İşçilik Maliyetleri İşçilik maliyeti nedir ? İşçilik maliyetinin özellikleri nelerdir ? İşçilik maliyetleri nasıl izlenebilir ? İşçilik maliyeti nasıl hesaplanır ?
İşçilik maliyetlerinin özellikleri: İşgücünün ek maliyetleri vardır İşgücünün tümü prodüktif değildir İşgücü stoklanamaz İşgücü etken özelliklidir İşgücü psikolojik özelliklidir
İşçilik Maliyetleri Direkt İşçilik Maliyetleri Endirekt İşçilik Maliyetleri Yardımcı İşçilik Maliyetleri Yönetici İşçilik Maliyetleri FİKRET SÖYÜNMEZ
Direkt işçilik ayrım kriterleri: 1. Kriter: İşçinin mamulün üzerinde resmen çalışması/çalışıyor olması gerekir. Bu çıplak elle olabileceği gibi mamulün üretildiği makinenin operatörlüğü (idaresi) biçiminde de olabilir. 2. Kriter: İşçinin mamulün üzerinde ne kadar çalıştığının (süre olarak: işçilik saati vb.) ölçülebilir olması gerekir. Veya kaç adet üzerinde çalıştığının sayıca tespit edilebilmesi gerekir. 3. Kriter: Söz konusu işçilik maliyetinin maliyetler içindeki payının ekonomik bakımdan önemli veya anlamlı olması gerekir. Maliyetler içindeki payı çok çok küçük olan bir işçilik maliyetinin mamul bazında saptanması gereksiz enerji ve zaman kaybına neden olabilir. Yaptığımız işlerde astar yüzünü geçmemeli. Yaptığımız işin maliyeti faydasından çok olmamalıdır. FİKRET SÖYÜNMEZ
ÜCRET SİSTEMLERİ İşletme derslerinden hatırladığımız gibi bir çok ücret sisteminden bahsedilebilir (Prim Esası: Halsey, Rowan, Gannt, Taylor, Bedaux, Emerson, Ross vb.). Aslında bütün hepsi temelde iki sisteme dayanır. Bunlar: FİKRET SÖYÜNMEZ
ÜCRET SİSTEMLERİ 1. Zaman Esası = Süre x Ücret 2. Miktar Esası Miktar İşletme derslerinden hatırladığımız gibi bir çok ücret sisteminden bahsedilebilir (Prim Esası: Halsey, Rowan, Gannt, Taylor, Bedaux, Emerson, Ross vb.). Aslında bütün hepsi temelde iki sisteme dayanır. Bunlar: 1. Zaman Esası: Çalışılan zaman (bu saat, gün, hafta vb. olabilir) ile birim ücretin çarpımı esasına dayanır. En yaygın kullanılan ücret sistemidir. 2. Miktar Esası: Fiilen üretilen miktarlar ile birim ücretin çarpımı esasına dayanır. “Akord Esası”, “Parça Başı Esası” da denir. 1. Zaman Esası = Süre x Ücret 2. Miktar Esası Miktar Ücret (Fiyat) FİKRET SÖYÜNMEZ
İŞVEREN İŞGÖREN BRÜT ÜCRET NET ÜCRET EMEK ÜCRET SSK ve İşsizlik Primi İşveren Payı SSK’ya ödenir VERGİ DAİRESİNE ödenir BRÜT ÜCRET SSK ve İşsizlik Primi İşgören Payı Gelir Vergisi Damga Vergisi NET ÜCRET (Ele Geçen) FİKRET SÖYÜNMEZ
Ücret bordrosu formülleri: Brüt Ücret: Normal çalışma ücreti + Fazla Çalışma Ücreti + İkramiye... SSK Primi İşçi Payı: Brüt Ücret x % 14 SSK Primi İşveren Payı: Brüt Ücret x Prim Oranı (% 19,5 ile %25 arası) İşsizlik Sigortası işçi payı: Brüt Ücret x %1 İşsizlik Sigortası İşveren Payı: Brüt ücret x %2 Gelir Vergisi: [ Brüt ücret– (SSK Primi işçi payı + İşsizlik Sigortası işçi payı ) ] x % 15 (dilim) Damga Vergisi: Brüt Ücret x % 0,6
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ (886,50x0,50x0,15) 66,49.-TL NET ÜCRETE EKLENİR. Örnek: Brüt ücreti 1.000 TL olan bir işçi için şu hesaplamalar yapılır (SSK işveren primi %20 olarak alınmıştır). SSK Primi: İşveren Payı : 1.000 TL x %20 = 200 TL İşçi Payı : 1.000 TL x %14 = 140 TL İşsizlik Primi: İşveren Payı : 1.000 TL x %2 = 20 TL İşçi Payı : 1.000 TL x %1 = 10 TL Vergiler: Damga Vergisi : 1.000 TL x %066 = 6,6 TL Gelir Vergisi : 1.000 TL – (140 TL+ 10 TL) = 850 TL x %15 = 127,50 TL ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ (886,50x0,50x0,15) 66,49.-TL NET ÜCRETE EKLENİR. FİKRET SÖYÜNMEZ
Yukarıda yerlerine koyduğumuzda aşağıdaki sonuçları elde ederiz. İşçinin İşletmeye (İşverene) Maliyeti İşçinin Eline Net Geçecek Olan Brüt Ücret (+) SSK Primi İşveren Payı (-) SSK Primi İşçi Payı (+) İşsizlik Sigortası İşveren Payı (-) İşsizlik Sigortası İşçi payı (-) Gelir Vergisi (-) Damga Vergisi İşçinin İşletmeye Maliyeti Yukarıda yerlerine koyduğumuzda aşağıdaki sonuçları elde ederiz. İşçinin İşletmeye (İşverene) Maliyeti İşçinin Eline Net Geçecek Olan 1.000 TL (+) 200 TL (-) 140 TL (+) 20 TL (-) 10 TL (-) 127.5TL (-) 6,6 TL 1.220 TL 715.90 TL FİKRET SÖYÜNMEZ
İŞVEREN İŞGÖREN 361 730 BRÜT ÜCRET 360 NET ÜCRET 720/730 335 220 TL SSK’ya ödenir VERGİ DAİRESİNE ödenir SSK ve İşsizlik Primi İşveren Payı 361 220 TL 730 150 TL BRÜT ÜCRET SSK ve İşsizlik Primi İşgören Payı Gelir Vergisi Damga Vergisi 360 134,10 TL NET ÜCRET (Ele Geçen) 1.000 TL 715,90 TL 720/730 335 FİKRET SÖYÜNMEZ
Üretim departmanında çalışan bu işçiye (direkt işçi) ödenecek ücret için yapılacak yevmiye kaydı (7/A seçeneği) : FİKRET SÖYÜNMEZ
Üretim departmanında çalışan bu işçiye (direkt işçi) ödenecek ücret için yapılacak yevmiye kaydı (7/A seçeneği) : 720 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 381 GİDER TAHAKKUKLARI HES. 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 361 ÖDENECEK SOS.GÜV. KESİNTİLERİ 1.000,00 220,00 715,90 134,10 370,00 ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ (886,50x0,50x0,15) 66,49.-TL NET ÜCRETE EKLENİR. GELİR VERGİSİNDEN MAHSUP EDİLMEK ÜZERE “136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hes.” BORÇ KAYIT EDİLİR. FİKRET SÖYÜNMEZ
FİKRET SÖYÜNMEZ MUHASEBE VE FİNANSMAN ALANI ÖĞRETMENİ fikret898@hotmail.com