NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Uçuş teorisi Kuyruk Yüzeyleri NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Kuyruk Yüzeyleri Kuyruk yüzeyleri; uçağın kararlılığın korunması ve kontrolünün gerçekleştirilmesi için kullanılan uçak elemanlarıdır. Klasik bir uçakta, yatay ve düşey olmak üzere iki ayrı kuyruk yüzeyi bulunmaktadır. Yatay kuyruk uçağın yunuslama kararlılığını, düşey kuyruk ise yalpa kararlılığını sağlar. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Kuyruk Yüzeyleri Uçağın kontrolünü sağlayan dümenler de bu yüzeylere yerleştirilmiştir. Yunuslama (alçalış-tırmanış) hareketini sağlayan irtifa dümeni (elevator) yatay kuyrukta, sağa ve sola sapma hareketini sağlayan istikamet dümeni (rudder) ise düşey kuyrukta bulunur. Yunuslama manevrası için uçağın ağırlık merkezi etrafında yunuslama momenti, sapma manevrası için ise ağırlık merkezi etrafında sapma momenti oluşturulması gereklidir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Kuyruk Yüzeyleri Uçağın kararlılığı dengeli uçuş karakteristiklerinin devamı bakımından oldukça önemlidir. Kararlılık; kavram olarak denge konumunu bozan bir yük kaldırıldığında, tekrar denge konumuna dönüşü ifade eder. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Kuyruk Yüzeyleri Uçakların hızları ve boyutları arttığında, kumanda yüzeylerinin hareket ettirilmesi de zorlaşmaktadır. Pilotun kumanda yüzeylerini hareket ettirmesi veya istenen bir konumda denge sağlamak üzere tutabilmesi için kendi kuvvetinin yeterli olmadığı bu şartlar için pilota yardımcı olacak yöntemlerin geliştirilmesi gerekir. Kumanda yardımcıları olarak bilinen bu sistemleri “elektrik-elektronik ve mekanik yardımcılar” ve “aerodinamik yardımcılar” olmak üzere iki grupta incelemek mümkündür. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Kaynakça Bu ders notunun oluşturulmasında, Prof.Dr.M.Adil YÜKSELEN hazırlanan ve açık kaynak olarak kullanıma sunulan Aerodinamik Ders Notları ve Yrd.Doç.Dr. Evren ÖZŞAHİN tarafından kaleme alınıp Nisan Kitabevi aracılığı ile basılan “Uçak Ana Elemanları” kitaplarından yararlanılmıştır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©