MOTOR DERSİNE HEPİNİZ HOŞ GELDİNİZ!!!  Haydar Yılmaz www.haydaryilmaz.biz

Araçın tanımı: Kara yollarında kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makinaları ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adı araçtır. Motorun tanımı:  Yakıttan elde ettiği ısı enerjisini mekanik enerjiye Çeviren makinelere motor denir. (Düdüklü Tencerenin ümcüğü)

Motorlar yakıtlarına göre 3'e ayrılır. a)Benzin b)LPG c)Dizel Motorlar yanma şekline göre ikiye ayrılır.  İçten yanmalı motorlar, Dıştan yanmalı motorlar  Kullandığımız motorlar içten yanmalı motorlardır. Motorlar zamanlarına göre 2'ye ayrılır.  2 zamanlı motorlar 4 zamanlı motorlar Motorlar yakıtlarına göre 3'e ayrılır. a)Benzin b)LPG c)Dizel Buji ile ateşlemeli motorlarda benzin ve LPG kullanılır.

Yapım Özelliklerine Göre a) Sıra Tip c) Yatık(Boksör) Tipi b)V Tipi d) Yıldız Tipi

Motorlar soğutma şekline göre ikiye ayrılır Motorlar soğutma şekline göre ikiye ayrılır.  a)Hava soğutmalı motorlar b)Su soğutmalı motorlar Hava soğutmalı Su soğutmalı

MOTORUN BELLİ BAŞLI PARÇALARI A- Motorun Sabit Parçaları Silindir(Motor) Bloğu İçerisinde; silindirler, Krank mili, Kam(eksantrik) mili Yağ Pompası, Dışarısında; Yakıt pompası, Distiribitör Yağ Filtresi, şarj dinamosu, marş motoru gibi elamanların bulunduğu ana parçadır..

Silindir Kapağı Karter

Subap Kapağı Radyatör

Karbüratör Hava Filtresi

Emme Manifoldu Egzoz Manifoldu Yağ Filtresi Endüksiyon Bobini

Regülatör(Konjektör) Buji Sekmanlar Regülatör(Konjektör)

B- Motorun Hareketli Parçaları Krank Mili Piston ve Piston Kolu

Yağ Pompası Yakıt pompası (yakıt otomatiği) Marş Motoru Distiribitör

Enjeksiyon pompası (Mazot Pompası) Alternatör(Şarj Dinamosu) Su pompası(devirdaim) Enjeksiyon pompası (Mazot Pompası) Enjektör

Kam mili(Eksantrik mil) Emme ve Egzoz Subaları

4 ZAMANLI BENZİNLİ MOTORLARI ÇALIŞMA PRENSİBİ Üst Ölü Nokta Alt Ölü Nokta Önemli Not: 4 zamanlı motorlarda krank milinin 2 devir dönmesiyle Bir ateşleme yapılır. Pistonun 4 hareketinden 1 iş elde edilir!!!

Burda Şunları bilmeliyiz, Emme zamanında DİZEL VE BENZİNLİ MOTORLARIN ZAMANLARINA GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI Burda Şunları bilmeliyiz, Emme zamanında Benzinli motorlarda Benzin hava karışımı emilir. Dizel motorlarda sadece hava emilir. Sıkıştırma Zamanında Benzinli motorlada benzin hava karışımı sıkıştırılır. Dizel motorlarda sadece hava sıkıştırılır. Ateşleme Zamanında Benzinli motorlarda buji ile ateşleme gerçekleşir. Dizel motorlarda Enjektörün püskürtmesiyle ateşleme gerçekleşir.

2 ZAMANLI BENZİNLİ MOTORLARI ÇALIŞMA PRENSİBİ 2 zamanlı motorlarda Emme Sıkıştırma ile beraber gerçekleşir. Yanma(iş) ilede Egzoz zamanı beraber gerçekleşir. 2 zamanlı motorlarda her devirde bir ateşleme yapılır. Pistonun 2 hareketinden bir iş elde edilir.

Önemli notlar: İçten Yanmalı motorlarda hangi yakıtlar kullanılır? İki ve dört zamanlı motorlar, araçlarda kullanılır. benzinli motorlarda Sıkıştırılmış olan benzin- hava karışımı ne ile ateşlenir? Dört zamanın oluşum sırası nasıldır? Dizel araçlarda ateşleme nasıl gerçekleşir? Silindir bloğu nedir neye yataklık eder? Lpgli araçları kapalı alana park eden var mı? 

MOTORUN ÇALIŞMA SİSTEMLERİ VE PRENSİPLERİ ATEŞLEME SİSTEMİ Ateşleme sisteminin görevi? Ateşleme sisteminin parçaları? Ateşleme sisteminin çalışması?

Elektronik Ateşleme Sistemi: Platin ve Meksefe Yoktur. Ateşleme daha iyidir, yakıt tasarufu sağlanır. Aküler Hakkında Bilinmesi gerekenler: Elektrolit seviyesi? Elektrolit seviyesi azalırsa ne ilave edirlir? Kaza ile veya masus iki kutup başına metal parça Değerse ne olur? Kışın akünün donmaması için ne yapılır? Akü eleman delik kapakları açık olmalıdır!! Akünün bakımı nasıl olmalıdır nelere dikkat edilmeli? Artı kutup, eksi kutba göre kalındır neden? Kaynak yapılırken kutup başları sökülmelidir. Araca akü bağlanırken (takviye) önce pozitif sonra negatif ucu Bağlanır. Sökülürken tersi yapılır. (paralel bağlantı)

Ateşleme sistemi arızaları ve hakkında bilinmesi gerekenler: Motor çalışmazken kontak anahtarının ateşleme durumunda açık bırakılmasının sakıncası? Endiksiyon bobini ve platin yanar!!! Ateşleme sistemi arızaları ve hakkında bilinmesi gerekenler: Platinin meme yapması. Ateşleme sisteminde yapılması gereken ayarlar!!! Sakıncaları?? Belli km değişmesi gereken parçalar? Buji kablolarından biri çıkmışsa ne olur? Benzinli motorun su birikintisine girmesi veya yıkanması? Kısa devre oldu veya motordan yanık kokusu geliyor ne yapılır? Bujilerin sorunları? Siyah duman atma sebebi? 4 zamanlı benzinli motorda bujilerin ateşlemesi ne zaman gerçekleşir?!!! 4 Zamanlı Dizel motorlarda ateşleme nasıl gerçekleşir? Dizel motorlarda benzinli motorlara göre sıkıştırma oranı daha fazladır…

BENZİNLİ MOTORLARIN YAKIT SİSTEMİ Yakıt sisteminin görevi? Yakıt sisteminin parçaları? Yakıt sisteminin çalışması ve Enjeksiyon sisteminin çalışması?

Karbüratördeki Devreler Kapış Devresi: Yüksek Hız Devresi: Rölanti devresi: Benzinli motorların yakıt sistemi arızaları, bakımı ve hakkında bilinmesi gerekenler: Rolanti devresinin yüksek veya düşük olmasının sakıncaları? Egzozdan fazla ses neden gelebilir? Yakıt tasarrufu sağlamak için neler yapılabilir? Hava filtresi değiştirilmez ise ne olur?

DİZEL MOTORLARIN YAKIT SİSTEMİ Yakıt sisteminin görevi? Yakıt sisteminin parçaları? Yakıt sisteminin çalışması ve Enjeksiyon sisteminin çalışması?

Dizel motorların yakıt sistemi arızaları, bakımı ve hakkında bilinmesi gerekenler: Yakıt sisteminin alınması nasıl olur? Yakıt sisteminin hava yapmasının sebebleri nelerdir? Yakıt deposundan suyun alınması? Dizel motorlarda yapılması gereken ayarlar? Enjeksiyon pompasına basınçlı mazotu hangi eleman yollar? Enjeksiyon pompasının görevi nedir? Dizel motorda hava filtresi tıkalıysa egzoz rengi nasıl çıkar? Dizel motorda marş motoru dönüyor fakat araç çalışmıyorsa sebebi neler olabilir? Yüksek basınç boruları hangileridir? Silindir içerisindeki sıkıştırılmış havanın üzerine mazotu püskürten nedir? Isıtma bujisi arızalı ise motor nasıl çalışır? Yakıt enjeksiyon pompası arızalı yada ayarsız ise egzoz rengi nasıldır? Dizel motorlarda bakım yapılırken yakıt filtresi değiştiğinde mutlaka sistemin havası alınmalıdır.

Marş sisteminin görevi? Marş sisteminin parçaları? Marş sisteminin çalışması?

Marş sistemi bakımı, arızaları ve bilinmesi gerekenler: Marş basma süresi nedir? Motor çalışmazsa ne yapmalıyız? Fazla marş yaparsak ne olur? Çalışan motorda marş yaparsak ne olur? İterek çalıştırma? Ve sakıncaları? Takviye akü ile hareket verme? Marş basmıyorsa sebebleri nelerdir? Akümülatörün basit kontrlü nasıl yapılır? Motor çalıştığında hangi lambalar söner? Marş yapıldığında marj motoru hiç dönmüyorsa sebebleri nelerdir? Marş motoru yavaş dönüyorsa sebebleri nelerdir? Marş yapıldığında motor dönüyor fakat araç çalışmıyorsa sebebleri nelerdir? Dijital göstergeli araçlarda akü takviyesi yapılmaz!!! Dijital göstergeli ve otomatik vites araçlar çekilerek ve itilerek çalıştırılmaz. Dizel motorlu araçlar çalışırken marşa basmadan önce gösterge panelindeki hangi ışık sönmelidir?

Yağlama sisteminin görevi? Yağlama sisteminin parçaları? Yağlama sisteminin çalışması?

YAĞLAMA SİSTEMİ ( Şematik)

Yağlama sistemi bakımı, arızaları ve bilinmesi gerekenler: Motor yağının kontrolü nasıl olmalıdır? Nelere dikkat Edilmelidir? Motor yağının az veya çok olmasının sakıncaları nelerdir? Motorun yağ yakmasının sebebleri? Motorun yağ yaktığını nerden anlarız? Yağlama sisteminde belli kmlerde ne değişir? Motor yağı nereden konur? Motor çalışırken yağ lambası yanıyor ise sebebleri nelerdir? Bu gibi durumlarda ne yapılması lazım?

Soğutma sisteminin görevi? Soğutma sisteminin parçaları? Soğutma sisteminin çalışması?

Motorun hararet yapmasının sebebleri Soğutma sistemi bakımı, arızaları ve bilinmesi gerekenler: Radyatör suyunun kontrolü nasıl olmalıdır? Radyatördeki suyun seviyesi neolmalıdır? Radyatöre su ilave decek olursak nasıl bir su ilave ederiz? Oldu ya motorda termostat bozuldu ve çıkarmak zorunda Kaldık sakıncalrı nelerdir? Hava Soğutmalı motor ile su soğutmalı motor arasındaki fark Nedir? Vantilatör kayışının koptuğunu ilk önce nereden anlarım ve bunun Sonucunda neler olur? Vantilatör kayış gerginliği nasıl olmalıdır? Aracım hararet yaptı radyatör kapağını nasıl açmalıyım? İlave su Eklemem durumumda nasıl bir su ilave etmeliyim? Kışın radyatördeki suyun donmaması için ne yapmam lazım? Motorun hararet yapmasının sebebleri Herkes 1 tane sebebini söyleyecek lütfen rica ediyorum? Soğutma Sisteminde Su Azalıyorsa bunun sebebi nedir? Fan motorunun çalışmamasının sebebleri nelerdir?

Şarj sisteminin görevi? Sarj sisteminin parçaları? Sarj sisteminin çalışması?

Şarj sistemi bakımı, arızaları ve bilinmesi gerekenler: Motor çalışıyor ve şarj ikaz lambası yanıyorsa sebebleri nelerdir? Vantilatör kayışının koptuğu ilk nereden anlaşır? Vantilatör kayışının gergin ve gevşek olması neden kaynaklanır? Regülatör arızalı ise nerden anlarız? Alternatörlü bir araçta elektrik kaynağı yapılacaksa ne yapılır?

AYDINLATMA VE İKAZ SİTEMİ sistemin görevi? sistemin parçaları? sistemin çalışması?

GÖSTERGELER SİTEMİ

Aktarma organlarının tanımı ve görevi? AKTARMA ORGANLARI Aktarma organlarının tanımı ve görevi?

KAVRAMA(DEBRİYAJ) SİSTEMİ Kavrama sisteminin görevi? Kavrama sisteminin parçaları? Kavrama sisteminin çalışması? Kavrama(Debriyaj) sistemi bakımı, arızaları ve bilinmesi gerekenler: Araç hareket halindeyken ayağımızın debriyaj pedalı üzerinde yanlışlıkla tutmak ne gibi sakıncalara yol açar? İlk çalışma anında debriyaja neden sonuna kadar basarız? Debriyaj kaçırıyorsa sebebleri nelerdir? Ne gibi sonuçlar doğurur? Kavrama ayırmıyorsa sakıncaları nelerdir? Sürücü adayları vites değiştirmeden önce ne yapmalıyız? Vites değiştirirken ses geliyosa ve vitese girmekte zorlanıyorsa Araç neden olabilir? Debriyaj balatasının sıyrılarak aşınması neden kaynaklanır? Debriyaj teli kopmuş ise ne olur?

VİTES KUTUSU(ŞANZIMAN) Vites kutusunun görevleri nedir? Bakımı, basit arızaları ve bilinmesi gerekenler: ŞAFT(KARDAN MİLİ) Önden çekişli araçlarda şaft bulunmaz.

DİFERANSİYEL AKSLAR Diferansiyel görevleri nedir? Bakımı, basit arızaları ve bilinmesi gerekenler: Virajlarda sistem nasıl çalışır? AKSLAR Aksların görevleri nedir? Bakımı, basit arızaları ve bilinmesi gerekenler: Virajlarda sistem nasıl çalışır? Aktarma organlarının sırası?

TEKERLEKLER VE LASTİKLER Görevleri nedir? Bakımı, basit arızaları ve bilinmesi gerekenler: Şamriyelli ve Tubeless lastik ne demektir? Lastikler ne zaman kontrol edilir? Lastik havalarının az veya çok olması durumunda ne olur? Lastiklerin değişimi? Bijonların önemi? Sağa sola çekme olayı?

FREN SİSTEMİ Fren sisteminin görevi? Fren sisteminin parçaları? Kullanılan fren çeşitleri? Güvenlik önlemli Fren sistemleri? Diskli ve kampanalı fren sistemi? Hakkında bilinmesi gerekenler.

Fren sisteminin bakımı, arızaları ve bilinmesi gerekenler: Fren sisteminde ne yağı bulunur? Kontrolü nasıldır? Havalı fren sisteminde su ne alaka? El freni teli kopmuşsa ne olur? Ne yapmalıyız? Havalı fren sisteminde hava tankı dolmuyorsa sebebi nedir? Hidrolik frenlerde westinghouse(hidrovak) hortumu patlarsa ne olur? Soğuk havalarda el frenini çeken akıllı bir arkadaşımız var mı? Westinghouselu araçlarda motor stop ederse fren tutmaz!!! El frenini çekili unutulması hikayesi? Traktör frenleri nasıldır? Fren pedalına basıldığında hangi tekerlekler frenleme yapar?

ÖN DÜZEN SİSTEMİ Ön düzen sisteminin görevi? Ön düzen sisteminin parçaları? Havalı ve Hidrolik direksiyonların avantajları? Bakımı ve basit arızaları? Direksiyon kutusu yağının önemi nedir? Aracın direksiyon boşluğunun artma sebebleri? Rot ve balans ayarı bozul olan araçta neler meydana gelir?

www.haydaryilmaz.biz SÜSPANSİYON SİSTEMİ Süspansiyon sisteminin görevi? Süspansiyon sisteminin parçaları? Bozuk amortisörlerin araç üzerindeki etkileri? www.haydaryilmaz.biz