7.Hafta 2 Faktörlü ANOVA Two Way ANOVA SPSS ile İSTATİSTİK 7.Hafta 2 Faktörlü ANOVA Two Way ANOVA

2 Faktörlü ANOVA İki faktörlü kavramı iki bağımsız değişken anlamına gelmektedir İki faktörün (bağımsız değişken) bir bağımlı değişken üzerine etkisini ayrı ayrı test etmek yerine iki faktörün ortak etkisini test etmektir. Bu analizde; Faktörlerin bağımlı değişkene ayrı ayrı etkilerinin anlamlı olup olmadığı Faktörlerin bağımlı değişkene ortak etkisinin anlamlı olup olmadığı

Toplam Varvans Faktör A (1. bağımsız değişken) Faktör B (2. bağımsız değişken) AXB (Ortak etki varyansı) Hata teriminden oluşur. Bağımsız değişkenlerin ortak etkisi (AxB) bulunması durumunda değişkenlerin her birinin etkisi (A veya B) çokta önemli kalmamaktadır.

Aslında bu test ile 3 farklı sorunun cevabına ulaşmak mümkündür Örnek; (Uygulama Dosyası) Bay ve bayan çalışanların iş doyumları medeni durumlarına göre farklılık göstermekte midir? Aslında bu test ile 3 farklı sorunun cevabına ulaşmak mümkündür Katılımcıların iş doyumları cinsiyete göre farklılaşmakta mıdır? ( Faktör A) Katılımcıların iş doyumları medeni durumlarına göre farklılaşmakta mıdır? (Faktör B) Bay ve bayan çalışanların iş doyumları medeni durumlarına göre farklılık göstermekte midir? (A x B) Bağımsız Değişkenler Cinsiyet (Faktör A) Bay Bayan Medeni Durum (Faktör B) Bekar Evli Dul/Boşanmış Bağımlı Değişken İş Doyumu

Uygulama Adımları Analyze  General Linear Model  Univariate Dependent Variable  iş_doyumu_olcum1 Fixed Factor  cinsiyet - Medeni durum Options Descriptives Homogenety tests Post Hoc Medeni_durum değişkeni  Post Hoc test for Varyanslar homojen ise Tukey / Scheffe Varyanslar homojen değil ise Dunnet C / Tamhane Plots Horizantel Axis  Medeni durum (Grup sayısı fazla olan) Separate Line  Cinsiyet (Grup sayısı az olan ) OK

Output Dosyası 1. Betimsel Tablo İş doyumunun medeni duruma göre değişiminin cinsiyetlere göre dağılımı

Output Dosyası 2. Levene Tablosu p< 0,05  Homojen değil

3. ANOVA Sonucu İş doyumu Cinsiyete göre anlamlı farklılık yok (Faktör A ) Medeni duruma göre anlamlı fark var (Faktör B) Cinsiyet ve medeni durumun ortak etkisine göre anlamlı fark yok (AXB).

Post Hoc

Plots

Tabloya göre bay ve bayan çalışanların iş doyumlarında medeni durumlarına göre farklılık yoktur (F (2,163) = 1.93, p=.338). Yani cinsiyet ve medeni durumun iş doyumu üzerine ortak etkisi anlamlı değildir. Ayrıca bay ve bayan çalışanların iş doyumları arasında da anlamlı bir fark bulunmamıştır. Cinsiyetin iş doyumu üzerine etkisi anlamlı değildir. Fakat çalışanların iş doyumlarında medeni durumlarına göre anlamlı farklılık vardır (F (2,163) = 4.99, p<.05). Medeni durumun iş doyumu üzerine etkisi anlamlıdır.

Medeni duruma göre yapılan post hoc testine göre: Bekar çalışanların iş doyumu dul/ boşanmış çalışanlara göre daha yüksektir. Aralarındaki fark anlamlıdır.