Elektrik Enerjisinde Tasarruf

En ucuz enerji, tasarruf edilen enerjidir.

Enerjiyi niçin verimli kullanmalıyız? En önemli enerji kaynağı olan petrol ve kömür gibi fosil yakıtlar hızla tükeniyor. Enerji üretim ve tüketim süreçlerinde ortaya çıkan sera gazı emisyonları küresel ısınma ve iklim değişikliğinin en önemli nedenleri arasındadır. Evimizde ve ulaşımda tükettiğimiz enerjinin faturası aile bütçemizin en önemli kalemlerindendir. Enerji faturalarımızı düşürmek ve aile ekonomisi katkıda bulunmak, ülkemizin enerjide dışa bağımlılığı azaltmak ve gelecek nesillere yaşanılabilir bir çevre bırakmak için enerjiyi verimli kullanalım.

Buzdolabı

Enerji verim sınıfı yüksek yani enerji tüketimi düşük buzdolaplarını tercih edelim. “A+++” sınıfı en yüksek, “G” sınıfı ise en düşük verimliliktedir. Yeni bir buzdolabının 8-10 yaşındakilerden daha az enerji tükettiğini unutmayalım. Buzdolaplarımızı; fırın, radyatör gibi ısı kaynaklarından en az 30 cm uzak bir yere yerleştirelim, Güneş ışınlarından uzak tutalım. Duvarla arasında 10 cm, yanlardan ise 15 cm mesafe bırakalım. Böylece enerji tüketimimizi %10-15 azaltabilirsiniz. Dolabı mutfağın en soğuk yerine koyunuz. Buzdolabında tanıtma ve kullanma kılavuzunda belirtilen sıcaklık değerlerine uyalım. Mevsimsel ayarlarını zamanında yapın. Buzdolabınızda aşırı buzlanma gözlemlediğinizde buzların çözülmesini sağlayın. Aşırı buzlanma enerji tüketimini artırır.

Yemeklerinizi dolaba koymadan önce oda sıcaklığına kadar soğumasını bekleyiniz. Sonra dolaba koyunuz. Böylece yemeği soğutmak için ilave enerji harcatmayınız. Dolaba ve buzluğa kesinlikle aşırı yiyecek koymayınız. Soğuk hava dolap ve buzlukta serbestçe hareket etmesine özen gösteriniz. Buzdolabı kapısını uzun süre açık tutmaktan kaçınalım. Buzdolabı satın alırken verimli ömür maliyetini mutlaka hesaplayınız. Verimli Ömür Maliyeti =(Satın Alma Fiyatı) +(Yıllık Enerji Maliyeti x Tahmini Ömrü x İskonto Faktörü) Dolabın tahmini ömrü 20 sene, İskonto faktörü ise 0.76 dır. Buna göre en önemli faktör yıllık enerji maliyetidir.

Çamaşır Makinesi

Çamaşır makinesini tam kapasiteyle çalıştırmalıyız. Fazla miktarda ve aşırı köpüren deterjanlar yıkamayı güçleştirir ve tekrar durulama gerektirebilir. Az kirli çamaşırlarda ekonomik programı uygulamalıyız. Kurutma makinesi yerine, çamaşırları asarak kurutma yapabiliriz. Kurutmalı çamaşır makineleri daha fazla enerji tüketir. Çamaşırlarınızı kurutmak için makine kullanmak yerine asmayı tercih edin. Durulama biter bitmez çamaşırları çıkarınız. Nemli havanın uzaklaşması için çamaşır yıkanan yerin iyi bir şekilde havalandırılmasına dikkat ediniz. Çamaşır satın alırken verimli ömür maliyetini Mutlaka hesaplayınız. Verimli Ömür Maliyeti =(Satın Alma Fiyatı) +(Yıllık Enerji Maliyeti x Tahmini Ömrü x İskonto Faktörü) Çamaşır makinelerinin ortalama ömürleri 18 sene, iskonto faktörünün ise 0.78’dir. Buna göre en önemli faktör yıllık enerji maliyetidir.

Bulaşık Makinesi

Kısa süreli yıkama ve durulama özellikli bulaşık makinesi satın alınız. Yani daha az yıkama ve çalkalama süreli, daha az su ve elektrik enerjisi tüketen makineler satın alınız. Makineyi odaya yerleştirirken çevresinde en az 5 cm. boşluk kalmasına dikkat ediniz. Makinenin ısınmasından dolayı oluşan sıcak havanın kolayca dağılmasını sağlayınız. Aksi durumda daha fazla enerji harcanacaktır. Makine çalışırken mümkünse banyo ve mutfakta aşırı su kullanmayınız. Bulaşık makinesini tam kapasiteyle çalıştırmalıyız. dolmayan makineyi çalıştırmamalıyız. Her durumda makinenin aynı su ve enerjiyi harcadığını unutmamalıyız. Bulaşıkların yıkanması için 60 derece sıcaklık istenir ancak 50 derecede de bulaşıkların yıkanması mümkündür. Bu sayede yüzde 10 daha az enerji tüketmiş oluruz.

Az kirli bulaşıklar için kısa veya ekonomik devirli, düşük sıcaklıklı program kullanmalıyız. Bulaşık makineleri elde yıkamaya oranla daha az su ve elektrik tüketimi sağlar. Enerji verimi yüksek “A” sınıfı bulaşık makinesi, “D” sınıfı bulaşık makinesine göre %32, “G” sınıfına göre de %48 enerji tasarrufu sağlar. Bulaşık makinesi satın alırken verimli ömür maliyetini mutlaka hesaplayınız. Verimli Ömür Maliyeti = (Satın Alma Fiyatı) +(Yıllık Enerji Maliyeti x Tahmini Ömrü x İskonto Faktörü) Bulaşık makinelerinin ortalama ömrü 12 yıl ve iskonto faktörü 0.84’dür. Buna göre en önemli faktör yıllık enerji maliyetidir.

Ütü

Giyeceklerinizin düzgün bir şekilde asılması ütü ile daha az vakit geçirmenize, dolayısı ile daha az enerji tüketmenize neden olacaktır. Ütüleme işini ütüyü yeniden ısıtmayacak şekilde planlamalıyız. Ütüye başlamadan önce ütülenecek kıyafetleri düzgün bir şekilde askıya asmalıyız. Çamaşırları nemli olarak ütüleyelim. Bu durumda buhar ayarını kapatalım. Ütünüzün ısısı yeterli olacağından ütüleme işlemi bitmeden 5 dakika önce ütünüzü fişten çekiniz. Ütünüzün termostatını kumaş cinsine göre en düşük seviyeye ayarlayın. Ütünüzü satın alırken buhar ayarlı ve buhar kapasitesi yüksek, termostat ayarlı ve şebeke suyu kullanımına uygun olmasına özen gösteriniz.

Fırın

Enerji tasarrufu için fırın çalıştırıldığında iki veya üç tür yemeği aynı anda pişirmeniz tavsiye edilir. Fırın içinde havanın rahatça hareket edebilmesi için fırın ile tepsi arasında 5 cm. boşluk bırakılmalı. Bu durum hem iyi bir hava sirkülasyonunu hem de yemeğin daha hızlı ve iyi pişmesini sağlar. Fırın satın alırken mutlaka hava ve ısı sızdırmaz, yalıtımlı (fırın çalışırken elinizi kapağına koyduğunuzda sıcaklık hissetmemelisiniz) ve az enerji tüketenleri tercih ediniz. Mikrodalga fırınlarda ısıtma süresi 2-3 pişirme süresi 10-15 dakikadır yani normal fırına göre çok kısadır. Mikrodalga fırınlar klasik fırınlara göre önemli bir tasarruf sağlamaktadır. Düşük sıcaklıklarda ısı ayarı yapıp, yemeği yavaş pişirerek enerji israfını önlemiş oluruz.

Yemek pişerken fırın kapağını gerekmediği sürece açmayınız. Her kapak açılışında sıcaklık 25 0C ile 30 0C birden düşer. Gerekli olmadıkça ön ısıtma yapmayın ya da ön ısıtma süresini kısa tutun. Donmuş bir yiyeceği fırında çözmek yerine, daha uzun sürede oda sıcaklığında çözülmesini beklemek hem sağlık hem de enerji tasarrufu açısından önemlidir. Fırını toplam pişirme süresinden bir kaç dakika önce kapatarak aile bütçenize katkı sağlayabilirsiniz. Yiyecekleri (yemeklerinizi) düz tabanlı tencerelerde ve tepsilerde pişiriniz. Tepsiler fırına uygun olmalı. Yiyecekler çok küçük ve eğik tabanlı tepsilerde kısa sürede pişmez. Cam ve seramik kaplar, metal kaplardan daha uzun süre ısıyı tutar. Cam veya seramik kaplar kullanıldığında kızartma ve pişirme sıcaklığını 15 0C düşürebilirsiniz.

Elektrik Süpürgesi

Elektrik süpürgesi seçerken enerji kullanımındaki verimliliğe dikkat edilmelidir. Aynı emiş gücüne sahip az elektrik tüketen markaları tercih edip enerji tasarrufumuzu arttırabiliriz. Torbalı süpürgeler yerine su hazneli süpürgeleri tercih etmeliyiz. Elektrik süpürgesinin torbasını sık sık boşaltmalı ve dolan torbaları değiştirmeliyiz. Bu şekilde emiş gücünü arttırıp süpürgeyi daha verimli kullanabiliriz. Fırça ve boruları emiş kaybını önlemek için sürekli tem izlemeliyiz, gerekirse değiştirmeliyiz. Yılda en az bir kez motor bölümünü açıp buradaki toz ve pamukçukları temizlemeliyiz.

Diğer Ev Gereçleri

Isıttığınız mekanları % 50 – 55 nemlendirin, nemli hava daha iyi ısıl konfor Sağlar. Aydınlatma için floresan lamba kullanın. Floresan lambalar akkor lambalara göre 10 -15 kat daha uzun ömürlüdürler ve 40 watt lık bir floresan lamba 100 wattlık bir akkor lambadan daha fazla ışık üretir. Elektrikli aletleri satın alırken enerji sınıflarının yüksek olmasına dikkat edin. Elektrikli süpürgelerinizin torba ya da haznelerini sık sık temizlemeniz hem temizliğin kısa sürmesini hem de süpürgenizin emiş gücünü artırır. Saçlarınızı saç kurutma makinesi kullanmadan önce havlu ile iyice kurulamanız hem saçınızın nem dengesi açısından hem de enerji tüketimini azaltmak açısından önemlidir. Sıcak su temini için öncelikli olarak güneş enerjisi ile ısıtma sağlayan sistemleri tercih edin. Evinizde kullandığınız televizyon, DVD oynatıcı, müzik seti gibi cihazların bekleme  (stand by)  konumunda da elektrik tükettiklerini unutmayın. Unutmayın, bir fincan çay için kaynatılan iki fincan su enerji tüketiminizi ikiye Katlar. Duş sürenizi 10 dakikadan 5 dakikaya düşürerek CO2 salınımını yılda 135 kg  azaltırsınız.

Bunları Biliyor Muydunuz?

İki lambadan birini söndürmek tasarruf, aynı aydınlatmayı sağlayan daha az enerji tüketen teknolojik lambaların kullanılması ise verimliliktir. Evlerde kullanılan elektriğin % 20′si aydınlatma için kullanılmaktadır. Bir ağaç bir yılda ancak 20 kg CO2 temizleyebilir. Oda sıcaklığı oturma odaları için 19 – 21 C yatak odaları için 16 – 18 C aralığındadır. Kış günlerinde ortam sıcaklığındaki 1 derecelik azalma ile yakıt tüketiminde %5-7 tasarruf sağlayabilirsiniz. Unutmayın, ev aletlerinin bilinçli ve yerinde kullanımı hem bu gereçlerin ömrünü uzatacak hem de enerji tasarrufu yapmanıza katkı sağlayacaktır. Ülkemizde elektrik tüketimi incelendiğinde, sanayide % 63.2, konut ve ticarethanelerde % 28.2, Resmi dairelerde %4.5 ve sokak aydınlatmasında %4.1 oranında tüketildiği görülmektedir. 20 saatlik bir uçuşta yolcu başına 12 kg CO2 atmosfere salınır. Enerji tüketimindeki azalma aynı zamanda enerji üretiminde azalmaya neden olacağından atmosfere salınan sera gazlarının da salınımını azaltacaktır. Ülkemiz gelişmekte olan bir ülkedir ve gelişimini sürdürebilmesi için enerjiye ihtiyacı vardır. Türkiye de enerji üretimi yılda % 4 – 5 artarken elektrik tüketimi % 7- 8 artmaktadır. Bu artış dünya ortalamasının yaklaşık olarak iki katıdır. Türkiye’ de bir yılda kişi başı tüketilen enerjinin dörtte üçü ithal edilmektedir. Yani kişi başı yıllık enerji ithalatı 500 dolardır. Bu veriler göz önüne alındığında, ülkenin dışa bağımlılığını azaltmak için, yerli enerji kaynaklarının kullanılması ve enerjide verimliliğin sağlanması en önemli zorunluluklardandır. Evlerde sağlanacak %10 enerji tasarrufu ile 132 milyon dolar ülke ekonomisine geri kazandırılabilir. Doğru enerji verimliliği uygulamalarında üretimde kalite ya da performans düşmez.

Kaynaklar … : 2. Verimlilik Genel Müdürlüğü Anahtar Dergisi. Ocak 1. Çevre ve Orman Bakanlığı Enerji ve Su Tasarrufu Dosyası 2. Verimlilik Genel Müdürlüğü Anahtar Dergisi. Ocak 2012, s.33 3. http://www.onurenerji.com.tr/enerji- verimliligi/enerji-tasarrufu-icin-oneriler/ 4. ENVER

Enerji Verimliliği Bilim ve Teknoloji Kulübü Eskişehir Mehmet Ali Yasin İÖO Cemil Mercan Vizyon 21. Yüzyıl http://vizyon21yy.com/