Deniz Ticareti Hukuku - 2 - 24-25/9/2012 .

Giriş - 1 I. Konu [RK/EÇ/EY, Temel Bilgiler, s. 1-2] “Gemi”lere ilişkin özel hükümler Özellikle şu alanlarda: Eşya Hukuku, Borçlar Hukuku, Çevre Hukuku Medenî Usul Hukuku, İcra ve İflâs Hukuku Milletlerarası Özel Hukuk ve Milletlerarası Usul Hukuku

Giriş - 2 II. Tarihi Gelişim [RK/EÇ/EY, Temel Bilgiler, s. 2-3] Roma Hukuku [KA, Sources of Roman Maritime Law in the Digest, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 2010, Cilt: XXVI, Sayı: 4, s. 63] Orta Çağ: yöresel kural derlemeleri 1600’lerden başlayarak: Deniz Ticareti Hukuku yasaları, sonra: Ticaret Kanunları.

Giriş - 3 III. Yeni Türk Ticaret Kanunu [RK/EÇ/EY, Temel Bilgiler, s. 4] Hazırlık süreci, kaynakları ve yasama künyesi için bkz. 17-18/9/2012 tarihli yansılar.

Giriş - 4 IV. Milletlerarası Birlik [RK/EÇ/EY, Temel Bilgiler, s. 4-5] Comité Maritime International (CMI): http://www.comitemaritime.org [KA, Comité Maritime International’ın 100. Kuruluş Yılı Kongresi Hakkında, Deniz Hukuku Dergisi 1997, Yıl: 2, Sayı: 2-3, s. 91] International Maritime Organization (IMO): http://www.imo.org

Denizcilik Yönetimi - 1 I. İdari Yapı [RK/EÇ/EY, Temel Bilgiler, s. 9-15] 1993: Denizcilik Müsteşarlığı: TTK hazırlanırken! 2011: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, T: 26/9/2011, Sayı: 655 (RG, T: 1/11/2011, Sayı: 28102 Mük.) = Tüm İdareH görevleri, örn. gemi sicillerinin tutulması, gemi adamlarının eğitimi, liman inşası.

Denizcilik Yönetimi - 2 II. Deniz Ticaret Odaları [RK/EÇ/EY, Temel Bilgiler, s. 15-17] Anayasa m. 135: “Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları”: İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası Mersin Deniz Ticaret Odası.

Denizcilik Yönetimi - 3 III. Avrupa Birliği [RK/EÇ/EY, Temel Bilgiler, s. 17-18; Turgut Kalpsüz, Avrupa Topluluğunun Deniz Yolu ile Taşımaya İlişkin Mevzuatı, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 1991, Cilt: XVI, Sayı: 2, s. 1] TTK = Uyum çalışmalarının bir parçası Rekabet Hukuku, Çevre Hukuku alanlarında da uyum çalışmaları sürüyor.

Kaynaklar Türk Deniz Ticareti Hukuku’nun Kaynakları Döküm için bkz.: RK/EÇ/EY, Temel Bilgiler, s. 19-30 Dikkat: Milletlerarası Sözleşmeler (MS) Anayasa m. 90 f. 5 c. 1 “kanun hükmünde”, c. 3 (Ek 2004) “temel hak ve özgürlüklere ilişkin (...) milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır. ”

Milletlerarası Sözleşmeler Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun T: 27/11/2007, Sayı:5718 Dikkat: m. 1 f. 2 Türkiye’nin taraf olduğu MS (!!!!!) DTH: Çok yaygın Yargı: özensiz TC taraf olacak, yürürlüğe girecek, uygulama şartları doğacak.

Gemi - 1 I. Tanım A) Gemi DTH Konusu = ? Tanım neden gerekir? TTK m. 935 f. 1 TTK 5. Kitap, 1. Kısım, m. 931 f. 1 Tanım hükmü Gemi fotoğrafları.

Gemi - 2 → Ortak tanım: yok, TC mevzuatı ve MS düzenleme konusuna göre tanım kabul ediyor Ayrıntılı döküm: Cüneyt Süzel, Türk Mevzuatında Gemi Tanımı, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, Cilt: 2, İstanbul 2010, s. 1615 TTK m. 816 bakımından tanım:

Gemi - 3 Kaynak: Alman Federal Mahkemesi (1951) Ayrıntılı bilgi: KA, Türk Ticaret Kanunu Tasarısına göre Deniz Hukukunda İstanbul 2006, s. 14-15. Sorun: yüzer havuz, platform, iç su gemisi TTK Komisyonu: Alman kararına “daha uygun” bir hale getirme ve uygulamadaki sorunları çözme çabası.

Gemi - 4 Yeni tanım: Tahsis amacı: denizde → suda hareket etmesi olanağına bağlı “yüzme özelliği bulunan” (Alm. “schwimmfähig” karşılığı → gereksiz) Pek küçük olmayan: ? (TTK m. 957 f. 1: 18 GRT tescil zorunluluğu, burada esas alınmaz) Tekne → araç kendiliğinden hareket imkânı bulunmasa dahi.

Gemi - 5 Ayrıntılı inceleme: KA, Cebrî İcra, s. 138-142 Duygu Damar, Gemi Niteliğinde Olmayan Deniz Araçları ve Çatma, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, Cilt 1, İstanbul 2010, s. 749. Dikkat: Türk Uluslararası Gemi Sicili ve Bağlama Kütüğü için tanımlar farklı!

Gemi - 6 B) “Ticaret” Gemisi TTK m. 931 f. 2 Kazanç / ekonomik menfaat: gemi malikinin kendi yükünü taşıdığı hâlleri de kapsar → daha geniş “Fiilen böyle bir amaç”: yat, tek sefer için Rodos’a ücret karşılığı yolcu taşıyor “Kimin tarafından/adına/hesabına” = ?

Gemi - 7 II. Bütünleyici Parça ve Eklenti [RK/EÇ/EY, Temel Bilgiler, s. 34-35] Özel hüküm yok Hangi kurallar uygulanacak? Neden? Dikkat: TTK Komisyonu için temel ilkelerden biri: TBMM Dönem: 23, Yasama Yılı: 2, S. Sayısı: 96, s. 324!

Hukuksal Nitelik - 1 III. Tür ve Hukuksal Nitelik A) Hukuksal Nitelik [RK/EÇ/EY, Temel Bilgiler, s. 35-37] Sorun: 2004 sayılı İİK m. 23 f. 2(4) → Sebep:? Çözüm: TTK m. 936, 937, İİK m. 23 f. 2 c. 1 Kural: Gemi = taşınır! İstisna: Taşınmazlara ilişkin bazı hükümler istisna olarak gemilere de uygulanabilir.

Hukuksal Nitelik - 2 Ayrıntılar: Sorun: KA, Gemilerin İhtiyati Haczinde, Seferden Men Önleminin Uygulanması, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 1997, Cilt: LV, Sayı: 3 (Prof. Dr. Türkân Rado’ya Armağan Sayısı), s. 279 Çözüm: KA, Cebrî İcra, s. 94-99.

Uygulama Alanı - 1 B) Hükümlerin Uygulama Alanı 1. Kural (TTK m. 935 f. 1) → bu Kanun’un deniz ticaretiyle ilgili hükümleri → ticaret (TTK m. 931 f. 2) gemileri (TTK m. 931 f. 1) hakkında uygulanır!

Uygulama Alanı - 2 2. İstisnalar a) Genişletme aa) Kullanım amacı bakımından: → gezinti-bilim gemileri (TTK m. 935 f. 2 b. [a]) bb) Malik bakımından: → devlet-donanma gemileri (TTK m. 935 f. 2 b. [b])

Uygulama Alanı - 3 cc) “Yapı”lar (TTK m. 1054) bakımından: → yabancı adına inşa (TTK m. 935 f. 2 b. [c]) çç) Türk bayrağını çekme yükümlülüğü bakımından: → “her Türk gemisi” (TTK m. 940 f. 1)

Uygulama Alanı - 4 b) Daraltma Aynî haklar bakımından: → sicile kayıtlı Türk gemileri ve yapıları (TTK m. 996 f. 1).

Kanunlar İhtilâfı Kuralları C) Kanunlar İhtilâfı Kuralları 5718 sayılı MÖHUK hükümleriyle kesişme/çelişki? Hayır! TTK m. 935 f. 1: “ticaret gemileri hakkında uygulanır” “Türk” nitelendirmesi yok → yalnızca maddi hukuk kuralı. Kanunlar İhtilâfı Kuralları = MÖHUK!