PERSPEKTİF Yukarıya doğru uzanan kenarlar YÜKSEKLİK kenarlarıdır. PERSPEKTİF (İZDÜŞÜM) :Cisimlerin yükseklik, genişlik ve derinlik boyutları ile ön, üst ve yan görünüşleri aynı anda birlikte görünecek şekilde çizilmesine PERSPEKTİF denir. PERSPEKTİF (İZDÜŞÜM) :Geometrik cisimlere farklı taraflarından baktığımızda farklı görünüşler elde ederiz. Bu cisimlerin çizimleri yapılırken herkes tarafından kolayca anlaşılabilmesi için cismin üç yüzünü birden gösteren perspektif çizimler yapılır. Perspektif çizimlerde çizimler bizden uzaklaştıkça küçülmüş ve renkleri solmuş gibi görünür. PERSPEKTİF (İZDÜŞÜM) :Perspektifte, Perspektif, nesnelerin görünümünü 3 boyutlu olarak düz bir yüzeyde, yani 2 boyuta indirgeyerek, göstermeye yarayan bir iz düşümdür. İki boyutlu yüzeye üç boyutlu cismin resmini çizim metodur. Cisimler uzaklaştıkça görünüşleri gerçek görünüşlerinden farklılaşarak ufalır. Bizden uzaklaşan kenarlar ise DERİNLİK (EN) kenarlarıdır. Bize yakın olan yatay ve eğik konumdaki kenarlar GENİŞLİK (BOY) kenarlarıdır. PERSPEKTİF (İZDÜŞÜM) :PERSPEKTİF cisimlerin göründüğü gibi çizilmesidir. Bu çizimlerde iki değil üç boyut bulunur. Bize yakın olan yatay ve eğik konumdaki kenarlar GENİŞLİK, Yukarıya doğru uzanan kenarlar YÜKSEKLİK, Bizden uzaklaşan kenarlar ise DERİNLİK kenarlarıdır. Perspektif konusu iki boyutlu çizimlerde üçüncü boyutu gösterebilmek amacını taşır.

UFUK HATTI(UFUK ÇİZGİSİ) UFUK HATTI (UFUK ÇİZGİSİ) :Zeminin bittiği yerde gökyüzü ile birleşen çizgiye UFUK ÇİZGİSİ veya ZEMİN ÇİZGİSİ denir. Ufuk çizgisi, üzerinde yok olma noktası içeren yatay çizgidir. UFUK HATTI UFUK ÇİZGİSİ ZEMİN ÇİZGİSİ

KAYBOLUNAN (KAÇAN) DOĞRULAR KAYBOLUNAN DOĞRULAR (KAÇAN DOĞRULAR): Gözümüzden uzaklaştıkça birleşiyormuş gibi görünen paralel çizgilere KAYBOLUNAN DOĞRULAR veya KAÇAN DOĞRULAR denir. UFUK HATTI ZEMİN ÇİZGİSİ UFUK ÇİZGİSİ KAYBOLUNAN veya KAÇAN DOĞRULAR UFUK HATTI ZEMİN ÇİZGİSİ UFUK ÇİZGİSİ KAYBOLUNAN veya KAÇAN DOĞRULAR KAYBOLUNAN veya KAÇAN DOĞRULAR

KAYBOLUNAN NOKTA KAYBOLUNAN DOĞRULAR KAÇAN DOĞRULAR

KAÇMA NOKTASI (KN NOKTASI,YOKOLMA NOKTASI,KAYBOLUNAN NOKTA) Gözümüzden uzaklaştıkça kaybolunan doğruların birleşiyormuş gibi göründüğü noktaya“KAYBOLUNAN NOKTA”,”KAÇMA NOKTASI veya KN NOKTASI” veya “YOK OLMA NOKTASI” denir. YOKOLMA NOKTASI KAÇMA NOKTASI KN NOKTASI KAYBOLUNAN NOKTA YOKOLMA NOKTASI KAÇMA NOKTASI KN NOKTASI KAYBOLUNAN NOKTA

PERSPEKTİF ÇEŞİTLERİ 1)BİR NOKTA (BİR KAÇMA NOKTALI) PERSPEKTİFİ Prizma modelinin ön yüzü, resmin (çizimin) düzlemine paralel olarak yapılıyorsa bu perspektif çizim tipine “bir nokta perspektifi” denir. Bir nokta perspektifinde bir tane YOK OLMA NOKTASI veya bir tane KAÇMA NOKTASI vardır. Bir nokta perspektifinde CİSMİN YÜZÜ kullanılır. TELEVİZYONUN ÖN YÜZÜ ÇİZİM DÜZLEMİNE PARALELDİR.ÖYLE İSE BU ÇİZİM BİR NOKTA PERSPEKTİFİDİR.

AÇIKLAMA-1 Geometrik cisimlerin görünümlerinin BİR NOKTA PERSPEKTİFİ çizimlerinde;a)Üstten denildiğinde ufuk çizgisi geometrik cismin üstünden geçer. Geometrik cisimlerin görünümlerinin BİR NOKTA PERSPEKTİFİ çizimlerinde;b)Alttan denildiğinde ufuk çizgisi geometrik cismin altından geçer. Geometrik cisimlerin görünümlerinin BİR NOKTA PERSPEKTİFİ çizimlerinde;c)Sağdan denildiğinde yok olma noktası veya kaybolunan nokta Geometrik cismin (Kaçma noktası, KN noktası) sağındadır. Geometrik cisimlerin görünümlerinin BİR NOKTA PERSPEKTİFİ çizimlerinde;d)Soldan denildiğinde yok olma noktası (Kaçma noktası, KN noktası) ufuk hattının veya geometrik cismin solundadır. Geometrik cisim sağdadır. Geometrik cisimlerin görünümlerinin BİR NOKTA PERSPEKTİFİ çizimlerinde; e)Sağ ve sol kelimeleri geçmiyorsa yok olma noktası veya kaybolunan nokta (Kaçma noktası, KN noktası) ufuk çizgisinin ortasındadır.Geometrik cisim yok olma noktasını ortalar.

BİR NOKTA PERSPEKTİFİ ÖNDEN VE ÜSTTEN GÖRÜNÜM ÖNDEN,ÜSTTEN VE SOLDAN GÖRÜNÜM ÖNDEN,ÜSTTEN VE SAĞDAN GÖRÜNÜM ÖNDEN, ALTTAN VE SAĞDAN GÖRÜNÜM ÖNDEN, ALTTAN VE SOLDAN GÖRÜNÜM ÖNDEN VE ALTTAN GÖRÜNÜM

ÖNDEN VE ÜSTTEN GÖRÜNÜM 3)Yok olma noktası veya kaybolunan nokta, sağda veya solda demediği için, geometrik cismin ön yüzünün üst kenarının tam ortasına denk gelecek şekilde alınır.[ Yok olma noktası yani kaybolunan nokta yön belirtilmediği için (sağda veya solda) ufuk çizgisinin tam ortasından alınır.] 4)Yok olma çizgisi geometrik cismin ortasına denk gelir. ÖNYÜZÜ VE ÜST YÜZÜ GÖRÜNEN BİR GEOMETRİK CİSMİN GÖRÜNÜMÜNÜN BİR NOKTA PERSPEKTİFİ ÇİZİMİ (ÖNDEN VE ÜSTTEN GÖRÜNÜM): 1) Geometrik cismin ön yüzü ve üst yüzü görünür. 2) Üstten dediği için ufuk çizgisi üsttedir. ÜST YÜZ ÖN YÜZ

ÖNDEN,ÜSTTEN,SOLDAN GÖRÜNÜM ÖNYÜZÜ, ÜST YÜZÜ VE SOL YÜZÜ GÖRÜNEN BİR GEOMETRİK CİSMİN GÖRÜNÜMÜNÜN BİR NOKTA PERSPEKTİFİ ÇİZİMİ (ÜSTTEN VE SOLDAN GÖRÜNÜM): 1)Geometrik cismin ön yüzü, üst yüzü ve sol yan yüzü görünür. SOL ÜST YÜZ SOL YÜZ YÜZ ÖN YÜZ 2)Üstten dediği için ufuk çizgisi geometrik cismin üstünden geçer. 3)Soldan dediği için, Yok olma noktası veya kaybolunan nokta, geometrik cismin sol üst tarafındadır.Geometrik cisim yok olma noktasının sağındadır.

ÖNDEN ,ÜSTTEN,SAĞDAN GÖRÜNÜM ÖNYÜZÜ, ÜST YÜZÜ VE SAĞ YÜZÜ GÖRÜNEN BİR GEOMETRİK CİSMİN GÖRÜNÜMÜNÜN BİR NOKTA PERSPEKTİFİ ÇİZİMİ (ÜSTTEN VE SAĞDAN GÖRÜNÜM) ÖNDEN ,ÜSTTEN,SAĞDAN GÖRÜNÜM 1)Geometrik cismin ön yüzü, üst yüzü ve sağ yan yüzü görünür. ÜSTYÜZ SAĞ YÜZ ÖNYÜZ 2)Üstten dediği için ufuk çizgisi geometrik cismin üstünden geçer. 3)Sağdan dediği için,Yok olma noktası veya kaybolunan nokta, geometrik cismin sağ üst tarafındadır.Geometrik cisim yok olma noktasının solundadır.

ÖNDEN, ALTTAN VE SOLDAN GÖRÜNÜM 1)Geometrik cismin ön yüzü, alt yüzü ve sol yan yüzü görünür. ÖNDEN, ALTTAN VE SOLDAN GÖRÜNÜM ÖNYÜZÜ, ALT YÜZÜ VE SOL YÜZÜ GÖRÜNEN BİR GEOMETRİK CİSMİN GÖRÜNÜMÜNÜN BİR NOKTA PERSPEKTİFİ ÇİZİMİ (ALTTAN VE SOLDAN GÖRÜNÜM) 2)Alttan dediği için ufuk çizgisi geometrik cismin altındadır. ÖNYÜZ SOLYAN YÜZ ALTYÜZ 3)Soldan dediği için, Yok olma noktası veya kaybolunan nokta, geometrik cismin sol alt tarafındadır. Geometrik cisim yok olma noktasının sağındadır.

ÖNDEN,ALTTAN VE SAĞDAN GÖRÜNÜM ÖNYÜZÜ, ALT YÜZÜ VE SAĞ YÜZÜ GÖRÜNEN BİR GEOMETRİK CİSMİN GÖRÜNÜMÜNÜN BİR NOKTA PERSPEKTİFİ ÇİZİMİ ÖNDEN,ALTTAN VE SAĞDAN GÖRÜNÜM ÖN YÜZ 3)Yok olma noktası veya kaybolunan nokta, geometrik cismin sağ alt tarafındadır. SAĞ YAN YÜZ ALTYÜZ 1)Geometrik cismin önyüzü, alt yüzü ve sağ yan yüzü görünür. 2)Alttan dendiği için ufuk çizgisi geometrik cismin altından geçer.

ÖNDEN VE ALTTAN GÖRÜNÜM ÖNYÜZÜ VE ALT YÜZÜ GÖRÜNEN BİR GEOMETRİK CİSMİN GÖRÜNÜMÜNÜN BİR NOKTA PERSPEKTİFİ ÇİZİMİ ÖNYÜZ ALT YÜZ 1)Geometrik cismin önyüzü ve alt yüzü görünür. 2)Alttan dendiği için ufuk çizgisi geometrik cismin altından geçer. 3)Yok olma noktası ufuk hattının tam ortasındadır.Geometrik cisim yok olma noktasını ortalar.

2)İKİ NOKTA (İKİ KAÇMA NOKTALI) PERSPEKTİF: Prizma modelinin ön yüzü resmin düzlemine dik olarak yapılıyorsa iki nokta perspektifi kullanılır. Prizma modelinin ön yüzü (sağ veya sol yüzlerin kesiştiği dikey ayrıt),resmin (çizimin) düzlemine paralel değilse bu perspektif çiziminde iki kaybolunan nokta yani yok olma noktası vardır. Bu tekniğe “İKİ NOKTA PERSPEKTİFİ” denir. AB DOĞRU PARÇASI İKİ DÜZLEMİN KESİŞİM DOĞRUSUDUR.AB DOĞRUSU ÇİZİM DÜZLEMİNE DİK OLDUĞU İÇİN BU ÇİZİM İKİ NOKTA PERSPEKTİFİDİR.

ALT YÜZÜ DEDİĞİ İÇİN UFUK HATTI GEOMETRİK CİSMİN ALTINDAN GEÇER. İKİ NOKTA PERSPEKTİFİ YAN YÜZÜ VE ÜST YÜZÜ GÖRÜNEN GEOMETRİK CİSİMLERİN GÖRÜNÜMÜNÜN İKİ NOKTA PERSPEKTİF ÇİZİMİ: YAN YÜZÜ VE ALT YÜZÜ GÖRÜNEN GEOMETRİK CİSİMLERİN GÖRÜNÜMÜNÜN İKİ NOKTA PERSPEKTİF ÇİZİMİ: ÜST YÜZÜ DEDİĞİ İÇİN UFUK ÇİZGİSİ GEOMETRİK CİSMİN ÜSTÜNDEN GEÇER. ALT YÜZÜ DEDİĞİ İÇİN UFUK HATTI GEOMETRİK CİSMİN ALTINDAN GEÇER.

AÇIKLAMA-2 AÇIKLAMA -2) Geometrik cisimlerin görünümlerinin İKİ NOKTA PERSPEKTİFİ çizimlerinde; a)Üstten denildiğinde ufuk çizgisi geometrik cismin üstünden geçer AÇIKLAMA -2) Geometrik cisimlerin görünümlerinin İKİ NOKTA PERSPEKTİFİ çizimlerinde; b)Alttan denildiğinde ufuk çizgisi geometrik cismin altından geçer. AÇIKLAMA -2) Geometrik cisimlerin görünümlerinin İKİ NOKTA PERSPEKTİFİ çizimlerinde; c)Her iki durumda da yok olma noktası veya kaybolunan nokta (Kaçma noktası, KN noktası) geometrik cismin iki tarafında yer alır.

YAN YÜZÜ VE ÜST YÜZÜ GÖRÜNEN GEOMETRİK CİSİMLERİN GÖRÜNÜMÜNÜN İKİ NOKTA PERSPEKTİFİ 1)Geometrik cismin üst yüzü,sağ yan yüzü ve sol yan yüz görünür. 2)Üstten dendiği için ufuk çizgisi geometrik cismin üstünden geçer. ÜST YÜZ 3)Kaybolunan nokta veya yok olma noktası geometrik cismin üstünde sağında ve solunda olmak üzere iki tanedir. SAĞ YAN YÜZ SOL YAN YÜZ

YAN YÜZÜ VE ALT YÜZÜ GÖRÜNEN GEOMETRİK CİSİMLERİN GÖRÜNÜMÜNÜN İKİ NOKTA PERSPEKTİFİ SOL YAN YÜZ SAĞ YAN YÜZ 1)Geometrik cismin alt yüzü,sağ yan yüzü,sol yan yüzü görünür. 2)Alttan dediği için ufuk çizgisi geometrik cismin altından geçer. ALT YÜZ 3)Kaybolunan nokta veya yok olma noktası geometrik cismin üstünde sağında ve solunda olmak üzere iki tanedir.

ÖRNEK-1:Aşağıda verilen tanımlardan kaç tanesi doğrudur? I.Perspektif çizimi yapılan cismin ön yüzü, çizimin yapıldığı düzleme paralel ise bu perspektif çizim tipine “ bir nokta perspektifi “denir. II. Perspektif çizimi yapılan cismin ön yüzü, çizimin yapıldığı düzleme paralel değilse, bu perspektif çizim tipine “ iki nokta perspektifi “denir. III. Bir geometrik cismin önden, üstten ve sağdan görünümü için ufuk çizgisi üsttedir. Kaybolunan nokta, geometrik cismin sağ üst tarafındadır. IV. Bir geometrik cismin önden, üstten ve soldan görünümü için ufuk çizgisi Alttadır.. Yok olma noktası, geometrik cismin sol üst tarafındadır. a)1 b)2 c)3 d)4

ÖRNEK-2) Önyüzü Ve Üst Yüzü Görünen Bir Geometrik Cismin Görünümünün Bir Nokta Perspektifinin çizimi hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? A B C D

ÖRNEK-3) Önyüzü, alt yüzü ve sol Yüzü Görünen Bir Geometrik Cismin Görünümünün Bir Nokta Perspektifinin çizimi hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? A B C D

ÖRNEK-4) Aşağıdaki dikdörtgenler prizmalarının hangisinde sol alttan bakıldığındaki perspektif çizimidir? A B C D

ÖRNEK-5) Ufuk çizgisinin çizimin altında kaybolunan noktanın solunda olduğu dikdörtgenler prizmasının perspektif çizimi aşağıdakilerden hangisidir? B A C D

ÖRNEK-6) Aşağıdaki bir nokta perspektiflerinin hangisinde bir dikdörtgenler prizmasının sağdan ve alttan görünümü verilmiştir? B A D C

ÖRNEK-7) Aşağıda iki nokta perspektiflerinin hangisinde bir dikdörtgenler prizmasının alttan görünümü verilmemiştir? B A D C

ÖRNEK-8) Aşağıdaki bir nokta perspektiflerinin hangisinde bir dikdörtgenler prizmasının soldan ve üstten görünümü verilmiştir? B A D C

ÖRNEK-9) Aşağıdaki bir nokta perspektiflerinin hangisinde bir dikdörtgenler prizmasının sağdan ve üstten görünümü verilmiştir? B A D C

ÖRNEK-10) Aşağıda verilen şekillerden hangisinin perspektifi diğerlerinden farklıdır? B A D C

UYGULAMALARI

BİR GEOMETRİK CİSMİN (YAPININ) AYNISININ ÇİZİLMESİNE VEYA YAPILMASINA PERSPEKTİF DENİR.AŞAĞIDA PERSPEKTİFTEN FAYDALANARAK YAPILMIŞ İKİ BİNA GÖRÜLMEKTEDİR.

HAZIRLAYAN ÖMER ASKERDEN EMLAK KREDİ İLKÖĞRETİM OKULU MATEMATİK ÖĞRETMENİ AKSARAY