NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Türk Mutfağı Uygulamaları Doğu Karadeniz Mutfağı - Batı Karadeniz Mutfağı NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Sanat Tasarım Fakültesi stf.nisantasi.edu.tr
Doğu Karadeniz Mutfağı - Batı Karadeniz Mutfağı Karadeniz Bölgesi'nde kıyı şeridi ile dağların diğer tarafında kalan karasal coğrafya mutfağı farklılık gösterir. Akdeniz kıyıları da Toros dağları ile kordon şeklinde kuşatılmıştır ama dağlar ile deniz arasında tarıma elverişli geniş araziler bulunur. Karadeniz'de tarım için elverişli düzlük alanlar yoktur. Dolayısıyla bölgede yerleşim ve hayat oldukça zor şartlar altında gerçekleşir. Öncelikle iklim, Akdeniz'deki gibi cömert değildir. Böyle zor şartlar altında yaşayan Karadeniz insanı zaman içinde diğer kıyı coğrafyaları ile kıyaslanamayacak bir mutfak kültürü yaratır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Doğu Karadeniz Mutfağı - Batı Karadeniz Mutfağı Hamsi, mısır unu ve karalahana Karadeniz illerinde beslenmenin temelini oluşturur. Minzi denilen çökelek benzeri peynir, hemen her öğün yenir. Daha çok Vakfıkebir ilçesinde üretilen Trabzon yağı yurt çapında ünlüdür. Mısır ekmeği, peynirli, minzili, yumurtalı, kabaklı, yağlı pide, hamsili ekmek, cumur denilen pide, en ünlü yöresel yemeklerdendir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Doğu Karadeniz Mutfağı - Batı Karadeniz Mutfağı Sabah kahvaltıları kimi yörelerde trima denilen un çorbası ve yağda kızartılan ekmek parçalarıyla yapılır. Genellikle öğleyin yenilen kuymak yörenin en sevilen yemekleri arasındadır. Kuymak yapmak için mısır ununa su katılır ve bulamaç kıvamına gelinceye değin kaynatılır. İçine isteğe göre dilimlenmiş peynir, minzi, süt, haşlanmış ısırgan otu konularak pişirilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Doğu Karadeniz Mutfağı - Batı Karadeniz Mutfağı Kuskusu andıran çimdik makarnası da oldukça yaygın bir yemektir. Mısır, sütlü kabak, karalahana, balık çorbası da akşam yemekleri arasındadır. Karalahana yığması da yörenin ilginç yemeklerindendir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Doğu Karadeniz Mutfağı - Batı Karadeniz Mutfağı Hamsiden yapılan buğulama, pilav, dolma, haşlama, tava yöre mutfağının vazgeçilmez yemeklerindendir. Hamsi kayganası, hamsi kuşu denen köfte, turşu, turşu kavurması özellikle kış aylarında tercih edilir. Yörede tomara denen yabani bir bitkiden salata ve turşu yapılır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Doğu Karadeniz Mutfağı - Batı Karadeniz Mutfağı Taş fırınlarda, odun ateşinde pişen Trabzon ekmeğiyle, “Akçaabat köfte”sinin tadına doyum olmaz. Köftenin lezzetinin sırrı, usta ellerde yapılması olduğu kadar, karadenizin doğal ortamında yetişen kekik kokulu etlerindendir de. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Doğu Karadeniz Mutfağı - Batı Karadeniz Mutfağı Yazın sıcak günlerinde içilen ayranlı mısır çorbaları, serinletici olduğu kadar, bir o kadar da doyurucu, aynı zamanda da diyet yemeğidir. Karadenizlilerin sarımsaklı yoğurtla yedikleri, mısır unuyla yapılan, “patlıcan tavaları”ise, pek bir lezzetli olur. Karadenizin tatlılarından bahsedecek olursak, içine fındık koyarak, oklavanın üzerinde hamurun büzülmesiyle şekil verilen “burma” tatlısı, yufkaların arasına muhallebi koyularak hazırlanan “Laz böreği”, hamsiköy sütlacı ve pekmezle yapılan bir çeşit aşure olan ”termoni”leri, en gözde olanlarıdır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Doğu Karadeniz Mutfağı - Batı Karadeniz Mutfağı Yazın sıcak günlerinde içilen ayranlı mısır çorbaları, serinletici olduğu kadar, bir o kadar da doyurucu, aynı zamanda da diyet yemeğidir. Karadenizlilerin sarımsaklı yoğurtla yedikleri, mısır unuyla yapılan, “patlıcan tavaları”ise, pek bir lezzetli olur. Karadenizin tatlılarından bahsedecek olursak, içine fındık koyarak, oklavanın üzerinde hamurun büzülmesiyle şekil verilen “burma” tatlısı, yufkaların arasına muhallebi koyularak hazırlanan “Laz böreği”, hamsiköy sütlacı ve pekmezle yapılan bir çeşit aşure olan ”termoni”leri, en gözde olanlarıdır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©