NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Ekonomiye giriş Milli Gelir Hesaplama Yöntemleri ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

Milli Gelir Hesaplama Yöntemleri ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler Bu derste milli gelir hesaplama yöntemlerine değinilecek ve milli geliri belirleyen faktörler açıklanacaktır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Milli Gelir Hesaplama Yöntemleri ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH), bir ülkenin ulusal sınırları içerisinde bir dönemde üretilen nihai mal ve hizmetlerin cari fiyatlarla toplam parasal değeridir. Tanımda yer alan nihai kelimesi, üretim süreçleri tamamlanmış, doğrudan tüketime hazır hale gelmiş ürünü; cari fiyat da hesaplamanın yapıldığı dönemde geçerli olan fiyatı belirtir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Milli Gelir Hesaplama Yöntemleri ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler GSYH; üretim yöntemi, harcama yöntemi ve gelir yöntemi olmak üzere üç farklı yöntemle hesaplanmaktadır. Üretim yönteminde ekonomide üretilen her bir ürünün miktarı fiyatıyla çarpılır ve bu çarpımlar toplanarak GSYH hesaplanır. Ancak burada bazı ürünlerin hesaplamaya birkaç kere katılmaması ve dolayısıyla sadece nihai ürünün hesaplamaya katılması adına Katma Değer sistemine başvurulur. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Milli Gelir Hesaplama Yöntemleri ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler Yani pamuk, iplik, kumaş ve gömlekten oluşan bir zincirdeki her ürün hesaplamaya değil, ürünler arasındaki katma değer hesaplamaya katılır. Pamuğun fiyatı yazılarak bu fiyata pamuktan ipliğe geçişteki katma değer, iplikten kumaşa geçişteki katma değer ve son olarak da kumaştan gömleğe geçişte yaratılan katma değer eklenir. Sonuç olarak nihai ürünün fiyatı ortaya çıkmış olur. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Milli Gelir Hesaplama Yöntemleri ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler İkinci yöntem olan harcama yönteminde tüketim, yatırım, kamu harcaması ve ihracat toplanarak bu toplamdan ithalat çıkartılır. Son yöntem olan gelir yönteminde ise üretim faktörlerinin gelirleri olan ücret, sermaye, faiz ve kar toplanır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Milli Gelir Hesaplama Yöntemleri ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler Milli geliri belirleyen temel faktörler tüketim, tasarruf ve yatırım olmak üzere üç ekonomik büyüklüktür. Tüketim, iktisadi karar birimlerinin her türlü ihtiyacını karşılamaya yönelik yaptığı harcamalardır. Tüketim, otonom ve uyarılmış tüketim olmak üzere ikiye ayrılır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Milli Gelir Hesaplama Yöntemleri ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler Otonom tüketim, harcanabilir gelir sıfır olsa dahi yapılmak zorunda olunan tüketimdir. Bu tüketim, ya geçmişteki tasarruflarla ya da diğer iktisadi birimlerden borçlanılarak karşılanır. Uyarılmış tüketim ise, harcanabilir gelirdeki değişimlere bağlı olarak değişen tüketimlerdir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Milli Gelir Hesaplama Yöntemleri ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler Tasarruf, harcanabilir gelirin kullanılmayan kısmıdır. Yatırım ise, mevcut sermaye stokuna yapılan net ilavelerdir. Yatırım, otonom ve uyarılmış yatırım olmak üzere ikiye ayrılır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Milli Gelir Hesaplama Yöntemleri ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler Otonom yatırım, milli gelir sıfır olsa dahi yapılmak zorunda olunan yatırımdır. Uyarılmış yatırım ise, milli gelirdeki değişimlere bağlı olarak değişen yatırımlardır. Tüketim, tasarruf ve yatırım eğrileri, dersin anlatılması sürecinde tüm notasyonlar ve kaymalar gösterilerek çizilecektir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © KAYNAKÇA Zeynel Dinler, İktisada Giriş, Ekin Kitabevi. Osman Z. Orhan ve Seyfettin Erdoğan, İktisada Giriş, Umuttepe Yayınları. Erdal Ünsal, İktisada Giriş, İmaj Yayınevi. Paul Krugman ve Robin Wells, Mikro İktisat, Palme Yayıncılık. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©