DİYALEKTİK DAVRANIŞ TERAPİSİ BECERİLERİ: DUYGU REGÜLASYONU Yağmur TÜRKYILMAZ- Gözde PEHLİVANTÜRK

DUYGU DÜZENLEME GÜÇLÜKLERI Davranışsal sorunların merkezinde yer almaktadır. İntihar düşünceleri Madde kullanım bozuklukları Aşırı yeme Duyguları bastırma Aşırı kontrol Kişiler arası çatışma

BIZI ZORLAYAN DUYGULAR Zorlayan duygular, iletişimimizi, ilişkilerimizi etkiliyor. Bizi biz yapan şeyler duygularımız fakat bu duygular bize karşı işliyorsa bir batağın içerisine sokuluyoruz ve sonucunda ilişkilerimiz patlıyor, sorunlar yaşıyoruz.

DUYGU DÜZENLEME GÜÇLÜKLERI

DUYGU DÜZENLEME Hangi duyguları, ne zaman ve nasıl deneyimlediğimizi ve ne şekilde ifade ettiğimizi kontrol edebilme ya da duygularımızı etkileyebilme yeteneğidir.

DUYGU DÜZENLEME Duygularını tanımak, adlandırmak, Hassasiyeti önleyerek, olumsuz duygulanımı azaltmak, Olumlu duygulanımı artırmak hedeflenir.

KENDI DUYGULARıNı ANLAMA VE ADLANDıRMA Duyguları gözlemle ve tanımla Duyguların işlevini anla

DUYGULAR SIZIN İÇIN NE YAPAR? Evrimseldir. Duygu kişinin hayatta var olması için fonksiyoneldir. Davranışı değiştirebilmek için davranışın kişi için işlevini tanımak gerekir. Duygunun üç fonksiyonu; Davranışı motive eder, eylemi başlatır. Diğerleriyle iletişim/etkileşimi sağlar. Kendimizle iletişimimizi sağlar.

HAYATıMıZDAKI DUYGULARıN FONKSIYONLARı

DUYGULARıN DÜZENLEMESINI ZORLAŞTıRAN NEDIR?

DUYGU MITLERI

DUYGULARıN BILEŞENLERI Sevk edici olaylar Dikkat/farkındalık Olaya ilişkin yorumlar Hassasiyet faktörleri Biyolojik değişiklikler Deneyimler (bedensel) İfade Eylem Duyguların adları İkincil Etki

DUYGUYU GÖZLEMLEMEK, TANıMLAMAK, ADLANDıRMAK Neden?  Duyguları düzenleme yeteneğini geliştirmek  Duygularından ayrışmayı öğrenebilmek  Duyguları olan biri olabilmek

DUYGUSAL TEPKILERIN DEĞIŞIMI İstenmeyen duyguları değiştirmek için üç yöntem: Gerçekleri Kontrol Etme Problem Çözmek Karşıt Hareketler

NEDEN GERÇEKLERI KONTROL ETMELIYIZ? 1- Durumlara ve olaylara ait düşüncelerimiz ve yorumlamalarımız acı verici duygular ortaya çıkarabilir. Yeni problemlere sebep olabilecek hatalı inanışlar. Kesin bir şekilde düşünerek aşırı duygulara yol açmak.

2. O anki duygularımız olaylar hakkında düşüncelerimizi ve bunlara nasıl tepki vereceğimizi etkiler. 3. Düşüncelerimizin kesin doğru olduğuna inanmak felaket için bir reçetedir. 4. Gerçeklerin ne olduğunu bilmek çözüm için gereklidir. 5. Düşüncelerimizi değerlendirmek ve kontrol etmek duygularımızın değişimine neden olur.

NASIL GERÇEKLERI KONTROL ETMELIYIZ? 1. Sor! Değiştirmek istediğim duygu ne? 2. Sor! Duygumu tetikleyen olay ne oldu? 3. Sor! Benim yorumlamalarım ne? 4. Sor! Bunu bir tehdit olarak mı görüyorum? Tehditi tanımla ve değerlendir. 5. Sor! Seni sıkan daraltan şey ne? En kötü senaryo? 6. Sor! Hissettiğim duygu durumla örtüşüyor mu?

DIĞER YÖNTEMLERE GEÇIŞ:PROBLEM ÇÖZMEYE KARŞı KARŞıT HAREKETLERIN KULLANıLDıĞı ZAMANLAR Bu duygu yoğunluğu gerçeklere uyuyor mu? Eğer evetse; “Bu duygu üzerine hareket etmek etkili mi?” Eğer evet duygu yoğunluğu gerçeklere uyuyor ve duygu üzerine hareket etmek de etkiliyse; “Duyguya göre davranın, dürtülerinizi takip edin” “Sorun çözmek ile meşgul olun”

Bu duygu yoğunluğu gerçeklere uyuyor mu? Eğer evetse; “Bu duygu üzerine hareket etmek etkili mi?” Eğer evet duygu yoğunluğu gerçeklere uyuyor ve duygu üzerine hareket etmek de etkili değilse; “Duyguya göre davranmayın, karşıt davranışı düşünün”

Bu duygu yoğunluğu gerçeklere uyuyor mu? Eğer hayırsa; “Bu duygu üzerine hareket etmek etkili mi?” Eğer hayır duygu yoğunluğu gerçeklere uymuyor ve duygu üzerine hareket etmek de etkili değilse; “Duyguya göre hareket etmeyin” “ karşıt davranışları yapın”

Bu duygu yoğunluğu gerçeklere uyuyor mu? Eğer hayırsa; “Bu duygu üzerine hareket etmek etkili mi?” Eğer hayır duygu yoğunluğu gerçeklere uymuyor ve duygu üzerine hareket etmek de etkiliyse; “Şuanki mevcut duyguya dikkat edin” “Duyguya göre hareket etmenin sonuçlarını hoş bir şekilde kabul edin”

HALIHAZıRDAKI DUYGUYA KARŞıT HAREKET ETMEK Karşıt Hareket Neden karşıt hareket?

Adım adım karşıt hareket nasıl yapılır? 1. Değiştirmek istediğiniz duyguyu tanımlayın ve isimlendirin. 2. Gerçekleri kontrol edin. Hissettiğim duygu gerçeklere uyuyor mu? 3. Hareket dürtülerinizi tanımlayın ve betimleyin.

4. Bilge Akıla sorun: Bu duyguyu ifade etmek ya da bu duyguyla hareket etmek bu durumda etkili olur mu? 5.Duyguların Dürtülerine karşı hareket edin. Gerçek hareket dürtülerinin zıttını yapın

6. Süreç boyunca karşıt hareket yayın. Yarım karşıt hareket? 7. Duygu azalana kadar karşıt harekete devam edin.

Karşıt eylemleri anlamak. 1. Korku 2. Öfke 3. İğrenme 4. İmrenme 5.Kıskançlık 6.Sevgi 7.Üzüntü 8.Utanç 9.Suçluluk

PROBLEM ÇÖZME Neden Problem çözmeyi öğreniyoruz? 1. Problem çözmek çetin duyguları değiştirebilir. 2. Duygular üzerinde çalışmak etkili olmadığında problem çözümü gereklidir.

Problemleri Tanımlamak: Peşin hükümlerin Gitmesine İzin verin 1. Problemler insanlara ve durumlara özgüdür. 2. Problemler zamana ve şartlara özgüdür.

Problem çözmede 7 temel adım. 1- Problem durumunu gözlemle ve tanımla. A.Durumu tanımla B. Durum hakkındaki sorunun ne olduğunu tanımla C. Problem çözmedeki engelleri tanımla

2- Gerçekleri kontrol edin. A. Sor! Gerçeklerim doğru mu? B. Sor! Durum ne kadar üzücü? C. Sor! Karmaşa ve daha önce tanımladığım diğer engeller durumun gerçekliğini yansıtıyor mu?

3. Problem çözümünde hedefini belirle. 4. Beyin fırtınası birçok çözüm üretir. Bütün fikirler hoş karşılanır, beyin fırtınası sırasında değerlendirme yapmayın

SON OLARAK… 5. Amaca uygun ve İşe yarayacak bir çözüm seçin. A. Tahmin edilen çözümleri öncelemek B. Artıları ve eksileri tartın ve bilge akıla danışın. 6. Çözümü uygulamaya geçirin eylemsizlik, korku olmadan.

DUYGU REGÜLASYONU EGZERSIZI

KAYNAKÇA Linehan, M. (1993). Skills training manual for treating borderline personality disorder. Guilford Press. Linehan, M., M., (2014). DBT Training Manual. New York, NY: The Guilford Press. Linehan, M. M. (2015). DBT® skills training handouts and worksheets (2nd ed.). New York, NY, US: Guilford Press.

Teşekkür ederiz