Prof. Dr. Oktay KADAYIFÇI HEKİMLİKTE ETİK Prof. Dr. Oktay KADAYIFÇI Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. Başkanı Balcalı / ADANA

İmportant than knowledge” “Imagination is more İmportant than knowledge” Albert Eistein

Prof. Dr. Oktay KADAYIFÇI En ölümcül hastalık; “DOĞUM” dur... Prof. Dr. Oktay KADAYIFÇI

Galen Hipokrat Soranus

1581; François Rousset 14 Sezaryen tanımladı.

1846; Ether

Türkiye’de ilk Sezaryen, 1900’lü yıllarda, Cemil TOPUZLU tarafından yapıldı.

1928; Alexandar Fleming “Penisilini” keşfetti.

1950’li Yıllarda Tıp... 5 Duyu...

High-Tech Tıp Robotik Cerrahi Computerize Tanı Yöntemleri ve Cerrahi Gen Tedavisi Kloning .................................... ?

Laparotomi Laparoskopi Robotik cerrahi Doğal deliklerden cerrahi (skarsız cerrahi) DOĞUM BİR CERRAHİDİR

Elinde çekiç olan her şeyi çivi görür.

Cerrahi Tıbbın Aczidir. Prof. Dr. Oktay KADAYIFÇI

Bir Girişim için : Yapılabilir olmak Yapabilmek Ortamın uygun olması Endikasyon Toplum değerlerine ters düşmemek

Kozmetik Travma Sezaryen dışında ameliyat olmayacak.

Her zenaatkar işini o işin yapılması gerektiği gibi yapmalıdır. Sir Anthony Fitzherbert, 1534.

HEKİMİN SORUMLULUKLARI Çalıştığı Kuruma Hastaya Hastanın Ailesine Hastanın masraflarını ödeyen organizasyona Hastanın çalıştığı yere Hekimin kendine TÜM İNSANLIĞA

ETİK Etik doğrular ve yanlışların ahlaki değerlerimiz açısından belli kurallar ışığında irdelenmesi olarak tarif edilir, örneğin, -Neleri yapmalıyız ve neleri yapmamalıyız ? - İyi ve kötü huylar (erdemler ve zaaflar) etik’te en önemli sorgu “ahlak nedir ?” sorusudur.

Yasalar Dini inançlar Toplumsal değerler Çıkarlar Beklentiler

-Keep the first wife, and marry a non - carrier partner -No more children -Marry a non-carrier partner -Keep the first wife, and marry a non - carrier partner -Continue to have children and take chance -Pre-implantion diagnosis with in vitro fertilization (IVF)

PRIMUM NON NOCERE HİPPOKRAT

Hastalıklar karşısında iki alışkanlık edinin, yardım et veya en azından zarar verme. Epidemiks-Hipokrat

6 ANA ETİK KURAL Bağımsızlık ve Özgürlüğe Saygı Yararlı Olma Sır Saklama Doğruyu Söyleme Beceri Karar

Sağlık Fiziksel, Ruhsal ve Sosyal açıdan tam bir iyilik halidir. Ve bu iyilik hali sadece hasta ve sakat olmamakla değil başka nedenlerle de bozulabilir. WHO 1948

Famous Professor of Physchiatry New York

Hekimlik şifa veremediği durumlarda bile teselli etmeyi bilmelidir. Hasta bozuk bir makine olmadığı gibi bizde onları tamir eden teknisyenler değiliz. Bilim “Manolya” gibidir. Daha koklarken solmaya başlar. Birçok alanda bugünün gerçeği, yarının yanlışı olabilir. V. GOMEL

DOĞUM HEKİMLİĞİ ve ETİK Anne-bebek çıkar çatışması İnsan yaşamı ne zaman başlar ? Yasalar,deontoloji ve etik ilişkisi Yardımla üreme ve etik Ultrasonografi ve etik Reprodüktif Genetik ve etik Gebeliğin sonlandırılması ve fetus sayısının azaltılması 3.trimesterde fetal anomali Anensefali ve organ bağışı İnsan embriyosu ve araştırma Üreme etiği

Bir işlemden asıl amaçlanan sağlık sorununa bağlı yaşam kalitesini artırmaktır. Çoğu kez hekim ölçülebilen geçici ve bir yerde şaşırtıcı bulgularla buna karar verir. (Surrogate endpoint)

Toplam Kalite Değerlendirilmesi (Total Quality Assesment) Sonuca Bağlı Göstergeç (Outcome Based Indicator)

Tanı : 25 cm. çapında Myoma Uteri Tedavi: Histerektomi Pelvik Ağrı Tanı : 25 cm. çapında Myoma Uteri Tedavi: Histerektomi Patoloji : Tanı doğrulandı Sonuç : Ağrı devam ediyor Başarı : ?

Told she has one year to live if she does not have treatment Example: Woman is diagnosed with cancer Told she has one year to live if she does not have treatment Her quality of life, without treatment, will be 0.8 of perfect health and she will then die very quickly Without treament = 0.8 QALYs

Told she has one year to live if she does not have treatment Example: Woman is diagnosed with cancer Told she has one year to live if she does not have treatment If she receives new treatment she will live for 3 years, but her QoL will be 0.25 of perfect health because of the toxity of the treatment With treament = 0.75 QALYs No point in treating this woman

Efficacy : Bir yöntem en iyi şartlarda ve en iyi ellerde uygulanmadığında elde edilebilecek en yüksek etkenlik. Effectiveness : Bir yöntemden günlük uygulama sırasında elde edilen ortalama etkenlik. Efficiency : Bir yöntemin etkenliğinin en az komplikasyon ve en düşük fiyatla elde edilmesi.

Push the envelope Me too effect Consumer’s demand V. GOMEL

DERECE KANIT GÜCÜ A B C D GPP NICE TA 1.DERECE KANITA DAYALI UZMAN GÖRÜŞLERİNE BAĞLI ÖNERİLER NATIONAL INSTITUTE FOR CLINICAL EXCELLENCE ÖNERİLERİ

KANIT DÜZEYLERİ DÜZEY KANIT 1A RANDOMİZE KONTROLLÜ ÇALIŞMALAR METAANALİZİ 1B EN AZ BİR RANDOMİZE KONTROLLÜ ÇALIŞMA 2A EN AZ BİR İYİ PLANLANMIŞ RANDOMİZE OLMAYAN KONT.ÇALIŞMA 2B EN AZ BİR YARI DENEYSEL ÇALIŞMA (COHORT ÇALIŞMA) DENEYSEL OLMAYAN TANIMLAYICI ÇALIŞMALAR 4 UZMAN RAPOR VE GÖRÜŞLERİ

Kaliteyi Devamlı Artırma (Continuous Quality Improvement) Ne yapıyorum ? Niçin yapıyorum ? Nasıl yapıyorum ? Daha iyi nasıl yaparım ? W.Edwards Deming ve Joseph Juran

Hekim önce bir vatandaştır. Vatandaş olarak ülkesinin : Anayasasına Medeni ve Ceza yasalarına uymak zorundadır.

Hekim ülkesinin, yöresinin ve yakın çevresinin ; Etik kurallarına, Deontoloji prensiplerine, Bağlı olduğu meslek kuruluşunun prensiplerine bağlıdır.

Hekim mesleği gereği özel yasalara bağlıdır. Hekimliği düzenleyen - Yasalar - Tüzükler - Tamimler - Yönetmelikler Hastane kuralları (Hastanede çalışıyorsa) Memurluğu düzenleyen yasalar (Devlet memuru ise)

Ayrıca hastasının ve hasta yakınlarının anlayışına bağlıdır.