Gezi Direnişi ve Sokak Hekimliği 16 Kasım 2013 Kevser Vatansever
http://www.ttb.org.tr/kutuphane/kimyasalgosteri_tr.pdf
31 Mayıs – 24 Haziran tarihleri arasında Yedi kişinin ölümü 60’ı ağır olmak üzere 8 000 yaralı 11 insanın gözünü kaybetmesi 103 kafa travması Toplam 191 açık yara ve 31 kırık 11 155 kişi ile görüşüldüğünde; %68,5 kimyasal gazdan çok yoğun etkilenme %30’u 1 metreden az bir mesafede maruz kalma, %38’i de 1-5 metre arasında maruz kalma %33’ü gaza en yakın olduğu mesafede, beş dakikadan daha uzun süreyle temas %53’ü ise farklı zamanlarda toplam 1-8 saat temas Gaz fişeği nedeniyle toplam 788 yaralanma (%7) Etkilenenlerin %92’si sağlık yardımı almamış ya da çevresindeki gönüllülerden Hastaneye başvurma /götürülme %5
İstanbul Hazırlık Önleme Hasarı azaltma İyileşme Öğrenme Risk iletişimi
31 Mayıs günü sabaha karşı müdahale sonucu: bir kafa travması, bir kol ve bacak kırığı, yaklaşık 100 minör yaralanma, gaza bağlı çok sayıda zehirlenme Saatler içinde İstanbul MMO’nda ilk revir Risk iletişimi, kriz önleme Olay yerinde (1 dr+ 1-2 öğrenci) müdahale: triyaj, ilk yardım İzlem: İstanbul TO standart adli muayene formu doldurup, gönüllü doktor refakatinde sağlık birimine ulaşım
İzmir Tabip Odası’nda revir İki temel işlev planlandı Hastanelere başvuru ve kapasiteyi değerlendirme eylem alanında ilk yardım Sağlık hizmeti ulaşılabilir mesafede acil yardım
Olayın başlangıcı ORAN SAAT İlk olgunun başvurusu-bir saat penceresinin başlangıcı Acil servislere akut olguların yarısının başvurması ORAN SAAT
İzmir Ambulans Servisi Toplumsal Olaylarda Acil Sağlık Organizasyonu Eğitim ve Çalıştayı 27 Haziran 2013
Eylem alanında ilk yardım
ulaşılabilir mesafede acil yardım
Kurallar –alanda –
Kurallar –revirde– Kayıt Gönüllüler Başvurular 112’ye başvuru
Sokak sağlıkçıları
Sokak sağlıkçıları 1932 Londra Açlık Yürüyüşleri 1963’te ABD’nde siyahların başlattığı Sivil Haklar Hareketi içinde 1968’de fark ediliyor; Chicago Valisi Daley: «bunlar kesin şiddet eylemi planlıyorlar, kendi sağlık ekiplerini getirmişler»
Street / Action medics
https://chicagoactionmedical. files. wordpress https://chicagoactionmedical.files.wordpress.com/2012/03/medic-binder-chi-2012-03.pdf
Sokak sağlıkçıları
Uluslararası işbirliği yaygın ABD Kanada Avustralya Almanya Yunanistan Hollanda Rusya İngiltere Ukrayna … Uluslararası işbirliği yaygın
Örgütlenme ve çalışma ilkeleri ÖNCESİNDE EĞİTİM 20 saatlik sokak sağlıkçısı eğitimi 8 saatlik afinite grubu eğitimi
«alternatif tıp uygulamaları dışlanmıyor» Eğitim konuları Öncelikler, «ÖNCE ZARAR VERME» TYD Sıcak-soğuk maruziyeti Travma Kimyasal silahlar Dekontaminasyon (kimyasal, internal, ruhsal) Hazırlıklı olma ve sonrasında yapılacaklar Ekipman ve giyim «alternatif tıp uygulamaları dışlanmıyor»
Örgütlenme ve çalışma ilkeleri İkili ekipler (buddy pair) İkinci bir çift göz, el ve başka bir bakış açısı Olay yeri değerlendirme, kalabalık kontrolü, hasta/yaralı taşıma Gün sonunda birlikte debriefing Temel ihtiyaçlar Eylem öncesi KENDİN: O günkü ruh hali, o güne özgü riskler, kişisel sınırlar, sağlık sorunları, kötü deneyimler, umutları, amacı… DENEYİM: Olay deneyimi ve tıbbi beceriler PLANLAMA: Roller (kim müdahale edecek, kim karar verecek?), iletişim, felsefe (polis, faşist, vb. tedavi edilecek mi?), eyleme katılım düzeyi (kürsüye çıkma, slogan, marşa katılım vb.), gün sonunda geri bildirim ve debriefing
Örgütlenme ve çalışma ilkeleri Eylem sırasında grup olma (affinity group) (4-16 kişi) Özel kıyafetli ekiplerin yanı sıra eylemciler arasında «gerilla» sağlıkçılar Söylenti kontrolü ve sakinleştirme Çeşitli beceri alanları ve düzeyleri (triyaj, ileri tedavi, yasal sorunlarla baş etme, ruh sağlığını koruma, malzeme yetiştirme, etrafı gözlemleme…) Gözaltı desteği Hedef olması muhtemel üyeleri koruma (etnik köken, cinsel kimlik, engellilik…) Grubu sızmaların engellenebilmesi
Örgütlenme ve çalışma ilkeleri Olay sonrası debriefing/değerlendirme ZORUNLU Stres ve travmayı uzaklaştırmak Gizli travma ve stresi tanımlamak Başka perspektifleri fark etmek Kendini/başkalarını desteklemek
Sokakta hizmet ilkeleri Önce birincil korunma, eğitim ve güçlendirme İkincil korunma ve güvenlik önlemleri Halk sağlığı ve güvenlik önlemleri alarak olay yerini güvenli hale getirme Triyaj ve dikkatli bir hasta değerlendirmesi Tehlike işaretlerinin tanınması, ilk yardım, TYD, kayıt, sevk, gerektiğinde hastaya eşlik edilmesi Tehlike belirtileri yoksa, hastanın güvenliği, ilk yardım, eğitim Emosyonel ve fiziksel sağlığının iyileşmesi için ileri tedavi ve destek almaya teşvik
YAPMA ! Reçeteli-reçetesiz ilaç dağıtımı Hizmet için ücret alınması Sözlü onay almadan dokunmak Hasta gizliliğinin ihlal edilmesi Kayıt tutulmaması Söylenti yaymak, sağlık-dışı konularda bilgi kaynağı olmak Hastanın yalnız bırakılması Tarafsızlığın elden bırakılması MESLEKİ ETİK KURALLARA TÜMÜYLE UYULACAK
Sonuç Deneyimi bilgiyle zenginleştirme Uluslararası deneyimleri paylaşma Başka bir sağlık sistemi için mücadele