ÖRGÜTSEL ADALETİN ÇALIŞANLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ Serhat TAŞIYAN/Merzifon Asker Hastanesi,Amasya,Türkiye Nebahat TAŞIYAN/Merzifon Kara Mustafa Paşa İlçe Devlet Hastanesi,Amasya,Türkiye

SUNUM AKIŞI Adalet Kavramının Tanımı Örgütsel Adalet ve Tarihçesi Örgütsel Adaletin Boyutları Araştırmanın Tanımı Araştırma Bulguları ve Tartışma Sonuç ve Öneriler

İnsanların haklarına saygı göstermeye, herkesi eşit tutmaya, hakkını vermeye ADALET denir. Örgütsel adalet algılamayla ilgilidir. Algısal yorumlar zamanla tutuma dönüşmektedir.

Örgütsel adalet teorisinin temelleri Adams’ın (1965) Eşitlik Teorisi’nden ortaya çıkmıştır.

Ne zaman ki örgüt içinde adalet durumunu tetikleyen durumlar söz konusu olduğunda Örgütsel Adalet kavramı gündemde yer almaya başlamaktadır. Bu durumlar: 1.Olumsuz tepkiler alındığı zaman, 2. Bir değişim sürecinde, 3. Kaynaklar az olduğu zaman, 4. Kişiler değişik düzeylerde örgüt içi yetkilere sahipken.

Örgütsel Adaletin Boyutları İşlemsel Adalet Dağıtımsal Adalet Etkileşimsel adalet

Araştırmanın Tanımı Amasya ilinde toplam 180 yatak kapasitesine sahip devlet hastanesinde 400 kadrolu çalışan arasından basit tesadüfî örneklem yöntemi ile seçilen 100 kişi üzerinde yürütülen uygulama ile araştırmamızın verileri toplanmıştır. Araştırmamızda birçok yerli ve yabancı çalışmalarda kullanılan Moorman Örgütsel Adalet ölçeği kullanılmıştır. Bu çalışmada amaç, sağlık kuruluşunda çalışanların örgütsel adalet algıları ile demografik özellikleri arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Araştırmanın güvenilirlik katsayısı 0,90 olarak hesaplanmıştır. Örgütsel Adalet algısının boyutları SPSS 15 paket programı ve aritmetik ortalama istatistiği yardımıyla analiz edilmiştir.

ARAŞTIRMA BULGULARI DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER KATEGORİLER N % CİNSİYET YAŞ KADIN 49 %49 ERKEK 51 %51 YAŞ 25’TEN AZ 20 %20 25-29 12 %12 30-34 34 %34 35 YAŞ VE ÜZERİ EĞİTİM DURUMU SML 24 %24 ÖNLİSANS 33 %33 LİSANS 32 %32 TIPTA UZMANLIK 7 %7 YÜKSEK LİS./DOKTORA 4 %4 ÇALIŞMA ŞEKLİ SÜREKLİ GÜNDÜZ 46 %46 NÖBET USULÜ 50 %50 SADECE GECE UNVAN HEKİM 11 %11 HEMŞİRE-EBE 43 %43 TEKNİSYEN 13 %13 MEMUR HİZMETLİ 3 %3 DİĞER 18 %18 ÇALIŞMA SÜRELERİ 1 YILDAN AZ 1-5 YIL 6-10 YIL 30 %30 11 YIL VE ÜSTÜ TOPLAM ÇALIŞMA SÜRELERİ 1 YILDANAZ 17 %17 1-5 YIL ARASI 23 %23 6-10 YIL ARASI 37 %37

ÖRGÜTSEL ADALET ALGISI DEĞERLENDİRME TABLOSU NO İFADE ORTALAMA(X) S.S. 1-5 DAĞITIMSAL ADALET BOYUTU 2.7 0.83 1 Çalışma Saatlerim Adildir 2.0 1.107 2 Ücret Düzeyimin Adil Olduğu Fikrindeyim 3 1.181 İş yükümün oldukça adil olduğu kanısındayım 1.290 4 Aldığım ödüller-ikramiyeler adildir. 2.5 1.187 5 İşimle ilgili sorumluluklarımın adil olduğu fikrindeyim 3.1 1.318

ÖRGÜTSEL ADALET ALGISI DEĞERLENDİRME TABLOSU NO İFADE ORTALAMA 6-11 İŞLEMSEL ADALET BOYUTU 2.8 0.99 6 Yöneticim iş ile kararlarında tarafsız davranır. 2.9 1.272 7 Yöneticim karar vermeden önce tüm çalışanların kaygılarını dikkate alır. 2.6 1.206 8 Yöneticim karar verebilmek için tam ve doğru bilgi edinir. 1.154 9 Yöneticim kararlarını netleştirir ve gerektiğinde çalışanlara bilgi verir. 1.163 10 İşle ilgili tüm kararlar herhangi bir ayrım yapmaksızın bütün çalışanlara uygulanır 1.213 11 Yöneticimin aldığı kararlar sorgulanabilir ve kararlarına itiraz edilebilir 1.196

ÖRGÜTSEL ADALET ALGISI DEĞERLENDİRME TABLOSU NO İFADE ORTALAMA 12-20 ETKİLEŞİMSEL ADALET BOYUTU 2.9 1.04 12 Yöneticim, işimle ilgili karar alınırken, bana nezaket ve ilgiyle yaklaşır 3 1.114 13 Yöneticim, işimle ilgili karar alınırken, bana saygılı ve vakarlı davranır 1.184 14 Yöneticim, işimle ilgili karar alınırken, kişisel ihtiyaçlarıma duyarlı olur. 2.8 1.190 15 Yöneticim, işimle ilgili karar alınırken, bana içtenlikle davranır 1.191 16 Yöneticim, işimle ilgili karar alınırken, bir işgören olarak haklarımı dikkate alır 1.196 17 Yöneticim, işimle ilgili kararların sonuçlarını benimle müzakere eder. 2.6 18 Yöneticim işimle ilgili alınan kararlar konusunda uygun gerekçeler sunar. 1.176 19 Yöneticim, işimle ilgili karar alınırken, anlamlı açıklamalarda bulunur. 1.208 20 Yöneticim işimle ilgili alınan kararları açık bir şekilde izah eder. 1.161

SOSYO DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE ÖRGÜTSEL ADALET ALGISI DEĞERLENDİRME TABLOSU KURUMDA ÇALIŞMA SÜRESİ TOPLAM MESLEKİ DENEYİM SÜRESİ EĞİTİM DURUMU ÇALIŞMA ŞEKLİ UNVAN 1 YILDAN AZ 1-5 YIL 6 YIL VE ÜSTÜ ÖNLİSANS LİSANS YÜKSEK LİSANS SÜREKLLİ GÜNDÜZ SADECE GECE NÖBET USULÜ HEMŞİRE-EBE S.ME. SOR.HEMŞ.HEK. TEKNS.ME.HİZM. DAĞITIMSAL 2,1823 2,1574 2,1220 2,2031 2,1827 2,1954 2,7275 2,5620 2,4353 2,8974 2,15 2,10 2,3871 2,6705 2,1224 ETKİLEŞİMSEL 3,4521 3,1832 3,1532 3,4159 3,1824 3,1570 3,6769 3,8452 3,4742 3,5026 3,1826 3,3033 2,6510 3,2820 2,1911 İŞLEMSEL 3,3654 3,1641 2,2141 3,9810 3,1454 3,1415 2,8256 2,9312 3,0224 3,3345 2,8576 2,9112 2,8994 3,124 2,6567

İŞ TATMİNİ:Bireyin işine karşı olan genel davranış ve tutumlarıdır. İçsel iş tatmini: Çalışma sırasında işin kendisi ile hissedilen tatmin Dışsal iş tatmini: Çalışmanın karşılığında elde edilen tatmin (ücret iş güvencesi)

SOSYO DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE İŞ TATMİNİ DEĞERLENDİRME TABLOSU KURUMDA ÇALIŞMA SÜRESİ TOPLAM MESLEKİ DENEYİM SÜRESİ EĞİTİM DURUMU ÇALIŞMA ŞEKLİ UNVAN 1 YILDAN AZ 1-5 YIL 6 YIL VE ÜSTÜ ÖNLİSANS LİSANS YÜKSEK LİSANS SÜREKLLİ GÜNDÜZ SADECE GECE NÖBET USULÜ HEMŞİRE-EBE S.ME. SOR.HEMŞ.HEK. TEKNS.ME.HİZM. İŞ TATMNİ 3,4655 3,331 3,265 3,6725 3,384 3,1245 3,4265 3,216 3,215 3,538 3,4415 3,2225 3,449 3,5915 3,167 İÇSEL İŞ TATMİNİ 3,521 3,48 3,412 3,895 3,62 3,123 3,45 3,125 3,11 3,426 3,323 3,023 3,415 3,56 3,241 DIŞSAL İŞ TATMİNİ 3,41 3,182 3,118 3,148 3,126 3,403 3,307 3,32 3,65 3,422 3,483 3,623 3,093 GENEL ORTALAMA 3,3673, İÇSEL İŞ TATMİNİ 3,3816, DIŞSAL İŞ TATMİNİ 3,3530

SONUÇ Elde edilen sonuçlara göre katılımcıların Örgütsel Adalet algısı genel olarak 2.8’dir. Katılımcıların Etkileşim adaleti algılarının diğer adalet türlerinden daha yüksek olduğu görülmektedir (2.9) Bunu sırasıyla İşlemsel Adalet(2.8) ile Dağıtım adaleti (2.7) algıları takip etmektedir.

Çalışanların iş ortamında daha çok birbirleri ve yöneticileri ile iyi ilişkiler kurmak ve iyi çalışma koşulları istedikleri görülmektedir. Ücret, ikramiye ,ödül ise daha alt sıralarda gelmektedir. Bu nedenle araştırma sonucunda etkileşim adaletini algısının diğer adalet türlerinden daha yüksek çıkması diğer çalışmaları desteklemektedir.

Çalışanların orta düzeyde iş tatminine (3,3673) sahip oldukları görülmektedir. Örgütsel adalet algıları ile iş tatmini arasında orta düzeyde anlamlı ilişkiler bulunmaktadır.

ÖNERİ Örgütsel adalet algısını arttırmak için kurum içerisinde hak edenin hak ettiğini alabileceği ve haksız algılamaların önüne geçebileceği, kaynaklar, ödüller ve cezaların adil olarak dağıtıldığı bir sistem kurulmalı ve uygulanan prosedürlerin tüm çalışanlar tarafından adil olarak algılanması sağlanmalıdır.

TEŞEKKÜR EDERİM…….