İşletim Sistemleri

Sistem Yazılımı Yardımcı programlar İşletim sistemleri Sistem yazılımı, bilgisayar ve aygıtlarının çalışmasını kontrol eden ve sürdüren programlardan oluşur. İşletim sistemleri Yardımcı programlar Sistem yazılımı, bir bilgisayarın ve bilgisayara bağlı aygıtlarının işlemlerini kontrol eden ve bakımını sağlayan programlardan oluşur. Sistem yazılımının iki tipi; işletim sistemleri ve yardımcı hizmet programlarıdır.

İşletim Sistemleri İşletim sistemi, bilgisayarın donanım kaynakları arasındaki tüm aktiviteleri koordine etmek için gerekli talimatların bir arada çalıştığı programlar setidir. Bilgisayarı başlat ve kapat Kullanıcı arayüzü sağla Programları yönet Belleği yönet Görevleri düzenle Aygıtları düzenle İnternet bağlantısı oluştur Monitör performansı Yardımcı programlar sağla Otomatik olarak güncelle Ağı kontrol et Güvenliği yönet İşletim Sistemi, bilgisayarın donanım kaynakları arasındaki tüm aktiviteleri koordine etmek için, birlikte çalışan komutları içeren programdır. Yardımcı program, diğer adıyla hizmet programı, bir bilgisayarın, bilgisayara bağlı aygıtlarının ve programlarının yönetimi ile ilişkili bakım işlerini gerçekleştirir.

İşletim Sistemleri

İşletim Sisteminin İşlevleri Bilgisayar açıldığında veya yeniden başlatıldığındaki işleme önyükleme denir. Soğuk önyükleme Tamamen kapalı olan bir bilgisayarın açılması Sıcak önyükleme Açık olan bir bilgisayarın yeniden başlatılması için işletim sisteminin kullanılması Önyükleme, bir bilgisayarın kapalıyken başlatılması veya açıkken yeniden başlatılması işlemidir. Kullanıcı bilgisayarı açtığında, güç kaynağı sistem birimine sinyal gönderir. İşlemci çipi BIOS (temel giriş/çıkış sistemi) içeren ROM çiplerini çalıştırır. BIOS, sistem bileşenlerini kontrol etmek için, açılışta otomatik sınama (POST) işlemini gerçekleştirir ve sonuçları CMOS çipindeki veri ile karşılaştırır. Eğer POST başarıyla tamamlanırsa, BIOS bellek ve aygıtları yöneten sistem dosyalarını ve işletim sisteminin çekirdeğini belirler ve bunları belleğe yükler. Son olarak işletim sistemi, konfigürasyon bilgisini yükler, gerekli kullanıcı bilgilerini talep eder ve ekranda masaüstünü görüntüler. İşletim sistemi Startup (Başlangıç) klasöründeki programları çalıştırır. Bu klasör, bilgisayarı başlattığınızda otomatik olarak açılan programların bir listesini içerir.

İşletim Sisteminin İşlevleri İşletim sistemi kullanıcıya bir arayüz sağlar, programları yönetir, belleği yönetir, görevleri koordine eder, aygıtlarla ilgili ayarları yapar, Internet bağlantısı sağlar ve performansı kontrol eder. Kullanıcı arayüzü veri ve komutların nasıl girildiğini ve bilginin ekranda nasıl görüntülendiğini kontrol eder. İki tip kullanıcı arayüzü vardır; komut satırı arayüzü ve grafiksel kullanıcı arayüzü (GUI). Yönetim programları, bir işletim sisteminin aynı anda kaç kullanıcı ve kaç programı destekleyebileceğini ayarlar. İşletim sistemi tek kullanıcı/tek görevli, tek kullanıcı/çoklu görevli, çoklu kullanıcılı veya çokluişlemeli olabilir. Bellek yönetimi rastgele erişimli belleğin (RAM) kullanımını kontrol eder. Eğer bellek yetersizse, işletim sistemi sanal belleği kullanabilir. Sanal bellek, depolama ortamının bir bölümünün ilave RAM gibi kullanılmasını sağlar. Görevlerin koordine edilmesi, görevlerin gerçekleştirileceği sırayı belirler. Bir giriş aygıtından veri alımı, komutların işlenmesi, bilginin bir çıkış aygıtına gönderilmesi ve nesnelerin depo ve bellek arasında aktarımı görevler arasında yer alır. Aygıtların yapılandırılması, bir kullanıcı bilgisayarı açtığında, her bir aygıtın sürücüsünün yüklenmesini sağlar. Aygıt sürücüsü, kısa adıyla sürücü, işletim sisteminin belirli bir aygıt ile nasıl iletişim kuracağını söyleyen küçük bir programdır. Internet bağlantısının kurulması, bilgisayar ve Internet erişimi sağlayıcısı arasında bir bağlantı oluşturulmasını sağlar. Performans monitörü, bilgisayar kaynakları ve aygıtlar hakkında bilgiyi değerlendiren ve raporlayan bir işletim sistemi programıdır.

İşletim Sisteminin İşlevleri Önyükleme sürücüsü, bilgisayarınızın başladığı sürücüdür. Bir önyükleme diskinden başlatabilirsiniz. Kurtarma diski, bilgisayarı başlatacak olan birkaç sistem dosyasını içerir.

İşletim Sisteminin İşlevleri İşletim sistemi çeşitli kapanış seçeneklerine sahiptir. Uyku modu açık belgeleri ve programları RAM’e kaydeder, tüm gereksiz fonksiyonları kapatır ve daha sonra bilgisayarı düşük güç durumuna geçirir. Hazırda beklet modu bilgisayarın elektrik gücü kesilmeden önce açık belgeleri ve programları hard diske kaydeder.

İşletim Sisteminin İşlevleri Kullanıcı arayüzü, veri ve talimatları nasıl girdiğinizi ve bilginin ekran üzerinde nasıl görüntüleneceğini kontrol eder. Grafiksel kullanıcı arayüzü (GUI), menüler ve görseller ile etkileşiminizi sağlar.

İşletim Sisteminin İşlevleri Komut satırı arayüzü ile bir kullanıcı klavye kullanarak veri ve talimatları girer.

İşletim Sisteminin İşlevleri İşletim sistemi, verimliliğinizi doğrudan etkileyen programları koordine eder. Tek kullanıcılı ve çok kullanıcılı Tekli görev ve çoklu görev Önplan ve arkaplan Sonsuz öncelikli çoklu görev Çoklu işlem

İşletim Sisteminin İşlevleri

İşletim Sisteminin İşlevleri Bellek yönetimi RAM kullanımını optimize eder. Sanal bellek, depolama ortamının bir parçasının, ilave RAM gibi çalışmasıdır.

İşletim Sisteminin İşlevleri İşletim sistemi görevlerin hangi sıra ile yerine getirileceğini belirler.

İşletim Sisteminin İşlevleri Sürücü, işletim sistemine belirli bir aygıt ile nasıl iletişim kuracağını söyleyen küçük bir programdır. Tak ve Çalıştır, yeni aygıtları yüklediğinizde, aygıtları otomatik olarak yapılandırır.

İşletim Sisteminin İşlevleri İşletim sistemleri, internet bağlantısı kurmak için kolay yollar sağlarlar.

İşletim Sisteminin İşlevleri Performans monitörü, çeşitli bilgisayar kaynakları ve aygıtlar hakkında bilgiyi değerlendiren ve rapor eden bir programdır.

İşletim Sisteminin İşlevleri İşletim sistemleri, kullanıcıların aşağıdakileri yapmalarına izin verirler: Dosya yönetimi Dosyaların aranması Görsellerin gösterimi Bilgisayarın korunması Programların kaldırılması Disklerin temizlenmesi Disklerin birleştirilmesi Problemlerin teşhis edilmesi Dosya ve disklerin yedeklenmesi Ekran koruyucuların ayarlanması

İşletim Sisteminin İşlevleri Dosya: bilgisayardaki bilgi kümeleridir. her türlü dosya bilgisayarda sayısal olarak bulunur. Dosyalar isim olarak iki kısımdan oluşurlar. Dosya Adı – Windows altında en fazla 250 karakterden oluşabilir. Dosya Uzantısı – Dosya içeriğine Göre değişmektedir. dosyanın hangi programla açılacağını da bu uzantılar belirtir.

İşletim Sisteminin İşlevleri Klasör (Dizin): dosyaları birbirinden ayırmak için kullanılan bileşenlerdir. Teknik olarak klasör hard diskte yer kaplamaz ve sınırsız sayıda klasör üretilebilir. Kök dizin, bilgisayar dosya dizgelerinde hiyerarşideki en üstteki veya ilk gelen dizine denir.

İşletim Sisteminin İşlevleri Otomatik güncelleme, programların otomatik olarak güncellenmeleri sağlar.

İşletim Sisteminin İşlevleri Bazı işletim sistemleri ağ üzerindeki bir sunucu ile çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Sunucu işletim sistemi kullanıcıların bir ağa nasıl erişim sağlayacaklarını ve ağ üzerindeki kaynakları nasıl paylaşacaklarını düzenler. Bir ağ yöneticisi, sunucu işletim sistemini şu amaçlar için kullanır: Kullanıcı, bilgisayar ve başka aygıt eklemek ve kaldırmak. Yazılım yüklemek ve ağ güvenliğini yönetmek. Ağ işletim sistemi, çoklu kullanıcıların ağ kaynaklarına nasıl erişim sağlayacağını ve bu kaynakları nasıl paylaşacağını düzenleyen ve koordine eden bir işletim sistemidir. Ağ yöneticisi; kullanıcıları, bilgisayarları ve diğer aygıtları ağa eklemek ve ağdan kaldırmak için ağ işletim sistemini kullanır. Ağ yöneticisi ağ işletim sistemini ayrıca yazılım yüklemek ve ağ güvenliğini yönetmek için kullanır. Ağ yöneticisi her kullanıcı, için doğru kullanıcı adı ve şifre girişi ile ağda oturum açmasını veya ağa erişimini sağlayan bir kullanıcı hesabı oluşturur.

İşletim Sisteminin İşlevleri Her kullanıcının bir kullanıcı hesabı vardır. Kullanıcı adı veya kullanıcı kimliği belirli bir kullanıcıyı tanımlar. Şifre, kullanıcı adıyla ilişkilendirilmiş özel karakterlerin bir kombinasyonudur.

İşletim Sistemi Tipleri

Bağımsız İşletim Sistemleri Bağımsız işletim sistemi, bir masaüstü bilgisayar, dizüstü bilgisayar veya mobil hesaplama aygıtı üzerinde çalışan tam bir işletim sistemidir. MSDOS Windows XP Windows Vista Mac OS X UNIX Linux Bağımsız işletim sistemi, masaüstü bilgisayarda, dizüstü bilgisayarda veya mobil hesaplama aygıtında çalışan tam bir işletim sistemidir.

Bağımsız İşletim Sistemleri MSDOS, MS-DOS (MicroSoft Disk Operating System. - Microsoft Disk İşletim Sistemi), Microsoft firmasının geliştirdiği bir DOS sistemidir. MS-DOS'un tam sekiz ana sürümü vardır . DOS tabanlı yazılımlar, genelde bilgisayarın grafik ve ses özelliklerini ya hiç ya da çok sınırlı olarak kullanıma sunar.

Bağımsız İşletim Sistemleri Windows XP, Microsoft'un kişisel bilgisayarlar ve sunucu sistemleri için ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un NT çekirdeği üzerinde yükselen altıncı ana sürümüdür. Genel özellikler Clear Type Uzak bağlantı Hızlı kullanıcı değişimi Internet Explorer 6 Clear Type Windows XP, özellikle LCD ekranlarda metinlerin okunaklılığını arttırmak amacıyla Clear Type adı verilen bir özellik içermektedir. Uzak bağlantı Windows XP, internetten başka bir bilgisayarın yönetilmesine imkân veren Uzak Masaüstü adlı bir yazılım içeriyordu. Bu özellik Vistada Terminal Services adıyla bulunmaktadır. Hızlı kullanıcı değişimi XP'de bir kullanıcının oturumu açıkken bir diğerinin oturumuna geçiş yapılabilmektedir. Internet Explorer 6 6. sürümü, Windows XP ile birlikte gelmektedir.

Bağımsız İşletim Sistemleri Windows Vista, Microsoft’un en hızlı, en etkili işletim sistemidir ve birkaç sürümü mevcuttur: Windows Vista Home Basic Windows Vista Home Premium Windows Vista Ultimate Windows Vista Business Windows XP, Windows Vista, Mac OS X, UNIX ve Linux bağımsız işletim sistemlerine örnek olarak gösterilebilir. Windows XP, hızlı ve güvenilir Windows işletim sistemidir. Daha iyi performans, arttırılmış güvenlik ve daha basitleştirilmiş görünüm sağlar. Windows Vista, Windows XP'ye göre daha hızlı, daha güvenilir ve daha etkin işletim sistemidir. Daha hızlı program başlatma, yerleşik tanılayıcılar, otomatik kurtarma, arttırılmış güvenlik ve geliştirilmiş arama ve düzenleme becerileri sunar.

Bağımsız İşletim Sistemleri Windows 7, Windows 7 64 bit çalışma ve çok çekirdekli işlemciler gibi kişisel bilgisayar donanımındaki en son gelişmeleri destekler; ayrıca geliştirilmiş bellek kullanımı, donanımın tam performans potansiyeline ulaşmasına yardımcı olur. Windows XP, Windows Vista, Mac OS X, UNIX ve Linux bağımsız işletim sistemlerine örnek olarak gösterilebilir. Windows XP, hızlı ve güvenilir Windows işletim sistemidir. Daha iyi performans, arttırılmış güvenlik ve daha basitleştirilmiş görünüm sağlar. Windows Vista, Windows XP'ye göre daha hızlı, daha güvenilir ve daha etkin işletim sistemidir. Daha hızlı program başlatma, yerleşik tanılayıcılar, otomatik kurtarma, arttırılmış güvenlik ve geliştirilmiş arama ve düzenleme becerileri sunar.

Bağımsız İşletim Sistemleri

Bağımsız İşletim Sistemleri Macintosh işletim sistemi, işletim sisteminin kolay kullanımı için standartları belirlemiştir. En son versiyonu Mac OS X Mac OS X, sadece Apple bilgisayarlar için kullanılan çok görevli bir işletim sistemidir.

Bağımsız İşletim Sistemleri UNIX, 1970’lerin başlarında geliştirilen çoklu görevli bir işletim sistemidir. Linux, açık kaynaklı, popüler, çoklu görevli UNIX tipi işletim sistemidir. UNIX, Bell Laboratories'de geliştirilen çok görevli işletim sistemidir. Linux, açık kaynak kodlu, çok görevli UNIX tipi işletim sistemidir. Açık kaynak kodlu olması işletim sisteminin kodunun kullanımı, değiştirilmesi ve yeniden dağıtımı için açık olmasını sağlar.

Sunucu İşletim Sistemleri Windows Server 2008 UNIX Linux Solaris Ağ işletim sistemleri Windows Server 2008, UNIX, Linux, Solaris ve NetWare'dir.

Sunucu İşletim Sistemleri Windows Server 2008, Windows Server 2003’ün yeni sürümüdür. Windows Server 2008 ailesinin bir parçasıdır. Çoklu sürümler Çoğu sürümde Hyper-V görselleştirme teknolojisi bulunur. Görselleştirme, hesaplama kaynaklarının paylaştırılması ve birleştirilmesidir. Windows Server 2008, Windows Server 2003 için geliştirilen bir güncellemedir ve önceki Windows Server versiyonlarının özelliklerini içerir. UNIX, Linux'e benzer şekilde bağımsız ve ağ işletim sistemi olmasından dolayı çok amaçlı işletim sistemidir. Solaris, Sun Microsystems tarafından geliştirilen ve e-ticaret uygulamaları için tasarlanmış UNIX işletim sisteminin değişik bir versiyonudur. Novell tarafından üretilen NetWare, istemci/sunucu ağlar için tasarlanan bir ağ işletim sistemidir.

Gömülü İşletim Sistemleri Gömülü işletim sistemi, bir mobil aygıt veya tüketici elektroniği aygıtında bir ROM çip üzerinde yer alır. Windows Embedded CE Windows Mobile Palm OS iPhone OS Blackberry Embedded Linux Symbian OS Çoğu akıllı telefon ve küçük aygıt, ROM çipinde bulunan gömülü işletim sistemine sahiptir. En çok bilinen gömülü işletim sistemleri Windows Embedded CE, Windows Mobile, Palm İşletim Sistemi, BlackBerry, embedded Linux ve Symbian İşletim Sistemidir. Windows Embedded CE, iletişim, eğlence ve sınırlı işlevselliğe sahip hesaplama aygıtlarında kullanım için tasarlanmış, küçültülmüş bir Windows işletim sistemidir. Windows Mobile, Windows Embedded CE temel alınarak üretilmiş bir işletim sistemidir. Akıllı telefonlar ve cep bilgisayarı olarak adlandırılan PDA'lar gibi belirli aygıt tipleri için tasarlanmış kullanıcı arayüzü sağlar. Palm İşletim Sistemi, akıllı telefonlar ve PDA'larda kullanılan işletim sistemidir. BlackBerry işletim sistemi RIM tarafından tedarik edilen el aygıtlarında çalışır. Embedded Linux, akıllı telefonlar, PDA'lar ve gömülü işletim sistemine gereksinim duyan diğer aygıtlar için küçültülmüş bir Linux işletim sistemidir. Symbian İşletim sistemi, akıllı telefonlar için tasarlanan açık kaynak kodlu, çok görevli bir işletim sistemidir.

Gömülü İşletim Sistemleri