EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMADA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Karadeniz Teknik Üniversitesi İSG TEMEL EĞİTİMİ 2019

Amaç Ekranlı araçlarla çalışmalarda alınacak asgari sağlık ve güvenlik önlemlerini belirlemektir. Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Yönetmeliği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Resmi Gazete Tarih ve Sayı: 23 Aralık 2003/25325

Ekranlı araç: Uygulanan işlemin içeriğine bakılmaksızın ekranında harf, rakam, şekil, grafik ve resim gösteren her türlü aracı, Zorlayıcı Travmalar: Göz yorgunluğu, kas gücünün aşırı kullanımı, uygun olmayan duruş biçimi, uzun süre ekranlı araç karşısında ara vermeden çalışma, aşırı iş yükü duygusu, zihinsel yorgunluk ve stres ile gürültü, ısı, nem ve aydınlatmanın neden olduğu olumsuzluklarının tümünü, Çalışma merkezi: Operatörün oturduğu sandalye, ekranlı aracın konulduğu masa, bilgi kayıt ünitesi, monitör, klavye, yazıcı, telefon, faks, modem ve benzeri aksesuar ve ekranlı araçla ilgili tüm donanımların tamamının veya bir kısmının bulunduğu çalışma yerini, ifade eder.

İşveren, işçilere ve temsilcilerine çalışma yerlerinde sağlık ve güvenlik ile ilgili bütün konularda bilgi/eğitim vermekle yükümlüdür. Eğitim, özellikle şu konuları içermelidir; 1) Zorlayıcı travmalar ve korunma yolları, 2) Doğru oturuş, 3) Gözlerin korunması, 4) Gözleri en az yoran yazı karakterleri ve renkler, 5) Çalışma sırasında gözleri kısa sürelerle dinlendirme alışkanlığı, 6) Gözlerin, kas ve iskelet sisteminin dinlendirilmesi, 7) Ara dinlenmeleri.

Ekranlı araçlardan kaynaklanan tehlikeler Göz yorgunluğu, Zihinsel stres, Kas problemleri, İskelet sistemi problemleri Baş ağrısı, Radyasyon, Epileptik nöbetler Vb… 50-100 cm 5° 35° 60° 90° 7 2 c m ( 6 - 5 ) 18 cm 70 cm 4 3 1 8 Çalışma Sandalyesi; dengeli, çalışanın rahat bir pozisyonda oturabileceği ve kolaylıkla hareket edebileceği şekilde olmalıdır. - Oturma yerinin yüksekliği ayarlanabilmelidir.

Ekran Gözlerden 50 – 70 cm uzakta, mümkünse pencerelere 90 derece dik olacak şekilde yerleştirilmelidir. Göz seviyesinde veya hafif aşağıda olmalı. Ekrandaki yazı karakterlerinin büyüklüğü 2.6 mm’nin altına düşmemeli. Görüntüde titreşim olmamalı. Parlak ışık veya yansımalardan kaçınılmalıdır.

Doğru - Yanlış

Sürekli tekrarlayan işlerde, kasların dinlenmesi için yeterli aralar verilmezse kas ve iskelet sisteminde ağrılar ve rahatsızlıklar olur. Fiziksel sınırları geren uygunsuz duruş ya da desteksiz duruş, sinirler üzerinde baskı yapabilir ve tendonları tahriş edebilir. Bilekte karpal tünel sendromu oluşumu.

EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA ARANACAK ASGARİ GEREKLER

Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik RG: 16.04.2013/28620 – EK1 1. Ekipman a) Genel hususlar b) Monitör c) Klavye d) Çalışma masası veya çalışma yüzeyi e) Çalışma sandalyesi 2. Çalışma ortamı a) Gerekli alan b) Aydınlatma c) Yansıma ve parlama d) Gürültü e) Isı f) Radyasyon g) Nem 3. Operatör-Bilgisayar arayüzü

Ekranda görünen karakterler kolayca seçilebilecek şekil ve formda, uygun büyüklükte olmalı, satır ve karakterler arasında yeterli boşluk bulundurulmalıdır. Ekran görüntüsü stabil olmalı, görüntünün titremesi ve benzeri olumsuzluklar bulunmamalıdır. Parlaklık ve karakterler ile arka plan arasındaki kontrast, operatör tarafından kolaylıkla ayarlanabilmelidir. Ekran, operatörün ihtiyacına göre kolaylıkla her yöne döndürülerek ayarlanabilir olmalıdır. Ekranın ayrı bir kaide veya ayarlanabilir bir masa üzerinde kullanılması mümkün olmalıdır. Kullanıcıyı rahatsız edebilecek yansıma ve parlamalar önlenmelidir. 17 " CRT veya 5 " LCD monitör.

Klavye Klavyenin ön tarafına, operatörün bileklerini dayayabileceği özel destek konulmalıdır.

Klavye, operatörün el ve kollarının yorulmaması ve rahatça çalışabilmesi için ekrandan ayrı ve hareketli olmalıdır. Operatörün elleri ve kolları için klavyenin önünde yeterli boşluk olmalıdır. Klavyenin rengi mat olmalı ve ışığı yansıtmamalıdır. Klavye karakterlerinin yerleri kullanımı kolaylaştıracak şekilde düzenlenmiş olmalıdır. Çalışma pozisyonuna göre, tuşlar üzerindeki semboller kolaylıkla seçilebilmeli, düzgün ve okunaklı olmalıdır.

Çalışma masası veya çalışma yüzeyi

Çalışma masası veya çalışma yüzeyi; ekran, klavye, dokümanlar ve diğer ilgili malzemelerin rahat bir şekilde düzenlenebilmesine olanak sağlayacak şekilde ve yeterli büyüklükte olmalı ve yüzeyi ışığı yansıtmayacak nitelikte olmalıdır. Operatörün rahatsız edici göz ve baş hareketleri ihtiyacını en aza indirecek şekilde yerleştirilmiş ve ayarlanabilir özellikte doküman tutucu kullanılmalıdır. Çalışanın rahat bir pozisyonda olması için yeterli alan olmalıdır.

SANDALYE ÖZELLİKLERİ Hidrolik kontrol Sırt kısmının aşağı yukarı hareket edebilmeli Sırt kısmının öne arkaya doğru hareket edebilmeli Koltuk bütünüyle eğilebilmeli 5 adet kolay hareket edebilen bacakları olmalı Sırt kısmı doğal bel kavsini uygun olarak desteklemeli Oturma yeri aşağı yukarı hareket edebilmeli Oturma yerinin ön bölümü eğimli olmalı Koltuk tümüyle kullanıcıya uygun şekilde ayarlanabilir olmalı

Çalışma ortamı a) Gerekli alan: Operatörün oturma şeklini değiştirebilmesi ve rahatça hareket edebilmesi için çalışma merkezi yeterli genişlikte olmalı ve uygun şekilde düzenlenmelidir.

b) Aydınlatma: İşyerlerinde her türlü işin kusursuz yapılabilmesi ve en önemlisi de işgörenlerin göz sağlığının korunması iyi bir aydınlatma tekniğini gerektirir. c) Yansıma ve parlama: Pencereler, açıklıklar ve benzeri yerler, saydam veya yarı saydam duvarlar ve parlak renkli cisim ve yüzeylerden ekran üzerine direk ışık gelmemeli ve mümkünse yansımalar önlenmelidir. Ekrana gelen gün ışığının kontrol edilebilmesi için yatay ve dikey ayarlanabilir perdeler kullanılmalıdır. d) Gürültü: Çalışma merkezlerinde kullanılan ekipmanların gürültüsü çalışanların dikkatini dağıtmayacak ve karşılıklı konuşmayı engellemeyecek düzeyde olmalıdır.

e) Isı: Çalışma merkezindeki ekipmanlar çalışanları rahatsız edecek düzeyde ortama ısı vermemelidir. f) Radyasyon: Çalışma merkezindeki görünür ışık dışındaki tüm radyasyonların sağlığa zarar vermeyecek düzeylerde olması için gerekli önlemler alınmalıdır. g) Nem: Çalışma ortamındaki nemin uygun düzeyde olması sağlanmalıdır.

Bilgisayar programları a) Programlar işe uygun olmalı b) Programlar kolay kullanılabilir ve eğer uygunsa operatörün bilgi düzeyine ve deneyimine göre ayarlanabilir olmalıdır. c) Programlar, özellikle verilerin algılanması ve kullanılması konusunda ergonomi prensiplerine uygun olmalıdır.

Bilgisayar Kullanımında Doğru-Yanlış Ve Egzersizler

KURAL 1 YÜKSEKLİK AYARI DOĞRU YAPILMALI

KURAL 2 SANDALYENİN TAMAMINI KULLANIN

KURAL 3 DİK OTURUN-SIRT DAYALI

KURAL 4 DİNAMİK OTURUN-HAREKETLİ

Basit Eksersizler Bilgisayar kullanıcılarını uzun bir zaman sonra bekleyen tehlikelerden bazıları: Disk Kayması Boyun Fıtığı Bel Fıtığı Bilek,Diz ve Dirsek Kireçlenmesi Omuz ve Boyun Tutulması Sizi bekleyen ve eğer önemsenilmezse mutlaka başınıza gelecek olan bu felaketlerden korunmak için aşağıdaki hareketleri mutlaka yapınız.

Sırt ve Omuz Eksersizleri Ayağa kalkınız ve sağ elinizle sol omzunuzu sol elinizle sağ omzunuzu kavrayınız. Başınızı kolunuzun aksi yönünde çevirebildiğiniz kadar hareket ettiriniz.

Baş ve Boyun Eksersizleri Boynunuzu beşer kez sağa sola öne ve arkaya doğru hareket ettiriniz Başlangıçta kendinizi zorlamayınız.Gün geçtikçe ve Boyun kaslarınız güçlendikçe zaten hareket mesafesi artacaktır.

Bilgisayar ve Sandalye Eksersizleri Resimde görmüş olduğunuz hareketleri her iki saatta bir kez mutlaka yapınız. Kendinizi daha iyi hissedeceksiniz.

Bilgisayar ve Sandalye Eksersizleri

Bilgisayar ve Sandalye Eksersizleri