KATI KRİSTALLER

KATILARIN ÖZELLİK VE YAPILARI

İYONİK KRİSTALLER KOVALENT KRİSTALLER MOLEKÜLER KRİSTALLER ATOMİK KRİSTALLER METALİK KRİSTALLER

İYONİK KRİSTALLER

iyonlar arası elektrostatik çekim kuvvetleri oldukça kuvvetlidir serttirler oldukça yüksek erime noktalarına sahiptirler kaynama noktaları da yüksektir iyonlar belirli geometrik şekillerde bulunurlar pozitif ve negatif iyonlar arasındaki elektrostatik çe­kim kuvvetleri benzer iyonların birbirlerini itmelerinden daha fazladır

İyonik bileşikler ısı et­kisiyle doğrudan eritildiklerinde veya polar bir çözücüde çözüldüklerin­de elektriği iyi iletirler. Kristal halinde iken iyonlar serbestçe hareket edemediklerinden elektriği iletmezler.

Polar moleküllü maddelerin sıvıları iyonik bileşikler için en iyi çö­zücülerdir.

İyonik kristaller kırılgandır İyonik kristaller kırılgandır. Dövülerek veya basınç uygulanarak şekilleri değiştirilemez. Kristallerde artı ve eksi iyonlar, en büyük çekme kuvvetini sağlayacak şekilde düzenlenmişlerdir. Basınç uygulandığında bu düzen bozulur ve birbirine doğru yaklaşan aynı yüklü iyonlar arasındaki itme kuvveti nedeniyle katı, kristal düzlemi denilen belirli yüzeyler boyunca kırılır.

KOVALENT KRİSTALLER

Örgü noktalarında molekül­ler bulunur Polar olmayan moleküller örgü içinde London kuvvetleriyle bir arada tutulurlar Polar molekülleri de ise London kuvvetleri, dipol-dipol kuvvetleriyle desteklenir Elektrostatik çekim kuvvetleri küçük olup moleküler kristaller yumuşak ve erime noktaları düşüktür. Polar bileşikler mo­lekül biçimi ve büyüklüğü benzer ancak polar olmayan bileşiklerden biraz daha yüksek sıcaklıklarda erir ve kaynarlar Bileşiklerin çoğunda London kuvvet­leri dipol-dipol kuvvetlerinden daha büyüktür

Genel olarak kovalent maddeler sıvı halde elektrik akımını iletmez­ler Polar olmayan moleküller elektriksel bir alana cevap verecek elek­triksel yüklere sahip değillerdir. Polar moleküllerde ise dipolün pozitif ve negatif yüklerinin her ikisi de aynı tanecikte bulunur ve taneciğin elektrik alanının her iki kutbuna doğru eşit olarak çekilmesine neden olur.

Örgü noktalarında atomlar bulunan ve örgü oluşumu bu atomlar arasındaki kovalent bağlarla gerçekleştirilen kristallere ağ örgülü kris­taller denir. Bu tür kristaller atomik kristaller olarak da isimlendirilir C

Bu tür kristallerde molekül veya iyonları ayırt etmek imkansızdır. Kristalin yapısını parçalamak için çok sayıda kova­lent bağın koparılması gerektiğinden bu tür maddeler yüksek erime noktasına, yüksek kaynama noktasına, düşük buhar basıncına aşırı derecede bir sertliğe sahip olurlar. Elektrik akı­mını iletmezler.

METALİK KRİSTALLER

Kristal örgüsündeki metalik bağlar, kristal örgüsündeki pozitif iyonların çok sıkı bir şekilde düzenlenmesinin sonucu olarak kuvvetli olup çoğu me­taller (tümü değil; atomik yarıçap ve boş orbital sayısı gibi düşünül­mesi gereken diğer faktörler de vardır) yüksek erime noktasına ve yük­sek yoğunluğa sahiptir. Metalik kristaller kolayca biçimsel bozunmaya uğra­tılabilir. Metallerin çoğu dövülerek veya çekilerek ince tel ve levha haline getirilebilirler. Serbestçe hareket eden elektronlar metallerin yüksek ısısal ve elektriksel iletkenliklerinden sorumludur.