HUKUKA GİRİŞ ÖZEL HUKUKUN DALLARI
ÖZEL HUKUKUN DALLARI Özel hukuk, kişilerin birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının bütünüdür. Özel hukuk alanında kişiler arası ilişkiler eşitlik ilkesine göre düzenlenir. Tarafların birbirlerine karşı bir üstünlükleri söz konusu değildir. Taraflardan biri devletle ilgili bir tüzel kişi olsa bile durum değişmez.
MEDENİ HUKUK Özel hukukun en önemli ve en geniş dalıdır. Medeni hukuk, kişilerin bir hukuki sonuç doğuran eylem ve davranışlarını ve özel ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarıdır. Doğumdan ölüme kadar insanların toplum hayatında yapmış olduğu bütün özel işlemler ve ilişkiler Medeni hukukun kapsamı içine girerler.
Medeni hukuk; Kişiler hukuku, Aile hukuku, Miras hukuku, Eşya hukuku, Borçlar hukuku olmak üzere beş bölüme ayrılmaktadır.
Kişiler hukuku Kişilerin kendileri ile veya yakınlarıyla olan ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarıdır. Hak sahibi olma, kişilik türleri, ehliyetlerini, hısımlık ilişkilerini, yerleşim yeri gibi belli bir yerle olan ilişkilerini, kişiliğin başlangıcı, sona ermesi ve korunmasını düzenleyen kurallar içerir.
Kişi nedir? Haklara sahip ve borçlara ehil olabilen hukukun tanıdığı varlıklara kişi denir. Kişi türleri nelerdir? Gerçek kişi ve tüzel kişi Gerçek kişilerde kişiliğin başlangıcı? Doğumla Tüzel kişilerde kişiliğin başlangıcı ne zamandır? Kurucuların iradelerini birleştirmeleri, ilgili makamlardan izin almaları, kuruluşlarını tescil ettirmeleriyle kişilik kazanırlar.
Medeni Kanuna Göre Kişilik Türleri GERÇEK KİŞİ: İnsanların bizzat kendisidir. Medeni hukuk kuralları dil, din, cinsiyet ve ırk gibi farklar gözetmeden bütün insanları şahıs olarak kabul etmektedir.
Gerçek Kişiliğin Sona Ermesi Gerçek kişilerin kişilik hakları, ölümle veya gaiplikle sona ermektedir. ÖLÜM, tabii bir haldir ve hayat belirtilerinin tamamen ortadan kalkması demektir. Ölüm karinesi Medeni kanuna göre bir kimse ölümüne kesin gözle bakılmayı gerektiren bir hal içinde kaybolursa, cesedi bulunmamış olsa bile gerçekten ölmüş sayılır.
Gaiplik Bir kimsenin fiziki ve tıbbi olarak ölümü ile değil hukuki olarak ölmüş gibi değerlendirilmesine gaiplik denir. Ölüm sonucunu doğuran hukuki bir durumdur. Ölüm tehlikesi içinde kaybolan Kendisinden uzun süredir haber alınamayan bir kimsenin Ölümü hakkında kuvvetli olasılık varsa gaiplik kararı verilebilir.
Ölüm tehlikesi içinde kaybolmada bekleme süresi bir yıl, Kendisinden uzun zamandan beri haber alınamaması halinde ise bekleme süresi beş yıldır.
Gaiplik kararını ancak mahkeme verir. Gaiplik kararını ancak hakları ölüme bağlı kişiler isteyebilir. Gaiplik kararı verilmesi evliliği kendiliğinden sona erdirmez. Ayrıca evliliğin feshi davası açılmalıdır.
Tüzel Kişi Belli bir amacın gerçekleştirilmesi için bir araya gelmiş insan toplulukları veya bir araya getirilmiş olan mal topluluklarıdır. Tüzel kişiler kendilerini oluşturan insanlardan ayrılarak başlı başına bağımsız varlık haline gelmişlerdir. İnsanlar gibi hak sahibi olabilirler ve borç altına girebilirler. Amacı hukuka veya ahlaka aykırı olan kişi mal toplulukları tüzel kişilik kazanamaz.
Medeni kanun tüzel kişileri Dernekler ve Vakıflardır.
Tüzel kişiliğin sona ermesi Dağılma(İNFİSAH ETME), dağıtma(KENDİ KENDİNİ FESHETME) ve dağıtılma (FESHEDİLME) şeklinde gerçekleşir.
EHLİYET Medeni hukuka göre şahıslar medeni haklardan yararlanma denilen hak ehliyetine ve medeni hakları kullanma ehliyeti denilen fiil ehliyeti olmak üzere iki tür ehliyete sahiptir.
Hak Ehliyeti Gerçek veya Tüzel kişinin medeni haklardan eşit olarak yararlanmasına imkan veren yetkidir.
Fiil Ehliyeti Bir şahsın mümeyyiz olmak, reşit olmak ve kısıtlı olmamak şartıyla, bizzat kendi fiil ve muameleleriyle kendi lehine haklar, aleyhine borçlar yüklenebilmesidir. Fiil ehliyetine sahip olan kimse, kendi fiilleriyle hak edinebilir
Fiil Ehliyetinin Şartları Mümeyyiz olan kişi temyiz kudretine sahiptir. Kendi kararını kendi verebilir. İyiyi kötüyü ayırt edebilir. Geri zekalı, yaşı küçük çocuk, sürekli sarhoş gibi kimseler hariç herkes mümeyyiz kabul edilir.
İkinci şart reşit olmaktır. 18 yaş Evlenme ile de reşit olunabilir.
Üçüncü şart kısıtlı olmamaktır.