SINIFTA ÖĞRETİM LİDERLİĞİ Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ G.Ü.GEF. EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Liderlik kavramı Liderlik kavramı yöneticiyle eş tutulan kavram olmakla beraber aralarında ciddi fark vardır. Genel olarak yöneticilik; insan gücü, bilgi, teknoloji, finansman ve fiziki imkanların amaçları gerçekleştirmek için etkili kullanma işi olarak tanımlanmaktadır Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Yöneticilik kurumsal yetkilerle sınırlıdır. Yöneticililer yönetmelik ve yasaların çizdiği sınırlar içinde karar verme ve uygulama serbestliğine sahiptirler, yöneticilerin kendileri için tanımlanmış yetki ve sorumlulukların dışına çıkmaları söz konusu değildir. Kamu kurum ve kuruluşlarında olduğu gibi yöneticiler ya eğitimle yada okullarda olduğu gibi belli hizmet esasına göre atanmaktadır. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Lider ve öğretim lideri, yöneticilik anlayışından farklılık göstermektedir. Lider tanımları incelendiğinde liderde bulunulan özellikler ile farlılık olduğu görülecektir. Liderlik belirli bir yöneticilik sonucu oluşmuş özellikler değildir. Liderler kendilerini saran yasa ve yönetmelikten bağımsız hareket eden kişilerdir. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Liderler; yöneticilerden farklı olarak kurumsal değişimleri sağlayabilen, vizyon geliştirebilen ve kurumun hedeflerini gerçekleştirmek için insan gücü ve diğer kaynakları harekete geçirebilen, personeli motive edebilen, ortak kararlan alan ve uygulayan kişilerdir. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Liderlik; organizasyonda başarıya ulaşmak için hedefler doğrultusunda bireyleri motive etmek, güvenilir ve dürüst olmak, şeffaflık ve çalışanlara saygı duymak ile ilgilidir. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Genel olarak liderlerde bulunması gereken özellikler şu şekilde sıralanabilir; Kişisel özelliklerden kaynaklanan güç(karizma) Karar verme ve uygulama yeteneği Kural ve yapıyı değiştirebilme yeteneği Kurum içinde işbirliği ve uyum sağlama yeteneği Grubu etkileyebilme ve harekete geçirebilme-motive etme gücü Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Liderlik ile ilgili tarihi süreçte tanımlamalar; 1900’lü yılların başlarında; liderlikle ilgili karizmatik özelliklerin üzerinde durulmuştur. Karizmatik lider sahip olduğu etkileyici özellikleri ile başkalarını hedefleri doğrultusunda yönlendiren kişilerdir. 1930’lu yıllarda liderlik grup kavramıyla anılmaya başlamış; liderlik istenilen hedeflere ulaşmak için grup faaliyetlerini bir araya getirme işi olarak tanımlanmaya başlamıştır. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik 1960’lı yıllarda özellikler yaklaşımı ve davranışçı yaklaşımlara durumsallık yaklaşımı da eklenmiş, bu yaklaşımlar günümüze kadar etkisini sürdürmüştür. Özellikler yaklaşımında; 1940’lı yıllarda döneme damgasını vuran liderlerin özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu anlayışa göre lider olunmaz lider doğulur.Fiziksel, sosyal ve kişilik özellikler ön plana çıkar. Davranışçı yaklaşımda; başarılı olmuş liderlerin davranışlarının gözlemlenip incelenmesine dayalı olarak liderlerin yetiştirileceği esası ön plana çıkar. Yapıyı kurma ve anlayış gösterme davranışları ön plana çıkar. Durumsallık yaklaşımında; ortam uygun olursa lider ortaya çıkar yaklaşımı hakimdir. Lider grup ilişkileri,görevin yapısı, liderin hiyerarşik yapıdan aldığı yetkinin etkin liderliğe etkisi ön plana çıkar. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Başarılı liderlerde görülen bazı nitelikler Özellikler; Duruma uyum sağlayabilme Sosyal çevreye duyarlık Hırs ve başarı Kararlılık Bağımsızlık Diğerlerini etkileme Israrcılık Çalışkanlık Kendine güven Stresle başa çıkma Sorumluluk istemeye gönüllülük Beceriler; Zeka Kavramsal düşünme Yaratıcılık İncelik Diplomatlık Etkileyici konuşma Grubun görevi ile ilgili bilgi Örgütleme İkna edebilme gücü Sosyal beceriler Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Eğitim öğretim etkinlikleri incelendiğinde yönetici ve liderlik kavramları ile karşı karşıya olduğumuz görülecektir. Eğitim öğretim etkinliklerinin devam etmesi eğitim yöneticileri ile mümkün olmaktadır. Okulların kendilerine yüklenen amaçları gerçekleştirebilme öğretim etkinliklerini sürdürebilmesine bağlıdır. Eğitim sistemlerinin ve öğretim etkinliklerinin devamının sağlanması, eğitim yöneticilerinin görevlerini etkili şekilde yapmaları ile mümkündür. Eğitim yöneticileri yasa ve yönetmeliklerin kendilerine çizdikleri sınırlar içerisinde eğitim kurumlarının amaçlarına ulaşması için çaba sarf ederler. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Sınıfta öğretme öğrenme sürecinin devamından sorumlu kişiler öğretmenlerdir. Öğretmenler öğretim lideri olabilirler mi ? Öğretmenler Lider midir ? Bu soruların cevabını bulabilmek için toplumun ve yönetmeliklerin öğretmene yükledikleri sorumlulukların incelenmesi gerekir. Eğitim sistemleri ve toplum, özellikle Atatürk’ün de belirttiği gibi öğretmenlere “yeni nesilleri sizler oluşturacaksınız” görevi dolayısıyla öğretim liderliği görevi verilmiştir. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Öğretim liderliği eğitim öğretim kurumlarının yüklendikleri amaçları gerçekleşmesini sağlamak için gerekli şartları sağlamak ilkesine dayanmaktadır. Öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinde belirlenmiş amaçlara ulaşmak için öğretim sürecini planlaması, öğrencilerini bu etkinlikler için motive etmesi uygun eğitim ortamlarını organize etmesi gerekir. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Öğretmenlerin öğretmenlik yeterlikleri yanında liderlik gibi özelliklere sahip olması bu sürecin etkinliğini artırır. Öğretmenler toplumda ve sınıfta model alınan kişidir, kararları ve uygulamaları ile geleceği yetiştiren insanlardır. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Liderlik Türleri ve Öğretmenler Kültürel Liderlik; Kültürel lider, kurumun güçlü ve aynı zamanda esnek kültürel yapısının oluşturulması ve geliştirilmesi için çaba sarf eder. Öğretim lideri olarak öğretmenler kültürel lider işlevini de üstlenerek, öğrencilerin derslere ve kuruma karşı motivasyonunu artıracak karşılıklı dostluk, güven ve anlayışa dayalı değer ve normlar üretmeye çalışacak hem de bu değerlerin paylaşılması için gerekli çabayı sarf edecektir. Bunu yaparken de kültürü üretilmesini ve yayılmasını sağlayacaktır. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Vizyoner liderlik; Liderlerin birlikte oldukları insanları harekete geçirebilmesi gelecek için hedefler belirlemesine bağlıdır. Öğretim lideri olarak öğretmenler geleceği çok iyi görebilmeli sınıf içinde gelecek için hedefler belirlemeli ve öğrencileri bu hedeflere ulaşacak şekilde motive etmelidir. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Etik liderlik; Etik kavramı değer ve ilkelerle ilgilidir. Etik değerler yeterince gelişmemişse kurallar ve yaptırımlar bireylerin etik davranışlar göstermelerini sağlamaz. Bu nedenle bireylerde ahlak ve vicdan duygusu ve bunlara yönelik davranışların geliştirilmesi önem kazanır. Öğretmenlerin genelde okulda temelde ise sınıf ortamında değer ve ilke ve kuralların kazandırılması açısından önemli sorumluluğu vardır. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Süper liderlik; Liderlik kişisel bir sorumluluk olarak gelişmelidir. Herkes kendinin lideri olmalıdır. Bireylerin öz disiplin anlayışı içinde kendilerini yetiştirmeleriyle süper lider olabilecekleri savunulmaktadır. Bu bağlamda öğrencilere rehberlik yapacak olan öğretmenlerdir. Öğretmenlerin sınıf ortamında kazandırmalıdırlar. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Öğretmenler, öğrencilerin; İnsanın kendi kendine lider olabileceğini anlatmalıdır. Öğrencilerin kendi kendilerine hedef belirlemelerini sağlamak. Pozitif düşünmelerini sağlamak Başarıları ödüllendirerek kendi kendine liderliği geliştirmek. Yapılan hataların tecrübe için fırsat olduğunu göstermek. Kendi kendini yönetebilecek çalışma gruplarının oluşumunu sağlamak Kendi kendine liderlik kültürünü gelişimini sağlamalıdırlar. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Transformasyonel liderlik; Yeniliğe, geleceğe, değişime ve reforma dönük bir liderlik tarzıdır. Transformasyonel liderliğin dört temel özelliği vardır, bunlar; karizma ve idealleştirilmiş etki, bireysel saygı, entelektüel uyarım, esinlenmiş motivasyon veya ilham vermedir. Öğretmenlere yüklenen en önemli görevlerden biri de toplumsal yapının ve eğitim kurumlarının çağın gerektirdiği değişimi sağlayacak öncü rolü üstlenmeleridir. Öğretmenler toplumsal dönüşümünde mimarlarıdır. Niteliği yüksek öğretmenler sahip oldukları vizyon sayesinde toplumun ihtiyaçlarını giderecek insanları yetiştirirler. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik Entelektüel liderlik; Yaratıcı, yenilikçi, kendini ve başkalarını motive edebilen küresel bakış açısına sahip, kendilerini sürekli yenileyebilen özellikle düşünsel gücü gelişmiş, bilgi,beceri ve genel kültüre sahip yüksek eğitimli sadece tek bir alanda uzmanlaşmakla yetinmemektir. Öğretmenler de bilgi çağında değişme ve gelişmenin lokomotifliğini yapan bireyler olmak zorundadır. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik 21.yüz yılın en önemli kaynağı olan insan kaynağının ve bilginin geliştirilmesinde, paylaşımında ve etkili öğrenme ortamlarının oluşturulmasında öğretmenlerin önemli rolleri vardır. Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ: Öğretimde Liderlik