HOŞGELDİNİZ

TEMEL YAŞAM DESTEĞİ 21/02/2013 Ruşen COŞKUNER Cafer Özer GÜREL Erol KETENCİ ANTALYA

Temel yaşam desteği konusunda bilgi ve beceri kazanmak AMAÇ Temel yaşam desteği konusunda bilgi ve beceri kazanmak

Öğrenim Hedefleri Temel Yaşam Desteğini öğrenebilme. TYD’ne ihtiyacı olan kişiyi tanımlayabilme. TYD basamaklarını tanımlayabilme. TYD’nde gerekli olan girişimleri yapabilme.

Temel Yaşam Desteği Nedir? Solunum durmasını, kalp durmasını veya ikisini birden mekanik araç-gereç veya yardım olmadan tedavi edebilme işlemidir.

İLKYARDIM Kaza/Acil bir hastalıkla karşılaşma... Yaşamı tehdit eden durumlarda... İnsan ya da insanlara... Sağlık görevlileri yardıma gelinceye kadar... Olay yerinde... Olay yerindeki malzemelerle... İlaçsız uygulamalardır.

İLKYARDIM KİMLER YAPMALI İlkyardım yada Temel Yaşam Desteği eğitimi almış insanlar yapmalı ÖNEMLİ KURAL: Öncelikle zarar verme!!!

Neden erken? Solunum durduğunda kalp birkaç dakika daha pompalamaya devam eder. Temel Yaşam zincirindeki erken yapılan her basamak hastanın yaşam şansını arttırır. Geciken her dakika ise geri dönüşümü olmayan hasarlanmalara götürür.

TYD = Beyin fonsiyonları Neden Erken? TYD = Beyin fonsiyonları 4 dakika İÇİNDE BAŞLANIRSA GERİ DÖNER 4-6 dakika BEYİN HASARI BAŞLAR > 6 dakika BEYİN HASARI DEVAM EDER 10 dakika BEYİN ÖLÜMÜ OLUR

Bebek,Çocuk Erişkin Yetişkinler  Kalp kaynaklı Bebekler, Çocuklar  Solunum kaynaklı Bebek,Çocuk Erişkin < 8 YAŞ. 1 DAK. CPR SONRASI > 8 YAŞ. CPR ÖNCESİ

YARDIM ve CPR “PHONE FIRST’’: önce telefon CPR öncesi 8 yaş üzeri ve yetişkinlerde; CPR öncesi “PHONE FAST’’ : önce yardım 8 yaş altı çocuklar ve infantlarda; 2 dakika CPR sonrası

ERKEN CPR Submersion/near drowning (boğulma-boğulayazma) Travmatik arrest Drug overdose TÜM YAŞLARDA “PHONE FAST’’ : önce yardım

TYD BASAMAKLARI 1. ÖNCE GÜVENLİK 2. BİLİNÇ KONTROLU 3. CAB bakısı

1. ÖNCE GÜVENLİK İlkyardım ve Temel Yaşam Desteği uygulamalarının ilk basamağı kurtarıcının ve yaralının güvenliğinin sağlanmasıdır.

2. BİLİNÇ KONTROLÜ: Hastanın omuzlarından hafifçe sarsarak (başından ve boynundan değil) “İYİ MİSİNİZ?’’ Bu sorulara alınacak yanıta göre bir sonraki basamağa geçilir.

BİLİNÇ KONTROLÜ İYİ MİSİNİZ?

YANIT ‘’İYİ MİSİNİZ ?’’ sorusuna verilecek yanıta göre bir sonraki basamağa geçilir YANIT VAR YANIT YOK

BİLİNCİ VAR OLAN HASTAYA YAKLAŞIM İYİ MİSİNİZ? -YANIT VAR BİLİNÇ ? VAR BOYNU KORU HASTA KONUMUNU KORU YARDIM ÇAĞIR ? Tlf: 112 ACİL YARDIM

112 ÇAĞRISI NASIL YAPILMALI? Yardım çağrısında bilgiler kısa net ve anlaşılır olmalıdır Olay yeri (yer ve cadde ismi, numarası, kolay tarifi) Arama yapılan telefon numarası Olayın ne olduğu (kalp krizi, koma, trafik kazası) Yardıma ihtiyacı olan kişi sayısı Hasta durumunu bildirin Hastaya hangi yardımı uyguladınız (CPR vs) Aranan telefon kapatılır, meşgul edilmez

3.CAB BAKISI:BİLİNCİ OLMAYAN HASTAYA YAKLAŞIMDA C – Circulation(dolaşım) A – Airway(hava yolu) B – Breathing(solunum)

Yaş Grupları 8 yaş üstü erişkin. 1 - 8 yaş arası çocuk. 1 yaş ve altı bebek.

C = Dolaşım Kontrolü ve Kompresyon (CİRCULATİON) Dolaşımın kontrolü 5-10 sn’de tamamlanmalı. Yetişkin ve Çocukta Karotis nabızdan. Bebekte Brakial nabızdan. Her yaş için 2. tercih femoral nabızdandır. 24 24

Yetişkinlerde Karotis Arterden Dolaşım Kontrolü Yetişkinlerde nabız alınamıyorsa 25 25

Yetişkinlerde nabız alınamıyorsa 30 Kalp Masajı Yapılır

Göğüs Kompresyonu Hasta sert ve düz bir zemine sırt üstü yatırılır. Erişkin hastada sternumun ortası bası noktası. Kompresyon hızı her yaş grubunda 100/dk olmalı. Erişkinde göğüs kafesinin 4-5 cm çökmeli, 27 27

Yetişkinde Göğüs Kompresyonu Yetişkinde iki el üst üste birbirine kenetlenir, sternumun ortasına ksifoide değmeden yerleştirilir.

A = Havayolu Kontrolü ve Açılması (AİRWAY) BAK-DİNLE-HİSSET Solunumun olup olmadığını anlamak için yapılması gereken en kolay manevradır. Göğüs hareketlerine bak, Nefesini dinle, Solunum havasını hisset.

Öncelik Dil-Çene Kaldırma manevrası ile ağız içinde yabancı cisim kontrolündedir. Yabancı cisim görülmüyorsa kör dalış yapılmaz.

Havayolu Açma Teknikleri Baş geri-çene yukarı (head tilt-chin lift) Çene itme (jaw thrust) Baş Geri-Çene Yukarı Travma var ise Çene İtme

B = Solunum (BREATHİNG) 2 kurtarıcı soluk verilir Her 1 soluk 1 sn de verilmeli. Göğüs kafesinin yükselmesi gözle görülebilmeli. İki soluk arasında ekspiryum sağlanacak kadar süre olmalı.

Malzemesiz Kurtarıcı Soluk Verme Tekniği Ağızdan - Ağıza. Ağızdan-buruna. (Trismus, diş sorunu) Ağızdan - stomaya. (Trakeostomili hastaya)

Ağız - ağıza solunum Ağız mümkün olduğu kadar çok açılmalı. Burun delikleri parmaklar ile kapatılmalı. Her defasında 1 saniye boyunca normal nefes verilmeli. Nefesin geri verildiğinden emin olmalıyız.

CPR SİKLUSU Her bir Tur 30 kompresyon sonrası 2 ventilasyondan oluşur. CPR Siklusu 5 turdan oluşur (yaklaşık 2 dk) Her Siklus sonrası vital kontrol yapılır

Koma (Recovery) Pozisyonu CPR sonrası solunumu ve dolaşımı dönen hastaların 112 ambulansı gelinceye kadar verilen uygun pozisyonudur. Solunum ve dolaşım var, bilinç kapalı, travma yok. 36 36

YCA YABANCI CİSİM ASPİRASYONU

Erişkinlerde Havayolu Tıkanıklığı Ağır havayolu tıkanıklığı (Soluyamaz Konuşamaz Öksüremez) Hafif havayolu tıkanıklığı (Soluyabilir Konuşabilir Öksürebilir) Bilinç Kapalı Bilinç Açık Aktif öksürüğe teşvik edilir TYD 5 sırta vuru 5 karna bası

YCA ile Tam Tıkanık Bilinci Açık Yetişkinde Heimlich Manevrası YCA olan kişilerde karın içi basıncını artırarak ve diyafram kasının kasılmasını sağlayıp cismin çıkarılması sağlamak amacıyla uygulanır. Hastanın arkasına geç ve hasta boyuna göre kendini ayarla. Elini yumruk yap,başparmak tarafını ksifoidin altına yerleştir. Diğer elinle yumruk yapılmış elini kavra, 5 kez yukarı-içeri doğru sert darbe ile çek. Beşerli vuruşlara; yabancı cisim çıkıncaya yada hastanın bilinci kapanıncaya kadar devam et.

Heimlich manevrası Sırt Vuruşu Heimlich Gebe Kurtarıcı + ve Gebe Hasta - Kurtarıcı ve Gebe Hasta -

YCA ile Tam Tıkanıklık Bilinç Kapalı Yetişkin Bilinci kapanan hastayı sırt üstü yatır. Dil çene kaldırma ile yabancı cisim ara. Baş geri çene yukarı ile havayolunu aç. 2 soluk ver,başarısızsa pozisyonu kontrol et, 2 soluk daha ver. Yine başarısızsa ; CPR’a başla.

YCA İle Tam Tıkanıklıkta Bilinç Kapalı Her Yaşta CPR Hipoksiye bağlı gevşemiş kaslar hava yolu direncini azaltır. CPR ile trakeadaki yabancı cisim bir ana bronşa itilebilir. CPR; 112 gelene, kurtarıcı tükenene yada hastada düzelme görülene kadar yapılır. Tek ana bronşa itilmiş YC uygun şartlarda çıkarılır.

TYD UYGULANIRKEN: Ventilasyonda zorluk varsa, bunun en önemli sebebi uygunsuz baş-çene pozisyonudur. Hasta/yaralı normal solunuma başlarsa bu durumu kontrol etmek için durulur, aksi takdirde resüsitasyona ara verilmez. Resüsitasyona, acil yardım ekibi gelene kadar ya da yorgunluktan tükenene kadar devam edilir.

TEŞEKKÜRLER…

ÖZET

Sağlık Personeli İçin TYD Şeması Bilinç Kapalı ? Solumuyor veya Gasping solunum 112 ara Varsa 2. kişi Hava yolunu aç Solunum Kontrol Dolaşım Kontrolü var yok var Kompresyonla başla 2 dk CPR (CAB) 1 şok İyileşme Pozisyonu yok Nabız Ritim Kontrolü Uygun Şekilde Solut Şok Ritmi Şok ritmi değil 2 dk CPR