Sedimentasyon ölçüm yöntemleri

Sedimentasyon nedir?  Kandaki şekilli elemanların standart bir tüp içinde çökme hızlarıdır. ESR (Eritrosit Sedimentasyon Hızı)  Pek çok hastalıkta tanı koymada veya tedavi yanıtının değerlendirilmesinde ölçülen yardımcı bir kan testidir.  Yalnızca iki hastalık için ESR tanı kriterlerinin arasındadır: -polimiyaljia romatika -temporal arterit

ESR Fizyolojik olarak arttığı durumlar vardır: menstrüasyon gebelik (3. aydan sonra),egzersiz, 75 yaş ve üzeri, Yemek sonrası dönem Sedimentasyon hızını azaltan durumlar Albümin ve lesitin artışı Fibrinojenin azaldığı patolojiler (defibrine kan, karaciğer hastalığı..) Poikilositoz, anizositoz Sickle cell hastalığı dışında tüm anemiler Ortam ısısının düşmesi ( ideali c) Sedimentasyonun artması

Esr ölçümünde laboratuvara ait faktörler Ortam ısısındaki her 3 derecelik artış ESR’yi 1 mm artırır. Tüp boyu uzarsa ESR artar. Kapiller atraksiyonlarla başa çıkabilmek için tübün iç çapı en az 2.5 mm olmalıdır. İdeal ölçüm için tübün tam vertikal düzlemde olması gerekmektedir Çünkü düzlemden her 3 derecelik sapma,esr’yi %30 kadar artırır.

Sedimentasyon Ölçüm Metodları Westergren metodu Modifiye westergren metodu Wintrobe metodu Otomatize metodlar

Westergren Sedim ölçümünde gold standard. Öncelikle bir enjektöre 0.4 ml %3.8’lik tri-sodyum sitrat çekilir, 1.6 ml’lik venöz kan alınır. Enjektör alt üst homojenize edilir. Kan temiz bir tüpe konur. Westergren pipetinin 0 işaretli hizasına kadar tüpteki kan çekilir. Pipetin üst ucu parmakla kapatılıp dik bir şekilde spora yerleştirilir. Yarım saat, 1 saat,2 saat sonunda çökme seviyeleri okunarak not edilir. Modifiye westergren metodu Trisodyum sitrat yerine EDTA(2ml) kullanılır, EDTALI kan 0.5 ml ve 0.85’lik NaCl ile dilüe edilir ve bundan sonrası benzer işlemler tekrar edilir.

Wintrobe and landsberg metodu (makrohematokrit metod) 1 ml’lik EDTA’lı tam kanda çalışılır. Dilusyon gerektirmez.

Zeta Sedimentasyon Hızı 3 dakikada sonuç verebilecek kadar hızlı ( 3 dk içinde rulo formasyonu olur) 0.1 ml kan yeterli, kapiller tüp En son oluşan hematokrit= zeta sedimentasyonu Pediatrik hastalar Kız erkek farkı yok

Otomatize Metotlar Ves -matic 20 cihazı Numune tüpü cihaz içinde mikse edilir. Sonrasında 18°lik eğimle tutulur Optik elektrik sensörler ESR ölçer. Yaklaşık 20 dk’da sonuç Westrgren ile karşılaştırılır ESR Stat Plus Cihazın içinde numune sanrifüj edilir ifr ışınlarına plazma ile eritrositler arasından geçe geçe multipl optik okumalar yapar. Bu okumalar sonradan matematiksel algoritmayla esr sonucuna çevrilir.

Otomatize Metotlar SEDİMAT Full doldurulmuş bir sediplast westergren pipeti bu cihaza konulmaktadır. Kontrollü olarak sedimentasyona hız verilir. Her bir numunenin sonucu 15dk sonra ekranda görünür Çıktı alınır