ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ Doç.Dr. Nadir Çeliköz Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi

EĞİTİMDE KULLANILAN ÖLME ARAÇLARI

Yazılı olarak verilen birkaç sorunun cevaplandırılmasıdır. Özellikler: YAZILI YOKLAMA Tanım: Yazılı olarak verilen birkaç sorunun cevaplandırılmasıdır. Özellikler: Cevaplar,cevaplayıcı tarafından yazılmak durumundadır. Soru ve cevaplar yazılıdır. Soruların hazırlanması kısa zaman alır. Cevaplama zamanı uzundur. Cevaplayıcı istediği cevabı verebilir (yoruma açık). Kısmi puan verilebilir. Puanlaması daha çok subjektiftir. Puanlaması güç ve uzun zaman alır. İleri düzey davranışlarının ölçülmesi için uygundur Şans başarısı yok denecek kadar azdır. Puanlama ve cevap anahtarı hazırlanması geçerlik ve güvenirliği artırmak için gereklidir.

KISA CEVAPLI TESTLER Tanımı: Bir sözcük, bir rakam veya en fazla bir cümle ile cevaplandırılması gereken sorulardan oluşan sınavlardır. Özellikleri: Cevaplar kısadır. Cevaplayıcı istediği cevabı verebilir. Soru sayısı çoktur. Puanlaması yazılı yoklamaya göre daha objektiftir. Cevaplar öğrenci tarafından düşünülüp bulunur. Şans başarısı oldukça düşüktür. Puanlaması yazılı yoklamaya göre daha kolaydır.

SINIFLAMA GEREKTİREN TESTLER Tanımı: Doğru ya da yanlış önermeler halinde verilen ifadelerin, kapsamındaki fikre göre D-Y olarak sınıflandırılması istenilen sınavlardır. Özellikleri: Cevaplar D-Y halindedir. Zamanın çoğu okumaya ve cevabı bulmaya ayrılır. Soru sayısı çoktur. Puanlaması objektiftir Şans başarısı çok yüksektir. (%50) Puanlaması Kolaydır

SÖZLÜ SINAVLAR Tanımı: Sözlü olarak verilen soruların sözlü olarak cevaplandırılması istenen sorulardır. Özellikleri: Cevaplar sözlüdür. Sınav bireyseldir. Soru sayısı azdır. Her öğrenciye farklı sorular sorulacağından ağırlıkları eşit olmayabilir. Cevaplama iyice düşünülmeden yapılır. Puanlaması genel izlenime göre yapılır. Öğrencinin bireysel özelliği cevaplama davranışını etkiler. Puanlamaya öğrencinin konuşması,giyimi gibi nedenler karışabilir.(Puanlama subjektifdir)

ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Tanımı: Sorulan bir sorunun cevabını, verilen cevaplar arasından seçme gerektiren maddelerden oluşan testlere çoktan seçmeli, yada seçme gerektiren testler denilmektedir.

ÖĞELERİ Madde kökü madde ile ne sorulduğunu ifade eden ve sorunun çözümü için gerekli bilgileri veren kısımdır Seçenek madde kökündeki soruya, olası doğru cevap olarak verilen ifadelerdir Anahtarlanmış cevap (doğru cevap), madde yazanı tarafından doğru olarak belirtilen seçenektir. Çeldirici, bir maddenin anahtara göre yanlış olan seçenekleridir. Madde Formu Çoktan seçmeli testin belirtilen dört öğesiyle beraber tamamına denir.

ÖZELLİKLERİ Çoğu zaman doğru cevap madde formu içerisinde verilir. Zamanın büyük bir kısmı soruyu okumaya ve cevabı düşünmeye ayrılır. Soru sayısı çoktur. Puanlaması objektiftir. Şans başarısından etkilenir.(%25) İleri düzeydeki davranışları ölçülmesi zordur. Puanlaması kolay ve az zaman alır. Hazırlaması uzun zaman alır. Cevaplama işaretleme ile olur.

ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLERDE MADDE TİPLERİ: Doğru Cevaba Göre Sınıflama Doğru cevabı kesin ve biricik olan maddeler Anahtarlanmış cevabı en doğru olan maddeler Anahtarlanmış cevabı birden fazla olan maddeler Birleşik cevap gerektiren maddeler Doğru cevabı gizli maddeler:

Madde Köküne Göre Sınıflama Kökü soru kipinde olan maddeler Kökü eksik cümle yapısında olan maddeler Kökü olumsuz maddeler

Maddelerin Gruplanışlarına Göre Sınıflama Ortak köklü maddeler Ortak seçenekli maddeler

SORU YAZIMINDA DİKKAT NOKTALARI Anlaşılır ve açık yazılmalı.’Çoğu zaman ,bazen,....’gibi ifadeler kullanılmamalı. Mümkün olduğunca az kelime ile ifade edilmeli. Dili cevaplayıcının düzeyinin altında olmalı. Soru bir kaynaktan olduğu gibi alınmamalı. Sorular birbirinden bağımsız cevaplandırılmalı. Bir maddede verilen bilgi başka bir maddenin cevabını açıklamamalı.

Sorular noktalama kurallarına uygun yazılmalı. Soru iki ayrı sayfaya bölünmemeli. Seçeneklerin ifade,tarz ve uzunlukları benzer olmalı. Soru okunduğunda seçeneklere bakılmadan doğru cevap bulunabilmeli. Çeldiriciler bilmeyene doğru gibi görünmeli.

Yazımda kolay okunacak bir punto büyüklüğü ve yazı tipi seçilmeli. Olumsuz ifadeler belirgin halde yazılmalı. Çeldiriciler yazım yanlışlığı yaparak oluşturulmamalı. Çeldirici bulmada güçlük çekiliyorsa,zayıf çeldirici yazmak yerine madde formu değiştirilmeli. Maddelerin seçenekleri mümkünse alt alta gelecek sıralarda verilmelidir. Eğer,yerden tasarruf yapıp kısa olan seçenekleri yan yana yazmak

Doğru cevaplar seçeneklere yaklaşık olarak eşit sayıda dağıtılmalı. Seçenekleri belirtmede büyük harfler kullanılmalı,küçük harf kullanılmamalı. Sorular arasında ve madde kökü ile seçenekler arasında fark edilebilir düzeyde boşluk bırakılmalı. Ortak köklü ve ortak seçenekli maddeler birer çizgi ile diğerlerinden ayrılmalı.

birinin yanlışlığı açıkça belli ise kullanılmamalı. “Yukarıdakilerden hepsi” seçeneği dikkatli kullanılmalı; birinin yanlışlığı açıkça belli ise kullanılmamalı. “Hiçbiri” seçeneği dikkatli kullanılmalı;en doğru cevabı gerektiren madde formunda kullanılmamalı. “Hepsi” ve “Hiçbiri” seçenekleri aynı anda kullanılmamalı. Anlamlı bir sıraya konulabilen seçenekler bu sıraya göre verilmeli. Seçenek sayısı öğrenci düzeyine uygun olmalı. Bir testte bütün maddeler aynı sayıda seçeneğe sahip olmalı. Doğru cevaplar test formu içerisine belirli bir örüntüyle yerleştirilmemeli.

TEST HAZIRLAMA Testin amacının belirlenmesi (Ara sınav,hazır bulunuşluk vb.) Test kapsamında yer alacak davranışların,konu ve düzeylerinin saptanması (Belirtke tablosunun hazırlanması) Testte kullanılacak uygun soru belirlenmesi (Ortak köklü vb.) İlgili soruların hazırlanması Test güçlüğünün belirlenmesi (Ortak güçlük vb.) Testin oluşturulması Testin uygulanması Testin sonuçlarının değerlendirilmesi Sonuçların istenen amaçlar için kullanılması