OYUN TERAPİSİ Yunus BAL Tunahan SOLMAZ

 Oyun Terapisi Nedir ?  Terapistin oyunun teröpatik gücünü kullanarak çocuğun yaşadığı psikososyal zorlukları çözmesi ve büyüme ve gelişmesini en üst düzeyde sağlayabilmesi için güven üzerine kurulu sistematik bir süreçtir.  Oyun terapisi çocukların uyumlu ve mutlu olarak yaşamalarını hedefleyen gelişimsel bir terapi şeklidir.  Çocukların oyunu ve oyuncakları kullanarak kendilerini ifade etme gereksinimlerine odaklanan özel bir süreçtir.

 Oyun Terapisinin Amacı  Oyun yardımıyla çocuğun iç dünyasını anlayabilmek  Çocukla terapötik bir ilişki kurmak  Çocuğun olayları anlamasına yardım etmek  Çocuğa olaylarla baş etme becerileri kazandırmak  Çocuğun olumlu benlik algısı geliştirmesine yardım etmek

 Ne Zaman Kullanılır ?  Davranış problemleri: Öfke kontrolü, kayıp ve yas, boşanma, travma vb.  Kaygı, depresyon, DEHB, otizm/yaygın gelişimsel bozukluk, akademik ve sosyal gelişim, fiziksel engel, öğrenme güçlüğü

 Oyun Terapisi bir veya daha çok çocukla uygulanabilir  Bireysel  Grup (3-12 yaşlar) ― Çocukların yaşları ve gelişimleri çok farklı olmamalı

 Çocuklara Katkısı Nedir ?  Kendilerine saygı duymayı,  Duygularını tanımayı ve bunların kabul edilebilir olduğunu,  Kendi sorumluluklarını almayı,  Problemleri çözme becerileri ve yaratıcı düşünmeyi,  Kendini kontrol etmeyi,  Seçim yapmayı ve yaptıkları seçimin sorumluluğunu almayı öğrenirler.

 Çocuklarla Neden Oyun Terapisi?  Çocuklar oyun oynamayı severler. Yetişkinler kadar duygularını anlayabilme ve konuşabilme becerileri gelişmemiştir. Bu nedenle, oyunun, çocuklara deneyimlerini ve duygularını ifade etme fırsatı sunduğundan iyileştirici bir özelliği vardır. Çocuklar, oyunlarında davranışlarını etkileyen kızgınlık, üzüntü, korku, ya da hayal kırıklığı gibi duyguları terapistin sağladığı güvenli bir ortamda yeniden canlandırabilirler.

 Oyun Terapisinin Türleri Psikodinamik Oyun Terapisi Bilişsel-Davranışçı Oyun Terapisi Gestalt Oyun Terapisi Çocuk Odaklı Oyun Terapisi Travma odaklı Oyun Terapisi Jungian Oyun Terapisi Adlerian Oyun Terapisi Kum Terapisi Kukla Oyun Terapisi

 Oyun terapisinin yöntemleri  Yönlendiren Terapistin kuralları koyduğu ve seansta oynanılacak oyunları önceden belirlemiş olduğu oyun terapisi  Yönlendirmeyen (çocuk odaklı) Çocuğun istekleri doğrultusunda, onun belirlediği oyunlarla gelişen oyun terapisi

 Yönlendirmeyen (Çocuk Odaklı) Oyun Terapisinde 8 kural (Axline,1947) 1. Çocukla olumlu ilişki kurabilmek 2. Çocuğu olduğu gibi kabul etmek 3. Çocuğun istediği gibi davranmasına izin vermek 4. Çocuğun duygularını yansıtabilmek 5. Çocuğa saygı duymak 6. Çocuğun seansları yönlendirmesine izin vermek 7. Çocuğu hızlandırmamak 8. Terapisinin sınırlarını oluşturmak ve gerektiğinde uygulamak

 Terapistin yapması gerekenler  Çocuğun liderliğine izin vermek  Davranışlarını izlemek  Çocuğun duygularını yansıtmak  Sınırları belirlemek  Çocuğun yeteneği ve çabasını onaylamak  Gözlemci olarak oyuna katılmak  Sözlü olarak aktif olmak

 Terapistin yapmaması gerekenler  Davranışlarını eleştirmek  Çocuğu övmek  Gereksiz sorular sormak  Oturumda kesintilere izin vermek  Bilgi vermek,öğretmek  Öğüt vermek  Pasif ve sessiz kalmak  Çağrışımlarını etkilemek, yeni bir davranış başlatmaya eğilmek

 Oyun odasının özellikleri  Sessiz,  Güvenli (pencere, eşyalar vs.),  Kolay temizlenebilir,  Düzenli,  Duvarlar boş olmalı,  Oyuncakların hepsi görülebilir olmalı,  Oyuncakların ve eşyaların yerleri değişmemeli,

 Oyun terapisinin süresi  Kısa Süreli Oyun Terapisi- 10 veya daha fazla olan seanslar  Uzun Süreli- 1 yıl ve daha uzun süren terapiler ― (Bağlanma sorunları olan çocuklarla terapi sürecinin çok kısa olmamasına dikkat edilmelidir – çocuk esirgemede kalan çocuklar, vs.)

 Süreç  Tanışmak  Amacı belirlemek  Ne sıklıkla ve ne kadar süreyle görüşüleceğini açıklamak  Terapinin sınırlarını oluşturmak Terapiste ve oyuncaklara zarar vermeden oynamak Oyunun bitmesine en az 10 dakika kala oyunun biteceğini çocuğa haber vereceğinizi anlatmak Oyun odasını birlikte toplayacağınızı açıklamak

 İlerleyen Seanslar :  Oyunda terapist ve çocuk arasında güvenin gelişmesi sonucunda, terapötik sürecin başlaması  Terapistin çocuğun iç dünyasını, çocuğun duygu durumunu takip ederek geri bildirmesi ve anlamlandırması  Rahatsız eden duyguların çocuk tarafından farkına varılabilmesine yardımcı olması ve bu duygularla baş etmesini kolaylaştırması  Terapistin çözüm yolları getirmesi ve sorunlarla baş edebilme yöntemlerini sunması

 Oyun Terapisindeki Çerçeve ve Sınırlar  Terapiste veya kendine zarar verecek davranışlarda bulunmamak  Oyun odasına veya odadaki oyuncaklara zarar vermemek  Oyunun bitmesine 10 dak. öncesinde oyunu bitireceğinizi haber vermek  Tatiller ve ayrılıklara en az 4 seans önceden çocuğu hazırlamak

 Oyun terapisinde  Endişe verici bir durum veya olay oyunda tekrar edilebilir  Olaylar oyunda değiştirilebilir veya farklı sonuçlandırılabilir  Olaylardan oyunda kaçınılabilir veya çözümler aranabilir  Oyun endişe veya şiddet içeren duyguları zararsız bir düzeyde ifade etmeye yardımcı olmaktadır  Oyuncaklar üzerinden sergilenen oyun dünyasında çocuk anlaşılamayan korkularını sergilemekte ve de bu duygular ile kendisi arasına bir mesafe koyarak onlarla baş etmeye çalışmaktadır.  Oyun ve oyuncaklar çocuğu pasif bir kurban olmaktan çıkarıp olayları kontrol edebilen bir kişi konumuna sokacaktır  Oyun endişe veya şiddet içeren duyguları zararsız bir düzeyde ifade etmeye yardımcı olmaktadır

 Oyuncaklar  Bebek ( biberon, yatak, üstünü örtebilecekleri minik örtü, ve giysiler)  Aile’ yi oluşturan bebekler (anne, baba, kız çocuğu, erkek çocuğu, büyükanne, büyükbaba, vs.)  Otorite sembolü figürler - polis, asker, vs.  Oyun evi ve ev eşyaları (mutfak, masa sandalyeler, banyo ve tuvalet, yatak odası, koltuk, vs.)-2 ev oda da olması tercih edilir  Mutfak malzemeleri (çatal, kaşık, bıçak, tabak, bardak, tencere, vs.) ve yiyecekler  Karşılıklı konuşmak için iki telefon  Kuklalar (hayvanlar, insan figürleri)  Hayvanlar (evcil ve vahşi hayvanlar)- mümkünse aile olabilecek şekilde  Trenler (vagonlar, raylar) ve uçaklar  Arabalar ( itfaiye, polis arabaları, içine figürlerin konabileceği taşıtlar

 Doktor malzemeleri (,iğne, termometre, vs.)  Yumuşak top  Giysiler ve aletler (polis şapkası, tamir aletleri, vs)  Legolar  Kule yapılabilecek küpler  Boyama ve çizme aktiviteleri için gerekli olan kalemler, boya ve kağıtlar (çocuğun yaşı küçükse kağıdın boyutu büyümelidir)  Oyun hamuru ve parmak boyaları  Yapıştırma ve kesme için yaşa uygun malzemeler  Masa oyunları  Kum ve su

 Oyunlardaki Temalar 1) Agresyon ve güç 2) Aile ve beslenme 3) Kontrol ve güvenlik 4) Keşif ve uzmanlık 5) Cinsellik

 1) Agresyon ve güç  İyi adam/kötü adam figürleri: Polis, kahramanlar ― Silah, kelepçe, polis, askerler ― Zorbaca davranışlara maruz kalıyor olabilir. ― Özgüven eksikliği, yetersizlik hissi ― Onaylanma ihtiyacı  Kurban oyunu: ― Hayvanlar, vurma, ısırma, arabaları çarpma, fırlatma ― Açık bir saldırganlık ― Kurban hissediyor olabilir. ― Güçsüzlük, baskı, zorbalık. ― Kontrol sahibi olma hissi

 2) Aile ve beslenme  Besleme ve büyütme oyunu: ― Bebeği giydirip besleme a) İhtiyaçlarının karşılanmadığı düşünülebilir. b) Taklit c) Aile beklentileri yüksek olabilir. ― Terapisti besleme: Onaylanma ― Kendini besleme: Regresyon ― Sağlıksız beslenme, istismar: bebeği beslerken sürekli yere düşürmesi

 3) Kontrol ve güvenlik.  Kırılma ve bozulma: ― Hasta, kırık, zarar görmüş figürler: ― Eksiklik, yetersizlik hissi ― Örnek: Hayvana yara bandı yapıştırmak  Yangın oyunu: ― Büyük bir öfkenin yıkıcı gücü ― Evin içindeki durumlarla ilgili ne yapacağını bilemeyip onu tamamen yok etmeye çalışıyor olabilir. ― Gömmek/boğmak: Öfke, çaresizlik, sırlar; figüre karşı güvenli hissetme ihtiyacı

 4) Keşif ve uzmanlık  Uzmanlık oyunu: ― En iyi yapabildiği şeyleri yapar. 1. Terapinin başlarında ilişki kurma amacı 2. Duyguları arka plana atma isteği 3. Korku ve kaygıyı giderme isteği

 5) Cinsel içerikli oyunlar  Cinsel ilişki içerikli oyunlar: ― İstismar, taciz ― Terapistin tepkisini merak ediyor olabilir. ― Travmasını canlandırarak onaylanma ihtiyacını karşılamaya çalışıyor olabilir.