TÜRK BANKACILIK SİSTEMİ Bankacılık Sistemi Kalkınma ve Yatırım Bankaları Mevduat Bankaları Katılım Bankaları
TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN BÜYÜKLÜĞÜ (Aralık 2017) BANKALAR KURULUŞ SAYISI AKTİFLER TOPLANAN FONLAR KULLANDIRILAN FONLAR MİLYON TL PAYI (%) Mevduat Bankaları 31 22.922.680 89.71 1.613.839 93,87 1.905.940 88.83 Katılım Bankaları 5 160.136 4.91 105.310 6.12 106.733 4.97 Kalkınma ve Y. Bankaları 13 175.002 5.31 132.807 6.19 Toplam 49 3.257.819 100 1.243.289 1.511.000
KATILIM BANKALARI Türk Bankacılık Sisteminde alternatif değil, sistemi tamamlayıcı bankalardır. Mevduat Bankaları ile Kalkınma ve Yatırım Bankaları yanında üçüncü tarz bir bankacılıktır. Fonksiyonel olarak mevduat bankalarına benzemektedirler. Fon toplama ve kullandırma yöntemleri farklıdır.
Temel Prensipler Faiz Yasağı Ticaret Esası Ortaklık ve Risk Paylaşımı Esası Garar (Aşırı belirsizlik) Yasağı Spekülasyon Yasağı Bazı Maddelerle İlgili Yasaklar (alkollü içecek, kumar, şans oyunları, silah, tütün,..) Şeffaflık Esası
KATILIM BANKALARININ FON TOPLAMA YÖNTEMLERİ ÖZEL CARİ HESAPLAR -vadesizdir, -istenildiği anda kısmen veya tamamen çekilebilir, -getiri ödenmez. KATILMA HESAPLARI -yatırılan fonların işletilmesi sonucunda elde edilen kar ve zarar paylaşılır, -önceden belirlenmiş bir getiri ödenmez, -ödenecek getiri vade sonunda belli olur, -anapara garantisi verilemez.
KATILIM BANKALARININ FİNANSMAN SAĞLAMA YÖNTEMLERİ KURUMSAL FİNANSMAN DESTEĞİ -fon kullanmak isteyen müşterinin ihtiyaç duyduğu mal ve hizmet alımının finansmanıdır, -mal ve hizmet bedeli peşin olarak satıcıya ödenir, -mal bedeli üzerine bankanın kârı eklenir ve yeni tutar üzerinden müşteri bankaya borçlanır, -alım-satıma ilişkin belgenin şubece saklanması zorunludur. BİREYSEL FİNANSMAN DESTEĞİ: -tüketicilerin araç, konut ve tüketim malı ihtiyacının finansmanıdır, -alınacak konut, araç,.. vs. nin bedeli katılım bankası tarafından peşin olarak satıcıya ödenir, -üzerine banka kârı eklenerek alıcı vadeli olarak borçlandırılır.
(BİREYSEL VEYA KURUMSAL) FİNANSMANA UYGUN MALLAR KATILIM BANKALARINDA BİREYSEL VE KURUMSAL FİNANSMAN DESTEĞİ MEKANİZMASI (1) Müşteri TALEP FORMU doldurmak suretiyle finansman talebi için Katılım Bankasına başvuruda bulunur. (2) Katılım Bankası, finansman talebini kabul veya red eder. NAKDİ ÖDEME MAL/ÜRÜN MÜŞTERİ (BİREYSEL VEYA KURUMSAL) MAL/ÜRÜN SATICISI BİREYSEL (3-b) Katılım Bankası, banka adına ürünü satın alması için Müşteriye VEKALET verir. Örneğin, ev finansmanında tapu devri önemlidir. KATILIM BANKASI KURUMSAL (3-a) Katılım Bankası ürünün alımı için sipariş formu gönderir. Malın satın alındığı, fatura ve irsaliye ile ispat edilmelidir. FİNANSMANA UYGUN MALLAR Makina Taşıt Ürün Hammadde Gayrimenkul Haklar ve Menfaatler Tüketici Ürünleri Hizmetler (4) SATIŞ SÖZLEŞMESİ ile ürün Müşteriye satılır. TAKSİTLİ ÖDEME ÜRÜNLER MÜŞTERİ (BİREYSEL VEYA KURUMSAL)
FİNANSAL KİRALAMA -taşınır/taşınmaz mallar katılım bankasınca satın alınır, -müşteriye kiralanır, -ödemeler bittikten sonra devredilir. KÂR-ZARAR ORTAKLIĞI YATIRIMI -müşterilerle ortak yatırım sözkonusudur, -finansman ve kar/zarar katılma oranı belirlenir, -kar ve zarar ortaklığı yatırım sözleşmesi yapılır.
Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) Yönetim merkezi İstanbul’da bulunan Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB), Bankacılık Kanunu gereğince kurulmuş tüzel kişiliği haiz ve kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur. Türkiye’de faaliyet gösteren katılım bankalarının çatı kuruluşu olan TKBB’nin temelleri 2001 yılında Özel Finans Kurumları Birliği ile atılmıştır. Birliğin unvanı, 2005 tarihinde Türkiye Katılım Bankaları Birliği olarak değiştirilmiştir. 3-Nov-19
Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) TKBB’nin amacı, serbest piyasa ekonomisi ve tam rekabet ilkeleri çerçevesinde bankacılık düzenlemeleri ile ilke ve kuralları doğrultusunda katılım bankalarının hak ve menfaatlerini savunmak, bankacılık sisteminin büyümesi, sağlıklı olarak çalışması ve bankacılık mesleğinin gelişmesi, rekabet gücünün artırılması amacıyla çalışmalar yapmak, rekabetçi bir ortamın yaratılması ve haksız rekabetin önlenmesi için gerekli kararları almak/alınmasını sağlamak, uygulamak ve uygulanmasını talep etmektir. Mevzuat gereği, Türkiye’de faaliyet gösteren katılım bankaları faaliyet izni aldıkları tarihten itibaren bir ay içinde TKBB’ye üye olmak zorundadırlar. Nisan 2017 itibarıyla Türkiye’de faaliyet gösteren beş katılım bankası TKBB’nin üyesidir. 3-Nov-19
Kalkınma ve Yatırım Bankaları Mevduat toplama yetkisi olmayan, geniş bir şube ağı olmaması nedeniyle bankacılık hizmet ürünlerinin tamamını sunamayan ve ticaret bankalarına kıyasla ticari faaliyetleri kısıtlı olarak yerine getirebilen bankalardır. Kaynak:Bu konu başlığı aşağıdaki verilen kaynaktan derlenmiştir. http://www.acikders.org.tr/pluginfile.php/2552/mod_resource/content/3/Yat%C4%B1r%C4%B1m_%C5%9Eirketleri.pdf, 26.02.2017 saat:00:37
Yatırım Bankacılığının Tanımı Sermaye piyasasının gelişmiş olduğu ülkelerde atıl fonlara sahip kurumsal yatırımcılara, fonlarını menkul değer alım ve satımı ile değerlendirmelerinde aracılık ve danışmanlık yapan, isletmelere doğrudan kredi vermeyen ancak isletmelerin orta ve uzun vadeli fon gereksinimlerini karşılayan finansal kuruluşlardır. Yatırım bankaları, genellikle mevduat kabul etmeyen, ticari bankacılık yapmayan ve kalkınma bankacılığı fonksiyonunun dışında kalan alanlarda faaliyet gösteren mali kurumlar seklinde de tanımlayabiliriz.
Yatırım Bankalarının baslıca fonksiyonları Tasarruf sahiplerine menkul kıymetler ihracı yoluyla uzun vadeli kaynak sağlamak, Halka arza giden firmaların ihraç edecekleri menkul değerleri satın alıp, onların adına satısını gerçekleştirmek, Faaliyetlerini dürüst, ekonomik ve etken bir şekilde yürüterek gerekli güven havasını yaratıp sermaye piyasasının gelişimine katkıda bulunmak, İhraç edilen menkul değerlere ilişkin her türlü teminatı, desteği vererek menkul kıymetlerin geniş halk kitlelerine dağılımını kolaylaştırmak ve Ekonomide mevcut servetlerin mülkiyetinin transferini sağlamak,
Yatırım Bankalarının baslıca fonksiyonları Sermaye piyasasına başvurmak isteyen isletmelere danışmanlık yapmak (menkul değer çeşidi, ihraç tutarı, satış fiyatı ve zamanı gibi ) Firmalara sermaye piyasası kanalıyla orta ve uzun vadeli fon sağlamak, Menkul değerlere yatırım yapan tasarruf sahiplerinin çıkarlarını korumak, anapara ve faiz ödemelerini garanti etmek, İsletmelerin ihraç edeceği tahvillerin anapara ve faizlerinin vadesinde ödeneceğini garanti ederek tahvil satışlarını kolaylaştırmak, Şirket birleştirme, dağıtma, sekil değiştirme, şirket satın alınması, özelleştirme konusunda aracılık, Kredi için sendika teşkil etmesi, Her türlü mal mukabili, vesaik mukabili akreditif açmak, garanti vermek, teminat mektupları vermek ve almaktır. 3-Nov-19
Kalkınma Bankaları Tanımı Kalkınma bankaları, gelişmekte olan ülkelerde sermaye yetersizliği içindeki firmalara veya büyük endüstriyel firmaların yapacağı yeni yatırımlara kaynak ve teknik yardım sağlayarak endüstriyel gelişmeyi hızlandırmak amacını güden finansal kuruluşlardır. 3-Nov-19
Kalkınma Bankalarının Fonksiyonları Kurumsal finansman hizmetleri vermek (Factoring, Forfaiting, Yeniden Yapılandırma, Şirket Değerleme, Şirket Evlilikleri, Özel Kaynak Temini ve Borç Yapılandırma) Yatırımlara orta ve uzun vadeli fon sağlamak İç kaynakları sanayi sektörüne yönlendirmek Sermaye piyasasının gelişmesine imkan sağlamak Girişimcilere idari ve teknik yardımda bulunmak Yeni yatırım alanlarında öncülük yapmak ( e-ticaret gibi ) Yabancı kaynaklardan mali ve teknik destek sağlamak Yabancı sermayeyi yatırım yapmaya teşvik etmek 3-Nov-19