4. SINIF HAZIRLAYAN: NAZAN AKDAĞ KESİRLER 4. SINIF HAZIRLAYAN: NAZAN AKDAĞ

KAZANIMLAR: 1-Payı ve paydası en çok iki basamaklı doğal sayı olan kesirleri, kesrin birimlerinden elde ederek isimlendirir. 2-Payı ve paydası en çok iki basamaklı doğal sayı olan kesirleri, sayı doğrusunda gösterir.

2 eş parçaya bölünmüş,1 parçası alınmış Bütün 2 eş parçaya bölünmüş,1 parçası alınmış .

1 2 Şimdi bunu kesir sayısı olarak gösterelim. Bu parçalardan 1 tanesi alınmış. Bir bütün 2 eşit parçaya bölünmüş. 1 2

Bir kesir sayısında; PAY:Bölünen parçalardan kaç tanesinin alındığını gösterir. 1 2 KESİR ÇİZGİSİ: Pay ve paydayı ayıran çizgidir. PAYDA:Bir bütünün kaç eş parçaya bölündüğünü gösterir. .

Bir bütünün eş parçalara bölünmesi sonucunda bu eş parçaların birini ya da birkaçını anlatan sayılara KESİR SAYISI denir. BÜTÜN BÜTÜNÜN 2 PARÇASINI GÖSTEREN KESİR SAYISI 2 5

UYARI: Bir bütün eş parçalara ayrılmamış ise boyalı bölgeler kesinlikle kesir sayıları ile gösterilemez. Aşağıdaki örnek şekilleri inceleyelim. Aşağıdaki şekilleri eş parçalara ayrıldığı için kesir sayısı olarak gösterebiliriz.

(Pay ve paydalarını karşılaştırınız) BİRİM KESİR: Bir bütünün eş parçalarından sadece birini gösteren kesirlere birim kesir denir. Yani payı 1 olan kesirlerdir. ÖRNEKLER (Pay ve paydalarını karşılaştırınız) 1 4 1 9 1 3 1 12 1 10 1 4

4 eş parçaya bölünmüş bu şekilde her bir parça BİRİM KESRİ gösterir. 1 4 1 4 1 4 1 4 4 eş parçaya bölünmüş bu şekilde her bir parça BİRİM KESRİ gösterir.

YUKARDAN AŞAĞIYA DOĞRU OKUMA AŞAĞIDAN YUKARIYA DOĞRU OKUMA KESİRLERİN OKUNUŞU Kesir sayılarını iki şekilde okuyabiliriz: Yukarıdan aşağıya doğru; Aşağıdan yukarıya doğru. YUKARDAN AŞAĞIYA DOĞRU OKUMA 2 BÖLÜ 5 5 2 AŞAĞIDAN YUKARIYA DOĞRU OKUMA 5’ TE 2

Aşağıdaki Kesir Sayılarını Yukarıdan Aşağıya Doğru Okuyunuz 3 4 5 6 2 9 7 8 Aşağıdaki Kesir Sayılarını Aşağıdan Yukarıya Doğru Okuyunuz 6 4 3 2 8 5 1 9

KESİRLERİN ÇEŞİTLERİ 1- BASİT KESİRLER 2- BİLEŞİK KESİRLER 3- TAM SAYILI KESİRLER

Kesrin ifade ettiği şekli inceleyiniz. 1-BASİT KESİRLER Payı paydasından küçük olan kesirlere basit kesirler denir. Basit kesirler, bir bütünden küçük bir sayıyı ifade eder. ÖRNEK Kesrin ifade ettiği şekli inceleyiniz. 3 4

(Pay ve paydalarını inceleyelim.) ÖRNEKLER (Pay ve paydalarını inceleyelim.) 8 9 2 5 7 10 4 6 3 8 6 7

(Pay ve paydalarını inceleyelim.) 2-BİLEŞİK KESİRLER Payı paydasından büyük ya da payı paydasına eşit olan kesirlere bileşik kesirler denir. Bileşik kesirler; bir bütünden büyük ya da bir bütüne eşit bir sayıyı ifade eder. ÖRNEKLER (Pay ve paydalarını inceleyelim.) 15 12 12 10 9 4 7 4 9 6 3

Kesir sayısını ifade ettiği şekli inceleyelim. Payı Paydasına Eşit Olan Kesirler: Bu kesirler daima bir bütünü gösterirler. Kesir sayısını ifade ettiği şekli inceleyelim. 5

(Pay ve paydaları eşittir.) ÖRNEKLER (Pay ve paydaları eşittir.) 6 7 9 15 12 5

(Kesir sayısının ifade ettiği şekli inceleyelim.) Payı Paydasından Büyük Olan Kesirler: Bu kesirler daima bir bütünden daha büyüğü ifade ederler. ÖRNEK (Kesir sayısının ifade ettiği şekli inceleyelim.) 7 4

(Pay paydadan büyüktür.) ÖRNEKLER (Pay paydadan büyüktür.) 7 5 12 9 15 7 8 6 12 9 9 5

Aşağıdaki şeklin karşılığı olan kesir sayısını yazınız. Burada 3 bütün şekil var.Her biri 4 eş parçaya ayrılmış ,onun için payda 4’ tür. Boyanmış eş parçalar pay olarak yazılır. 11 4 Pay, paydadan büyük olduğu için bu sayı, bileşik kesir sayısıdır.

(Kesir sayısının ifade ettiği şekli inceleyiniz. 3-TAM SAYILI KESİRLER Bir bileşik kesrin içindeki bütün, kesrin önüne yazılıyorsa bu tip kesirlere tam sayılı kesir denir. ÖRNEK (Kesir sayısının ifade ettiği şekli inceleyiniz. 3 4 1

Panoda yanan ışık sayısını tam sayılı kesir olarak ifade ediniz. 3 panonun tamamı yanmaktadır.Bu 3 kesrin tam kısmına yazılır. Dördüncü pano 2 eş parçaya bölünmüş,1’i yanmaktadır.2 payda iken,1 paydır. 1 3 2 3 tam 1 bölü 2 veya 3 tam 2’de 1 diye okunur.

Kesir Sayılarını Sayı Doğrusunda Gösterelim: 0 ile 1 arasındaki büyüklük, 1 bütündür. Bu bütünü eşit parçalara böldüğümüzde her parça ,bir kesir sayısını gösterir. 1 2 Şimdi; 1 bütünü 4 eşit parçaya bölelim.

Bir bütün 4 eşit parçaya bölünmüş. İçinden 1 eşit parçası alınmış. Çeyrek 1 4 1 2 Bir bütün 4 eşit parçaya bölünmüş. İçinden 1 eşit parçası alınmış.

Bir bütün 4 eşit parçaya bölünmüş. İçinden 2 eşit parçası alınmış. Yarım 1 4 2 4 1 2 Bir bütün 4 eşit parçaya bölünmüş. İçinden 2 eşit parçası alınmış.

Bir bütün 4 eşit parçaya bölünmüş. İçinden 3 eşit parçası alınmış. 2 4 1 4 3 4 1 2 Bir bütün 4 eşit parçaya bölünmüş. İçinden 3 eşit parçası alınmış.

Bir bütün 4 eşit parçaya bölünmüş. 4 eşit parçası da alınmış. 2 4 1 4 3 4 4 1 2 Bir bütün 4 eşit parçaya bölünmüş. 4 eşit parçası da alınmış.

4 Kesir sayısını,kesir kartları ile eşleştirerek sayı doğrusunda gösterelim. 7 6 7 1 2 3 4 5 7 7 7 7 7 7 7 1 4 7