İstanbul’a Su Sağlayan Göl Havzaları Koruma Stratejileri Adem ŞANLISOY Yüksek Şehir Plancısı İSKİ Avrupa Bölgesi Havza Koruma Müdürü Mustafa Sami DEMİRSOY Yüksek Şehir Plancısı İSKİ Avrupa Bölgesi Havza Koruma Müdürlüğü

Havza Koruma Stratejileri Mevzuat Havzalarda Yapılaşma Denetimi Mutlak Koruma Alanlarının Tahliyesi Ağaçlandırma Faaliyetleri

Havza Neden Önemlidir? Su toplama havzaları, kapsadıkları, 1. Ormanlık alanları, 2. Yeşil alanlar, 3. Açık alanlar ile Bölge Ekolojisinin devamlılığı açısından hayati önem taşırlar. Havzalar 1. Yağış oluşumu, 2. Toprağa ulaşan yağış, 3. Su miktarı ve kalitesi, 4. Yüzeysel akış, Toprağın su tutma kapasitesi ve 5. Tabansuyu (Yer altı suyu) düzeyi üzerinde etkilidirler.

Su Havzaları;Bent ve barajlarda suların toplandığı alanlardır. İçmesuyu Havzaları Su Havzaları;Bent ve barajlarda suların toplandığı alanlardır. MELEN KOCAELİ İSTANBUL KIRKLARELİ TEKİRDAĞ DÜZCE İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ HİZMET ALANI = 5453 km2 İÇMESUYU TEMİN EDİLEN HAVZA ALANLARI = 6354 km2

Havza Koruma Mevzuatı 1

İstanbul’un havzaları; İSKİ KANUNU ve buna dayanılarak çıkarılan HAVZA YÖNETMELİĞİ ile yönetilmektedir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde ihtiyaç duyulan içme ve kullanma sularının temin edildiği İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilinde ve haricinde bulunan yüzey ve yeraltı su kaynaklarının çeşitli yollarla kirlenmesini önlemektir.

ORMAN Yapılaşma Sanayi Tarım Madencilik Kaynak (Göl-Dere) İzin Yok   Yapılaşma Sanayi Tarım Madencilik Kaynak (Göl-Dere) İzin Yok   Yapılaşma Sanayi Tarım Madencilik Kısa Koruma Alanı İzin Yok Organik Bitkisel Üretim   Yapılaşma Sanayi Tarım Madencilik Göl Mutlak-Dere Koruma Alanı İzin Yok   Yapılaşma Sanayi Tarım Madencilik Orta Mesafeli Koruma Alanı Kısıtlı Serbest İzin Yok Organik Bitkisel Üretim   Yapılaşma Sanayi Tarım Madencilik Uzun Mesafeli Koruma Alanı Kısıtlı Serbest Kıstılı Serbest Yok Organik Bitkisel-Hayvasal Üretim DÜŞÜK YOĞUNLUKLU YERLEŞİM ALANI KAKS:0,09 ORMAN H.Sınırı I. VE II. SINIF TARIM ARAZİSİ 2.000 m 1.000 m Köy Yerleşmesi 300 m Orta Kısa Uzun Mesafe Mutlak Göl

Havzalarda Yapılaşma Denetimi 2

TEMMUZ 2003 GÖRÜNTÜSÜ EKİM 2004 GÖRÜNTÜSÜ ÖMERLİ HAVZASI TEMMUZ 2003 GÖRÜNTÜSÜ EKİM 2004 GÖRÜNTÜSÜ

BÜYÜKÇEKMECE HAVZASI

HAZİRAN 2008 GÖRÜNTÜSÜ EKİM 2008 GÖRÜNTÜSÜ ELMALI HAVZASI HAZİRAN 2008 GÖRÜNTÜSÜ EKİM 2008 GÖRÜNTÜSÜ

3 MUTLAK KORUMA ALANLARINDAKİ YAPILARIN TAHLİYESİ (SIFIR YAPILAŞMA PROJESİ) 3

ÖMERLİ HAVZASI ÖMERLİ HAVZASI 0 – 100 m içindeki mevcut tüm yapılar (82 yapı) kaldırılmıştır. Diğer yapılarla ilgili süreç devam etmektedir.

ÖMERLİ HAVZASI

ÖMERLİ HAVZASI

ÖMERLİ HAVZASI

ÖMERLİ HAVZASI

4 AĞAÇLANDIRMA FAALİYETLERİ

Temel amaç; İçmesuyu havzalarında yapılacak ağaçlandırmaların ana amacı, bol, kaliteli ve sağlıklı temiz su üretebilmek için, erozyonu önleyecek bir özelliğe sahip, su tüketimi düşük olan doğal ağaç türlerine ağırlık verilen ve hidrolojik işlevi ön planda gelen bir ekosistem oluşturmaktır. İkincil amaç ise; Su kirlenmelerine neden olan yapılaşma baskısını ve bu alanların tarım alanı olarak kullanılmalarını engellemek, çevre güzelleştirme, toplum sağlığı ve benzeri kollektif hizmetlerdir. Bu amaçla havzaların ağaçlandırma çalışmalarına çok büyük önem verilmektedir.

Sonuç Bir nilüfer gölünde tek bir nilüfer yaprağı vardır ve her gün yaprak sayısı iki katına çıkmaktadır. İkinci gün iki yaprak, üçüncü gün dört yaprak, dördüncü gün sekiz yaprak, böylece sürer gider. Soru şudur: Nilüfer gölü 30’uncu gün tamamen dolu ise kaçıncı gün yarı dolu olmuştur. Cevap: Yirmidokuzuncu gün. Bugün İstanbul’un çevresel değerleri bakımından yirmidokuzuncu günüdür. Çevrenin, özellikle havzaların bu bilinçle, ekosistemin tümüyle sürdürülebilirliği ve koruma kullanma dengesini gözeten bir yaklaşımla korunması ve kalan 1 günlük sürenin çok iyi yönetilmesi gerekmektedir.

T e ş e k k ü r l e r . . . www.iski.gov.tr