ÇATI MAKASINA GELEN YÜKLER 7.1. Çatı Makasına Gelen Yüklerinin Bulunması Bir yapıyı dış etkilere karşı koruyan taşıyıcı sisteme çatı denir. Belirli aralıklarla yerleştirilen çatı makaslarının, yatay taşıyıcı eleman olan aşıklarla birleştirilmesi ile çatı sistemi oluşturulur. Çatılar yapıldıkları malzemeye göre; ahşap, çelik ve betonarme çatılar olmak üzere üç grupta sınıflandırılır.
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.1. Çatı Makasına Gelen Yüklerinin Bulunması Bir çatı sistemi dikmeler, aşıklar, mertekler, rüzgar kirişleri, örtü altı kaplama tahtaları/lataları ve çatı örtü malzemelerinden oluşur (Şekil 7.1).
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.1. Çatı Makasına Gelen Yüklerinin Bulunması Küçük boyutlu yapıların çatılarının hesabında gerekli elemanların boyutları teknolojik kurallar göz önüne alınarak seçilir. Büyük açıklıklı çatıların veya köprü kirişlerinin projeleri (boyutlandırılması) yapılırken kafes kirişin düğüm noktalarına etki eden dış kuvvetlerin hesaplanması gerekir. Böylece bir düğüm noktasına etki eden dış kuvvetlerle çubukların iç kuvvetleri dengelenir.
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.1. Çatı Makasına Gelen Yüklerinin Bulunması Düğüm noktalarına etki eden başlıca kuvvetler şunlardır. a) Çatının kendi ağırlığı, b) Çatı üzerindeki kar yükü, c) Rüzgar basıncı, d) İnsan ağırlığı (tamir-bakım için)
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.1. Çatı Makasına Gelen Yüklerinin Bulunması Düğüm noktalarına etki eden başlıca kuvvetler şunlardır. a) Çatı ağırlığı: Çatı kaplama malzemesi çeşitleri ve bunların öz ağırlıkları Çizelge 7.1 ‘de verilmiştir.
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.1. Çatı Makasına Gelen Yüklerinin Bulunması b) Kar Yükü: Kar yağmayan yerler dışındaki bölgeler için hesaplanacak kar yükü:
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.1. Çatı Makasına Gelen Yüklerinin Bulunması b) Kar yükü:
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.1. Çatı Makasına Gelen Yüklerinin Bulunması c) Rüzgar Yükü: Rüzgarın yapılar üzerindeki etkisi, rüzgarın esiş doğrultusu ve yönüne, yapının yüksekliğine ve şekline bağlıdır. Bu etki
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.1. Çatı Makasına Gelen Yüklerinin Bulunması c) Rüzgar Yükü:
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.1. Çatı Makasına Gelen Yüklerinin Bulunması c) Rüzgar Yükü:
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.1. Çatı Makasına Gelen Yüklerinin Bulunması c) Rüzgar Yükü:
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.1. Çatı Makasına Gelen Yüklerinin Bulunması c) Rüzgar Yükü:
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.2. Ahşap Çatılarda Yük Analizi Çatı sistemindeki taşıyıcı elemanların hesabında göz önünde tutulacak yükler aşağıda verilen yük tablosundaki gibi alınır.
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER 7.2. Ahşap Çatılarda Yük Analizi
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER Örnek 7.1. (devamı)
DÜZLEM KAFES SİSTEMLER Örnek 7.1. (devamı)
ÇATI MAKASINA GELEN YÜK (ÖRNEK SINAV SORUSU-FİNAL) Cinsi Ağırlık Yüzey Yatay düzleme gelen ağırlık (kg/m2) Çatı kaplama malzemesi (kiremit) 60 kg/m2 ÇD gçatı= Mertek ağırlığı 20 kg/m2 gmertek= Aşık ağırlığı 35 kg/m2 YD gaşık= Makas ağırlığı 55 kg/m2 gmakas= Kar yükü 40 kg/m2 gkar= Rüzgar yükü grüzgar= TOPLAM (BİRİM ALANA)=
ÇATI MAKASINA GELEN YÜK (ÖRNEK SINAV SORUSU-FİNAL) Cinsi Ağırlık Yüzey Yatay düzleme gelen ağırlık (kg/m2) Çatı kaplama malzemesi (kiremit) 60 kg/m2 ÇD gçatı= 75 Mertek ağırlığı 20 kg/m2 gmertek= 25 Aşık ağırlığı 35 kg/m2 YD gaşık= 35 Makas ağırlığı 55 kg/m2 gmakas= 55 Kar yükü 40 kg/m2 gkar= 50 Rüzgar yükü grüzgar= TOPLAM (BİRİM ALANA)= 290