T. C. ANKARA VALİLİĞİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim Şube Müdürlüğü www T. C. ANKARA VALİLİĞİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim Şube Müdürlüğü www.asm.gov.tr

BİLİNÇLİ İLAÇ KULLANIMI

AMAÇ:İlaç, ilaçla tedavi ve doğru ilaç kullanımı konularında bilgi kazandırmak Öğrenim Hedefleri: İlaçların kullanım amaçlarını sayabilme İlaçların kullanım yollarını sayabilme İlaçla tedavide dikkat edilecek kuralları sayabilme İlaçların saklanma kurallarını söyleyebilme

İLAÇ: İlaç; hastalıkların tanısı, önlenmesi, azaltılması ve tedavisi amacıyla kullanılan kimyasal maddelerdir. İlaçlar, Bitki Hayvan Mineral Sentetik olarak üretilirler

Flasterler, Şampuanlar İmplantlar, İLAÇ TÜRLERİ: SIVI KATI Ampul ve viyal Şurup Magma Lavman Tentür Süspansiyon Losyon Solüsyonlar İnhalasyon Preparatları Nazal Preparatlar Oftalmik Preparatlar Toz Tablet Draje Kapsül Pilül Pastil Supozituvar Ovül Flasterler, Şampuanlar İmplantlar,

İLAÇ TÜRLERİ FLASTERLER İMPLANTLAR SUPOZİTUVAR İNHALASYON PREPARATLARI OVÜL

İLAÇLARIN UYGULANMA YOLLARI Ağız yoluyla (Oral) Uygulama Enjeksiyonla Uygulama Dilaltı (sublingual) Uygulama Rektuma Uygulama İnhalasyon Yoluyla Uygulama Lokal Uygulama

İlaçları alırken / kullanırken dikkat edilecek kurallar İlaçların dertlerimize deva olabilmesi, her şeyden önce doğru kullanılmalarına bağlıdır. Bu sorumluluk hekim ve eczacıların yanı sıra, büyük oranda tüketicilere de düşmektedir. Yanlış ilaç kullanımı, istenen sonuçların elde edilmemesine, dahası bazı ciddi istenmeyen sonuçların ortaya çıkmasına yol açabilir.

AĞIZDAN İLAÇ KULLANIMI Ağızdan alınan katı ilaçlar bir su bardağı dolusu sıvı ile yutulmalı Bütünlüğü bozulmadan alınmalı, kırılmamalı, parçalanmamalı veya çiğnenmeme Sıvı şeklindeki ilaçlarda ilaç kutusundaki ölçek kullanılmalı

AĞIZDAN İLAÇ KULLANIMI Ambalajındaki veya prospektüsündeki hazırlama talimatı dikkatlice okunmalı Sıvı veya yarı katı ilaçlar kullanılmadan önce, etken maddenin eşit miktarda dağılımı için mutlaka iyice çalkalanmalıdır.

GÖZ İLAÇLARININ KULLANIMI Damlalar Eller yıkanmalıdır. Hastanın başı arkaya ve yukarıya doğru yöneltilerek uygulanmalıdır. Elmacık kemiğinin hemen üstünden, gözün altındaki deri aşağı doğru çekilmeli İlaç gözyaşı kanallarından uzağa (gözün dış kenarına doğru), alt göz kapağı ile göz küresinin arasına damlatılmalıdır.

GÖZ İLAÇLARININ KULLANIMI Damlalar İlaç damlatıldıktan sonra göz ovuşturulmamalı, ancak birkaç kez kırpıştırılmalıdır. Damlalığın ucunu göze veya göz kapağına dokundurmamalıdır. Süspansiyon şeklindeki göz damlaları önce iyice çalkalanmalıdır.

GÖZ İLAÇLARININ KULLANIMI Merhemler Eller yıkanmalıdır. Hastanın başı arkaya ve yukarıya doğru yöneltilerek uygulanmalıdır. Elmacık kemiğinin hemen üstünden, gözün altındaki deri aşağı doğru çekilmeli Merhemden ince bir tabaka alt göz kapağı ile göz küresinin arası boyunca sürülmelidir. İlacın göze dağılması için, hasta kısa bir süre gözlerini kapalı tutmalıdır.

GÖZ İLAÇLARININ KULLANIMI Merhemler Göze hafif bir şekilde uygulanacak masaj, merhemin dağılmasına yardımcı olacaktır. Kirlenmeden sakınmak için, merhem tüpünün ucunu göze dokundurmamalı ve kapağı hemen kapatılmalıdır.

BURUN İLAÇLARININ KULLANIMI Sıvı İlaçlar Burun önceden temizlenir, Ayakta veya oturarak veya sırtüstü yatarak baş arkaya doğru eğik pozisyonda tutulur. Her bir burun deliğine ilaç uygulandıktan sonra, buruna dağılmasını sağlamak için baş arkaya doğru eğik pozisyonda birkaç dakika tutulur.

BURUN İLAÇLARININ KULLANIMI Burun solüsyonları kirlenmeye açıktır. İlaç kullanıldıktan sonra damlalığın veya sprey şeklindeki şişenin ucu sıcak su ile yıkanmalı ve temiz bir kağıtla kurulanmalıdır Ancak sprey şeklindeki şişenin ucu yıkanırken şişenin içine su kaçmamasına dikkat edilmelidir. Kullanımdan ve temizlik işleminden sonra ilaç şişesi kapatılmalıdır. Enfeksiyondan sakınmak için, ilaç birden fazla kişi tarafından kullanılmamalıdır.

BURUN İLAÇLARININ KULLANIMI Merhemler Burun merhemleri kullanılırken, burun temizliğinden sonra, parmakla küçük miktarda merhem her iki burun deliğine yerleştirilir. Burun gerisine doğru ilaç iyice çekilir. Kullanımdan sonra tüpün ucu, temiz ve nemli bir kağıtla silinir ve kapağı kapatılır.

SUPOZİTUVAR (FİTİL) KULLANIMI Önce eller yıkanır. Kutudan çıkan iç ambalaj açılır Supozituvar su ile ıslatılır. Uzanır pozisyondaki hastanın rektumuna (makadına) yerleştirilir. Supozituvar uygulanamayacak kadar yumuşak ise, 30 dakika kadar süreyle buzdolabında tutularak sertleşmesi sağlanmalıdır. Uyguladıktan sonra eller tekrar yıkanmalıdır.

GEBELİK ve EMZİKLİLİK DÖNEMİNİNDE İLAÇ KULLANIMI

Gebelik ve Emziklilik süresinde ilaç kullanılması-1 Gebelik sırasında kullanılan ilaçların doğacak bebeğe geçişi söz konusudur. Gebelik boyunca ve emzirme döneminde ilaç kullanılması, hassas bir dengenin korunarak devam ettirilmesini gerektirir. İlaçların hemen tamamı anne sütüne geçebileceği için, emzirme döneminde ilaç kullanan annelerin bebeklerinde bazı istenmeyen etkiler ortaya çıkabilir.

Gebelik ve Emziklilik süresinde ilaç kullanılması-1 Eğer annenin ilaç kullanması gerekiyorsa, ilacı, emzirmeden hemen önce ya da hemen sonra alması en doğrusudur. Böylece ilacın anne sütüyle bebeğe geçişi büyük ölçüde engellenmiş olur.

Eğer gebe iseniz yada böyle bir ihtimal söz konusu ise: Bir çok ilacın gebelikte kullanımının güvenli olup olmadığı konusunda kesin kanıtların olmadığını, Bazı ilaçların doğacak bebekte çeşitli üzücü sonuçlara neden olabileceğini, Gebeliğin özellikle ilk üç aylık döneminde hekim önerisi dışında kesinlikle ilaç kullanılmaması gerektiğini, ASLA UNUTMAYINIZ.

Bebek ve Çocuklar; Yaşlılar; Dikkat edilmesi gereken özel gruplarlardan oldukları için,hekim tarafından önerilen doz ve zaman aralığına önemle uyulmalıdır. Yaşlılar; Yaşlılıkla birlikte vücut sıvıları azalır, böbrek ve karaciğer fonksiyonları geriler. Bu nedenle yaşlılıkta doz ayarlamasına dikkatle uyulmalıdır.

“İlaçların istenmeyen etkileri olabilir mi?” İlacın yanlış dozda (gereken dozun üstünde veya altında) kullanılması, İlacın yanlış biçimde kullanılması, İlacın yanlış zamanda, yanlış sıklıkta, yanlış süreyle kullanılması, Yanlış ilaç kullanılması ya da ilacın yanlış amaçla kullanılması, Yaşa, cinsiyete, kalıtsal faktörlere, ırka, kiloya ilişkin faktörler.

Bebekler ve çocuklarda istenmeyen etkiler, genç ve yetişkinlere oranla daha yüksektir. UNUTMAYALIM İstenmeyen etkileri şiddetlendirebileceği için, ilaç kullanırken kesinlikle alkol almayınız.

(!) İlaçları Satın Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz? İlaçları eczanelerden satın almalıyız. Son kullanma tarihine bakmalıyız.

Üzerinde belirtilen saklama koşullarına uyulmalıdır İlaçları nerede ve nasıl saklamalıyız? İlaçlar asla nemli ortamlarda bulundurulmamalı Isı ve şıktan korunmalı Oda ısısı en fazla 25 derece olmalı Ig, aşı, Ovül, spozituar, tetanoz vs serumları soğuk zincire uyularak buzdolabında saklanmalı Üzerinde belirtilen saklama koşullarına uyulmalıdır