 􀂄 gastrointestinal sistem infeksiyonları ile 􀂄 deri döküntüleri

Yüzme Havuzlarına Bağlı Ortaya Çıkan Hastalıklar Yüzme havuzları ile tifo, paratifo, leptospirozis, dizanteri, göz, kulak, burun, boğaz enfeksiyonları, deri hastalıkları (mantar, uyuz, impetigo, granüloma, veneral hastalıklar), poliomyelitis gibi hastalık etkenlerinin yüzme havuzu suyu ile bulaşabileceği ileri sürülmektedir. Bu nedenle yüzme havuzu sularının iyi dezenfekte edilmesi zorunludur. Yüzme havuzundan alınan konjunktivit, mantar enfeksiyonu gibi olguların sayıca artması halinde havuzun hijyenik koşullarının bütünüyle gözden geçirilmesi gerekmektedir. Dezenfeksiyon, havuzlarda RSH için önemli düzeyde koruma ve kontrol sağlamakla birlikte, dezenfeksiyonun sürekliliğinin sağlanamaması, havuz bakımının iyi yapılamaması, hastalıkların bulaşma riskini artırmaktadır. Böylesi ortamlarda, klora duyarlı mikrorganizmalar bile yayılabilmektedir. RSH kontamine olmus havuz, deniz, göl ya da nehir sularının yutulması, burna çekilmesi ya da direk teması ile bulaşabilir.

MİKROBİYOLOJİK HAVUZ SUYU ANALİZİ

AMAÇ Mikrobiyolojik açıdan bakıldığında, yüzme havuzlarındaki sularda bakteriler, mantarlar ve diğer mikroorganizmalar, hastalıklara yol açma yönünden tehdit oluşturmaktadır. Bu sebeple, havuzlarda yapılan dezenfeksiyonun yanında mikrobiyolojik analizlerle kontrollerinin yapılması önem içermektedir. YASAL ZORUNLULUKLAR   Son yayınlanan yüzme havuzlarının denetimi hk. Genelgeyle birlikte açık ve kapalı yüzme havuzu bulunduran ve işleten kurum, kuruluş ve tesisler genelgede belirtilen çizelgede yer alan parametrelerin EK-3 mikrobiyoljik özelliklerde belirtilen ;

Escherichia coli İnsan bağırsaklarında en bol bulunan mikroorganizmalardan birisi E.coli 'dir. E.coli normalde zararsız olmasına karşılık bazı türleri patojenik olabilmektedir. Bu grubun en iyi bilinen organizması E.coli O157:H7 'dir. Seyahat diyaresine, bütün dünyada zayıf sanitasyon koşullarının bulunduğu bölgelerde rastlanmaktadır.

Genelgede belirtilen aralıklarla yapılması zorunludur Genelgede belirtilen aralıklarla yapılması zorunludur. Havuz suyu niteliklerinin genelge ekinde belirtilen standartları sağlamadığının tespit edilmesi durumunda uygun hale getirilmesinin sağlanması, uygun hale getirilinceye kadar havuz suyunun kullanımının önlenmesi, TSE 11899 yüzme havuzu genelgesine göre yüzme havuzlarında ölçülmesi gereken parametreler şu şekilde belirtilmektedir; 1. Toplam canlı bakteri (200C ve 360C)’lerde maksimum 100 adet/ml 2. Escherichia coli 100 ml’de hiç bulunmamalı 3. Psedumonas aeroginosa 100 ml’de hiç bulunmamalı 4. Legionella pneumophila 100 ml’de hiç bulunmamalı

Yüzülen Ortamın Sağlıklı Olması Yüzülen ortamın kirliliğine bağlı olarak bir çok sağlık sorunu ortaya çıkabilmektedir. Bunların başında infeksiyon hastalıkları gelmektedir. Uluslararası literatürde yüzmeye bağlı oluşabilecek infeksiyon hastalıklarının tanımlanmasında “Recreational Water Ilnesses” (RWI) terimi kullanılmaktadır.Türkçe literatürde henüz bu terime karşılık gelen bir ifade bulunmamakla birlikte, “Rekreasyonel Su Hastalıkları” (RSH) ifadesi kullanılmaya başlamıştır. Yüzme havuzu, deniz, su parkları ve benzeri mekanların kullanımıyla ilişkili sağlık sorunlarıdır. RSH geniş bir spektrumdaki hastalıkları içermektedir; deri, göz, kulak, solunum ve gastrointestinal sistem infeksiyonları ile deri döküntüleri

Yüzme Havuzlarına Bağlı Ortaya Çıkan Hastalıklar Yüzme havuzları ile tifo, paratifo, leptospirozis, dizanteri, göz, kulak, burun, boğaz enfeksiyonları, deri hastalıkları (mantar, uyuz, impetigo, granüloma, veneral hastalıklar), poliomyelitis gibi hastalık etkenlerinin yüzme havuzu suyu ile bulaşabileceği ileri sürülmektedir. Bu nedenle yüzme havuzu sularının iyi dezenfekte edilmesi zorunludur. Yüzme havuzundan alınan konjunktivit, mantar enfeksiyonu gibi olguların sayıca artması halinde havuzun hijyenik koşullarının bütünüyle gözden geçirilmesi gerekmektedir.

LEGIONELLA ANALİZİ

Legionella nedir? Legionella halk sağlık açısından risk taşıyan önemli bir bakteridir. Suda ve nemli ortamda yaşamını sürdürür. Klora karşı dirençlidir, solunum sisteminde kolayca ürer ve su içerisinde yıllarca canlı kalabilir. 25 - 45 C ‘de hızla çoğalabilmektedir. Su zerrecikleri içerisinde - 3 km çapındaki bir alana yayılarak solunum yolu vasıtasıyla akciğerlere bulaşır. Solunum ile alındıktan 2–10 günlük kuluçka süresinden sonra çoğalarak enfeksiyon yapar.

Legionella bakterileri nerelerde bulunur? Legionella Bakterileri  Çevresel ortamda 1- Su içerisinde serbest halde 2- Mavi-yeşil alglerde, amip ve kamçılı protozoonların içerisinde 3- Biyofilm tabakası içerisinde bulunurlar. Hastalığın belirtileri; Kuru öksürük, solunum sıkıntısı, halsizlik, bitkinlik, baş ağrısı, kas kasılmaları, yüksek ateş vb. Bulaşıcı değildir. Hastalığa yakalananlarda ölüm oranı % 15 – 20 oranındadır. En yaygın bulaşma yolu binalardaki sıhhi tesisat ve klima tesisatıdır.

KİMYASAL HAVUZ SUYU ANALİZİ

Havuz Suyu İdeal PH Değerleri ve Ölçümü Havuz sularının kimyasal parametrelerinden biri olan Ph değerinin kontrolü, havuzlarınızın sularının alkali veya asidik karakterde olduğunu gösteren ve bu kapsamda asidik veya alkalilik içerdiğini gösteren en temel parametredir. Ph ölçeği 0-14 arasında olup,0’a doğru havuz suyunun asitliği artarken,14’e doğru havuz suyunun alkaliliği artmaktadır.Havuz sularında ideal pH değerleri sağlık bakanlığının öngördüğü şekliyle 7.2-7.6 sınır değerleri arasında olmalıdır. Havuz suyu pH değerinin 7.2 sınır değerinin altında olması(asidikliğin artması) ile tesisattaki tüm mekanik aksam paslanma tehlikesi altında kalmaktadır. Havuz suyu pH değerinin 7.6 sınır değerinin üstünde olması(alkaliliğin artması) ile vücuttaki mukus zararında ve gözlerde tahrişler meydana gelir.Havuz tabanında ve tesisatın içinde kireç çökelme eğilimi artar.Klorun dezenfeksiyon gücü ve verimi büyük ölçüde azalır.

Yapılması Gereken Hususlar: Havuzlarınıza doldurduğunuz suların çoğu serttir.Bunun sebebi ülkemizdeki suların çoğunda magnezyum ve kalsiyum tuzlarının fazla olmasıdır.Havuz sularının pH değerinin sürekli kontrolünü gerektiren bu sebepten dolayı; •pH değeri hergün  rutin olarak günde 2 defa testkit yardımıyla ölçülür.Testkit  ile havuzdan su numunesi kenardan 50 cm. içerden ve yüzeydn 5-10 cm aşağıdan olacak şekilde alınır. •pH değerinin 7.6 üzeri olması durumunda pH düşürücü(likit veya granül)kimyasal kullanılır. •pH değerinin 7.2 altı olması durumunda pH yükseltici(likit veya granül)kimyasal kullanılır.

Havuz Suyu İdeal Klor Değerleri ve Ölçümü Havuz suyu içerisinde bulunup insan sağlığını tehdit edebilecek patojen bakteri ve mantar gibi mikroorganizmalardan korunmak amacıyla,havuz sularının dezenfeksiyonu gerçekleştirilir. Havuz içindeki bakteri ve mantarların hepsinin patojen(hastalık yapıcı) olmamasına karşın,zararsız olan bakteri ve mantarların havuz suyunda geniş çapta üremeleri ince tortulara ve aşırı durumlarda suyun bulanmasına neden olabilir. Bu durumda mikroorganizmaların havuz suyu içerisinde bulunmasını önleyecek,havuz sularının berrak,renksiz,kokusuz ve insan sağlığı açısından güvenilir hale gelmesini sağlayacak olan dezenfeksiyon yöntemleri kullanılır. Bu dezenfeksiyon yöntemlerinden en yaygın olan klorla yapılan dezenfeksiyon işleminde klor yanlızca öldürücü bir etkiye sahip değildir.Yanma olayına eşdeğer bir işlem olan oksidasyon yoluyla,havuza girenlerin ister istemez havuz suyuna kattıkları filtre edilemeyen ve bakterilerle mantarlar için ideal bir besin ortamı oluşturan kirleri de yakarak yok eder. Havuz suyundaki klor,pH 7-8 aralığında mikroorganizmaları 60 dk temas süresi sonunda öldürebilmek için en az 1.5 ppm olmalıdır.pH 8-9 aralığında ise bu oran en az 2 ppm’e çıkacaktır.Bu durumda pH arttıkça klorun dezenfeksiyon gücünün azaldığını anlamaktayız.

Klorlamada kullanılan bazı deyimler; Bağlı Klor: Klorun azotla meydana getirdiği NH2Cl4,NHCl2 ve NCl3 gibi bileşenlerine denir.Bağlı klor havuzlarda klor kokusuna,göz tahrişine neden olur.Dezenfeksiyonu zayıflatır.Havuz sularında max klor miktarı olarak 0.2 mg/l değerine izin verilir. Serbest Artık Klor: Havuz suyundaki organik maddeler için harcana klordan arta kalan klor miktarına gelir.Havuz sularında min 0.3 mg/l,max 0.6 mg/l değerlerine izin verilir. Temas Süresi: Klorun verilişi ile artık kloru kontrolü için numune alındıgı veya suda etkili dozun devam ettiği an arasındaki zaman farkına temas süresi denir.

Yapılması Gereken Hususlar: •Havuz suyunun klor  değeri hergün  rutin olarak günde 2 defa testkit yardımıyla ölçülür.Testkit  ile havuzdan su numunesi kenardan 50 cm. içerden ve yüzeyden 5-10 cm aşağıdan olacak şekilde alınır. •Havuz suyunda klor düşmüşse,sisteme klor verilerek klor miktarı artırılır. •Havuz içerisine verilecek klor cinsi,havuzdaki siyanür miktarına göre toz veya sıvı klor olarak seçilir. •Havuzun değişik noktalarında alınan su numunelerinde klor ölçümleri farklı çıkıyor ise homojen bir sirkülasyonun olmadığı anlaşılır.Bu durumda ölçümün yüksek çıktığı yerlerdeki nozullar kısılır.Ölçümün düşük çıktığı yerlerde ise biraz daha açarak denge sağlanır.

Havuz Suyu İdeal Amonyum Değerleri ve Ölçümü Yapılması Gereken Hususlar: •Ayda bir defa ölçümü yapılır.Havuz suyunda max 0.5 mg/l değerinde bulunmasına izin verilir. Havuz Suyu İdeal Amonyum Değerleri ve Ölçümü Havuz suyuna ait amonyum ölçümü  yetkili kişilerce (biyolog, kimyager, kimya mühendisi, çevre mühendisi ve laborant) özel ölçüm cihazıyla yapılır.Ölçüm sonuçları yetkili tarafından imzalanır ve  personel tarafından  onaylanarak muhafaza edilecek ve denetimlerde İl Sağlık Müdürlüğü denetim elemanlarına ibraz edilir.MK HAVUZ olarak  kimya mühendisimiz tarafından bu ölçümler gerçekleştirilir.

Havuz Suyu İdeal Nitrit Değerleri ve Ölçümü Havuz suyuna ait nitrit ölçümü  yetkili kişilerce (biyolog, kimyager, kimya mühendisi, çevre mühendisi ve laborant) özel ölçüm cihazıyla yapılır.Ölçüm sonuçları yetkili tarafından imzalanır ve  personel tarafından  onaylanarak muhafaza edilecek ve denetimlerde İl Sağlık Müdürlüğü denetim elemanlarına ibraz edilir.MK HAVUZ olarak  kimya mühendisimiz tarafından bu ölçümler gerçekleştirilir. Yapılması Gereken Hususlar: •Ayda bir defa ölçümü yapılır.Havuz suyunda max 0.5 mg/l değerinde bulunmasına izin verilir.

Havuz Suyu İdeal Nitrat Değerleri ve Ölçümü Havuz suyuna ait analiz sonuçları analizi yapan yetkili personelce (biyolog, kimyager, kimya mühendisi, çevre mühendisi ve laborant) imzalanacak ve işletmenin idaresinden sorumlu personel tarafından  onaylanarak muhafaza edilecek ve denetimlerde İl Sağlık Müdürlüğü denetim elemanlarına ibraz edilecektir. Yapılması Gereken Hususlar: •Ayda bir defa ölçümü yapılır.Havuz suyunda max 20 mg/l değerinde bulunmasına izin verilir.

Havuz Suyu İdeal Siyanürik Asit Değerleri ve Ölçümü Havuz sularındaki 200 mg/l’nin üzerindeki siyanürik asit ‘Klor  kilitlenmesi’ne neden olur.Bu durumda klor dezenfektan olarak etkisini kaybeder.Siyanürik asit en fazla 100 mg/l olmalıdır.İdeal siyanürik asit ölçüsü 50 mg/l’dir. Yapılması Gereken Hususlar: •Ayda bir defa ölçümü yapılır.Havuz suyunda min 30 ,max 100 mg/l değerinde bulunmasına izin verilir.

Havuz Suyu İdeal Aliminyum Değerleri ve Ölçümü Havuz suyuna ait analiz sonuçları analizi yapan yetkili personelce (biyolog, kimyager, kimya mühendisi, çevre mühendisi ve laborant) imzalanacak ve işletmenin idaresinden sorumlu personel tarafından  onaylanarak muhafaza edilecek ve denetimlerde İl Sağlık Müdürlüğü denetim elemanlarına ibraz edilecektir. Yapılması Gereken Hususlar: Ayda bir defa ölçümü yapılır.Havuz suyunda max 0.2 mg/l değerinde bulunmasına izin verilir.

Havuz Suyu İdeal Sıcaklık Değerleri ve Ölçümü 26-28 C olacak, hava sıcaklığı ile su sıcaklığı arasında fazla fark olmalıdır. Çocuk havuzlarında su sıcaklığı 26-32 C olmalıdır.

Yüzme Havuzları İle İlgili Yasal Düzenlemeler Denetim, Umumi Hıfzısıhha Kanunu ile 181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamedeki genel hükümlerden hareketle sağlık açısından yapılmaktadır. Turizm Bakanlığınca yapılan denetim ise Yüzme Havuzlarının tesis içindeki fiziki nitelikleri ve turistik özellikleri ile ilgilidir.

İLGİLİ ŞARTNAMELER YÖNETMELİKLER: STANDARTLAR: İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği Yüzme Havuzları Denetim Yönetmeliği Plaj ve Havuzlarda Alınacak Önlemler Yönetmeliği STANDARTLAR: TS 266 TS 11899

STANDARTLAR: TS 266 TS 266 NEDİR? AMACI KAPSAMI NEDİR? İçilebilir Suların,  Fiziksel Kimyasal Mikrobiyolojik Özelliklerini Tanımlayan Türk Standartları Enstitüsünün yayınlamış olduğu standart

Tavsiye Edilen Miktar; Tavsiye Edilen Miktar; STANDARTLAR: TS 266 1. ZEHİRLİ MADDELER Maddenin Adı; Ölçü -Birim Tavsiye Edilen Miktar; En Fazla Miktar; KURŞUN mg/L - 0,05 KROM ARSENİK SELENYUM 0,01 SİYANÜR KADMİYUM 0,0005 GÜMÜŞ 2. SAĞLIĞA ZARARLI MADDELER Maddenin Adı; Ölçü -Birim Tavsiye Edilen Miktar; En Fazla Miktar; FLORÜR mg/L 0,8-1,7- 1,4-2,4 NİTRAT - 45

Tavsiye Edilen Miktar; STANDARTLAR: TS 266 3.SAĞLIĞA/İÇİLEBİLME ÖZELLİĞİNE ETKİ EDEN MADDELER Maddenin Adı; Ölçü -Birim Tavsiye Edilen Miktar; En Fazla Miktar; RENK PtCo 5 50 BULANIKLIK NTU 25 BUH. KALINTISI mg/L 500 15 000 KLORÜR 200 600 SERBEST KLOR 0,1 0,5 SÜLFAT 400 DEMİR 0,3 1,0 MANGAN BAKIR 1,5 ÇİNKO 15 KALSİYUM 75 MAGNEZYUM 150 MAGNEZYUM SODYUM SÜLFAT 100 ALKİLBENZE SÜLFANAT FENOLİK MADDELER  - 0,002 Ph 7,0-8,5 6,5-9,2 SERTLİK (CaCo3 ) -

Tavsiye Edilen Miktar; Tavsiye Edilen Miktar; STANDARTLAR: TS 266 4. KİRLENMEYİ GÖSTEREN MADDELER Maddenin Adı; Ölçü -Birim Tavsiye Edilen Miktar; En Fazla Miktar; KARBON KLOR EKSTRAKTI mg/L 0,2 0,05 NİTRİT - AMONYAK 5. RADYOAKTİF MADDELER Maddenin Adı; Ölçü -Birim Tavsiye Edilen Miktar; En Fazla Miktar; ALFA AKTİVİTESİ pCi/L 0,1 2,7 BETA AKTİVİTESİ 1 27

MİKROBİYOLOJİK TALEPLER STANDARTLAR: TS 266 MİKROBİYOLOJİK TALEPLER PARAMETRE   BİRİM TEMİZ SU HAVUZ SUYU min max max. Koloni teşkil eden birimler (KBE) (20±2) oC 'de 1/ml ‑ 20 100 Koloni teşkil eden birimler (KBE) (36±1) oC 'de Escherichia coli (36±1)oC'de 1/ (100ml) - i.e. Pseudomonas aeruginosa (36±1)oC'de Legionella pneumophila (36±1)oC'de

FİZİKSEL VE KİMYASAL TALEPLER STANDARTLAR: TS 266 FİZİKSEL VE KİMYASAL TALEPLER PARAMETRE BİRİM TEMİZ SU HAVUZ SUYU   min max max. Renk (l=436 nm iken spektral absorbsiyon katsayısının belirlenmesi) 1/m - 0.4 0.5 Bulanıklık (Bulanıklık birimi FNU )) FNU 0.2 Netlik Havuz  dibi net olarak görülmeli  pH Değeri a-Tatlı suda 6.5 7.6 b-Deniz suyunda 7.8 Amonyum (NH4+) Konsantrasyonu mmol/m3 mg/l 5.5 0.1 Doldurma suyundaki nitrat (NO3-) konsantrasyonu üzerine ilave  nitrat konsantrasyonu 322 20 Doldurma suyunun O2 değeri üzerinden Mn VII nin II ye oksitlenebilirliği  KMnO4 olarak Doldurma suyunun değeri üzerinde KMnO4 kullanımı  -  0 0.75  3 Ag/AgCl 3.5 m.KCl elektrot için redox değeri Tatlı sular için a)6.5 ≤ PH değeri ≤ 7.3 mV 750 b)7.3 ≤ PH değeri ≤ 7.6 770 Deniz suları için 700 b)7.3 ≤ PH değeri ≤ 7.8 720 Klorür miktarı >5000mg/l. Ayni zamanda 0.5mg/l den daha yüksek bromür veya iyodür içeren sular için redox gerilimi Sınır değer denenerek belirlenir Serbest Klor 8),13) a)Genel 0.3 İhtiyaca göre 0.6 b)Sıcak Masaj havuzlarında 0.7 1.0 Bağlı Klor Kloroform olarak trihalojenmetan 0.020

STANDARTLAR: TS 11899 TS 11899 NEDİR? AMACI KAPSAMI NEDİR? Yüzme havuzlarında,  Suyun hazırlanması, Teknik yapımı, Kontrol, Bakım, İşletmesi vb. genel kuralları içeren Türk Standartları Enstitüsünün yayınlamış olduğu standart

STANDARTLAR: TS 11899 TARİFLER GENEL KURALLAR SUYUN ÖZELLİKLERİ SUYUN  HAZIRLANMASI ve DEZENFEKSIYONU İÇİN GEREKLİ OLAN MALZEMELER SU HAZIRLIĞI METOD KOMBİNASYONLARI VE TEMEL İLİŞKİLER SU ÖZELLİĞİNİN KONTROLÜ HAVUZ TİPLERİ ve SU HAZIRLIK TESİSİ (FİLTRASYON) KAPASİTESİNİN BULUNMASI. AKIŞ VE DAĞITIM SİSTEMİ HAVUZ SUYUNUN ISITILMASI MAKİNELER, İNŞA ELEMANLARI ve DİĞER DONANIMLAR KOROZYONDAN KORUNMA OTOMASYON HAVUZ İÇİ KAPLAMASI ve HAVUZ TEMİZLİĞİ DENGE (REZERV) DEPOSU HACMİNİN BULUNMASI HAVUZ TEKNİK YAN ODALARIN PLANLAMASI VE YAPILIŞI YÜZME HAVUZLARININ İŞLETİLMESİ HAVUZ YAPIMI VE TESLİMİ İÇİN TALEPLER

STANDARTLAR: TS 11899 TANIMLAMALAR Yüzme havuzu tesisi Yüzme Havuzu Su hazırlığı Dezenfeksiyon Havuz suyu Filtre edilmiş su Temiz su Taşırılan su Taşan su Ham su Kişi başına düşen su alanı (a) Yüklenebilme faktörü(k) Doldurma suyu Atık su Su kirleticileri Havuz su akışı Geciktirme Yöntem kombinasyonları Kullanıcı frekansı (n) Anma yükü (N) Su hazırlık metot kombinasyonlarının hazırlama gücü Hijyen Yardımcı parametreler Sirkülasyon debisi Q

GENEL KURALLAR STANDARTLAR: TS 11899 Havuza girenlerden ve çevreden gelen mikro organizmalar ve diğer kirlilikler; bir arıtma işlemine tabi tutulurlar. Kalan kirlilikler ise havuz suyuna katılan oksitleyici dezenfeksiyon maddelerince  yok  edilirler. Havuz içindeki dezenfeksiyon etkinliğinin kontrolü  için, on üssü dört adet kadar pseudomonas aeruginosa’ nın en geç 30 saniyede yok edileceği esas alınmıştır. Dezenfeksiyon malzemeleri konsantrasyonu havuzda yalnızca gereği kadar olmalıdır. Havuza girenler veya diğer kaynaklardan (örneğin toz, vs.) gelen ve suda asılı (=koloidal) vaziyette bulunan mikro organizmalar ve organik esaslı kirleticiler su hazırlama (=arıtma) yoluyla sudan uzaklaştırılırlar.  Bunun için: Topaklama, Filtrasyon, Oksidasyon,  Absorpsiyon, Dezenfeksiyon  işlemlerinin kombinasyonuna gereksinim vardır. Dezenfeksiyon ve su hazırlığı için sadece bu standart da bahsedilen kimyasallar kullanılabilir. Havuzlarda kullanılan kimyasal malzemelerin ve karışımların beraberinde tüm önemli bilgileri ve kullanma talimatlarını, güvenlik bilgilerini içeren Türkçe lisanında hazırlanmış etiketleri olmak zorundadır. Ayrıca işletmeci tarafından kullanma talimatları ve güvenlik uyarıları uygulama yerinde bulundurulacaktır.

GENEL KURALLAR STANDARTLAR: TS 11899  Su hazırlığı ile sistemden uzaklaştırılamayan maddelerin konsantrasyonu, su ilavesi ile (Seyreltme) belirlenen sınırlar içinde tutulur.  Su hazırlığı ve dezenfeksiyonun etkinliği  havuz içindeki akışın dolayısıyla karışımın doğruluğuna bağlıdır. Su akışı, havuz içindeki suyun parametrelerinin her yerde aynı olmasını (karışımı) düzenlemeli, özellikle su yüzeyinde gerekli dezenfeksiyon malzemesi konsantrasyonunun sağlandığı güvence altına alınmalı  ve havuzda oluşan kirliliğin en kısa yoldan  sistemden uzaklaşmasını sağlamalıdır.  Havuz suyu hazırlığı ve gerekleri konusu; havuz çanağı şekli, hidrolik sistem, su hazırlama metod kombinasyonları, proses kumandası için ölçü ve ayar sistemleri, hijyeni parametresi olarak serbest klor, bağlı klor ve PH değeri , redox gerilimi gibi değerlerin  birlikte etkimesine bağlıdır. Bu standarda uygun bir havuz tesisinin gücü; hijyenik taleplerin, anma yükü değerine kadar güvenli bir şekilde sağlanmasına olanak verir. Mineralli sularda, suyun özelliği dikkate alınarak ilave önlemler alınmalıdır.

Temiz Su ve Havuz Suyunun STANDARTLAR: TS 11899 SUYUN ÖZELLİKLERİ SUYUN ÖZELLİKLERİ TS 266 Havuz Doldurma Suyunun Özellikleri Temiz Su ve Havuz Suyunun Özellikleri TS 266  Demir  0.1 mg/l  (1,8mmol/m3) Mangan 0.05 mg/l (0,9mmol/m3) Amonyum  2 mg/l (110mmol/m3) Polarak polifosfat  0,005 mg/l  (0,16mmol/m3) Mikrobiyolojik Fiziksel ve Kimyasal Numune alma

SUYUN HAZIRLANMASI ve DEZENFEKSİYON STANDARTLAR: TS 11899 SUYUN  HAZIRLANMASI ve DEZENFEKSİYON Topaklama  ve Diğer Su Hazırlık  Malzemeleri a) Alüminyum sülfat b) Alüminyumklorür‑hexahidrat c) Sodyum alüminat d) Alüminyumhidroxiklorür e) Alüminyumhidroxikloridsülfat f)  Demir (III)‑klorid‑Hexahidrat g) Demirkloridsulfat h) Demir (III)‑sülfat I)  Ozon k) Aktif kömür tozu l)  Kizelgur PH Değerini ve Asit Kapasitesini Ayarlayıcı Malzemeler a) Kostik soda b) Sodyum karbonat (Soda) c) Sodyum bikarbonat d) Sodyumbisülfat e) Tuzruhu (asidi) f)  Sülfürik asit g) Karbondioksit SUYUN HAZIRLANMASINDA KRİTİK NOKTA: PH DEĞERİ VE ASİT KAPASİTESİ  Asit Kapasitesi Ayarı İçin Kullanılan Malzemeler: ·       Sodyum karbonat ·       Sodyum bikarbonat Asit Kapasitesinin Minimum Değeri ·       Tüm yüzme havuzları ve hazırlık kombinasyonları için Ks4,3=0.7Mol/m3 ·       Tüm Sıcak masaj havuzlarında ve hazırlık kombinasyonları için Ks4,3=0.3Mol/m3

SUYUN HAZIRLIK KOMBİNASYONLARI STANDARTLAR: TS 11899 SUYUN  HAZIRLIK KOMBİNASYONLARI SU HAZIRLIK KOMBİNASYONLARI 1.Su hazırlık kombinasyonu Absorpsiyon, Topaklama, Filtrasyon, Klorlama 2.Su hazırlık kombinasyonu Topaklama, Filtrasyon, Ozonlama, Absorpsiyon Filtrasyonu, Klorlama ·Absorpsiyon+topaklama+filtrasyon (Absorpsiyon gerek duyulduğunda yapılır) · Dezenfeksiyon+oksidasyon · pH değeri ve asit kapasitesi ayarı · Seyreltme (Temiz su ilavesi)+yeni dolum zamanı · Havuz temizliği (Dip ve taban temizliği) şeklindedir. ·  Topaklama+filtrasyon ·  Ozonlama+oksidasyon ·  Aktif kömürlü Absorpsiyon filtrasyonu ·  Dezenfeksiyon+oksidasyon ·  pH değeri ve asit kapasitesi ayarı ·  Seyreltme (Temiz su ilavesi)+yeni dolum zamanı ·  Havuz temizliği (Dip ve taban temizliği) şeklindedir

SUYUN HAZIRLANMASI ve DEZENFEKSİYON STANDARTLAR: TS 11899 SUYUN  HAZIRLANMASI ve DEZENFEKSİYON   TOPAKLAMA (FLOK) MALZEMESİ BİRİM TEMİZ SU HAM SU min max. max PH DEĞERLERİ Alüminyum sülfat - 6.5 7.2 Alüminyumklorür -Hexahidrat Sodyumalüminat Alüminyum hidroxiklorür, Alüminyum hidroxikloridsülfat 7.4 Demir III‑klorür Hexahidrat 7.8 Demirkloridsülfat çözeltisi Demir III‑sülfat KALAN MİKTAR Alüminyum mg/l 0.050 Demir 0.020

FİLTRE TESİSİ, ABSORBSİYON VE TOPAKLAMA İÇİN GEREKEN TEKNİK ŞARTLAR. STANDARTLAR: TS 11899 FİLTRE TESİSİ, ABSORBSİYON VE TOPAKLAMA İÇİN GEREKEN TEKNİK ŞARTLAR. Aktif Kömür Tozlu Absorpsiyon ve Topaklama Ham suyun filtre edilmesinin ön hazırlığının yapıldığı aşamadır. Aktif Kömür Tozlu Absorpsiyon Uygun Dozaj: Tüm Yüzme havuzlarında  dozaj 1g/m3 den 3g/m3 arasında olmalıdır Dozaj tesislerinin kapasitesi min.  3g/m3’ü karşılayacak boyutta olmalıdır.. Dezenfeksiyon: Dozaj yapılırken mikroplanmamasına dikkat edilir Devir-Daim: Daima devir-daim edilmesi gerekir. pH: Aktif kömür tozu çözeltisinin pH sı daima 2 den fazla olmalıdır. Aktif Kömür Tozu Ölçüleri: Taneciklerin büyüklüğünün; yeterli derecede süzme (Absorpsiyon) kapasitesi de emniyete alınarak; 1mm’yi geçmemesine ayrıca dikkat edilir TANECİK BÜYÜKLÜĞÜ  mm HÜCRE BÜYÜKLÜĞÜ ve SÜZME ORANI % >0,071 <25 <0,045 >50 Topaklama (Flokulasyon) Havuz Suyu demir(lll), alüminyum tuzları ile aşılanarak koloidal kirliliğin stabilitesinin bozulması, topaklanması ve ortho fosfat olarak çökeltilmesi ile filtrede yakalanabilmesini sağlayan işlem topaklamadır (Flokulasyon). Topaklayıcının kullanımı için cinsine göre olması gereken PH aralığına dikkat edilmelidir. Asit kapasitesi sürekli olarak 0.7 mol/m3'den büyük olmalıdır. Doldurma suyunda hidroksil çökeltmesini sağlayacak yeteri miktarda hidrojen karbonat iyonları yoksa, sodyum karbonat veya sodyum bikarbonat ilavesi gerekir. Asit kapasitesi ve pH değeri topaklama işlemi için uygun olan suda flokulasyon, bir dozaj tesisi yardımı ile sürekli ve sabit olarak yapılır.  Hijyenik parametreler havuzda Ham suya minimum flokulant aşılanması ·       Alüminyum tuzları için  0.05g/m3 ·       Demir tuzları için 0.1g/m3 olmalıdır.

FİLTRE TESİSİ, ABSORBSİYON VE TOPAKLAMA İÇİN GEREKEN TEKNİK ŞARTLAR STANDARTLAR: TS 11899 FİLTRE TESİSİ, ABSORBSİYON VE TOPAKLAMA İÇİN GEREKEN TEKNİK ŞARTLAR 1. FİLTRE A. Tek Tabakalı Filtreler veya TS 737 Su Filtresi   Birim Açık Filtreler Kapalı Filtreler Tanecik Grubu mm 0.71'den  1.25'e kadar veya Tabaka Yüksekliği1) m ≥0.9 ≥ 1.2 Bırakılacak boşluk Filtre materyal yüksekliğinin %25'i + 0.2 m'den fazla Filtre Hızı 1) a)Tatlı sular için b)deniz ve tuzu>2000 mg/l olan sular için m/h ≤12 ≤ 12 ≤ 30 ≤ 20 1)Mineralli sular için Filtre hızı ve Tabaka yüksekliği  denenerek bulunur. Denemelerde ÇİZELGE değerleri başlangıç için referans alınır.

B. Çok Tabakalı Filtreler STANDARTLAR: TS 11899 FİLTRE TESİSİ, ABSORBSİYON VE TOPAKLAMA İÇİN GEREKEN TEKNİK ŞARTLAR B. Çok Tabakalı Filtreler   Birim Açık Filtreler Kapalı Filtreler Aktif kömür tozu dozajının yapıldığı durumlarda Tanecik grubu  mm c) 0.71'den  1.25'e kadar d) »0.6’dan 1.6’ya kadar Kombinasyon Kum/Antrasit c/e Aktif kömür tozu dozajının olmadığı durumlarda Tanecik Grubu a) 0.4 'den   0.8 'e kadar b) 0.63'den  1.0 'e kadar e) » 1.4’den 2.5’e kadar Kum/bims Kum/Kok kömürü Kum/Zift veya petrol koku a/d; b/d; c/e a/d; b/e; c/e b/d; c/e Tabaka yüksekliği Kum tabakası yüksekliği Antrasit yüksekliği Bırakılacak boşluk m ≥ 0.6 ≥ 0.4 Filtre toplam materyal yüksekliğinin % 25'i + 0.2 m'den fazla Filtre hızı1) a)Tatlı sular için b)Deniz ve tuzu>2000 mg/l olan sular için m/h ≤ 15 ≤ 50 ≤ 20  

C. Absorpsiyon Filtrasyonu STANDARTLAR: TS 11899 FİLTRE TESİSİ, ABSORBSİYON VE TOPAKLAMA İÇİN GEREKEN TEKNİK ŞARTLAR C. Absorpsiyon Filtrasyonu Bilinen büyüklükler Birim Kapalı hızlı filtreler Tanecik gurubu  a                           b                           c                           d mm 0.5-0.6 0.6-1.0 0.7-1.25 1.6-2.5 Kombinasyon: Alt tabaka kum Üst tabaka Aktif kömür tozu   b/a c/d Tabaka yüksekliği1) Alt filtre materyali Üst filtre materyali tabakası2) Kazan üst boşluğu m >0.4 >0.7 Toplam filtre materyal tabakası yüksekliğinin %30’u + 0.3m. Filtre hızı m/h ≤ 50 1)    Filtre hızı hiçbir koşulda 50m/h’i aşamaz ve bu tabaka yükseklikleri £50m/h hız için geçerlidir.  Düşük filtre hızları için 1m3akış için gerekli aktif karbon miktarı 14 litre ve en düşük tabaka yüksekliği 35 cm. en az değerler olarak kabul edilmelidir.         2)    Aktif kömür tozu için sarsılma yoğunluğu >450g/l, klor için yarılama uzunluğu <10cm.  

STANDARTLAR: TS 11899 FİLTRE TESİSİ, ABSORBSİYON VE TOPAKLAMA İÇİN GEREKEN TEKNİK ŞARTLAR Filtre Kazanları İçin Zorunlu İlaveler: En az 3 Atü de test edilmiş filtre kazanları aşağıdaki donanımlara da sahip olmalıdır. Adam delikleri Seyir camları Manometreler Numune muslukları Ters yıkama şeffaf kontrol borusu. Debi metre Havalandırma Filtre bilgi etiketi Filtre materyalleri; filtre tesisinin esas elemanları olup, kazan ölçüleri ve ÇİZELGE 4-5-6 ya göre hazırlanmış uygun evsaf ve kalitedeki  materyallerin imalatçı tarafında teslimi zorunludur.  

STANDARTLAR: TS 11899 FİLTRE TESİSİ, ABSORBSİYON VE TOPAKLAMA İÇİN GEREKEN TEKNİK ŞARTLAR FİLTRELERDE TERS YIKAMA TEK TABAKALI ÇOK KATLI AKTİF KÖMÜRLÜ HAVA+SU YIKAMASI SU YIKAMASI   TERS YIKAMA İŞLEMİNİN BAŞARISININ KONTROLÜ TEK VE KATMANLI FİLTRELER İÇİN ABSORPSİYON FİLTRASYONU İÇİN Parametre Birim Filtre edilmiş sudaki değer Bulanıklık FNU1) 0.20 Ortho - fosfat fosfat olarak mg/l 0.005 Demir2) 0.020 Alüminyum2) 0.050 Parametre Birim Filtre edilmiş suda Bağlı klor mg/l <0.1 Ozon 0.050

STANDARTLAR: TS 11899 DEZENFEKSİYON Dezenfeksiyon Maddeleri a) Klor gazı (Basınçlı kaplarda, gerekli güvenlik tedbirleri alınmış ve mekan bol havalandırılmış vaziyette) b) Sodyum hipoklorit (Sıvı) c) Kalsiyum hipoklorit (Granül veya tablet halinde) en az %65 Ca(ClO)2 ve %5‑10 konsantrasyonlu çözelti d) Kullanım yerinde NaCl elektrolizi ile sodyum hipoklorit e) Kullanım yerinde NaCl elektrolizi ile klor gazı KLOR DOZAJI VE KLOR TESİSİNİN KAPASİTESİ Kapalı havuzlar için: 2 gr Cl2/ 1 m3 temiz su Açık havuzlar için : 10 gr Cl2/ 1 m3 temiz su

STANDARTLAR: TS 11899 HAVUZ TİPLERİ VE SU HAZIRLIK TESİSİ (FİLTRASYON) KAPASİTESİNİN BULUNMASI HAVUZ TİPLERİ DERİNLİK/ALAN SICAKLIK Atlama Havuzları az 3,40 m en çok 32 oC Derin Havuzlar (Yüzme bilenler için) 1.35 den fazla Derinliği Değişen Havuzlar tamamen veya kısmen ihtiyaca göre değiştirilebilir Dalga Havuzları Su derinliği suyun boşaltılıp doldurulması ve fark hacminin depolanması ile değiştirilir Sığ Havuzlar (Yüzme bilmeyenler için) 0.6 m ile 1.35 m arasında olmalıdır Su Atraksiyonları Olan Havuzlar                     Su Kaydırağı Havuzları 1.0 m ve en az su alanı 4.0 x 6.0 m olmalıdır Çocuk Havuzları en çok 0.5 m Ayak Yıkama Havuzları 0.10 m ile 0.15 m arasında Küçük Havuzlar alanları en çok 96 m2 Sıcak Masaj Havuzları Müstakil ve kombine çeşitlerine göre farklılık gösterir en çok 37 oC Terapi Havuzları en çok 1.35 yaklaşık 35oC Hareket Havuzları en fazla 1.35m Soğuk Su  Havuzları (Şok havuzları) 1.10 ile 1.35m arasında 15oC yi aşmamalıdır

STANDARTLAR: TS 11899 ANMA YÜKÜ VE SİRKÜLASYON DEBİSİ Bir havuzun anma yükü, tasarımda temel alınan havuzun bir çalışma saatinde havuzu kullanan kişi sayısıdır. Havuzun su yüzeyi alanı, kullanıcı frekansı ve kişi başına düşen su yüzeyinden çıkar. N = A × n  /  a N: Anma yükü,             1 / h A: Havuzun su alanı, m2 n: Kullanıcı frekansı, 1 / h a: Kişi başına düşen su yüzeyi, m2 Q: Sirkülasyon debisi, m3/h k: Yüklenebilme faktörü  1 / m3 P: Oturma yeri sayısı; 1 oturma yeri 0.4 m3 lük havuz hacmine denk gelir. L: Beher su atraksiyonu

STANDARTLAR: TS 11899 ANMA YÜKÜ VE SİRKÜLASYON DEBİSİ Havuz Tipi Su derinliği (m) Kişi başına düşen su yüzeyi  a (m2) Anma yükü N (1/h) Su hazırlık tesisi debisi Q  (m3/h) Atlama havuzu 3.40 4.5 0.222 .A 0.222 A/k Derin havuzlar >1.35 0.222 A Derinliği değişen1) havuzlar 0.30-1.80 2.7 0.37 A 0.37 A/k Dalga  havuzu2) ³0.60 £1.35m için 4.5 >1.35m için 2.7 Sığ havuzlar 0.6 - 1.35 Su atraksiyonu olan havuzlar 0.37 A/k + 6 L Kaydırak havuzları 1.0 - 1.35 - Her kaydırak için (0.37 A /k) + 35, en az 60 Çocuk havuzları £ 0.5 2 0.5A A Ayak yıkama havuzu 0.10 - 0.15 V Küçük havuz £ 1.35 12.0 0.083 A 0.25 V Masaj havuzları (Müstakil) £ 1.0 1 oturma yeri 3 P 10 V Masaj havuzları (kombine kullanım) 10 k × V Terapi havuzları 4 k × V Hareket havuzları Soğuk su (Şok) havuzları 1.10 - 1.5

STANDARTLAR: TS 11899 DİĞER PARAMETRELER HAVUZ SUYUNUN ISITILMASI Havuz çeşidi Max. su sıcaklığı Derin, sığ, Atlama, Dalga,Atraksiyon,Kaydırak havuzları 26-28 Çocuk havuzları 26-32 Terapi havuzları 35 Masaj havuzları 32-36 Soğuk su (Şok) havuzları 15 AKIŞ VE DAĞITIM SİSTEMİ Dikkat edilmesi gereken noktalar: *Beslemelerin dizaynı *Boru içersinde su geçiş hızları Taşma ana arterlerde eğime göre alınması gereken boru hızları Eğim %1 %1.5 %3 Maksimum hız m/s 0.55 0.75 1.0 *Havuz kenar detay tesisi: kot farkı sınırı ve taşma sistemleri

YÜZME HAVUZLARININ İŞLETİLMESİ STANDARTLAR: TS 11899 YÜZME HAVUZLARININ İŞLETİLMESİ * TEMİZLİK * SİSTEM PARÇALARI VE CİHAZLARIN KONTROLÜ * FİLTRE TEMİZLİĞİ * TEMİZ SU İLAVESİ * KONTROL VE KORUMA * OTOMASYON * İŞLETMENİN KAPATILIP TEKRAR İŞLETMEYE AÇILMASI * TESİSTE GÜVENLİK * HAVUZ İŞLETMELERİNDE ÖZEL DURUMLAR

İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği YÖNETMELİKLER İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği YÖNETMELİKLER: İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği Yüzme Havuzları Denetim Yönetmeliği Plaj ve Havuzlarda Alınacak Önlemler Yönetmeliği

İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği YÖNETMELİKLER İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği YÖNETMELİKLER: İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sayı : B.10.0.TSH.0.10.00.04/121.99 15.05.2008/15653 Konu: Yüzme havuzlarının denetimi hk.

İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği YÖNETMELİKLER İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği Amaç: İnsani tüketim amaçlı suların teknik ve hijyenik şartlara uygunluğu ile suların kalite standartlarının sağlanması, kaynak suları ve içme sularının istihsali, ambalajlanması, etiketlenmesi, satışı, denetlenmesi ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir. Kapsam: Kaynak suları, içme suları ve içme-kullanma suları ile ilgili hükümleri kapsar. Ancak, doğal mineralli sular, kaplıca ve içmece suları ile tıbbi amaçlı suları kapsamaz.

İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği YÖNETMELİKLER İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği Yönetmelik Hükümleri: a) Yetkili mercilerce suyun kalitesinin doğrudan ya da dolaylı olarak tüketici sağlığını etkilemediğinin tespit edildiği durumlarda kullanılan sulara, b) Günlük ortalama 10 m3 den az su sağlayan veya 50 den az kişi tarafından kullanılabilecek müstakil su kaynağından temin edilen suya, bu suyun ticari ya da kamusal faaliyet için temin edilmesi hali hariç, uygulanmaz. Bu maddenin (b) bendinde belirtilen istisnai hallerde, suyun herhangi bir şekilde kirlenmesi sonucunda veya suyun niteliği nedeniyle oluşabilecek olumsuz etkiler hakkında tüketici nüfus haberdar edilerek insan sağlığının korunmasını sağlayacak tavsiyelerde bulunulur ve gerekli önlemler alınır.

Yüzme Havuzlarının Denetimi Yönetmeliği YÖNETMELİKLER Yüzme Havuzlarının Denetimi Yönetmeliği YÖNETMELİKLER: Yüzme Havuzlarının Denetimi Yönetmeliği T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sayı : B.10.0.TSH.0.10.00.04/121.99 15.05.2008/15653 Konu: Yüzme havuzlarının denetimi hk.

Yüzme Havuzlarının Denetimi Yönetmeliği YÖNETMELİKLER Yüzme Havuzlarının Denetimi Yönetmeliği EK 1: KİMYASAL ÖZELLİKLER

Yüzme Havuzlarının Denetimi Yönetmeliği YÖNETMELİKLER Yüzme Havuzlarının Denetimi Yönetmeliği EK 2: FİZİKSEL ÖZELLİKLER

Yüzme Havuzlarının Denetimi Yönetmeliği YÖNETMELİKLER Yüzme Havuzlarının Denetimi Yönetmeliği EK 3: MİKROBİYOLOJİK ÖZELLİKLER

Yüzme Havuzları Denetim Yönetmeliği YÖNETMELİKLER Yüzme Havuzları Denetim Yönetmeliği YÖNETMELİKLER: Plaj ve Havuzlarda Alınacak Önlemler Yönetmeliği T. C TURİZM BAKANLIĞI İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ   Konu: Plaj ve havuzlarda alınacak önlemler İLGİ: 17.08.1993 tarih ve 56.2512-10007-20471 sayılı Genelge.

Plaj ve Havuzlarda Alınacak Önlemler Yönetmeliği YÖNETMELİKLER Plaj ve Havuzlarda Alınacak Önlemler Yönetmeliği 1- Yüzme havuzu çevresi ve güneşlenme alanlarında kaymayı önleyici zemin kaplama malzemesi kullanılacaktır. 2- Yüzme havuzu içerisinde ve çevresinde köşeler ovalleştirilecek ve emniyet basamakları yapılacaktır.Havuzun en sığ yerinde ve derinliğinin değiştiği her kademede derinlik belirtilecektir. 3- Yüzme havuzlarında küçük çocuklar için 0.35 m. derinliğinde ayrı bir oyun havuzu gerçekleştirilecektir. 4- Yüzme havuzu ve suyunun devamlı temizliğini sağlayan mekanik ve kimyasal arıtma tesisi yapılacak ve havuz suyunun boşaltma sisteminde gerekli güvenlik tedbirleri devamlı olarak alınacaktır.Havuzun tahliyesi sırasında ve havuzda suyun normal seviye altında bulunması veya hiç su olmaması durumunda,havuzun kullanılmaması için havuz etrafında girişi önleyici tedbirler alınacak, gerekli hallerde kolay görülebilir, dikkat çekici renkli şeritlerle havuza girişin engellenmesi sağlanacak ve en az üç dilde uyarıcı levhalar konulacaktır. 5- Yüzme ve süs havuzlarının çevresi geceleri aydınlatılacak ve güvenlik altına alınacaktır. Yüzme havuzunun aydınlatılmasında zayıf akımlı enerji kullanılacaktır. 6- Yüzme havuzları, süs havuzlan ve su parklarına ait tesisat ve donanımın periyodik bakımları yetkili kişi ve firmalara veya tesiste görevli ehliyetli bir teknisyene yaptırılacak, buna ilişkin belgeler işletmede hazır bulundurulacaktır

Plaj ve Havuzlarda Alınacak Önlemler Yönetmeliği YÖNETMELİKLER Plaj ve Havuzlarda Alınacak Önlemler Yönetmeliği 7- Plaj ile tesis arasından yol geçmesi halinde alt-üst geçit yapılacak veya uyarıcı levhalar konularak diğer tedbirler de alınacaktır. 8- Plaj ve yüzme havuzlarının kullanıldığı saatlerde düzeni ve can güvenliğini sağlayan sürekli görevli bulundurulacaktır. 9- Plajlarda tahdit şamandıralan, cankurtaran simidi ile motoru ve gözetleme kulesi bulundurulacak. tehlike anında uyarıcı bayrak çekilecektir. 10- Yüzme havuzu bulunan tesislerde anında müdahale yapılabilmesinin temini amacıyla ilk yardım odası ve sertifikalı sağlık personeli bulundurulacaktır. 11- Yüzme havuzlarına ve denize velilerinin refakatinde olmayan çocukların girmesi engellenecek ve bu konuda en az üç dilde uyarıcı levhalar konulacaktır. 12- Isıtmalı kapalı yüzme havuzu ile termal havuzlarda su sıcaklığı uygun yerlerde belirtilecektir. 13- Havuz, ve plajlar ile çevrelerinin düzenlenmesinde. Turizm Yatırım ve işletmelerinin Nitelikleri Yönetmeliğinde yer alan tüm teknik özelliklere uyulacaktır.

GÖSTERMİŞ OLDUĞUNUZ İLGİYE TEŞEKKÜR EDERİZ.